Bursanın Tarihi Yerleri

Bursa İli Tarihi Yerleri

COBAN BEY TURBESİ

Umurbey Mahallesinde, kendi adıyla anılan sokakta yer alan turbe, Osmanlı İmparatorluğunun kurucularından Osman Beyin oğlu Coban Beye aittir Yapım tarihini belirleyen yazıtı bulunmamaktadır XIV yuzyıl başlarında yapıldığı yazılı kaynaklarda belirtilmektedir

Yer yer moloz taş ve tuğla malzemenin bir arada kullanıldığı yapı, 645 x 645metre ic olcusunde, kare planlı, uzeri basık bir kubbe ile ortuludur Beden duvarlarından kubbeye geciş ucgenler aracılığı ile sağlanmıştır Kubbe dıştan betonla kaplı ve iki sıra kirpi sacaklıdır Yapının ici sıvasız olup bakımsız bir haldedir

Giriş kapısı tuğladan yapılmış, sivri alınlıklıdır Guney ve doğu yonundeki altlı ustlu ikişer pencere ile icerinin aydınlanması sağlanmıştır Batıdaki pencereler ile kapı ustundeki pencere sonradan orulerek kapatılmıştır

DEVLET HATUN TURBESİ

Yeşil Kulliyesinin altında, Meydancık Semtinde bulunmaktadır Celebi Sultan Mehmet tarafından annesi Germiyanoğlu Yakup Beyin kızı Devlet Hatun icin 816 H(1414)yılında yaptırılmıştır Sivri kulahlı, icten kubbeli, yanları acık bir turbedir

Yapı dıştan dışa 575 x 575metre olcusundedir Tamamı mermerden yapılmış, koşelerde gonye ayaklar ustune, ortada ise silindirik sutunlara basan sekiz sivri kemere sahiptir İceride kırk sekiz dilimli helezoni kubbe, dıştan yuksek kasnağa oturan kurşunla kaplı bir kulahı bulunmaktadır Kubbe kasnağında baklava motifleri veren bir kuşak yer almaktadır Yapı kulahlı turbelerin Osmanlılar doneminde yapılan en son orneği olması nedeniyle onem taşımaktadır

EBE HATUN TURBESİ

Muradiye Cami hazır esinde yer alan, Fatih Sultan Mehmetin ebesine ait turbede kitabe bulunmamaktadır

Yapı dıştan dışa 446 x 446metre boyutlarında, oldukca duzgun kare planlı, taş ve tuğla ile orulmuş ayakları birbirine bağlayan sivri kemerler uzerine oturan bir kubbeye sahip, yanları acık bir turbedir Kemerlerin uzengi duzeyinin hemen alt kısmında ahşap gergiler yer almaktadır İki sıra kirpi sacağa sahip kubbenin uzeri dıştan kurşunla kaplıdır Yerden bir metre yukseklikte, mermerden Ebe Hatunun sandukası bulunmaktadır

EBU İSHAK CAMİ ONUNDEKİ TURBE

Ebu ishak cami onunde yer alan turbe, XV yuzyıl da yaptırılmıştır Dikdortgen planlı, uzeri catı ile ortulu olup moloz taşla inşa edilmiştir Kuzey duvarında aslanağzı biciminde bir corteni bulunmaktadır

Turbedeki tek sanduka başucunda (Abdullah Mustafa) yazılıdır Sandukanın yanları cini parcacıkları ile susludur 3118234

EMİR SULTAN TURBESİ

Emir Sultan Semtinde, Emir Sultan Cami yanında bulunan turbede; Emir Sultan, oğlu Emir Ali, zevcesi Hundi Hatun ve iki kızı yatmaktadır Emir Sultan Buharada doğmuş, kendisi EsSeyyid Şemsuddin Mehmet bin Aliyyul Buhari olarak bilinir Donemin onemli bilginlerindendir 1391 yılında Bursaya gelmiş ve Yıldırım Bayezıdın kızı Hundi Hatunla evlenmiştir 1429 yılında veba hastalığına yakalanarak vefat etmiştir

Turbenin orijinal yapısından bugune pek bir şey kalmamıştır Bugunku turbe 1868 yılında Sultan Aziz tarafından yenilenmiştir Sekizgen planlı yapının uzeri dıştan kurşunla kaplı bir kubbeyle ortuludur Turbe; avlu duzeyinden bir metre daha aşağıdadır Giriş kapısı doğu yonundedir Kapının bulunduğu doğu cephesi beden duvarları haric diğer cephelerde yuvarlak kemerli, geniş birer pencere bulunmaktadır

