Koku alma organımız burundur Doğayı oluşturan tüm maddeler havaya kesintisiz moleküller aracılığıyla koku yaymaktadır* Koku alma organı doğru canlılar davranışlarına istikamet vermektedir Koku insanlara oranla hayvanlarda fazla daha etkin olarak kullanılmaktadır Çünkü hayvanlar; av yapmak ve aradığı canlıları bulmak için koku alma duyusunu kullanmaktadır Bitkilerde öbür şekilde kokmaktadır Bu koku doğruca bir çok böcek türü bitkilere yanaşmaktadır Bu olaylarla birlikte tümör tozlaşmaya başlamaktadır
İnsan kokusu daima aynı değildir İçinde bulunduğumuz duruma tarafından kokumuz aralıksız değişmektedir İnsan vücudunda salgılan kokular bizim psikolojik durumumuza ve fizyolojik hareketlerimize kadar istikrarsızlık gösterir Çünkü; bir insan üzüldüğünde ya da sevindiğinde vücutlarında salgılanan maddeler farklılık göstermektedir İnsan vücudundaki hormonların içinde bulunulan duruma kadar salgılanma hızı değişmektedir
Koku hayvanlar aleminde bir haberleşme aracı olarak kullanılmaktadır aynı tür içinde yer alan hayvanlar koku yardımıyla birbirlerini bulmaktadır Birbirlerini bulan bu aynı hayvanlar nesli devam ettirmektedir Koku baştan sona anneler yavrularını bulmakta ve diğer yavrulardan ayırt etmektedir İnsanlarda da kendine has koku bulunmaktadır Her insanın kokusu farklıdır Bu genetik ile açıklanmaktadır Ama insanların koku alma eşiği fazla yüksek olmadığından birbirlerinin kokularını almakta zorlanırlar Koku* alsalar bile öteki bir insandan ayırt edecek şekilde sınıflandırılamaz
Nesnelerin molekülleri havaya karışmaktadır Koku bu hava ile birlikte burnumuza gelmektedir Canlıların koku almasını karşılayan koku epitelleri vardır Koku epitellerinin genişliği canlı türlerine tarafından değişmektedir Koku epitelleri geniş olan canlılar koku almada daha duyarlıdır Buna örnek olarak köpekler verilebilir Koku epitellerimiz burun boşluklarında bulunmaktadırKapladığı bölge burun boşluklarının yaklaşık %4 ’ü kadardır
Burun içinde mukus epitelleri bulunmaktadır Koku veren maddeler burun içindeki reseptör moleküllerle reaksiyona girmektedir Reaksiyona giren moleküller gözenekli olan zarının geçirgenliğini etkilemektedir Bu metamorfoz sonucunda impulslar meydana gelmektedir İmpluslar beyinde koku alma merkezine taşınmaktadır Burada ipmluslar beyinde incelenmesiyle canlılar koku almaktadır
İnsanlarda koklama epitellerinin bulunduğundan bahsetmiştik Genç bir insanın koklama epitellerinde hemen hemen 25 milyon tip hücresel bulunmaktadır Bu hücrelerin ömrü 30 gündür Ardından yenilenmektedir Bu hücrelerin her birinde adeta 68 koku sili bulunmaktadır Koku alıcıları inanılmaz özelliklere sahiptir Koku alıcıları baştan sona halk müziği yaklaşık 10 Bin bambaşka kokuyu ayırt edebilmektedir Oysa aynı kokuya uzun süre temas edildiğinde koku alma algımız körelmektedir Örneğin; yeni badana yapılış bir ev düşünelim Eve ilk girdiğimizde yoğun bir boya kokusunu algılarız Lakin ev içinde bir vakit durduğumuzda bundan böyle bu kokuyu almamaya başlarız Bu koku bizi rahatsız etmez
Koku alma duyuları zamanla azalmaktadır Koku alma duyularımızı etkileyen en kayda değer faktörler yaş ve cinsiyettir 60 yaş ve üzeri insanların koku duyuları azalmaktadır Ayrıca yapılan incelemeler sonucunda kadınların erkelere oranla daha net koku aldığı görülmüştür
İnsanların* koku epitelleri aracılığıyla aldığı kokuların yoğunluğu daima aynı değildir İnsanlarda koku alma eşiği bulunmaktadır Koku verici bir maddeden havaya yayılan moleküller minimum bir mililitrede 10 Milyon adete ulaşması gerekmektedir Bu sayıya ulaşmadığı taktirde koku alınamaz Hayvanlar insanlara göre koku alma konusunda daha iyidir Mesela bal arısı kraliçe arının kokusunu çok kolay bir şekilde alabilmektedir Bu şekilde birbirlerini sıcacık bir şekilde bulabilirler
Kokuların insan yaşamı üstünde önemli etkileri vardır Kokular insan davranışlarını etkilemektedir Güzel bir koku bölge insan coşkulu ve mutlu olabilmektedir Bir Takım kokular ise insanların* sinirlerin yatıştırmakta ve insanların daha sakin olmasını sağlamaktadır
Kokular bir çok çeşitten oluşmaktadır Oysa araştırmalar sonucunda 7 temel koku olduğu saptanmıştır Bu belli başlı koku türleri şu şekilde sıralanmaktadır:
– Çiçek kokusu
– Nane kokusu
– Eter kokusu
– Çürük kokusu
– Ter Kokusu
– Kafur kokuları
– Misk kokusu
Bazı insanlarda koku körlüğü hastalığı bulunmaktadır Hem koku hissetmeme hastalığı olan anosmi insanlarda sıkça görülmektedir Bu hastalar koku maddesinin havaya yaydığı molekül yoğunluğu yeterli olsa bile koku alamazlar Koku alamama durumları genelde çinko elementinin eksikliğinde meydana gelmektedir Koku alma kabiliyetimizin azalması sinüs hastalığını ve beyinde görülebilecek ur hastalığının belirtisi olabilmektedir