Bonsai Nasıl bakılır
Bonsai Bakımı Nasıl Yapılır
Bonsai icin secilen fidan saksıya yerleştirildiğinde, saksının secilen bitkinin su gereksinimini yeterince karşılayabilecek bir yapıda olmasına dikkat edilir Saksı toprakla doldurulduktan sonra sulama işleminin buyuk bir ozenle surdurulmesi gerekir Sulamada esas her kok ucunun yeterince nemlenmesini sağlamaktır Fidan buyuyup filizlendikce fazlalıklar budanır Ancak, saksıya konduktan iki veya uc yıl sonra bitkinin kokleri saksıyı hemen hemen tamamen dolduracak kadar buyumuş olacağından saksı değiştirmek, bunu yaparken de koklerdeki fazlalıkları budamak gerekir Koklerdeki fazlalıklar budanmadığı takdirde bitkinin su emebilmesi, dolayısıyla nefes alması zorlaşır Bu nedenle saksının değiştirilmesine gecilir Saksı değiştirme işlemi bitkinin uyku halinde olduğu bir sırada, yani ilkbaharda goncalarının acılacağı zamandan once yapılmalıdır Bunun icin bitki once saksıdan cıkarılır, koklerinden gerekli budamalar yapılır ki bu genellikle koklerin ucte birinin budanması demektir ve eski saksıdaki toprağın ucte biri yeni saksıya yerleştirildikten sonra bitkiye istenen sekli vermek uzere ust dallarda veya govdede gerekli budama işlemlerine gecilir, ve sonunda bitki ustu taze topraklı yeni kabına yerleştirilir İki, uc hafta icinde budanan koklerden yeni kokler cıkar Budama yoluyla zindeleştirilmiş olan bitkinin dallarından yeni yeni dallar fışkırır Ancak, yetiştirici bu yeni dalları, filizleri ve goncaları gerektiği şekilde devamlı olarak budamayı surdurur
Bonsainin canlı bir bitki olduğunu belirtmiştik Bitkilerin ozumleme olayını gercekleştirebilmesi icin havaya, suya ve guneş ışığına ihtiyacı olduğundan Bonsai genellikle acık havada uygulanır, ilkbaharla sonbahar arasında Bonsai gunde iki uc kez sulanır Ancak sulamada dikkat edilecek husus, toprağın devamlı olarak nemli kalmasını sağlamak değil, kurudukca sulanmasıdır
Soğuk iklim olan yerlerde, belirli bazı Bonsai turlerinin soğukla doğrudan teması onlenmelidir Butun bitkilerin yetiştirilmesinde olduğu gibi Bonsai turlerinde de gubreden yararlanılmalıdır Saksı değiştirme işlemi tamamlandıktan sonra, sıcak yaz ayları haric, bitkiye Ekim ayına kadar gubre verilebilir Bu arada zararlı boceklerden koruyucu ilacların da rahatlıkla kullanılabileceği kuşku goturmez Boylelikle, bazı belirli Bonsai turlerinin hastalanıp kuruması onlenmiş olur
BONSAİ MALZEMESİNİN SECİMİ
Her bitki veya fidandan Bonsai yapılamaz Secilecek bitkinin Bonsai'nin sus ve gorunum değerini devam ettirebilmesi bakımından bazı koşullara sahip olması gereklidir Orneğin: Bitkinin yaprakları olabildiğince sık fakat kucucuk olup cekici bir guzelliğe sahip olmalıdır Bitki dort mevsimde de guzellik ve cekiciliğini koruyabilmelidir
Bitki ya da ağac seklini kolaylıkla koruyabilmeli ve uzun omurlu olmalıdır Bitki ya da ağac dayanıklı, saksıda yetiştirilmeye uygun olmalı ve ozel koruyucu onlemlere gerek gostermemelidir
Japonya'da Bonsai icin en uygun bitki turleri cam ve meşe familyalarından gelen kızıl cam, kara cam, Ezo ladini, ardıc, sedir, dikenli ardıc gibi dort mevsim boyu yapraklarını dokmeyen ağaclar ve mevsimlere gore yaprak dokmekle birlikte dayanıklı turlerden Kaede cınarı, Japon gri kabuklu karaağac, kayın, Cin ayvası, kiraz ve Japon kayısısıdır