GAZİ TİMUR TAŞ PAŞA TURBESİ

Cukur hamamın karşısındaki sekinin dibinde, birisi Gazi timurtaş Paşaya ait uc kabir bulunmaktadır 1949 yılında kabirleri icine alan yeni bir turbe yapılmıştır

GULCİCEK HATUN TURBESİ

I Murat Hudavendiğarın eşi Yıldırım Bayezıdın annesi Gulcicek Hatuna ait olan turbe, Altıparmak Semtinde, Sarıklı Değirmen Sokağında yer almaktadır Padişah analarından kendi adına turbesi olan ilk kadındır

Kare planlı yapı, tek kubbeyle ortuludur Kabirlerin bulunduğu mekanın onunde, yanları kapalı revaklı bir bolum yer almaktadır Eskiden catı ile ortulu revakın uzeri bugun yıkılmış durumdadır

Uc sıra tuğla, bir sıra kefeki taş dizisiyle orulmuş beden duvarlarının kalınlığı 085metredir Cephelerin dış koşeleri kesme kefeki taşla orulmuştur Beden duvarlarından kubbeye geciş iceride ucgenler aracılığı ile sağlanmıştır Kubbe; kesme taşla orulmuş sekizgen bir kasnağa oturtulmuştur

Giriş kapısı, tuğla işciliği ile yapılmış, ic ice iki yuvarlak kemere ve mermer soveye sahiptir

Turbede Gul cicek Hatundan başka kimliği bilinemeyen uc kişiye ait sandukalar bulunmaktadır

GULRUH SULTAN TURBESİ

Muradiye Cami haziresinin batı yonunde bulunan turbe, 1502 yılında vefat eden II Bayezıdın karısı ve Alem şahın annesi Gulruh Sultana aittir

Kare planlı turbenin bir sıra kesme taş ve uc sıra tuğla dizilerinden yapılmış olan beden duvarları kirpi sacaklarla sonuclanmaktadır Mekanın uzerine sekizgen kasnağa oturan bir kubbe ortmektedir Sivri kemerli girişi kucuk bir eyvan bicimindedir Kapı, basık kemerli, mermer soveli olup kav sarası beş sıra stalaktitlerle duzenlenmiştir Giriş eyvanının sağ ve solunda mihrabiyeler bulunmaktadır

Beden duvarları uzerinde bulunan sekiz pencere, mermer soveli ve sivri kemer alınlıklıdır Kubbe kasnağındaki dort pencere ise sivri kemerli, alcı şebekelidir İceride kubbeye gecişler stalaktitli tromplarla sağlanmıştır Cok renkli kalem işi ile bezeli olan beden duvarları sonradan badanayla kapatılarak uzerine sade kalem işi tezyinat yapılmıştır Kapı ve pencere kapakları yapıldığı doneme ait ahşap işciliğinin guzel birer ornekleridir

İceride Gulruh Sultandan başka kızı Kamer Sultan, Alem şahın oğlu Osman ve kızı Fatmaya ait mermer sandukalar yer almaktadır

GULŞAH HATUN TURBESİ

Muradiye bloku icinde yer alan turbe XV yuzyılda yaptırılmıştır Turbe Fatih Sultan Mehmetin eşlerinden, Şehzade Mustafanın annesi Gulşah Hatuna aittir

Kucuk eyvan gorumundeki bir girişe sahip turbede ana hacim kare planlıdır Kubbe iceriden baklava motifleri veren bir kuşağa, dıştan sekizgen kasnağa oturmaktadır Duvar kalınlıkları 082 x 085metre arasında farklılık gostermektedirler Beden duvarlarındaki sivri kemer alınlıklı, mermer soveli altı pencere ile kasnakta bulunan dort sivri kemerli, alcı şebekeli pencere icerinin aydınlanmasını sağlamıştır Girişteki kucuk eyvanın iki yanında mihrabiyeler bulunmaktadır Kapı sovesi mermer olup ustune tuğlarla dokuz dilimli bir tac işlenmiştir

Duvarları iki sıra tuğla, bir sıra taş ile orulmuştur Alt silmede bir, kubbede iki sıra kirpi sacakla duvarlar sonuclandırılmıştır

Turbenin icinde biri Gulşah Hatuna, diğeri II Bayezıdın oğlu Şehzade Aliye ait mermerden yapılmış iki sanduka yer almaktadır

