ÇANAKKALE
GENEL BİLGİLER
Yüzölçümü: 9737 km²
Nüfus: 432263 (1990)
İl Trafik No: 17
Kıyılarıyla Avrupa ve Asya'yı birleştiren Marmara ve Ege Denizini birbirini bağlayan Çanakkale savaşlarının en kanlı muharebelerinin eğilim ettiği, fazla sayıda şehitlik, anıt ve mezarlıkların bulunduğu Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, Troya, Assos gibi eski medenilik merkezlerinin beşiği olan il iç ve dış turizmde manâlı bir yer almaktadır
İLÇELER
Çanakkale ilinin ilçeleri; Ayvacık, Biga, Bozcaada, Çan, Eceabat, Ezine, Gelibolu, Gökçeada, Lapseki ve Yenice'dir
Gelibolu: Gelibolu, Marmara Bölgesi'nin batısında, Çanakkale Boğazı'nın kuzeyinde, Avrupa yakasında, Gelibolu Yarımadası üzerinde kurulmuştur Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, Gallipoli olarak da aşina Gelibolu'da hayatlarını kaybeden 500,000 asker anısına kurulmuştur Parkta abideler, eserler ve mezarlıklara ilaveten Tuz Gölü ve doğal güzelliği ile Arıburnu Kayalıkları yer alır Yeşil tepelerdeki güzellikler, kumsallar ve mavi sular bu tarihi savaşta yiğitçe çarpışan askerlere şeref dolu bir dinlenme ortamı sağlamaktadır
Bayramiç: Bayramiç ve yöresinin geçmiş çağlarda Troya krallığının sınırları içerisinde olduğu bilinmektedir İlçe merkezinin bu dönemlerine ilişkin bilgiler, bugün ilçe sınırları içinde kalan bazı eski yerleşim merkezlerinden elde edilmektedir 1356 yılında Osmanlılar, bugün Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan ve resterasyonu yapılan ahali arasında Hadımoğulları konağıolarak bilinen binayı yaptırmışlardır
Eceabat: Bugünkü Eceabat ilçesinin sınırları içinde, Maydos (Madytos), Sestos (Akbaş), Kynossema (Kilitbahir), Idaion (Bigalı kalesi) Traklarca kurulan kayda değer ikâmetgâh merkezleridir Anıtsal Osmanlı kaleleriyle ünlüdür Antik dönemde Maydos (Madikuz) adlarıyla bilinmektedir
Ezine: Antik Çağ'da Neandria olarak aşina Ezine, Hamaksitosun kuzeyinde bir Aiolya mesken merkezidir Orhan Gazi döneminde, Türk boylarının bölgeye gelişlerinden daha sonra Ezine Osmanlı topraklarına katıldı
Bugün Neandria, sankrea ve AlexandreiaTroas gibi Antik Dönemin yerleşme merkezlerinden bir kısmını da hudutları içerisinde barındıran Ezine'de Orhan Gazi döneminden, ahi Yunus Zaviye ve Türbesi, Muradı Hüdavendigar döneminden Asılhan Bey Cami ve Kabri,Şimşek Bayezid Han döneminden Seferşah Hamamı kayda değer tarihi varlıkları olarak dimdik ayakta durmaktadır
NASIL GİDİLİR
Karayolu: Büyük Kasaba merkezindeki otobüs terminalinden günün her saatinde ilçelere otobüs ve minibüs seferleri yapılmaktadır
Otogar Tel: (+90286) 217 10 79 5109 1248
Demiryolu: Tren garı şehir halkı merkezinde olup, şehir halkı içi minibüsleriyle ilin her yerinden rahatlıkla gara, gardan da tüm Türkiye'ye ulaşım sağlanmaktadır
Denizyolu: Çanakkale'den Gökçeada'ya doğrudan doğruya feribot seferleri vardır Çanakkale'den Bozcaada'ya gidebilmek için EzineGeyikliye oradan Yüklük iskelesine gidilerek ulaşım sağlanır
Liman Tel : (+90286) 814 12 63
GEZİLECEK YERLER
Müzeler ve Örenyerleri