Bu arada bazı yetiştiriciler coban puskulu ya da dikenli defne veya Japonya'da himesharaadıyla anılan kamelya turunden bir ağacın Bonsai orneklerini başarılı bir şekilde yetiştirmeye başlamışlardır Bazı yetiştiriciler de Japonya'da sanshoadı verilen Japonya'ya ozgu bir ceşit biber ağacının Bonsai orneklerini yetiştirmektedirler Bu tur ağacların Bonsai orneklerini yetiştirmek cok daha fazla sabır, ozen ve bakım isteyen bir iştir, ozellikle himesharaağacının Bonsai orneklerinde en azından 24 ile 30 ağacın bir arada yetiştirilmesi ve sonuc olarak ortaya bir himeshara korusunun cıkması gerekiyor Cunku doğada da bu ağaclar koruluklar halinde bulunmaktadır Yıllar suren bir calışmadan sonra artık olgunluk cağına erişen Bonsai ornekleri son şekillerini, yetiştiricinin estetik anlayışına gore sectiği bir tepsinin ustunde bulurlar Tepsinin ustunde Bonsai orneğinin doğal cevresi buyuk bir ustalıkla yansıtılır
Herhangi bir Bonsai orneğinin değerlendirilmesinde goz onunde tutulacak unsurlar ağacın kokleri, govdesi ve dallarının gorunumudur Bu uc unsur değerlendirmenin uc temeli olarak kabul edilse de gorunum ve sekil yine de ana kriter sayılmamalıdır Zira, iyi bir Bonsai orneğinde butunuyle bir uyum, guzellik ve karakter bulunmalıdır
Bugun Japonya'da Bonsai sahibi olanların buyuk bir coğunluğu bunları miras yoluyla devralmıştır Ama onlar da hayatları boyunca bu son derece tatminkar hobiyi surdururler Kentlerde oturan apartman sakinleri balkonlarında, ya da evlerinin bahcelerinde Bonsai ile uğraşırken kendilerini doğanın kucağında hissederler ve bir dereceye kadar kentleşmenin kacınılmaz sonucu olan doğadan uzaklaşmanın eksikliğini gidermiş olurlar
Japonya'da bircok Bonsai derneği kurulmuştur Bu derneklerin coğu şirketlerin bunyesinde oluşturulmuştur Bu kuruluşların en buyuğu olan Japonya Bonsai Derneği, kar gutmeyen bir kuruluş olarak 1965 yılında eski başbakanlardan Shigeru Yoshida'nm başkanlığında kurulmuştur Shigeru Yoshida'nm vefatından sonra dernek başkanlığını devralan Nobusuke Kishi de Japonya'nın eski başbakanlarındandır Derneğin ulkede 239 şubesi bulunmaktadır
1964 yi1ında Tokyo Olimpiyat Oyunları sırasında Japonya'da bir araya gelen 94 ulkenin temsilcileri, Tokyo'nun Hibiya Parkı'nda kurulan Japonya Bonsai Suiseki Sergisini izlemek olanağı bulmuşlardı 1964 yılından sonra bu konudaki uluslararası ilişkilerde buyuk bir artış kaydedildi ve 19 Nisan 1980 tarihinde Osaka'da Dunya Bonsai Kongresi toplandı Kongrede 11 ulkenin Bonsai oğretmenleri bir araya gelerek dunya capında bir Bonsai Federasyonu kurulması kararını aldılar
Bir tek tohumdan minyatur de olsa yuzyıllar boyu yasayacak bir ağacın yetiştirilmesini temel alan Bonsai kavramı artık evrensel bir nitelik kazanmış durumdadır Bonsai tutkusu butun dunyada barışı sağlayacak koprulerin kurulmasına ve dunya ulusları arasında iyi niyet ve kardeşlik duygularının geliştirilmesine son derece olumlu katkılarda bulunabilecek bir sanat dalı olarak onemini daima koruyacaktır
Toprak:
Bir Bonsainin yaşamını sağlıklı bir şekilde surdurebilmesi icin, oldukca az miktarda toprakla cevrelenmiş olması gerekir Ağac gelişebilmek icin, toprak uzerinden yeterli miktarda su, besin ve hava alabilmelidir Bu yuzden toprağın kalitesi, ağacın sağlığını ve gucunu direk olarak etkiler Toprak karışımında; kil parcaları, cakıl ve inorganik toprak bulunması verimini arttıracaktır
