Bozkurt destanı

Bozkurt destanı nedir
bozkurt destanı ozeti
gokturk bozkurt destanı
bozkurt destanının konusu
Bozkurt destanı hakkında bilgi

BOZKURT DESTANI

Bilinen en onemli iki Gokturk Destanından birisidir Bir bakıma, MS altıncı yuzyıldan sekizinci yuzyıl ortalarına kadar egemen olmuş bu Turk Devletinin Gokturklerin soy kutuğu ve var olma hikayesidir Ayrıca, Turk ırkının yeni bir dal halinde dirilişi de diyebileceğimiz Bozkurt Destanı, Bilge Kağan'ın Orhun Abidelerindeki unlu vasiyetinin ilk cumlesi olan: Ben Tanrıya benzer, Tanrıdan olmuş Turk Bilge Kağan, Tanrı irade ettiği icin, kağanlık tahtına oturdumcumlesi ile birlikte duşunulecek olursa soyun ve ırkın nasıl bir şekilde ilahileştirilmek istenildiğini de anlatmaktadırlar Destan Cin kaynaklarında kayıtlıdır Değişik soyleyişler durumunda ise de, cizgileri aynı fakat isimler uzerinde, anlatıştan doğma veya Cinlilerce yazılırken isimlerin Cince soylenmesinden meydana gelme değişikler yuzunden ayrı gorunen belli uc soylenti şeklinde yazılmıştır

Birinci soyleyiş:

Hun Ulkesinin kuzeyinde So adı verilen bir ulke vardı Burada, Hunlarla aynı soydan olan Gokturkler otururdu Bir gun Gokturkler So Ulkesinden ayrıldılar Bu sırada başlarında Kağan Pu adlı bir yiğit vardı Kağan Pu'nun on altı kardeşi bulunuyordu On altı kardeşten birinin annesi bir kurttu

Annesi Gokturklerce en kutsal yaratıklardan biri olarak bilinen ve boyle kabul edilen bir kurt olduğu icin delikanlı, ruzgarlara ve yağmura soz gecirir, bu iki kuvveti buyruğu altında tutardı

Bununla beraber, So Ulkesindeki yurtlarından ayrılan Gokturkler duşmanlarının baskınına uğradılar

Bu baskında duşmanlar butun Gokturkler'i yok ettikleri gibi on altı kardeşten sadece birisi kurtulabildi Kurtulan delikanlı annesi kurt olan idi

Bu delikanlının da, birisi yaz diğeri de kış ilahının kızı olan iki karısı vardı Baskından sonra her ikisinden ikişer oğlu oldu Zamanla kalabalıklaşıp coğalan halk, cocuklardan en buyuğunu kendilerine Hakan sectiler; o zamanki adı Gokturk dilinde değildi Hakan secilir secilmez Gokturkce olmayan bu adını bıraktı ve Turk adını aldı

Ondan sonra Turk on kadınla evlendi, bir cok cocukları oldu iclerinden Asena adını taşıyan biri hakanlık tahtına gecince boyun adı da Aşine oldu

İkinci soyleyiş:

Hunların bir boyu olan ve adına Aşine denilen Turk boyu Hazar Denizinin batı taraflarında yerleşmişti Turklerin ilk atası olarak biliniyordu Rahat ve huzur icinde otururlarken bir gun ansızın duşmanların baskınına uğradılar Baskının sonunda kimse sağ kalmadı

Her nasılsa kucucuk bir cocuk bu baskından sağ kalmış bir koşeye sığınmıştı Duşmanlar onu da gorduler Fakat, cılız ve kucuk bir cocuk olduğu icin kimse ondan korkmadı ve ona aldırmadı Hatta iclerinden acıyanlar bile cıktı Ama duşman yine de her ihtimali duşunup, cocuğu oldurmektense kolunu bacağını kesip orada oylece bırakmayı uygun gordu; duşundukleri gibi yaptılar

Kolunu bacağını kesip, yan olu hale getirdikleri cocuğu alıp bataklıkta bir sazlığa attılar; bırakıp gittiler

O sırada, nereden cıktığı bilinmeyen bir dişi Bozkurt gorundu, geldi, cocuğu emzirdi Yaralarını yalayıp iyi etti O gunden sonra da, avlanıp getirdiği yiyeceklerle cocuğu besleyip buyuttu, gucunu kuvvetini arttırdı

Zamanla Bozkurd'un beslediği cocuk gurbuzleşti

Gunlerden sonra bir gun, baskın yapıp Asine soyunu yok eden duşman başbuğu, kolunu bacağını keserek sazlığa attıkları cocuğun yaşadığını oğrendi Adamlar gonderip durumu oğrenmek, sağ kaldı ise oldurtmek istedi

Duşman başbuğunun gonderdiği asker geldiğinde, kolu bacağı kesik gencin yanında bir dişi Bozkurt gordu Dişi Bozkurt tehlikeyi sezmişti, dişleriyle gerici yakaladığı gibi denizin ote yanına gecirdi; orada da durmayıp Altay Dağlarına doğru goturdu Orada, her tarafı yuksek dağlarla cevrili bir yaylada bir mağaraya yerleştirdi, onunla evlendi; on oğlan doğurdu!

Mağaranın bulunduğu yayla yeşillikti; serin gur suları, meyve ağaclan, av hayvanları vardı Oğlanlar orada buyuduler, orada evlendiler Her birinden bir boy turedi Bunlardan birinin adı da Asine boyu idi

Asine, kardeşlerinin icinde en akıllı, en gozu pek, en yiğit olanı idi Bu yuzden Turk Hakanı o oldu

Soyunu unutmadı cadırının onune her zaman, tepesinde bir kurt başı bulunan bir tuğ dikti

Aradan cok yıllar gecti Aşine boyuna Asence adlı bir başka yiğit hakan oldu Bunun zamanında ise Aşine boyu, bulundukları yerden cıkıp daha guzel yurtlara yerleştiler

Ucuncu soyleyiş:

Bir not halindedir Cin devlet adamlarından CjanKen'in, Milattan once 119 yılında, Cine gore batı ulkelerinde yaptığı gezi sonunda gorduklerini ve duydukların yazıp o zamanki Cin imparatoruna sunduğu notlan arasında kayıtlıdır Notu, Abdulkadir inan'ın, Turk Dili Araştırmalan Yıllığı (1954) ndaki Turk Destanlanna Genel bir bakış adlı yazısından olduğu gibi alıyoruz:
Hun Ulkesinde bulunduğum zaman duydum ki Usun Hanı, Gunmo unvanını taşıyor Gunmo'nun babası, Hunlann batısındaki bir ulkeye sahipti Gunmo'nun babası bir savaşta Hunlar tarafından olduruldu Yeni doğmuş olan Gunmo'yu kırlara attılar Kuşlar cocuğu sineklerden koruyor; bir dişi kurt sutuyle besliyordu Hun Hakanı buna şaştı Bu cocuğu saydı Onu kendi terbiyesine aldı, buyuttu Babasının ulkesini ona geri verdi