Her şeyin başlangıcı diye andığımız büyük patlamanın yaşandığı o ana; yani kozmosun oluştuğu ana ulaşabilseydik ne görürdük? Evrenin sahiden bir öncesi, durup bakabileceğimiz bir sonu var mı? Şayet bir sondan bahsedebilecek olsaydık, hududun ötesinde ne olurdu?
Bu sorular insanın aklını üzerine biraz düşününce hayli kurcalayan sorular. Kimilerinin cevabı varken, ne yazık ki kimilerinin kesin bir karşılığı yok. Ancak bilim insanları hepsine açıklama getirmek için araştırmalar yapmaya devam ediyor. Biz de birlikte bu soruların yanıtlarına kısaca göz atalım istedik.
Evrenin sonları, başlangıcı ve sonu var mı?
İçinde bulunduğumuz cihanın sonsuz vakit ve yerden oluştuğu fikri 20. yüzyılın ortalarına kadar yanlışsız kabul ediliyordu. Sonra Einstein'ın genel görelilik teorisi ile kütleçekimini daha yeterli anladık. Gerisinden da Edwin Hubble, galaksilerin birbirlerinden uzaklaştıklarını keşfetti.
Bu keşiflerin akabinde 1960'lı yıllarda kozmik mikrodalga arkaplan ışımasının keşfiyle birlikte kozmosun en genç evreleri de gözleme dayalı ispatlarla keşfedilmeye başlandı. Bu gelişmeler sonrası büyük patlama, bilim dünyasında kabul gören bir teori haline geldi. Büyük patlama ise çok ağır ve minik bir noktanın birdenbire süratle genişleyerek yoğunluğu azalan bir yapıya dönüşmesinin kainatı oluşturduğunu anlatıyordu. İşte o ana, kozmosun başlangıcı diyebiliriz.
Evrenin bir sonunun, hududunun olup olmadığı sorusu ise şimdi kesin bir yanıtı olmayan sorulardan biri. Gerçekleştirilen pek çok deney ve birbiriyle dengeli bir bütün oluşturan datalar sayesinde genel kanı kainatın düz olduğu tarafında. Lakin geçtiğimiz yıllarda bu mevzuda yayınlanan bir makale, kainatın düz değil kapalı bir küre üzere olduğu öne sürdü. Her iki fikri destekleyen bilim insanları ortasında şimdi bir fikir birliğine varılmamış durumda.
Evrenin sonunun olup olmaması ise haline direkt bağlı. Eğer cihan düz ise ışık sonsuza kadar dümdüz yoluna devam edebilir. Lakin şayet cihan küre biçimindeyse, yola çıkan ışıklar er ya da geç başladığı noktaya dönmek zorunda. Cihanın formu ile ilgili fikir ayrılıkları, sonunun olup olmadığı sorusunu da yanıtlayamamamıza neden oluyor.
Büyük patlama demişken…
Büyük patlamayı hepimiz çok sık duysak da, tam olarak ne olduğunu anlamak biraz sıkıntı olabiliyor. Lakin kısaca, her şeyin başladığı, vakit ve yer kavramının ortaya çıktığı bir 'an' olarak tanımlayabiliriz.
Bilim insanlarınca genel kabul gören niyete nazaran büyük patlama sırasında cihan minicik bir noktaydı ve patlama ile birlikte büyük bir süratle her istikamete yanlışsız genişlemeye başladı. Büyük patlama tam olarak tek bir noktada yaşanan ve ateşlerin, kıvılcımların olduğu bir patlamadan ziyade, her yerde tıpkı anda her tarafa gerçek gerçekleşen bir genişleme. Var olan her şeyin 'evren' olduğunu düşünürsek, bu tek nokta aslında her yeri ve her anı da temsil ediyor.
Patlamadan evvel ise pek çok bilim insanına nazaran hiçbir şey yoktu. Zira yapılan tariflere nazaran evren esasen var olan her şeyi, tüm vakit ve yeri temsil ediyor. Dolayısı ile 'öncesini' aramak dengeli ve mantıklı bir soru olmayabilir.
Peki o vakit cihanın başladığı ana ışınlanıp bakabilseydik ne görecektik?
Tabii ki bu soru, hayal gücümüzü kullanıp kendimizi kainatın oluşmadan çabucak evvelki anını izleyebileceğimiz bir yere ışınlamamızla cevaplanabilir. Zira çok gerçekçi bir cevap arıyorsak, şimdi vaktin ve yerin olmadığı, ışığın seyahatine başlamadığı bir anda olağan ki hiçbir şey göremezdik.
Fakat bu hayali senaryoda soruya verilen karşılık epey net; minik ve ağır bir nokta. Şöyle ki, kozmosun daima genişlemekte olduğunu biliyoruz. Pekala bu süreci geri sarmaya başlasaydık ve her şeyin başladığı o ana gitseydik ne olacaktı?
Yol boyunca evren vakitte geri gitgide küçülecek, kainatta var olan her şey giderek birbirine yaklaşacak ve en sonunda da ufak bir nokta halini alacaktı. Büyüklüğünü hayal edemediğimiz kozmosun bir vakitler minik bir nokta olduğunu anlamaya çalışmak hayli sıkıntı, biliyoruz. Tekrar de bu halde düşününce, kulağa epeyce mantıklı geliyor…
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4