Bolgelerdeki iklim turleri nasıl ve neye gore belirlenir
1)KARADENİZ İKLİMİ
Bu iklim asıl olarak Kuzey Anadolu Dağlarının Karadeniz’e bakan yamaclarında gorulur Genel ozellikleri şunlardır:
Her mevsim yağışlıdırDoğu Karadeniz Bolumunde maksimum yağış sonbaharda, minimum yağış ilkbaharda duşer Yıllık yağış miktarı 20002500 mm’dirBatı Karadeniz Bolumunde maksimum yağış sonbaharda, minimum yağış ilkbaharda duşer Yıllık yağış miktarı 10001500 mm’dirOrta Karadeniz Bolumunde ise maksimum yağış kışın, minimum yağış yazın duşer Yıllık yağış miktarı 7001000 mm’dirKaradeniz ikliminin gorulduğu alanlarda Kar yağışlı gunlerin ortalaması 18 gundur
Yıllık ortalama Sıcaklık 1315°C’dir
Ocak ayı ortalama Sıcaklığı 67°C’dir
Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 2123°C’dir
Yıllık sıcaklık farkı 1315°C’dir
Doğal Bitki ortusu ormandırYuksek alanlarda Alpin cayırlar gorulur
2)AKDENİZ İKLİMİ
Bu iklim tipi ulkemizde en belirgin olarak Akdeniz kıyılarında gorulmekle birlikte, Ege ve Marmara Bolgelerinde de etkili olmaktadır Genel ozellikleri şunlardır
Yazlar Sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır
Maksimum yağış kışın, minimum yağış yazın duşer
Yaz ve kış yağışları arasındaki fark oldukca fazladır
Yıllık yağış ortalaması, 6001000 mm arasındadır
Yıllık sıcaklık ortalaması 1820°C’dir
Ocak ayı ortalaması 810°C’dir
Temmuz ayı ortalaması 2830°C’dir
Yıllık sıcaklık farkı 1518°C’dir
Ege Bolgesinde dağların kıyıya dik uzanması, Akdeniz İkliminin ic kesimlere ulaşmasına olanak sağlamıştır
Marmara Bolgesinde gorulen Akdeniz İkliminde, yazlar Akdeniz kıyılarına gore daha serin, kışlar ise daha soğuk ve karlıdır
Akdeniz İkliminin karekteristik bitki ortusu zeytin, defne, mersin, kekik gibi Bitkilerden oluşan makilerdir
3)KARASAL İKLİM
Ulkemizde Karasal İklim, İc Anadolu, Doğu Anadolu ve Guneydoğu Anadolu Bolgeleri ile İc Batı Anadolu Bolumunde gorulurGenel ozellikleri şunlardır:
Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır
İc Anadolu Bolgesinde maksimum yağış ilkbaharda, minimum yağış yazın duşer
İc Anadolu da ortalama yağış 300400 mm’dir
İc Anadolu’nun kış sıcaklık ortalaması, 12°C, yaz sıcaklık ortalaması, 2223°C, yıllık sıcaklık ortalaması ise, 1012°C’dir
Ege Bolgesinin İc batı Anadolu Bolumunde de yağışlar kıyı kesimine gore azdır
Doğu Anadolu Bolgesinin kuzeydoğu kesiminde yıllık sıcaklık ortalaması, 46°C’dir
Kuzeydoğu Anadolu’da kış sıcaklık ortalaması, 7, 10°C, yaz sıcaklık ortalaması, 1719°C’dir
Yıllık yağış miktarı, 500600 mm’dir
Guneydoğu Anadolu’da ise ortalama yağış, 400700 mm’dir
Guneydoğu Anadolu Bolgesinde kış mevsimi pek donlu gecmemekle beraber, yaz mevsiminde şiddetli kuru sıcaklar egemendir
Guneydoğu Anadolu’da yıllık ortalama sıcaklık, 1516°C, kış sıcaklığı, 34°C, yaz sıcaklığı ise, 3035°C’dir
BASINC
Atmosferdeki Gazların temas ettikleri yuzeylere uyguladığı kuvvete Hava Basıncı denmektedir Hava sıcaklığına bağlı olarak yoğunluktaki artma ve azalmalar sebebiyle basıncta değişiklikler gorulur Bunun yanı sıra hava basıncı, mevsimler, yukseklik, yercekimi, cephe ve Basınc sistemlerine bağlı olarak değişmektedir
Turkiye de Basıncın yukseltiye dayalı olarak 7761026 mb arasında değiştiğini soyleyebiliriz Meteorolojik calışmalarda yukselti faktorunu elemine etmek icin istasyon basıncı hesaplamayla deniz seviyesine indirilmektedir
YUKSEK BASINCLAR