HAMZA BEY TURBESİ

Hamza Bey Semtinde, Hamza Bey Camisinin guneybatısında XVyy yaptırılan turbe,Celebi Sultan Mehmetin Kumandanı, II Muratın Veziri Hamza Beye aittir

İzmirin Fatihi, İstanbulun Fethinde, Rumeli orduları kumandanı olan Hamza Bey, Fatih Sultan Mehmetin Romanyaya yolladığı elcilik heyetinde bulunmuş, Kazıklı Voyvoda tarafından yirmibin civarındaki koylu ve arkadaşları ile birlikte 1461 yılında kazıklara gecirilmek suretiyle şehit edilmiştir Naaşı Bursaya getirilip bu turbeye gomulmuştur

Kesme taş ve tuğla malzemenin bir arada kullanıldığı yapı sekizgen bir alana sahip olup uzeri kubbe ile ortuludur Bir metre kalınlığındaki duvarları iki sıra kirpi sacak dizisi ile nihayetleşir Dıştan kurşunla kaplı kubbe sekizgen bir kansak uzerine oturmaktadır Turbeye giriş doğu yonunde kucuk eyvanlı bir kapıdan sağlanmakta, eyvanın sağ ve solunda mihrabiyeler bulunmaktadır Yapının beden duvarlarındaki sivri kemer alınlıklı, mermer soveli, demir parmaklıklı, altı pencere ile ustte dilimli cerceveye sahip alcı şebekeli, renkli camlı sekiz pencere ile aydınlanması sağlanmıştır

HATİCE SULTAN TURBESİ

Kukurtlu Hamamın guneydoğusunda yer alan turbeyi IIBayezıdın kızı,(Kara Mustafa Paşanın Hanımı)Hatice Sultan icin Bursa Subaşısı Mehmed Bey yaptırmıştır

XVI yuzyıl başlarında gercekleştirilmiş olan kare planlı yapı,ucgen gecişli ve dıştan sekizgen kasnaklı kubbeye sahiptirEserin guneyindeki tonoz ortulu revaklı bolumle birlikte boyuna uzanan dikdortgen bir plan oluşturmaktadırPencerelerin ust sove yuksekliğine kadar kesme kefeki taş ve mermer dizisi ile orulmuş duvarlar,tuğlakesme taş dizisi ile son bulmaktadırKubbenin uzeri dıştan kurşunla kaplıdır

Kasnakta uc,batı ve doğu duvarında ikişer pencere mevcutturRevaklı bolumun yanları kapalı olup,dort mermer sutuna oturan,uc sivri kemere sahiptir

I MURAD (HUDAVENDİGAR)TURBESİ

Cekirge semtinde, IMurat (Hudavendigar) Camisinin kuzeybatısında bulunan turbe, Yıldırım Bayezıd tarafından 1389 yılında I Kosova Savaşında şehit olan IMurat (Hudavendigar) icin yaptırılmıştır Ancak 1854 yılında deprem sonucu turbenin tamamının yıkıldığı, sonradan temelleri uzerine bugunku turbenin yapıldığı yazılı kaynaklarda belirtilmektedir

Yapı, yaklaşık olarak 1760 x 1760 metre boyutlarında olan kare bir plana sahiptir Ortada sekiz sutunun taşıdığı kemerlere oturan sekizgen kasnaklı kubbeli bolumun etrafını ustu tonoz ortulu bolum cevirmektedir Sutun başlıkları alcıdan kenger yaprakları ile suslenmiştir

Kuzey cephesi dıştan uc payanda ile desteklenen yapıyı, yuvarlak kemerli dokuz pencere aydınlatmaktadır Dış cepheler sıva ve badanalıdır

Turbenin tam ortasında pirinc parmaklıklar icinde buyuk sanduka, I Murata aittir Diğer sandukalar ise oğlu Yakup Celebi, Torunu Suleyman Celebi ve onun oğlu Orhana Yıldırım Bayezıdın oğlu Musa Celebi ve Şehzade Mehmete aittir Diğer ikisinin kime ait olduğu bilinmemektedir

II MURAD VE ALAADDİN TURBELERİ

Muradiye turbelerinin bulunduğu bahcede, girişin karşısında yer alan turbe, kapısı uzerindeki kitabede belirttiği gibi II Sultan Muratın 855 H(1451) yılında olumu uzerine vasiyetine uygun olarak oğlu Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmıştır

