Bronşektazi hastalığı,Bronşektazi Hakkında Bilgi, Bronşektazi Tedavisi,
Bronşektazi, 2 mmden geniş caplı bronşların duvar harabiyeti nedeniyle kalıcı genişlemesi olarak tanımlanmaktadır 1950 yılında Reid, bronşektaziyi radyolojik gorunumleri ve otopsi bulgularına gore 3 sınıfa ayırmıştır ve bu sınıflama hala gecerliliğini korumaktadır
Silendirik bronşektazi : Bronş enine kesit capı artmıştır yani bronş basitce genişlemiştir
Varikoz bronşektazi : Bronşların aynı bacaklarda gorulen varisli damarlar gibi hem genişlemiş hemde duvarları duzensiz hale gelmiştir
Kistik bronşektazi : Bronşlar yapısal ozelliklerini tumuyle kaybederek balon gibi yuvarlak kistik yapılar haline gelmiştir
Bircok hastada ise bu tiplerden 2 ya da 3′u akciğerin değişik alanlarında bir arada bulunurlar
Bronşektaziye yol acan nedenler nelerdir?
Bronşektazi olgularının buyuk coğunluğunda akciğer enfeksiyonları hastalığın ortaya cıkmasına neden olmaktadır Ozellikle cocukluk cağı enfeksiyonlarından boğmaca ve kızamık iyi tedavi edilmediğinde bronşlarda genişlemelere neden olur Tum dunyada olduğu gibi Ulkemizde de kızamık ve boğmaca aşısının kitlesel olarak uygulanması ile bronşektazi sıklığı eskiye gore onemli olcude azalmıştır Cocukluk cağı enfeksiyonlarının yanısıra diğer mikroplara bağlı olarak gelişen zaturre, tuberkuloz gibi akciğer enfeksiyonları da iyi tedavi edilmediklerinde ya da tedavileri gec kaldığında bronşektaziye neden olmaktadırlar
Enfeksiyon hastalıkları dışında bronşlarda daralma veya tıkanmaya neden olan her turlu hastalık, tıkanan bolumde yine enfeksiyona yol acarak bronşektazi gelişimine zemin hazırlamaktadır Orneğin cocuklarda yabancı cisimlerin soluk borusuna kacırılması, cocuk ve erişkinlerde iyi ya da kotu huylu tumorler, tuberkuloz hastalığı bronşlarda tıkanmaya yol acarak hastalığın ortaya cıkmasına neden olurlar
Enfeksiyon ve bronş tıkanması dışında bronşektazi daha az oranda da doğumsal bir hastalık olarak gorulebilir
Bronşektazi hastalığının belirti ve bulguları nelerdir?
Şiddeti ve miktarı hastalığın yaygınlığı ve tipine gore değişmekle birlikte oksuruk ve balgam cıkarma en sık gorulen semptomlardır Genişlemiş ve yapısal ozelliklerini kaybetmiş bronşlar akciğerin savunma sistemini zayıflatarak sık sık enfeksiyonlara neden olurlar Enfeksiyon donemlerinde ateş, balgam miktarında artma, balgamın iltihaplı sarıyeşil gorunum kazanması, kotu kokulu soluk ve kan tukurme gibi belirtiler ortaya cıkar
Onlem alınmadığı taktirde surekli tekrarlayan enfeksiyonlar akciğerlerdeki harabiyeti arttırarak hastalığın ilerlemesine neden olabilir Yaygın hastalığı olanlarda nefes darlığı, siyanoz, kilo kaybı, bobrek fonksiyonlarında bozulma ve kansızlık gorulebilir
Hastalığın tanısı
bronsektazi Genellikle oksuruk, balgam cıkarma, kan tukurme, sık akciğer enfeksiyonu gecirme yakınmaları ile hekime başvuran hastalarda daha ilk muayenede hekimi bronşektazi kuşkusuna goturen muayene bulguları olabilir Yaygın bronşektazisi olan hastalarda parmaklarda comaklaşma gorulebilir Fizik muayenenin ardından cekilen akciğer grafisi bazı hastalarda hic bir bulgu vermez
Bronşektazinin kesin tanısı ince kesit bilgisayarlı tomografi ile konulur ve tomografi bulgularına gore hastalığın tedavisi planlanır Ayrıca bronşektazi tanısı konulan olgularda lokal bir hastalık soz konusu ise ilgili bronşta tıkanmaya neden olan bir hastalığın olup olmadığını araştırmak amacıyla bronkoskopi yapılmalıdır
Tedavi