Isı:
Bitkiyi cok fazla soğuk ya da cok sıcak havada bırakmak, zarar verebilir Oda sıcaklığı idealdir
Işık:
Doğrudan guneş ışığı istemeyen bu bitki, aydınlık ortamları tercih eder
Su:
Puskurtme yontemi ile sulama yapılmalıdır Govde, tamamen suya doymalıdır Sulamada kullanılan kap, olcu ve su miktarı değiştirilmemelidir Sulamalar arasında, toprağın az miktarda kurumasına izin verilmelidir Yaz aylarında, gunde birkac kez puskurtme yapılması, bitkinin hem omrunu uzatacak, hem de yaprak dokmesini engelleyecektir Kış aylarında verilecek suyun, oda sıcaklığında olmasına dikkat edilmelidir
Coğaltma:
Bonsai bitkisinin coğaltılması, bitkiyi koklerinden ayırma yontemi ile olabilir Bitkinin kokunden cıkarak, ust kısımlara uzanan ince kısımlar alınıp, başka saksılara dikilerek, yeni bonsailer oluşturulabilir
Bonsai Budama ve Şekillendirme
Bonsai budaması ve şekillendirmesi ile ilgili yontemleri inceleyerek, daha profesyonelce buyumesini sağlayabilirsiniz
Şekillendirme Budaması: Ağac gencken, sadece bir kere yapılan, oldukca sert bir budamadır Ağacın temel şekli bu budama ile verilir Şekillendirme budaması ile, ağacın ana dalı bırakılır
Bakım Budaması: Şekillenen ana dallar ustunde, her yıl veya iki yılda bir yapılması gereken budamadır Bu yolla olağanustu şekiller ortaya cıkarılmasa da, yaprakların boyutları yavaş yavaş kucultulur
Cimdikleme: Dalların gelişimini kontrol edebilmek icin yeni filizleri koparmaya, cimdikleme adı verilir Yeni filizler cok hassas olduğundan, bir cok durumda bu işlem parmaklarla yapılır
imagesbonsainasilyetistirilir5afa068a801bb
Bonsai Bakımı Nasıl Yapılır
Bonsai icin secilen fidan saksıya yerleştirildiğinde, saksının secilen bitkinin su gereksinimini yeterince karşılayabilecek bir yapıda olmasına dikkat edilir Saksı toprakla doldurulduktan sonra sulama işleminin buyuk bir ozenle surdurulmesi gerekir Sulamada esas her kok ucunun yeterince nemlenmesini sağlamaktır Fidan buyuyup filizlendikce fazlalıklar budanır Ancak, saksıya konduktan iki veya uc yıl sonra bitkinin kokleri saksıyı hemen hemen tamamen dolduracak kadar buyumuş olacağından saksı değiştirmek, bunu yaparken de koklerdeki fazlalıkları budamak gerekir Koklerdeki fazlalıklar budanmadığı takdirde bitkinin su emebilmesi, dolayısıyla nefes alması zorlaşır Bu nedenle saksının değiştirilmesine gecilir Saksı değiştirme işlemi bitkinin uyku halinde olduğu bir sırada, yani ilkbaharda goncalarının acılacağı zamandan once yapılmalıdır Bunun icin bitki once saksıdan cıkarılır, koklerinden gerekli budamalar yapılır ki bu genellikle koklerin ucte birinin budanması demektir ve eski saksıdaki toprağın ucte biri yeni saksıya yerleştirildikten sonra bitkiye istenen sekli vermek uzere ust dallarda veya govdede gerekli budama işlemlerine gecilir, ve sonunda bitki ustu taze topraklı yeni kabına yerleştirilir İki, uc hafta icinde budanan koklerden yeni kokler cıkar Budama yoluyla zindeleştirilmiş olan bitkinin dallarından yeni yeni dallar fışkırır Ancak, yetiştirici bu yeni dalları, filizleri ve goncaları gerektiği şekilde devamlı olarak budamayı surdurur