Turbe 1345 x 1345 metre ic olcusunde kare planlıdır Orta bolum dort ayak ve dort sutunun tuttuğu kasnak uzerine oturtulmuş, bir kubbe ve bu kubbeyi cevreleyen tonozlu bir galeriden oluşmaktadır Sutunlar Bizans başlıklıdır Orta kubbe dışta sekizgen bir kasnağa oturmakta olup, uzeri kurşun kaplıdır İceride kubbeye gecişler tromplar aracılığı ile sağlanmıştır Sultan Muratın tek başına yattığı turbenin icinde hicbir tezyinat yoktur Vasiyeti uzerine kubbe de kilit taşı yerine, daire bicimli bir acıklık bırakılmıştır Mezarın uzeri toprakla kapalı, ortusuz basit bir şekilde bırakılmıştır

Ahşap işciliğinin guzel orneklerinden olan kapı kanatları, mermerden yapılmış, kucuk bir eyvan ve kemer icersindedir Turbenin en onemli noktası kapı onundeki ahşap sacağıdır Renkli susleme bakımından fevkalade guzel bir eserdir Stalaktitler, on iki koşeli yıldızlar ve yaldızlı civi başları ile bezenmiştir

MUKRİME HATUN TURBESİ

Muradiye turbelerin bulunduğu bahcenin guneybatısında yer alan turbe, 1515 yılında yapılmıştır Kare planlı turbe taş ve tuğla dizileri ile orulmuştur

Duvarlardan kubbeye geciş, icinde tromplarla, dıştan sekizgen kasnakla sağlanmıştır Doğudaki giriş, kesme taştan yapılmış eyvan şeklindedir Eyvanın sağ ve solunda mihrabiyeler yer almaktadır Kapı kav sarasındaki stalkatitler dokulmuştur

Beden duvarlarında, sivri kemer alınlıklı, taş soveli, gecmeli demir parmaklıklı ikişerden sekiz, kasnakta ise sivri kemerli, alcı şebekeli dort olmak uzere toplam oniki pencere yapıyı aydınlatmaktadır

Mihrap nişi, uc sıraya duzenlenmiş stalaktitlerden oluşmaktadır Duvarlar ve kubbe iceride, iceride cok renkli kalem işciliği ile arabesk, geometrik desenler ve ayetler bezeli iken sonradan uzeri badana ile kapatılmıştır

OKCU BABA TURBESİ

Hisar kapısı yanındaki turbe XIV yuzyıl da yaptırılmıştır Kesme taş ve tuğla malzemenin bir arada kullanıldığı turbe 345 x 345 metre ic olcusunde, uzeri iceriden kubbe, dıştan catı ile ortuludur Duvar kalınlıkları yaklaşık olarak 050 metredir Beden duvarlarından kubbeye geciş tromplarla sağlanmıştır Kubbenin tam ortası bitkisel motifli kalem işciliği ile bezenmiştir

Girişi, kuzey yonundeki 090 x 110 metre olcusunde tuğladan orulmuş, yuvarlak kemerli bir cıkıntı ile sağlanan yapıyı uc tane demir parmaklı, dikdortgen cerceveli pencere aydınlatmaktadır

İcinde Bursanın fethinde hizmet etmiş Nasrettin Paşa veya Nusret Paşaya ait tek kabir bulunmaktadır

ORHAN GAZİ TURBESİ

Hisarda, Tophane parkının girişinin sağında bulunan turbe, Osman Gazinin Oğlu Bursa Fatihi Orhan Gaziye aittir Bugun yer yer zemin mozaikleri kalmış bulunan, Bizans Kilisesi kalıntısı uzerine yapımıştır 1854 depreminde yıkılan turbe 1863 yılında Sultan Abdulaziz tarafından yeniden yaptırılmıştır

Dışarıdan her bir kenarı 1680metre uzunluğunda olup, yapının duvar kalınlığı 130 metredir Giriş guney cepheden sağlanır Turbenin icinde Tanzimat Uslubundaki başlıklara sahip, boyalı dort kalın sutunun taşıdığı yuvarlağa yakın sivri kemerlerin uzerine oturan kubbe ile ortulu orta bolumun etrafı beşik tonoz ortulu bir bolumle cevrilmiştir Bu yontemi IMurad ve II Murat turbelerinde de gormekteyiz Yapının ici beyaz kirec ile boyanmış, suslemeleri oldukca sade yapılmıştır Turbenin ortasında etrafı dokme pirinc parmaklıklarla cevrili Orhan Gazinin gorkemli sandukası vardır Ayrıca Orhan Gazinin Hanımı Nilufer Hatun, Oğlu Kasım Celebi, Kızı Fatma Sultan, Cem Sultanın Oğlu Abdullah, II Bayezıdın Oğlu Korkut, Yıldırımın Oğlu Musa Celebi ve isimleri bilinmeyen ondort kişinin sandukaları yer almaktadır