Çanakkale Müzesi
Adres: İzmir Cad Çanakkale
Tel: (286) 217 32 52
Faks: (286) 217 11 05
Assos (Behramkale)
Ayvacık ilçesinde yeralan Assos dört mevsim yerli ve yabancı turistleri davetli etmektedir Akropol denizden 238 m yüksekliğindedir Athena Tapınağı MÖ 6ncı yüzyılda burada benzer yerde yapılmıştır Biga yarımadası ve Edremit Körfezi'ni koruması özelliği yanında, eski ihtişamı nedeniyle bu Dorik tapınak restore edilmiştir Tapınağın kalıntılarına vuran ay ışığını seyretmek için bir vakit kalıp beklenebilir veya sabahleyin erkenden kalkıp güneş yavaş yavaş yükselirken şehrin yukarısından Edremit Körfezi'nin fantastik görüntüsü izlenebilir ve bu nedenle bu cennet köşesinin neden seçildiği anlaşılabilir Tepelerden denize dürüst agoralar, bir tiyatro ve bir de Jimnasyum yer almaktadır Akropol'un kuzey köşesinden, tümü de 14 üncü yüzyılda Osmanlı Sultanı I Murat zamanında yapılan bir cami, bir köprü ve üstelik kale görülür Aşağısında küçük ve sevimli bir liman bulunmaktadır
Behramkale'nin 25 km batısında, Gülpınar köyünde MÖ 2nci yüzyılda Apollon Smintheus Tapınağı'nın yapıldığı tarihi büyük kasaba Chryse yer almaktadır Gülpınar'ın 15 km batısında, işaretleri bulunmayan sivri kayalıklı bir sahil boyunca uzanan yolda, denize inen tepede olan yamaçtaki güzel köy evleriyle, Babakale bulunmaktadır
Bozcaada
Çevresi 14 dingil tutan Bozcaada, manâlı bir turistik merkezdir Etrafındaki irili ufaklı adacıklarla cepheli olan ada, Çanakkale Boğazı'na 15 mil, Limni'ye 30 aks, Midilli'ye 33 aks mesafededir Ulaşımın sağlandığı Ezine ilçesi Geyikli beldesi Yükyeri Araba Vapuru İskelesine ise 3,4 eksen uzaklıktadır
Adada Liman Koyu, Değirmenler Koyu, Poyraz Limanı, Çanak Limanı, Çapraz Limanı, Çanak Limanı, Kocatarla Limanı, Lagor Limanı, Ayana Limanı, Ayazma Koyu, Sulubahçe Koyu, Habbeli Koyu almak üzere on iki adet cennet benzeri koyu vardır Bu koylara Adadaki dalış merkezi kadar koylarında dalış turları düzenlenmektedir
Bozcaada'ya yaklaşıldığında bir Venedik kalesi uyarı çeker Venedik, Ceneviz ve Bizanslılar döneminde kullanılan kale, Çanakkale Boğazı'nın önemi nedeniyle Fatih Sultan Mehmet döneminde esaslı bir şekilde onarılmıştırAdanın şarabı suyu kadar boldur; bir tur atıldığında birçok senet ve şaraphaneler görülür Adanın batısındaki yeldeğirmenleri adanın olduğu kadan çevrenin de manâlı ölçüde elektrik enerjisini sağlamaktadır
Adada konaklamak için her talebe yerinde otel ve pansiyon bulunmaktadır
Gökçeada
Türk adalarının en büyüklerinden biri olan Gökçeada körfezlerle çevrilidir Öbür tonlardaki çam ve zeytin ağaçları ile astarlı tepelerinde yer yer kutsal pınarlar ve manastırlar bulunmaktadır Buraya, Çanakkale ve Kabatepe'den tarifeli, düzgün araba vapuru seferleri yapılmaktadır Gökçeada (Kuzu limanı), Çanakkale'den izlenen rotaya kadar 32 eksen, Gelibolu yarımadasındaki Kabatepe limanına 14 aks, Bozcaada'ya 33 dingil, Ege denizinde yer alan Yunan adalarından Limni'ye 16 mil, Semadirek adasına 14 dingil uzaklıktadır Tatlı su kaynakları bakımından dünyanın en varlıklı adalarından biridir Adanın koylarına dalış turları düzenlenmektedir