Bonsainin canlı bir bitki olduğunu belirtmiştik Bitkilerin ozumleme olayını gercekleştirebilmesi icin havaya, suya ve guneş ışığına ihtiyacı olduğundan Bonsai genellikle acık havada uygulanır, ilkbaharla sonbahar arasında Bonsai gunde iki uc kez sulanır Ancak sulamada dikkat edilecek husus, toprağın devamlı olarak nemli kalmasını sağlamak değil, kurudukca sulanmasıdır
Soğuk iklim olan yerlerde, belirli bazı Bonsai turlerinin soğukla doğrudan teması onlenmelidir Butun bitkilerin yetiştirilmesinde olduğu gibi Bonsai turlerinde de gubreden yararlanılmalıdır Saksı değiştirme işlemi tamamlandıktan sonra, sıcak yaz ayları haric, bitkiye Ekim ayına kadar gubre verilebilir Bu arada zararlı boceklerden koruyucu ilacların da rahatlıkla kullanılabileceği kuşku goturmez Boylelikle, bazı belirli Bonsai turlerinin hastalanıp kuruması onlenmiş olur
BONSAİ MALZEMESİNİN SECİMİ
Her bitki veya fidandan Bonsai yapılamaz Secilecek bitkinin Bonsai'nin sus ve gorunum değerini devam ettirebilmesi bakımından bazı koşullara sahip olması gereklidir Orneğin: Bitkinin yaprakları olabildiğince sık fakat kucucuk olup cekici bir guzelliğe sahip olmalıdır Bitki dort mevsimde de guzellik ve cekiciliğini koruyabilmelidir
Bitki ya da ağac seklini kolaylıkla koruyabilmeli ve uzun omurlu olmalıdır Bitki ya da ağac dayanıklı, saksıda yetiştirilmeye uygun olmalı ve ozel koruyucu onlemlere gerek gostermemelidir
Japonya'da Bonsai icin en uygun bitki turleri cam ve meşe familyalarından gelen kızıl cam, kara cam, Ezo ladini, ardıc, sedir, dikenli ardıc gibi dort mevsim boyu yapraklarını dokmeyen ağaclar ve mevsimlere gore yaprak dokmekle birlikte dayanıklı turlerden Kaede cınarı, Japon gri kabuklu karaağac, kayın, Cin ayvası, kiraz ve Japon kayısısıdır
Bu arada bazı yetiştiriciler coban puskulu ya da dikenli defne veya Japonya'da himesharaadıyla anılan kamelya turunden bir ağacın Bonsai orneklerini başarılı bir şekilde yetiştirmeye başlamışlardır Bazı yetiştiriciler de Japonya'da sanshoadı verilen Japonya'ya ozgu bir ceşit biber ağacının Bonsai orneklerini yetiştirmektedirler Bu tur ağacların Bonsai orneklerini yetiştirmek cok daha fazla sabır, ozen ve bakım isteyen bir iştir, ozellikle himesharaağacının Bonsai orneklerinde en azından 24 ile 30 ağacın bir arada yetiştirilmesi ve sonuc olarak ortaya bir himeshara korusunun cıkması gerekiyor Cunku doğada da bu ağaclar koruluklar halinde bulunmaktadır Yıllar suren bir calışmadan sonra artık olgunluk cağına erişen Bonsai ornekleri son şekillerini, yetiştiricinin estetik anlayışına gore sectiği bir tepsinin ustunde bulurlar Tepsinin ustunde Bonsai orneğinin doğal cevresi buyuk bir ustalıkla yansıtılır
Herhangi bir Bonsai orneğinin değerlendirilmesinde goz onunde tutulacak unsurlar ağacın kokleri, govdesi ve dallarının gorunumudur Bu uc unsur değerlendirmenin uc temeli olarak kabul edilse de gorunum ve sekil yine de ana kriter sayılmamalıdır Zira, iyi bir Bonsai orneğinde butunuyle bir uyum, guzellik ve karakter bulunmalıdır
Bugun Japonya'da Bonsai sahibi olanların buyuk bir coğunluğu bunları miras yoluyla devralmıştır Ama onlar da hayatları boyunca bu son derece tatminkar hobiyi surdururler Kentlerde oturan apartman sakinleri balkonlarında, ya da evlerinin bahcelerinde Bonsai ile uğraşırken kendilerini doğanın kucağında hissederler ve bir dereceye kadar kentleşmenin kacınılmaz sonucu olan doğadan uzaklaşmanın eksikliğini gidermiş olurlar