OSMAN GAZİ TURBESİ

Tophane semtinde, parkın girişinin solunda yer alan turbe, ilk defa Osman Gazinin Gumuşlu kumbete gomulmesi icin yaptığı vasiyeti uzerine, oğlu Orhan Gazi tarafından Bizans Manastırı değiştirilerek yapılmıştır 1801 yılındaki buyuk yangında hasar goren yapı, 1854 yılındaki deprem sonucunda tamamen yıkılmıştır Bugunku turbenin yeniden 1863 yılında Sultan Abdulaziz tarafından yaptırılmıştır

Turbe kesme kefeki taş ile yapılmıştır Duvar kalınlığı 120metre olup sekizgen planlı ve uzeri kubbe ile ortuludur Kasnağı sekizgen olan kubbe, dıştan kurşunla kaplanmıştır Poligonsal govdeli sandukanın bulunduğu yere 410 x 508metre boyutlarında, uzeri aynalı tonoz ortulu bolumden gecilir

Giriş cephesi dışında turbenin her yanında birer yuvarlak kemerli pencere bulunmaktadır

Turbenin ortasında Osman Gazinin her yanı sedef kakmalı parmaklıklarla cevrili sandukanın uzeri sırma işlemeli kadife ile ortuludur Sandukanın solunda Oğlu Alaaddin Bey, Alaaddin Beyin yanında Murat Hudavendiğarın oğlu İbrahim Bey, Orhan Gazinin Hanımı Aspurca Hatun ile kimlere ait oldukları bilinmeyenlerle birlikte on yedi sanduka yer almaktadır

SARAYLILAR (CARİYELER)TURBESİ

Muradiye camisinin guneydoğusunda bulunan turbenin ne zaman yapıldığına dair herhangi bir yazıtı bulunmamaktadır Ancak eserin mimari tarzı XV yuzyılda yapıldığı intibaını vermektedir

Yapımında taş tuğla malzeme bir arada kullanılmıştır Birbirine sivri kemerler bağlanmış, sekiz ayağın taşıdığı kare alanın ustune betonla kaplı sivri bir kulah ortmektedir Etrafı tuğla testere dişi ile cevrili kemerler, uc sıra tuğla, bir sıra kesme taş dizisiyle orulmuştur Yerden 100 metre yukseklikte kare tuğla ile kaplanmış zemin uzerinde, kime ait olduğu bilinmeyen iki sanduka yer almaktadır

SELİM ZADE TURBESİ

Selim zade Mahallesinde, aynı adlı caminin onunde, moloz taştan yapılmış mimari bir ozelliği bulunmayan turbe 1611 yılında olen muderris Selim zade Mehmet Efendiye aittir

İcinde kitabesiz beş kabir bulunmaktadır 1950 yılından sonra yeniden yapılmıştır

ŞEHZADE MAHMUD TURBESİ

Muradiye bloğu icinde bulunan turbe, 1506 yılında IIBayezıdın oğlu Şehzade Mahmut icin annesi Bulbul Hatun tarafından, Mimar Yakupa yaptırılmıştır Şehzade Mahmut tan başka oğlu Şehzade Musa, Orhan, Emir ve Mahmutun annesi Bulbul Hatun un mermerden yapılmış sandukaları bulunmaktadır

Kesme taş ve tuğla malzemenin bir arada kullanıldığı sekizgen planlı turbe; iki sıra kirpi sacaklı, dışardan kurşunla kaplı bir kubbe ile ortuludur Yapının kuzeybatıya rastlayan yuzune dort mermer ayağı birleştiren Bursa tipi kemerli giriş mekanı yerleştirilmiştir Giriş kapısı dıştan basık, icten Bursa tipi kemerle cevrilidir

Duvarlar iceride pencere ustune kadar, uzerinde altın yaldızlı, baskı tekniği ile yapılmış motifler bulunan lacivert ve turkuvaz renkli altıgen cinilerle kaplıdır Etrafını ise beyaz, lacivert turkuvaz renkte cicek motifli bordur cevirmektedir Duvarların ust kısmı ve kubbe cok renkli kalem işciliği ile bezenmiştir Mihrabı dort sıra stalaktitli, kapı ve pencere kapakları orijinal olup ahşap işciliği ilginctir

kadılarından olan Molla Şemsuddin Mehmet Fenarinin kabri aynı adla anılan caminin kapısı yanında bahce icindedir Olumunde dikilen mezar taşı kaybolmuştur, yerine yeni mezar taşı yapılmıştır