Bilgisayarlı tomografide bronşektazik değişimlerin her iki akciğerde yaygın olarak gorulduğu olgularda medikal tedavi ve pulmoner rehabilitasyon uygulanır Medikal tedaviye alınan hastalarda enfeksiyon ataklarının olduğu donemlerde antibiyotikler mutlaka kullanılmalıdır Bunun dışında balgamı sulandırıcı ve rahat balgam cıkarılmasını sağlayan ekspektoran şuruplar, kanama varlığında istirahat ve kanamaya yonelik tedaviler uygulanmalıdır
Ciddi kanaması olan ve hastalık yaygınlığı nedeniyle cerrahi girişim duşunulmeyen olgularda kanamanın durdurulmasına yonelik olarak bronşial arter embolizasyonu gibi radyolojik girişimsel tedavi yontemleri uygulanır Bu yontemde bilgisayarlı tomografi cihazı rehberliğinde kanayan bronşun atardamarına bir kateter ile girilerek buraya atardamarın tıkanmasına neden olan bir madde enjekte edilir
Belirli bir bolgede lokalize bronşektazide ise ciddi ve hayatı tehtid eden kanama, surekli bol miktarda balgam cıkarma, sık tekrarlayan enfeksiyonlar soz konusu ise yani hastanın hayati tehlikesi varsa ya da yaşam kalitesi bozulmuş ise cerrahi girişim uygulanır Ancak fazla yakınmaya neden olmayan lokal bronşektazilerde, yaygın bronşektazide olduğu gibi medikal tedavi yontemleri tercih edilebilir
Cerrahi girişim uygulanmayan bronşektazi olgularında enfeksiyon ataklarından korunmak icin grip ve zaturre aşıları hekime danışılarak yapılmalıdır Ayrıca medikal tedavi uygulanan hastalara genişlemiş bronşlar icersinde biriken balgamın cıkartılabilmesi icin pulmoner rehabilitasyon ve postural drenaj teknikleri hastalara oğretilmelidir
Bronşektazi, 2 mmden geniş caplı bronşların duvar harabiyeti nedeniyle kalıcı genişlemesi olarak tanımlanmaktadır 1950 yılında Reid, bronşektaziyi radyolojik gorunumleri ve otopsi bulgularına gore 3 sınıfa ayırmıştır ve bu sınıflama hala gecerliliğini korumaktadır
Silendirik bronşektazi : Bronş enine kesit capı artmıştır yani bronş basitce genişlemiştir
Varikoz bronşektazi : Bronşların aynı bacaklarda gorulen varisli damarlar gibi hem genişlemiş hemde duvarları duzensiz hale gelmiştir
Kistik bronşektazi : Bronşlar yapısal ozelliklerini tumuyle kaybederek balon gibi yuvarlak kistik yapılar haline gelmiştir
Bircok hastada ise bu tiplerden 2 ya da 3′u akciğerin değişik alanlarında bir arada bulunurlar
Bronşektaziye yol acan nedenler nelerdir?
Bronşektazi olgularının buyuk coğunluğunda akciğer enfeksiyonları hastalığın ortaya cıkmasına neden olmaktadır Ozellikle cocukluk cağı enfeksiyonlarından boğmaca ve kızamık iyi tedavi edilmediğinde bronşlarda genişlemelere neden olur Tum dunyada olduğu gibi Ulkemizde de kızamık ve boğmaca aşısının kitlesel olarak uygulanması ile bronşektazi sıklığı eskiye gore onemli olcude azalmıştır Cocukluk cağı enfeksiyonlarının yanısıra diğer mikroplara bağlı olarak gelişen zaturre, tuberkuloz gibi akciğer enfeksiyonları da iyi tedavi edilmediklerinde ya da tedavileri gec kaldığında bronşektaziye neden olmaktadırlar
Enfeksiyon hastalıkları dışında bronşlarda daralma veya tıkanmaya neden olan her turlu hastalık, tıkanan bolumde yine enfeksiyona yol acarak bronşektazi gelişimine zemin hazırlamaktadır Orneğin cocuklarda yabancı cisimlerin soluk borusuna kacırılması, cocuk ve erişkinlerde iyi ya da kotu huylu tumorler, tuberkuloz hastalığı bronşlarda tıkanmaya yol acarak hastalığın ortaya cıkmasına neden olurlar
Enfeksiyon ve bronş tıkanması dışında bronşektazi daha az oranda da doğumsal bir hastalık olarak gorulebilir
Bronşektazi hastalığının belirti ve bulguları nelerdir?