Truva
İntepe Bucağı, Tevfikiye Köyü yakınında, Çanakkale'ye 30 km uzaklıkta, Hisarlıktadır Arkeolojik kazılar öbür zamanlardaki yerleşim mekanlarını, kent surlarını, konut temellerini, bir tapınak ve tiyatroyu ortaya çıkarmıştır Tahtadan sembolik bir at eski savaşı hatırlatmaktadır Tarihi limanı Alexandria Troas MÖ 3 yüzyılda yaptırılmıştı St Paul burayı iki kere ziyaret etmiş, ve üçüncü misyonerlik yolculuğuna, Assos'a yine buradan başlamıştır
Dardanos
Çanakkale'ye 11 km uzaklıkta Kalabaklı Çayı kıyısında, Maltepe'dedir Bu kabir anıtı, bir hol, ön oda ve esas kabir odasında oluşmaktadır İçinde bir fazla iskeletle, altın takılar, bronz ve pişmiş topraktan gereçler, kandiller, gözyaşı şişleri, müzik araçları bulunmuştur Mezarda Arkaik İyonik ve Roma dönemlerinden yapılar vardı
Gülpınar
Ayvacık çevresinde kalıntıları bulunan antik eserlerden İlyada Destanı'nın birinci bölümünün geçtiği Apollon Smintheus Tapınağı, Gülpınar'da bulunmaktadır Tapınak kalıntıları ve tapınaktan meydana çıkan eserler buradaki müzede sergilenmektedir Bölgede yer alan müzede Tapınağa ait rölyeflerde bu sahneleri görülebilmektedir
Zeus Altarı
Küçükkuyu beldesine yan Adatepe Köyünün üstteki tarafında yer alan,ön tarafı diklemesine uçurum olan mağara, Zeus'un mağarası olarak bilinmektedir
Alexandreia
Dalyan Köyündedir MÖ 310'da 'Sgia' adlı küçük bir köyün yerine kurulmuştur Dinç ve zengin bir ticaret merkezi olarak gelişen büyük kasaba Romalılar döneminde de önemini korumuştur
Neandria
Kayacı Köyü yakınında Çığrı Dağı'ndadır Kenti çevreleyen surlar 3 m Kalınlıkta ve 3200 m uzunluktadır
Sestos
Eceabat'a 4 km uzaklıkta,Yalova köyündedir Akbaş Limanı'nın güneyinde kurulmuştur Fatih Sultan Mehmet Kilitbahir Kalesi'ni yaptırırken, Sestos kalesinin taşları kullanılmıştır
Troia Örenyeri
Kaleler
Sultan Kale (KaleYi Sultaniye)
Kente adını veren kayda değer ve ihtişamlı bir abide niteliğindir XV yy ortalarında Fatih Sultan Mehmet kadar yaptırılmış 1551'de Kanuni Sultan Süleyman döneminde onarılmıştır
Gelibolu Kalesi
Antik dönemde kurulduğu bilinen kaleyi, Bizans İmparatoru I Justiniaus onartmıştır Evliya Çelebinin anlattıklarına tarafından, dik ve indirimli kayalarla kurulu 6 köşeli bir kaleydi
Kazdağı (Ayazma)
Bayramiç ilçesi, Evciler köyünden daha sonra 5 km mesafededir Kazdağı'na özgü uzun ağaçları, gürül gürül akan suları ve piknik yerleri ile ilimizin en hoş mesire yerlerinden birisidir Kazdağı'nda (Ayazma) her yıl ağustos ayı içinde Geleneksel Kazdağı Alımlılık Yarışması düzenlenmektedir
1774 m yüksekliğindeki Kaz Dağı (Ida Dağı) harikulade manzarası, sakin yeşil alanları ve sıcak su kaynaklarıyla Kaz Dağı Ulusal Parkı'nın yanına, Çanakkale'nin güney ucundadır Bayramiç ve Evcilerden geçerek Kaz Dağı Ulusal Parkı'na ulaşan kuzey girişinde gündüz kampingleri için çoğu imkan mevcuttur Çanakkale'ye 60 km olan Bayramiç'te 18 inci asır hoş Hadimoğulları Konağı (Osmanlı evi), içindeki etnografya müzesi ile yer almaktadır