1)Sibirya Termik YB : 60° enlemlerinde oluşmuştur Turkiye’de kışın etkilidir Etkili olduğu donemlerde kışlar cok soğuk ve kar yağışlı gecer Turkiye’ye Kuzeydoğudan sokulur
2)Asor Dinamik YB : 30° enlemlerinden kaynağını alır Turkiye’de butun yıl etkilidir En fazla yazın etkilidir Etkili olduğu yaz mevsiminin kurak olmasının başlıca sebebidir (Alcalıcı hava hareketinden dolayı) Bu basıncın etkisiyle Ege Kıyıları boyunca kuzeyden esen Etezyen ruzgarı oluşur Yurdumuza kuzeybatıdan sokulur
ALCAK BASINCLAR
1)İzlanda Dinamik AB : 60° enleminde kaynağını alır Turkiye’de kışın etkilidir Etkili olduğu donemde kışlar ılık ve yağışlı gecer Kuzeybatıdan sokulur
2)Basra Termik AB: (30° Kuzey) Turkiye’de yazın ekilidir Yurdumuza Guney Doğu Anadolu Bolgesinden itibaren sokulur ve sıcaklığı artırır
RUZGARLAR
Turkiye batı ruzgarları kuşağında olmasına rağmen daha cok yerel ruzgarların etkisindedir Sebebi yer şekilleridir Yurdumuza kuzeyden gelen ruzgarlar sıcaklığı duşururken, guneyden gelenler sıcaklığı artırır Bu durum Sıcaklığın dağılışında enlem etkisine ornektir
Turkiye’de yıllık ortalama yağış bakımından, bolgeler arasında buyuk farklılıklar vardır Bazı bolgelerde ortalama yağış 2500 mm’yi bulurken, bazı bolgelerde 250 mm’nin Altına inmektedir
Kıyı bolgelerinin nemliliği ic kesimlerden daha yuksektir Bundan dolayı kıyı kesimlerde yağışlar fazla venem en yuksek Doğu Karadeniz Bolumundedir En duşuk Guney Doğu Anadolu’dadır
sıcaklık farkları azdır
En fazla yağış alan bolge Karadeniz ,Bolum Doğu Karadeniz, il Rize’dir(2400 mm) Rize’nin cok yağış almasında; guneyindeki yuksek dağların hakim ruzgar yonune dik olması etkilidir En az yağış alan bolgemiz İc Anadolu Bolgesidir Sebebi ; etrafının dağlarla cevrili olmasıdır En az yağış alan il Konya ‘dır (330 mm)
1)KARADENİZ İKLİMİ
Bu iklim asıl olarak Kuzey Anadolu Dağlarının Karadeniz’e bakan yamaclarında gorulur Genel ozellikleri şunlardır:
Her mevsim yağışlıdırDoğu Karadeniz Bolumunde maksimum yağış sonbaharda, minimum yağış ilkbaharda duşer Yıllık yağış miktarı 20002500 mm’dirBatı Karadeniz Bolumunde maksimum yağış sonbaharda, minimum yağış ilkbaharda duşer Yıllık yağış miktarı 10001500 mm’dirOrta Karadeniz Bolumunde ise maksimum yağış kışın, minimum yağış yazın duşer Yıllık yağış miktarı 7001000 mm’dirKaradeniz ikliminin gorulduğu alanlarda Kar yağışlı gunlerin ortalaması 18 gundur
Yıllık ortalama Sıcaklık 1315°C’dir
Ocak ayı ortalama Sıcaklığı 67°C’dir
Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 2123°C’dir
Yıllık sıcaklık farkı 1315°C’dir
Doğal Bitki ortusu ormandırYuksek alanlarda Alpin cayırlar gorulur
2)AKDENİZ İKLİMİ
Bu iklim tipi ulkemizde en belirgin olarak Akdeniz kıyılarında gorulmekle birlikte, Ege ve Marmara Bolgelerinde de etkili olmaktadır Genel ozellikleri şunlardır
Yazlar Sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır
Maksimum yağış kışın, minimum yağış yazın duşer
Yaz ve kış yağışları arasındaki fark oldukca fazladır
Yıllık yağış ortalaması, 6001000 mm arasındadır
Yıllık sıcaklık ortalaması 1820°C’dir
Ocak ayı ortalaması 810°C’dir
Temmuz ayı ortalaması 2830°C’dir
Yıllık sıcaklık farkı 1518°C’dir
Ege Bolgesinde dağların kıyıya dik uzanması, Akdeniz İkliminin ic kesimlere ulaşmasına olanak sağlamıştır
Marmara Bolgesinde gorulen Akdeniz İkliminde, yazlar Akdeniz kıyılarına gore daha serin, kışlar ise daha soğuk ve karlıdır
Akdeniz İkliminin karekteristik bitki ortusu zeytin, defne, mersin, kekik gibi Bitkilerden oluşan makilerdir