Şiddeti ve miktarı hastalığın yaygınlığı ve tipine gore değişmekle birlikte oksuruk ve balgam cıkarma en sık gorulen semptomlardır Genişlemiş ve yapısal ozelliklerini kaybetmiş bronşlar akciğerin savunma sistemini zayıflatarak sık sık enfeksiyonlara neden olurlar Enfeksiyon donemlerinde ateş, balgam miktarında artma, balgamın iltihaplı sarıyeşil gorunum kazanması, kotu kokulu soluk ve kan tukurme gibi belirtiler ortaya cıkar
Onlem alınmadığı taktirde surekli tekrarlayan enfeksiyonlar akciğerlerdeki harabiyeti arttırarak hastalığın ilerlemesine neden olabilir Yaygın hastalığı olanlarda nefes darlığı, siyanoz, kilo kaybı, bobrek fonksiyonlarında bozulma ve kansızlık gorulebilir
Hastalığın tanısı
bronsektazi Genellikle oksuruk, balgam cıkarma, kan tukurme, sık akciğer enfeksiyonu gecirme yakınmaları ile hekime başvuran hastalarda daha ilk muayenede hekimi bronşektazi kuşkusuna goturen muayene bulguları olabilir Yaygın bronşektazisi olan hastalarda parmaklarda comaklaşma gorulebilir Fizik muayenenin ardından cekilen akciğer grafisi bazı hastalarda hic bir bulgu vermez
Bronşektazinin kesin tanısı ince kesit bilgisayarlı tomografi ile konulur ve tomografi bulgularına gore hastalığın tedavisi planlanır Ayrıca bronşektazi tanısı konulan olgularda lokal bir hastalık soz konusu ise ilgili bronşta tıkanmaya neden olan bir hastalığın olup olmadığını araştırmak amacıyla bronkoskopi yapılmalıdır
Tedavi
Bilgisayarlı tomografide bronşektazik değişimlerin her iki akciğerde yaygın olarak gorulduğu olgularda medikal tedavi ve pulmoner rehabilitasyon uygulanır Medikal tedaviye alınan hastalarda enfeksiyon ataklarının olduğu donemlerde antibiyotikler mutlaka kullanılmalıdır Bunun dışında balgamı sulandırıcı ve rahat balgam cıkarılmasını sağlayan ekspektoran şuruplar, kanama varlığında istirahat ve kanamaya yonelik tedaviler uygulanmalıdır
Ciddi kanaması olan ve hastalık yaygınlığı nedeniyle cerrahi girişim duşunulmeyen olgularda kanamanın durdurulmasına yonelik olarak bronşial arter embolizasyonu gibi radyolojik girişimsel tedavi yontemleri uygulanır Bu yontemde bilgisayarlı tomografi cihazı rehberliğinde kanayan bronşun atardamarına bir kateter ile girilerek buraya atardamarın tıkanmasına neden olan bir madde enjekte edilir
Belirli bir bolgede lokalize bronşektazide ise ciddi ve hayatı tehtid eden kanama, surekli bol miktarda balgam cıkarma, sık tekrarlayan enfeksiyonlar soz konusu ise yani hastanın hayati tehlikesi varsa ya da yaşam kalitesi bozulmuş ise cerrahi girişim uygulanır Ancak fazla yakınmaya neden olmayan lokal bronşektazilerde, yaygın bronşektazide olduğu gibi medikal tedavi yontemleri tercih edilebilir
Cerrahi girişim uygulanmayan bronşektazi olgularında enfeksiyon ataklarından korunmak icin grip ve zaturre aşıları hekime danışılarak yapılmalıdır Ayrıca medikal tedavi uygulanan hastalara genişlemiş bronşlar icersinde biriken balgamın cıkartılabilmesi icin pulmoner rehabilitasyon ve postural drenaj teknikleri hastalara oğretilmelidir