Buzullar hakkında data
Buzul çeşitleri
Buzul yıpratma şekilleri
Gönder bölgeleri ile yüksek dağların üst kısımlarında bütün yıl hiç erimeden kalan karlara toktağan kar (daimi) denir Enlemin etkisiyle toktağan kar sınırı Ekvatordan Kutuplara doğru azalır
Bugün dünyanın takriben %10 ‘u (15 milyon km² si) buzullarla kaplıdır Buzulların etki alanı daha çok kutuplara yakın yerlerdir
BUZUL ÇEŞİTLERİ
Sirk Buzulu : Yüksek dağlık alanlardaki ufak çukurlukları dolduran buzullardır Yurdumuzda bir takım yüksek dağlık bölgelerde vardır
Ör: Cilo (Buzul Dağı) Sat, Sancı, Tendürek, Süphan , Kaçkar, Erciyes, Uludağ, Beydağları, Geyik Dağları, Bolkar , Binboğa dağları gibi
Vadi Buzulu: Buzul aşındırması ile oluşan vadilerin içini dolduran buzullardır Ör: Cilo dağında olduğu gibi
Takke Buzulu: Volkan dağlarının üstteki kısmında oluşan buzullardır Ör: Ağrı dağında olduğu gibi
Örtü Buzulu: Uç bölgelerinde görülür Antartika ve Grönland ’da olduğu gibi Uç bölgelerinde denizde yüzen buz dağlarına Aysberg denir
BUZUL AŞINDIRMASINDA ETKILI FAKTÖRLER
• Buzulun kalınlığına: Kalınlık pozitif ise yıpratma oyma şeklinde , az ise törpüleme biçiminde olur
•Yatak Eğimine: Yatak eğimi artı ise yıpratma törpüleme şeklinde az ise oyma şeklindedir
•Kayaların Özelliğine Zemin sert kayalardan oluşmuş ise aşındırma törpüleme biçiminde , yumuşak ise oyma şeklinde olur
BUZUL AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ
BUZUL VADİSİ
Buzul aşındırması sonucu oluşan “U şeklindeki vadilerdir Nehir vadilerine göre boyları kısadır ve aralıksız iniş göstermezler (inişli –çıkışlıdır)
HÖRGÜÇ KAYA
Ayrı eskime sonucu oluşan ve genelde deve hörgücüne eş kayalardır
SİRK (BUZ YALAĞI)
Dağların üstteki kısmında aşındırma ile oluşan ufak çukurluklardır
MOREN
Buzulların aşındırarak taşıdığı kum , çakıl gibi maddelere moren denir
DRUMLİN
Buzul biriktirmesi ile oluşan hain tepelere denir
SANDER DÜZLÜĞÜ
Buzulların eridiği yerde ortaya çıkan akarsuların taşıdığı malzemeleri biriktirmesi ile oluşan düzlüklerdir
Türkiye ’nin bugünkü yer şekillerinin oluşmasında minimum etkili olan dış şiddet buzullardır Buzulların en etkin olduğu bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesi'dir Sebebi; yükseltisinin fazla olmasıdırAyrıca Doğu Karadeniz Bölümünde Kaçkar Dağı, İç Anadolu Bölgesi'nde Erciyes Dağı, Akdeniz Bölgesi'nde Toroslar ve Marmara Bölgesi'nde Uludağ'da etkilidir *
Buzul çeşitleri
Buzul yıpratma şekilleri
Gönder bölgeleri ile yüksek dağların üst kısımlarında bütün yıl hiç erimeden kalan karlara toktağan kar (daimi) denir Enlemin etkisiyle toktağan kar sınırı Ekvatordan Kutuplara doğru azalır
Bugün dünyanın takriben %10 ‘u (15 milyon km² si) buzullarla kaplıdır Buzulların etki alanı daha çok kutuplara yakın yerlerdir
BUZUL ÇEŞİTLERİ
Sirk Buzulu : Yüksek dağlık alanlardaki ufak çukurlukları dolduran buzullardır Yurdumuzda bir takım yüksek dağlık bölgelerde vardır
Ör: Cilo (Buzul Dağı) Sat, Sancı, Tendürek, Süphan , Kaçkar, Erciyes, Uludağ, Beydağları, Geyik Dağları, Bolkar , Binboğa dağları gibi
Vadi Buzulu: Buzul aşındırması ile oluşan vadilerin içini dolduran buzullardır Ör: Cilo dağında olduğu gibi
Takke Buzulu: Volkan dağlarının üstteki kısmında oluşan buzullardır Ör: Ağrı dağında olduğu gibi
Örtü Buzulu: Uç bölgelerinde görülür Antartika ve Grönland ’da olduğu gibi Uç bölgelerinde denizde yüzen buz dağlarına Aysberg denir
BUZUL AŞINDIRMASINDA ETKILI FAKTÖRLER
• Buzulun kalınlığına: Kalınlık pozitif ise yıpratma oyma şeklinde , az ise törpüleme biçiminde olur
•Yatak Eğimine: Yatak eğimi artı ise yıpratma törpüleme şeklinde az ise oyma şeklindedir
•Kayaların Özelliğine Zemin sert kayalardan oluşmuş ise aşındırma törpüleme biçiminde , yumuşak ise oyma şeklinde olur
BUZUL AŞINDIRMA ŞEKİLLERİ
BUZUL VADİSİ
Buzul aşındırması sonucu oluşan “U şeklindeki vadilerdir Nehir vadilerine göre boyları kısadır ve aralıksız iniş göstermezler (inişli –çıkışlıdır)
HÖRGÜÇ KAYA
Ayrı eskime sonucu oluşan ve genelde deve hörgücüne eş kayalardır
SİRK (BUZ YALAĞI)
Dağların üstteki kısmında aşındırma ile oluşan ufak çukurluklardır
MOREN
Buzulların aşındırarak taşıdığı kum , çakıl gibi maddelere moren denir
DRUMLİN
Buzul biriktirmesi ile oluşan hain tepelere denir
SANDER DÜZLÜĞÜ
Buzulların eridiği yerde ortaya çıkan akarsuların taşıdığı malzemeleri biriktirmesi ile oluşan düzlüklerdir
Türkiye ’nin bugünkü yer şekillerinin oluşmasında minimum etkili olan dış şiddet buzullardır Buzulların en etkin olduğu bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesi'dir Sebebi; yükseltisinin fazla olmasıdırAyrıca Doğu Karadeniz Bölümünde Kaçkar Dağı, İç Anadolu Bölgesi'nde Erciyes Dağı, Akdeniz Bölgesi'nde Toroslar ve Marmara Bölgesi'nde Uludağ'da etkilidir *