3)KARASAL İKLİM
Ulkemizde Karasal İklim, İc Anadolu, Doğu Anadolu ve Guneydoğu Anadolu Bolgeleri ile İc Batı Anadolu Bolumunde gorulurGenel ozellikleri şunlardır:
Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlıdır
İc Anadolu Bolgesinde maksimum yağış ilkbaharda, minimum yağış yazın duşer
İc Anadolu da ortalama yağış 300400 mm’dir
İc Anadolu’nun kış sıcaklık ortalaması, 12°C, yaz sıcaklık ortalaması, 2223°C, yıllık sıcaklık ortalaması ise, 1012°C’dir
Ege Bolgesinin İc batı Anadolu Bolumunde de yağışlar kıyı kesimine gore azdır
Doğu Anadolu Bolgesinin kuzeydoğu kesiminde yıllık sıcaklık ortalaması, 46°C’dir
Kuzeydoğu Anadolu’da kış sıcaklık ortalaması, 7, 10°C, yaz sıcaklık ortalaması, 1719°C’dir
Yıllık yağış miktarı, 500600 mm’dir
Guneydoğu Anadolu’da ise ortalama yağış, 400700 mm’dir
Guneydoğu Anadolu Bolgesinde kış mevsimi pek donlu gecmemekle beraber, yaz mevsiminde şiddetli kuru sıcaklar egemendir
Guneydoğu Anadolu’da yıllık ortalama sıcaklık, 1516°C, kış sıcaklığı, 34°C, yaz sıcaklığı ise, 3035°C’dir
BASINC
Atmosferdeki Gazların temas ettikleri yuzeylere uyguladığı kuvvete Hava Basıncı denmektedir Hava sıcaklığına bağlı olarak yoğunluktaki artma ve azalmalar sebebiyle basıncta değişiklikler gorulur Bunun yanı sıra hava basıncı, mevsimler, yukseklik, yercekimi, cephe ve Basınc sistemlerine bağlı olarak değişmektedir
Turkiye de Basıncın yukseltiye dayalı olarak 7761026 mb arasında değiştiğini soyleyebiliriz Meteorolojik calışmalarda yukselti faktorunu elemine etmek icin istasyon basıncı hesaplamayla deniz seviyesine indirilmektedir
YUKSEK BASINCLAR
1)Sibirya Termik YB : 60° enlemlerinde oluşmuştur Turkiye’de kışın etkilidir Etkili olduğu donemlerde kışlar cok soğuk ve kar yağışlı gecer Turkiye’ye Kuzeydoğudan sokulur
2)Asor Dinamik YB : 30° enlemlerinden kaynağını alır Turkiye’de butun yıl etkilidir En fazla yazın etkilidir Etkili olduğu yaz mevsiminin kurak olmasının başlıca sebebidir (Alcalıcı hava hareketinden dolayı) Bu basıncın etkisiyle Ege Kıyıları boyunca kuzeyden esen Etezyen ruzgarı oluşur Yurdumuza kuzeybatıdan sokulur
ALCAK BASINCLAR
1)İzlanda Dinamik AB : 60° enleminde kaynağını alır Turkiye’de kışın etkilidir Etkili olduğu donemde kışlar ılık ve yağışlı gecer Kuzeybatıdan sokulur
2)Basra Termik AB: (30° Kuzey) Turkiye’de yazın ekilidir Yurdumuza Guney Doğu Anadolu Bolgesinden itibaren sokulur ve sıcaklığı artırır
RUZGARLAR
Turkiye batı ruzgarları kuşağında olmasına rağmen daha cok yerel ruzgarların etkisindedir Sebebi yer şekilleridir Yurdumuza kuzeyden gelen ruzgarlar sıcaklığı duşururken, guneyden gelenler sıcaklığı artırır Bu durum Sıcaklığın dağılışında enlem etkisine ornektir
Turkiye’de yıllık ortalama yağış bakımından, bolgeler arasında buyuk farklılıklar vardır Bazı bolgelerde ortalama yağış 2500 mm’yi bulurken, bazı bolgelerde 250 mm’nin Altına inmektedir
Kıyı bolgelerinin nemliliği ic kesimlerden daha yuksektir Bundan dolayı kıyı kesimlerde yağışlar fazla venem en yuksek Doğu Karadeniz Bolumundedir En duşuk Guney Doğu Anadolu’dadır
sıcaklık farkları azdır
En fazla yağış alan bolge Karadeniz ,Bolum Doğu Karadeniz, il Rize’dir(2400 mm) Rize’nin cok yağış almasında; guneyindeki yuksek dağların hakim ruzgar yonune dik olması etkilidir En az yağış alan bolgemiz İc Anadolu Bolgesidir Sebebi ; etrafının dağlarla cevrili olmasıdır En az yağış alan il Konya ‘dır (330 mm)