1351 yılında Horasanda doğmuş, unlu bilginlerden ders almış, oğrenimini tamamladıktan sonra Bursaya gelip yerleşmiştir Yıldırım Beyazıt ve Celebi Sultan Mehmet doneminde fizik, matematik ve diğer ilim dalları ile ilgilenmiştir

Bahcede ayrıca Molla Fenarınin oğul ve kızlarının mezar taşlarıda bulunmaktadır

HACI İVAZ PAŞA TURBESİ

Bursa merkez Osmangazi İlcesi, Pınarbaşı Semti, İvazpaşa Sokağında, sekiz taş ayağa oturan acık turbe Turbe icinde, unlu mimar ve devlet adamı Hacı İvaz Paşa ile oğlunun mezarları bulunmaktadır Eskiden iki mezar yan yana ve acıkta iken, sonradan yaptırılan acık turbe altında birleştirilmiştir Hacı İvaz Paşanın mezar taşı, zengin rumilerle işlenmiş olup dort satırlık yazısı vardır

“ İnsan turunun ozu, bereketler babası, iyilikler kaynağı İvaz oğlu buyuk vezir Ahi Bayezıt oğlu İvaz Paşa (makamları guzel) dokuz zilkada sene (1429)

KARA MUSTAFA PAŞA TURBESİ

Hamza Bey Semtinde, Hamza Bey Cami bahcesinde kuzey yonunde yer alan turbe, II Bayezıdın kızı Hatice Sultanın eşi Kara Mustafa Paşaya aittir Kara Mustafa Paşa; Sultan Cem olayında taraf tutmak sucu ile 1483 yılında idam edilmiştir

Kara Mustafa Paşa 1477 tarihli vakfiyesinde; Pazarcıktaki imareti ve Bursadaki turbesi icin İstanbula Molla Husrev Mahallesindeki hamamı, Mahmut Paşa Mahallesindeki evleri, İnegolde Karaca Değirmeni, Doğanca Pazarında iki değirmenli bina gibi br cok yapının gelirini bıraktığına değinmektedir

Kesme taş ve tuğlanın bir arada kullanıldığı, dıştan dışa 9,88 x 9,88 metre boyutlarındaki kare planlı turbenin beden duvarları sacakla sonuclandırılmıştır Yapının uzerine iceriden ucgenlerle gecişin sağlandığı, sekizgen kasnağa sahip bir kubbe ortmektedir

Ayrıca;

Emir Sultan Camii ve Turbesi

Yeşil Turbe

Yeşil Medrese

Muradiye Kulliyesi

Tarihi Hanlar

Ulu Camii

Bursa Kalesi

Osmangazi Turbesi

Orhangazi Turbesi

Hudavendigar Turbesi ve Camii

Ulu Camii (Osmangazi)

Murad II (Muradiye) Camii

Sultan Orhan Camisi

Şahadet Camisi

Uftade cami

Yıldırım bayezıd kulliyesi ve camisi

Veledi vezir cami

Ali paşa cami

Demirtaş(timurtaş)cami

Hacılar cami

Hamza bey cami

Kavaklı cami

Nalbantoğlu cami

Namazgah

Akbıyık cami

Altıparmak cami

Alacahırka cami

Alaaddin paşa cami

Bayezid veli (koza han) mescidi

Bedrettin (hafsa hatun) cami

Ertuğrul cami

Hoca alizade cami

Hoca muslihiddin (mahkeme) cami

İsa bey fenari (guduk minare) cami

İsmail hakkı cami

İvaz paşa cami

İzzettin bey (pınarbaşı) cami

Kamberler (sitti hatun) cami

Karakadı cami

Kara şeyh cami

Mahmut paşa fidan hanı mescidi

Mecnun dede (cakır ağa) cami

Molla fenari cami

Satı fakih cami

Selcuk hatun cami

Selimiye cami

Sivasiler cami

Somuncu baba cami

Şahabeddin paşa cami

Şerafeddin paşa (okcular) cami

Şeyh konevi (kuzgunluk) cami

Şeyh paşa (dibekli) cami

Uftade tekke cami , ilin tarihi mekan ve eserlerinden bazılarıdır