Bronşit, akciğerlere hava taşıyan kanalcıklardaki (bronşlar) iç zarların iltihaplanması sonucu oluşan bir tür alt solunum yolu iltihabı Akut ve kronik olmak üzere iki türü var Akut bronşit, genellikle soğuk algınlığı ve diğer solunum yolu enfeksiyonuna bağlı olarak gelişir Oldukça yaygındır Özellikle çocuk ve bebeklerde görülür Kronik bronşitse, uzun süreli tahriş (sigara, kimyasal vb) sonunda gelişen iltihaplanmalardır Görece daha az gelişir Ancak daha tehlikelidir
Bronşit Nedenleri Neler ?
Bronşitin asıl nedeni soğuk algınlığı ve*gribe*neden olan virüsler Antibiyotikler virüsleri öldüremediğinden, antibiyotik tedavisi bu nedenle bronşit vakalarında tercih edilmez
Bronşit kanalı
Bronşitin bir diğer nedeni de akciğerleri uzun süre tahriş eden etkenler Örneğin uzun süre sigara kullananlar, kimyasal maddelerle uzun süre yakın temasta olan kişiler, çevre kirliliğinin yüksek olduğu yerlerdeki kişilerin kronik bronşit olma riski yüksektir Bu hastalığa yakalanma riski yüksek olan kişiler:
Sigara kullananlar:*Daha önce de değindiğimiz gibi*sigara*gibi ciğerlere uzun vadede zarar veren maddeler kronik bronşite neden olabiliyor
Bağışıklık sistemi zayıf olanlar:*Akut bronşit genellikle grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklardan sonra görülür Bunun nedeni vücudun direncinin ve bağışıklık sisteminin zayıflaması Zayıflayan bağışıklık sistemi iltihaplanmayı durduramaz ve bu şekilde bronşit başlar
Bazı iş alanlarında çalışanlar:*Bazı kişiler işleri nedeniyle kimyasal maddelere uzun süre maruz kalabilir Özel maske ve kıyafetler bazı durumlarda yeterince koruyucu olamaz İşte bu gibi durumlarda kronik bronşit gelişebilir
Bronşitin Belirtileri Neler ?
Akut ve kronik bronşitin en belirgin belirtileri:
ÖksürükRenkli balgamYorgunlukHafif ateşTitremeGöğüs bölgesinde rahatsızlıkAkut bronşitlerde bu belirtiler kısa sürede ortadan kalkar Belki öksürük 1 – 2 hafta sürebilir En az 3 aylık ataklar halinde süren kronik bronşitse 2 yıl boyunca sizi rahatsız edebilir Eğer kronik bronşitiniz varsa atak dönemleri başınıza bela olacak demektir Belirtiler bu dönemde ağırlaşarak kendinizi kötü hissetmenize neden olabilir
Bronşit Bana Ne Yapar ?Akut bronşit genellikle kalıcı hasara neden olmaz Ancak bazı vakalarda zatürreye çevirebilir Bu nedenle dikkat edilmesi gereken bir sağlık sorunudur Bunun dışında akut bronşitin neden olduğu sağlık sorunlarını şöyle sıralayabiliriz:
Kronik bronşitAstımKistik fibrozisBronşektaziTüberkülozSinüzitBronşit Tanısı Nasıl Konur ?Bronşitin ilk günleri sıradan bir soğuk algınlığıyla benzer belirtiler verir Bu nedenle ayırt etmesi güç olabilir Bronşit belirtileri şüphesiyle doktora başvuran kişi öncelikle fiziki muayeneden geçer Muayene sırasında doktor akciğerleri ayrıntılı dinleyebilmek için stetoskop adlı bir cihaz kullanır Bu şekilde ciğerlerde bir sorun varsa belirlemek daha kolaydır Bunun dışında doktorunuz sizi bir dizi teste sokabilir Bunlar:
Akciğer grafisi:*Göğüs hastalıklarının belirlenmesinde kullanılan en güvenilir yöntem Standart akciğer grafisi 2 yönlü olarak çekilir Bu şekilde düz akciğer grafisinde kalp ve diyafram ardında kalan lezyonlar yan grafi ile görüntülenebilir Standart bir akciğer grafisi: akciğer kanseri, bronşektazi, pnömoni, akciğer kisti, plörezi, pnömotoraks ve diğer pek çok akciğer sorununu belirlemede etkilidir Ayrıca görüntülediği alan nedeniyle kalp, kemik yapısı ve göğüs duvarının yumuşak dokusundaki sorunları da belirleyebilir
Balgam kültürü:*Tanı*konurken başvurulan bir diğer test de budur Balgam kültüründe kişi laboratuvar ortamında örnek verir Bu şekilde hangi bakterinin ciğerlere yerleştiği belirlenebilir
Solunum fonksiyon testi:*Bu testte spirometre denen bir cihaz yardımıyla nefes alınır Bu şekilde ciğerlerin kapasitesi, soluk alıp verirken bir sorun yaşanıp yaşanmadığı belirlenebilir
Bronşit Nasıl Tedavi Edilir ?Akut bronşit tedavisi genellikle bol sıvı içmek, dinlenmek, öksürük şurubu kullanmak ve pis havadan uzak durmaktan ibarettir Kronik durumlarda ise ağızdan alınan antiinflamatuar steroid ilaçlarlar verilebilir
Sağlıklı ciğerlere sahip olan ve kronik sağlık problemi olmayan kişilere antibiyotik tedavisi verilmez Bunun nedeni hastalığın temelinde virüs olmasıdır Vücut zaten öksürük ve balgamla bu hastalıktan kendi kendine kurtulabilmektedir
Eğer öksürük çok rahatsız edici bir boyutta ise öksürük şurubu kullanılabilir Aspirin veya asetaminofen içeren bir ağrı kesici alınması ve bol su içilmesi tavsiye edilir Reye sendromu riskine karşı 19 yaşının altında çocuklara bu hastalık esnasında aspirin verilmemelidir
Bronşit Nedenleri Neler ?