*
GENEL BİLGİLER
Yüzölçümü: 9737 km²
Nüfus: 432263 (1990)
İl Trafik No: 17
Kıyılarıyla Avrupa ve Asya'yı birleştiren Marmara ve Ege Denizini birbirini bağlayan Çanakkale savaşlarının en kanlı muharebelerinin eğilim ettiği, fazla sayıda şehitlik, anıt ve mezarlıkların bulunduğu Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, Troya, Assos gibi eski medenilik merkezlerinin beşiği olan il iç ve dış turizmde manâlı bir yer almaktadır
İLÇELER
Çanakkale ilinin ilçeleri; Ayvacık, Biga, Bozcaada, Çan, Eceabat, Ezine, Gelibolu, Gökçeada, Lapseki ve Yenice'dir
Gelibolu: Gelibolu, Marmara Bölgesi'nin batısında, Çanakkale Boğazı'nın kuzeyinde, Avrupa yakasında, Gelibolu Yarımadası üzerinde kurulmuştur Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, Gallipoli olarak da aşina Gelibolu'da hayatlarını kaybeden 500,000 asker anısına kurulmuştur Parkta abideler, eserler ve mezarlıklara ilaveten Tuz Gölü ve doğal güzelliği ile Arıburnu Kayalıkları yer alır Yeşil tepelerdeki güzellikler, kumsallar ve mavi sular bu tarihi savaşta yiğitçe çarpışan askerlere şeref dolu bir dinlenme ortamı sağlamaktadır
Bayramiç: Bayramiç ve yöresinin geçmiş çağlarda Troya krallığının sınırları içerisinde olduğu bilinmektedir İlçe merkezinin bu dönemlerine ilişkin bilgiler, bugün ilçe sınırları içinde kalan bazı eski yerleşim merkezlerinden elde edilmektedir 1356 yılında Osmanlılar, bugün Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan ve resterasyonu yapılan ahali arasında Hadımoğulları konağıolarak bilinen binayı yaptırmışlardır
Eceabat: Bugünkü Eceabat ilçesinin sınırları içinde, Maydos (Madytos), Sestos (Akbaş), Kynossema (Kilitbahir), Idaion (Bigalı kalesi) Traklarca kurulan kayda değer ikâmetgâh merkezleridir Anıtsal Osmanlı kaleleriyle ünlüdür Antik dönemde Maydos (Madikuz) adlarıyla bilinmektedir
Ezine: Antik Çağ'da Neandria olarak aşina Ezine, Hamaksitosun kuzeyinde bir Aiolya mesken merkezidir Orhan Gazi döneminde, Türk boylarının bölgeye gelişlerinden daha sonra Ezine Osmanlı topraklarına katıldı
Bugün Neandria, sankrea ve AlexandreiaTroas gibi Antik Dönemin yerleşme merkezlerinden bir kısmını da hudutları içerisinde barındıran Ezine'de Orhan Gazi döneminden, ahi Yunus Zaviye ve Türbesi, Muradı Hüdavendigar döneminden Asılhan Bey Cami ve Kabri,Şimşek Bayezid Han döneminden Seferşah Hamamı kayda değer tarihi varlıkları olarak dimdik ayakta durmaktadır
NASIL GİDİLİR
Karayolu: Büyük Kasaba merkezindeki otobüs terminalinden günün her saatinde ilçelere otobüs ve minibüs seferleri yapılmaktadır
Otogar Tel: (+90286) 217 10 79 5109 1248
Demiryolu: Tren garı şehir halkı merkezinde olup, şehir halkı içi minibüsleriyle ilin her yerinden rahatlıkla gara, gardan da tüm Türkiye'ye ulaşım sağlanmaktadır
Denizyolu: Çanakkale'den Gökçeada'ya doğrudan doğruya feribot seferleri vardır Çanakkale'den Bozcaada'ya gidebilmek için EzineGeyikliye oradan Yüklük iskelesine gidilerek ulaşım sağlanır
Liman Tel : (+90286) 814 12 63
GEZİLECEK YERLER
Müzeler ve Örenyerleri
Çanakkale Müzesi