Japonya'da bircok Bonsai derneği kurulmuştur Bu derneklerin coğu şirketlerin bunyesinde oluşturulmuştur Bu kuruluşların en buyuğu olan Japonya Bonsai Derneği, kar gutmeyen bir kuruluş olarak 1965 yılında eski başbakanlardan Shigeru Yoshida'nm başkanlığında kurulmuştur Shigeru Yoshida'nm vefatından sonra dernek başkanlığını devralan Nobusuke Kishi de Japonya'nın eski başbakanlarındandır Derneğin ulkede 239 şubesi bulunmaktadır
1964 yi1ında Tokyo Olimpiyat Oyunları sırasında Japonya'da bir araya gelen 94 ulkenin temsilcileri, Tokyo'nun Hibiya Parkı'nda kurulan Japonya Bonsai Suiseki Sergisini izlemek olanağı bulmuşlardı 1964 yılından sonra bu konudaki uluslararası ilişkilerde buyuk bir artış kaydedildi ve 19 Nisan 1980 tarihinde Osaka'da Dunya Bonsai Kongresi toplandı Kongrede 11 ulkenin Bonsai oğretmenleri bir araya gelerek dunya capında bir Bonsai Federasyonu kurulması kararını aldılar
Bir tek tohumdan minyatur de olsa yuzyıllar boyu yasayacak bir ağacın yetiştirilmesini temel alan Bonsai kavramı artık evrensel bir nitelik kazanmış durumdadır Bonsai tutkusu butun dunyada barışı sağlayacak koprulerin kurulmasına ve dunya ulusları arasında iyi niyet ve kardeşlik duygularının geliştirilmesine son derece olumlu katkılarda bulunabilecek bir sanat dalı olarak onemini daima koruyacaktır
Toprak:
Bir Bonsainin yaşamını sağlıklı bir şekilde surdurebilmesi icin, oldukca az miktarda toprakla cevrelenmiş olması gerekir Ağac gelişebilmek icin, toprak uzerinden yeterli miktarda su, besin ve hava alabilmelidir Bu yuzden toprağın kalitesi, ağacın sağlığını ve gucunu direk olarak etkiler Toprak karışımında; kil parcaları, cakıl ve inorganik toprak bulunması verimini arttıracaktır
Isı:
Bitkiyi cok fazla soğuk ya da cok sıcak havada bırakmak, zarar verebilir Oda sıcaklığı idealdir
Işık:
Doğrudan guneş ışığı istemeyen bu bitki, aydınlık ortamları tercih eder
Su:
Puskurtme yontemi ile sulama yapılmalıdır Govde, tamamen suya doymalıdır Sulamada kullanılan kap, olcu ve su miktarı değiştirilmemelidir Sulamalar arasında, toprağın az miktarda kurumasına izin verilmelidir Yaz aylarında, gunde birkac kez puskurtme yapılması, bitkinin hem omrunu uzatacak, hem de yaprak dokmesini engelleyecektir Kış aylarında verilecek suyun, oda sıcaklığında olmasına dikkat edilmelidir
Coğaltma:
Bonsai bitkisinin coğaltılması, bitkiyi koklerinden ayırma yontemi ile olabilir Bitkinin kokunden cıkarak, ust kısımlara uzanan ince kısımlar alınıp, başka saksılara dikilerek, yeni bonsailer oluşturulabilir
Bonsai Budama ve Şekillendirme
Bonsai budaması ve şekillendirmesi ile ilgili yontemleri inceleyerek, daha profesyonelce buyumesini sağlayabilirsiniz
Şekillendirme Budaması: Ağac gencken, sadece bir kere yapılan, oldukca sert bir budamadır Ağacın temel şekli bu budama ile verilir Şekillendirme budaması ile, ağacın ana dalı bırakılır
Bakım Budaması: Şekillenen ana dallar ustunde, her yıl veya iki yılda bir yapılması gereken budamadır Bu yolla olağanustu şekiller ortaya cıkarılmasa da, yaprakların boyutları yavaş yavaş kucultulur
Cimdikleme: Dalların gelişimini kontrol edebilmek icin yeni filizleri koparmaya, cimdikleme adı verilir Yeni filizler cok hassas olduğundan, bir cok durumda bu işlem parmaklarla yapılır
imagesbonsainasilyetistirilir5afa068a801bb