Bronşitin asıl nedeni soğuk algınlığı ve*gribe*neden olan virüsler Antibiyotikler virüsleri öldüremediğinden, antibiyotik tedavisi bu nedenle bronşit vakalarında tercih edilmez
Bronşit kanalı
Bronşitin bir diğer nedeni de akciğerleri uzun süre tahriş eden etkenler Örneğin uzun süre sigara kullananlar, kimyasal maddelerle uzun süre yakın temasta olan kişiler, çevre kirliliğinin yüksek olduğu yerlerdeki kişilerin kronik bronşit olma riski yüksektir Bu hastalığa yakalanma riski yüksek olan kişiler:
Sigara kullananlar:*Daha önce de değindiğimiz gibi*sigara*gibi ciğerlere uzun vadede zarar veren maddeler kronik bronşite neden olabiliyor
Bağışıklık sistemi zayıf olanlar:*Akut bronşit genellikle grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklardan sonra görülür Bunun nedeni vücudun direncinin ve bağışıklık sisteminin zayıflaması Zayıflayan bağışıklık sistemi iltihaplanmayı durduramaz ve bu şekilde bronşit başlar
Bazı iş alanlarında çalışanlar:*Bazı kişiler işleri nedeniyle kimyasal maddelere uzun süre maruz kalabilir Özel maske ve kıyafetler bazı durumlarda yeterince koruyucu olamaz İşte bu gibi durumlarda kronik bronşit gelişebilir
Bronşitin Belirtileri Neler ?
Akut ve kronik bronşitin en belirgin belirtileri:
ÖksürükRenkli balgamYorgunlukHafif ateşTitremeGöğüs bölgesinde rahatsızlıkAkut bronşitlerde bu belirtiler kısa sürede ortadan kalkar Belki öksürük 1 – 2 hafta sürebilir En az 3 aylık ataklar halinde süren kronik bronşitse 2 yıl boyunca sizi rahatsız edebilir Eğer kronik bronşitiniz varsa atak dönemleri başınıza bela olacak demektir Belirtiler bu dönemde ağırlaşarak kendinizi kötü hissetmenize neden olabilir
Bronşit Bana Ne Yapar ?Akut bronşit genellikle kalıcı hasara neden olmaz Ancak bazı vakalarda zatürreye çevirebilir Bu nedenle dikkat edilmesi gereken bir sağlık sorunudur Bunun dışında akut bronşitin neden olduğu sağlık sorunlarını şöyle sıralayabiliriz:
Kronik bronşitAstımKistik fibrozisBronşektaziTüberkülozSinüzitBronşit Tanısı Nasıl Konur ?Bronşitin ilk günleri sıradan bir soğuk algınlığıyla benzer belirtiler verir Bu nedenle ayırt etmesi güç olabilir Bronşit belirtileri şüphesiyle doktora başvuran kişi öncelikle fiziki muayeneden geçer Muayene sırasında doktor akciğerleri ayrıntılı dinleyebilmek için stetoskop adlı bir cihaz kullanır Bu şekilde ciğerlerde bir sorun varsa belirlemek daha kolaydır Bunun dışında doktorunuz sizi bir dizi teste sokabilir Bunlar:
Akciğer grafisi:*Göğüs hastalıklarının belirlenmesinde kullanılan en güvenilir yöntem Standart akciğer grafisi 2 yönlü olarak çekilir Bu şekilde düz akciğer grafisinde kalp ve diyafram ardında kalan lezyonlar yan grafi ile görüntülenebilir Standart bir akciğer grafisi: akciğer kanseri, bronşektazi, pnömoni, akciğer kisti, plörezi, pnömotoraks ve diğer pek çok akciğer sorununu belirlemede etkilidir Ayrıca görüntülediği alan nedeniyle kalp, kemik yapısı ve göğüs duvarının yumuşak dokusundaki sorunları da belirleyebilir
Balgam kültürü:*Tanı*konurken başvurulan bir diğer test de budur Balgam kültüründe kişi laboratuvar ortamında örnek verir Bu şekilde hangi bakterinin ciğerlere yerleştiği belirlenebilir
Solunum fonksiyon testi:*Bu testte spirometre denen bir cihaz yardımıyla nefes alınır Bu şekilde ciğerlerin kapasitesi, soluk alıp verirken bir sorun yaşanıp yaşanmadığı belirlenebilir
Bronşit Nasıl Tedavi Edilir ?Akut bronşit tedavisi genellikle bol sıvı içmek, dinlenmek, öksürük şurubu kullanmak ve pis havadan uzak durmaktan ibarettir Kronik durumlarda ise ağızdan alınan antiinflamatuar steroid ilaçlarlar verilebilir
Sağlıklı ciğerlere sahip olan ve kronik sağlık problemi olmayan kişilere antibiyotik tedavisi verilmez Bunun nedeni hastalığın temelinde virüs olmasıdır Vücut zaten öksürük ve balgamla bu hastalıktan kendi kendine kurtulabilmektedir
Eğer öksürük çok rahatsız edici bir boyutta ise öksürük şurubu kullanılabilir Aspirin veya asetaminofen içeren bir ağrı kesici alınması ve bol su içilmesi tavsiye edilir Reye sendromu riskine karşı 19 yaşının altında çocuklara bu hastalık esnasında aspirin verilmemelidir