Adres: İzmir Cad Çanakkale
Tel: (286) 217 32 52
Faks: (286) 217 11 05
Assos (Behramkale)
Ayvacık ilçesinde yeralan Assos dört mevsim yerli ve yabancı turistleri davetli etmektedir Akropol denizden 238 m yüksekliğindedir Athena Tapınağı MÖ 6ncı yüzyılda burada benzer yerde yapılmıştır Biga yarımadası ve Edremit Körfezi'ni koruması özelliği yanında, eski ihtişamı nedeniyle bu Dorik tapınak restore edilmiştir Tapınağın kalıntılarına vuran ay ışığını seyretmek için bir vakit kalıp beklenebilir veya sabahleyin erkenden kalkıp güneş yavaş yavaş yükselirken şehrin yukarısından Edremit Körfezi'nin fantastik görüntüsü izlenebilir ve bu nedenle bu cennet köşesinin neden seçildiği anlaşılabilir Tepelerden denize dürüst agoralar, bir tiyatro ve bir de Jimnasyum yer almaktadır Akropol'un kuzey köşesinden, tümü de 14 üncü yüzyılda Osmanlı Sultanı I Murat zamanında yapılan bir cami, bir köprü ve üstelik kale görülür Aşağısında küçük ve sevimli bir liman bulunmaktadır
Behramkale'nin 25 km batısında, Gülpınar köyünde MÖ 2nci yüzyılda Apollon Smintheus Tapınağı'nın yapıldığı tarihi büyük kasaba Chryse yer almaktadır Gülpınar'ın 15 km batısında, işaretleri bulunmayan sivri kayalıklı bir sahil boyunca uzanan yolda, denize inen tepede olan yamaçtaki güzel köy evleriyle, Babakale bulunmaktadır
Bozcaada
Çevresi 14 dingil tutan Bozcaada, manâlı bir turistik merkezdir Etrafındaki irili ufaklı adacıklarla cepheli olan ada, Çanakkale Boğazı'na 15 mil, Limni'ye 30 aks, Midilli'ye 33 aks mesafededir Ulaşımın sağlandığı Ezine ilçesi Geyikli beldesi Yükyeri Araba Vapuru İskelesine ise 3,4 eksen uzaklıktadır
Adada Liman Koyu, Değirmenler Koyu, Poyraz Limanı, Çanak Limanı, Çapraz Limanı, Çanak Limanı, Kocatarla Limanı, Lagor Limanı, Ayana Limanı, Ayazma Koyu, Sulubahçe Koyu, Habbeli Koyu almak üzere on iki adet cennet benzeri koyu vardır Bu koylara Adadaki dalış merkezi kadar koylarında dalış turları düzenlenmektedir
Bozcaada'ya yaklaşıldığında bir Venedik kalesi uyarı çeker Venedik, Ceneviz ve Bizanslılar döneminde kullanılan kale, Çanakkale Boğazı'nın önemi nedeniyle Fatih Sultan Mehmet döneminde esaslı bir şekilde onarılmıştırAdanın şarabı suyu kadar boldur; bir tur atıldığında birçok senet ve şaraphaneler görülür Adanın batısındaki yeldeğirmenleri adanın olduğu kadan çevrenin de manâlı ölçüde elektrik enerjisini sağlamaktadır
Adada konaklamak için her talebe yerinde otel ve pansiyon bulunmaktadır
Gökçeada
Türk adalarının en büyüklerinden biri olan Gökçeada körfezlerle çevrilidir Öbür tonlardaki çam ve zeytin ağaçları ile astarlı tepelerinde yer yer kutsal pınarlar ve manastırlar bulunmaktadır Buraya, Çanakkale ve Kabatepe'den tarifeli, düzgün araba vapuru seferleri yapılmaktadır Gökçeada (Kuzu limanı), Çanakkale'den izlenen rotaya kadar 32 eksen, Gelibolu yarımadasındaki Kabatepe limanına 14 aks, Bozcaada'ya 33 dingil, Ege denizinde yer alan Yunan adalarından Limni'ye 16 mil, Semadirek adasına 14 dingil uzaklıktadır Tatlı su kaynakları bakımından dünyanın en varlıklı adalarından biridir Adanın koylarına dalış turları düzenlenmektedir
