Havaların iyiden iyiye soğumasıyla beraber salep ve boza tezgahlardaki yerini aldı. Kış aylarının vazgeçilmez lezzetleri olan boza ve salep bağışıklığı güçlendiren besinler arasında yer alıyor. İçerdiği vitamin ve mineraller sayesinde zengin olan iki içecek hakkında merak edilenleri sizler için araştırdık. Peki Boza ve salebin faydaları nelerdir? Boza ve salep hangi hastalıklara iyi gelir?
Demir, fosfor, niyasin, sodyum, A, B1, B2 ve E vitamin ve mineral bakımından zengin olan bozanın bu sayede sağlığa birçok faydası vardır. Bozaya tarçın ve leblebi eklendiğinde faydası iki kat artar. Darı irmiği, su ve şekerden yapılan boza, Türk tarihinin en eski içeceğidir. Orta Asya'dan yayılan bu lezzet daha sonra Kosova, Bulgaristan, Makedonya, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan ve Romanya gibi ülkelere yayılmıştır. Darı irmiği dışında ayrıca mısır, arpa, çavdar, yulaf, buğday, kara buğday, arnavutdarısı, gernik gibi tahılların unu, bazen de pirinç ve ekmek, nadir olarak da kenevir unu ve karamuk mayalandırılarak yapılır. Boza Arap gezgini olan İbn Battuta, 14. yüzyılın başında Türk topraklarında en çok tüketilen içecek olarak bahsetmiştir. Osmanlı'da adeta kışın habercisi olarak görülen bozanın yanı sıra salep de en çok tüketilen içecektir. Salep ise Bozanın tam tersi Balkanlardan doğup tüm dünyaya yayılmıştır. Salep, bir bitkiden üretilir. Salep bitkisi kökündeki tohumlar toplanıp toz haline getirilerek sütle beraber pişirilir. Üzerine tarçın eklenerek tüketilir. Ayrıca salep yaz aylarında da dondurmanın ham maddesidir. MedıcalPark GOP Hastanesi'nde Diyetisyen Bahtınur Yılmaz, Yasemin.com muhabirlerinden Müge Çakmak'ın salep ve boza sorularını yanıtladı:
BOZA VE SALEBİN FAYDALARI NELERDİR?
BOZA
- Vücudun bağışıklık direncini artırır. Özellikle bağışıklık sistemi için mucizevi bir etki sağlar.
- Mide ağrılarına özellikle yemek sonrası yaşanan mide kasılması, ekşimesi ve hazımsızlık gibi rahatsızlıkları giderir. Bu yüzden gece tüketilmesi daha faydalıdır.
- Kış aylarında artan enfeksiyon hastalıkları ile mücadele etmede vücuda koruma kalkanı olur. Sürekli öksürük ve boğaz ağrılarına birebir fayda sağlar.
- İçerdiği süt sayesinde probiyotik etkisi de olan boza vücutta oluşan kanserojen hücrelerin oluşumunu engeller. İçerdiği yüksek kalsiyum sayesinde kemik ve kas yapısını güçlendirir.
- Hem boza hem tarçın hem de leblebide bol miktarda asit bulunur. Bu asit maddeleri bağırsakların toksinlerden arınmasını destekler.
- Sinir sistemindeki hücreleri yenileyerek ve mutluluk hormonunu artırarak stres ve depresyon rahatsızlıklarına yakalanma oranını düşürür.
- Gün içerisinde tüketilen bir bardak boza hem gün içerisinde enerjik olmanızı hem de rahat bir uyku çekmenizi sağlar.
SALEP
- Enfeksiyon nedeniyle ağrıyan göğüs ve boğazı rahatlatır. Kuru öksürüğe iyi gelir.
- Sindirim kolaylaştırır. Özellikle kabızlık sorununu azaltarak dışkılamayı kolaylaştırır. Ayrıca bağırsaktaki florasa seviyesini dengeler.
- Kan akışını düzenler. Bu sayede hem kalp atışını hem de beyin fonksiyonlarını iyileştirir. Konsantre gücünü artırarak unutkanlık gibi hastalıkları önler.
- Vücut ısısını kontrol eder. Bağışıklığı hastalıklara karşı korur.
- Kadınların aylık yaşadığı adet dönemindeki yaşadıkları şiddetli durumları azaltır.