Truva
İntepe Bucağı, Tevfikiye Köyü yakınında, Çanakkale'ye 30 km uzaklıkta, Hisarlıktadır Arkeolojik kazılar öbür zamanlardaki yerleşim mekanlarını, kent surlarını, konut temellerini, bir tapınak ve tiyatroyu ortaya çıkarmıştır Tahtadan sembolik bir at eski savaşı hatırlatmaktadır Tarihi limanı Alexandria Troas MÖ 3 yüzyılda yaptırılmıştı St Paul burayı iki kere ziyaret etmiş, ve üçüncü misyonerlik yolculuğuna, Assos'a yine buradan başlamıştır
Dardanos
Çanakkale'ye 11 km uzaklıkta Kalabaklı Çayı kıyısında, Maltepe'dedir Bu kabir anıtı, bir hol, ön oda ve esas kabir odasında oluşmaktadır İçinde bir fazla iskeletle, altın takılar, bronz ve pişmiş topraktan gereçler, kandiller, gözyaşı şişleri, müzik araçları bulunmuştur Mezarda Arkaik İyonik ve Roma dönemlerinden yapılar vardı
Gülpınar
Ayvacık çevresinde kalıntıları bulunan antik eserlerden İlyada Destanı'nın birinci bölümünün geçtiği Apollon Smintheus Tapınağı, Gülpınar'da bulunmaktadır Tapınak kalıntıları ve tapınaktan meydana çıkan eserler buradaki müzede sergilenmektedir Bölgede yer alan müzede Tapınağa ait rölyeflerde bu sahneleri görülebilmektedir
Zeus Altarı
Küçükkuyu beldesine yan Adatepe Köyünün üstteki tarafında yer alan,ön tarafı diklemesine uçurum olan mağara, Zeus'un mağarası olarak bilinmektedir
Alexandreia
Dalyan Köyündedir MÖ 310'da 'Sgia' adlı küçük bir köyün yerine kurulmuştur Dinç ve zengin bir ticaret merkezi olarak gelişen büyük kasaba Romalılar döneminde de önemini korumuştur
Neandria
Kayacı Köyü yakınında Çığrı Dağı'ndadır Kenti çevreleyen surlar 3 m Kalınlıkta ve 3200 m uzunluktadır
Sestos
Eceabat'a 4 km uzaklıkta,Yalova köyündedir Akbaş Limanı'nın güneyinde kurulmuştur Fatih Sultan Mehmet Kilitbahir Kalesi'ni yaptırırken, Sestos kalesinin taşları kullanılmıştır
Troia Örenyeri
Kaleler
Sultan Kale (KaleYi Sultaniye)
Kente adını veren kayda değer ve ihtişamlı bir abide niteliğindir XV yy ortalarında Fatih Sultan Mehmet kadar yaptırılmış 1551'de Kanuni Sultan Süleyman döneminde onarılmıştır
Gelibolu Kalesi
Antik dönemde kurulduğu bilinen kaleyi, Bizans İmparatoru I Justiniaus onartmıştır Evliya Çelebinin anlattıklarına tarafından, dik ve indirimli kayalarla kurulu 6 köşeli bir kaleydi
Kazdağı (Ayazma)
Bayramiç ilçesi, Evciler köyünden daha sonra 5 km mesafededir Kazdağı'na özgü uzun ağaçları, gürül gürül akan suları ve piknik yerleri ile ilimizin en hoş mesire yerlerinden birisidir Kazdağı'nda (Ayazma) her yıl ağustos ayı içinde Geleneksel Kazdağı Alımlılık Yarışması düzenlenmektedir
1774 m yüksekliğindeki Kaz Dağı (Ida Dağı) harikulade manzarası, sakin yeşil alanları ve sıcak su kaynaklarıyla Kaz Dağı Ulusal Parkı'nın yanına, Çanakkale'nin güney ucundadır Bayramiç ve Evcilerden geçerek Kaz Dağı Ulusal Parkı'na ulaşan kuzey girişinde gündüz kampingleri için çoğu imkan mevcuttur Çanakkale'ye 60 km olan Bayramiç'te 18 inci asır hoş Hadimoğulları Konağı (Osmanlı evi), içindeki etnografya müzesi ile yer almaktadır
*