Canakkale Savaşı Oncesindeki Durum
Savaş Oncesi Yirminci yuzyılın başlarında Avrupa sınırlarından taşıyordu Ekonomik rekabet, somurgecilik ve milliyetcilik akımları Avrupayı ikiye boluyordu AlmanyaFransa ve RusyaAvusturya arasındaki cekişmeler gerginliğe donuşuyordu 28 Haziran 1914te
AvusturyaMacaristan İmparatorluğu Veliahdı Arşiduk Ferdinandın bir Sırp milliyetcisi tarafından oldurulmesi bu gerginliğe son noktayı koyduAvusturyanın 28 Temmuz 1914te Sırbistana seferberlik ilanının ardından I Dunya Savaşı başlamış oluyordu Bir yandan Almanya, AvusturyaMacaristan ve
İtalyadan oluşan ucluİttifak Devletleri, bir yanda da İngiltere, Fransa ve Rusyadan oluşan uclu İtilaf Devletleri sonunda Avrupayı ikiye bolmuşlerdi
Savaş ilanlarının ardından İtalya tarafsızlığını ilan ettiyse de bir yıl sonra İtilaf Devletlerine katıldı
Osmanlı İmparatorluğu tarihin gorduğu en geniş sınırlara sahip olmuş, her ceşit milleti ve inanışı icinde barındırmış ve yaklaşık 600 yıl suren saltanatını 20 Yuzyılın başında kaybediyordu Dışta ve icte yaşadığı mucadeleler Osmanlı Devletini cokertiyor, topraklarını ve gucunu dağıtıyordu Son olarak
Trablusgarp Savaşı ve Balkan Savaşları ile arka arkaya yenilgiler alan Osmanlı Devleti, Doğu Trakya dışında Avrupadaki butun topraklarını kaybetmiş, saygınlığını ve gucunu yitirmişti Artık Osmanlı Devletinin olumu bekleniyor ve diğer ulkeler tarafından paylaşım planları hazırlanıyordu
Rusya boğazları ele gecirip sıcak denizlere inmeyi hedeflerken,İngiltereSuveyş Kanalı ve Hint yolunun guvenliği icin Filistini ele gecirmeyi tasarlıyor,Fransa;Lubnan,
Suriye ve Kilikyanın kontrolunu duşluyor; Almanlar doğuya yayılma politikası guduyor, İtalyanlar ise Antalyaya sahip olmayı istiyorlardı
Birinci Dunya Savaşının patlamasının ardından Osmanlı Devleti once İtilaf Devletleri ile birlikte olmaya niyetlendiyse de, Rusyanın bu duruma soğuk bakması Osmanlıyı Almanyaya doğru yonlendirdi ve 2 Ağustos 1914te yapılan gizli bir antlaşma ile AlmanTurk ittifakı kesinleşti
Bu tarihten sonra, guvenliği acısından seferberlik ve silahlı tarafsızlık ilan eden Osmanlı Devleti, 10 Ağustos 1914te İngiliz donanmasından kacan GOEBEN ve BRESLAU adlı Alman savaş gemilerinin boğazlardan gecmesine izin verir ve boğazları tum yabancı gemilere kapatır
GOEBEN ve BRESLAUın boğazlardan gecmesi itilaf devletlerinin tepkisine yol acar Bunun uzerine Osmanlı Devleti, bu iki gemiyi, daha once İngilizlere sipariş ettikleri ve hatta parasını odedikleri halde alamadıkları iki gemi yerine satın aldıklarını acıklar Boylece, Yavuz ve Midilli adı verilen bu iki savaş gemisi Osmanlı Donanmasına katılmış olur
27 Eylul 1914te Amiral Souchon komutasındaki Yavuz, tatbikat amacıyla cıktığı Karadenizde Ruslara ait
Sivastapol ve Novorosisk limanlarını bombalayınca 1 Kasım 1914te Ruslar Kafkasyada sınırı gecerek fiilen savaş başlatmış ve Osmanlı Devleti de
sıcak savaşın icine cekilmiş olur
Osmanlı Devletinin elinde bulunan boğazlar, konumları nedeniyle ozellikle Avrupa icin cok buyuk bir onem taşıyorlardı Tarih boyunca uğurlarında nice savaşlar verilen boğazlar stratejik, ekonomik ve kulturel acıdan paha bicilmez değerdeydiler Bugun bile bakıldığında değerlerini korumaya devam ettikleri acıktır
İtilaf Devletlerinin Boğazları acma nedenlerinin başında, elbette ki boğazların sahip olduğu bu stratejik onem yatıyordu Rusyaya yardım edebilmek hedefiyle yapılanan bu duşunce aynı zamanda Almanyadan yeterli yardım alamayacağı ve fazla direnemeyeceği duşunulen Osmanlıyı tek başına ve planlanmış bir barışa mahkum etmeyi planlıyordu Ayrıca boğazları kazanmak demek,
İstanbulu ele gecirip Osmanlı ve tum Avrupa uzerinde manevi bir yıkıma sebep olmak demekti Tarafsız kalan pek cok ulke bu başarıya kayıtsız kalamayacak ve İtilaf Devletlerine katıldıklarını acıklayacaklardı
Boğazlardan gecilebilirse, kazanılacak olan başarı tum Musluman somurgeleri sindirecek, guneyde somurge devletlerini rahatsız eden hicbir şey yaşanmayacaktı
Bu duşunceyle İngiltere 28 Ocak 1915te Osmanlıya savaş kararı aldı ve bu karara Fransa da katıldı
Savaş Oncesi Durumu Gosteren Harita
imagescanakkalesavasioncesi5b0f03e22e59a
Savaş Oncesi Yirminci yuzyılın başlarında Avrupa sınırlarından taşıyordu Ekonomik rekabet, somurgecilik ve milliyetcilik akımları Avrupayı ikiye boluyordu AlmanyaFransa ve RusyaAvusturya arasındaki cekişmeler gerginliğe donuşuyordu 28 Haziran 1914te
AvusturyaMacaristan İmparatorluğu Veliahdı Arşiduk Ferdinandın bir Sırp milliyetcisi tarafından oldurulmesi bu gerginliğe son noktayı koyduAvusturyanın 28 Temmuz 1914te Sırbistana seferberlik ilanının ardından I Dunya Savaşı başlamış oluyordu Bir yandan Almanya, AvusturyaMacaristan ve
İtalyadan oluşan ucluİttifak Devletleri, bir yanda da İngiltere, Fransa ve Rusyadan oluşan uclu İtilaf Devletleri sonunda Avrupayı ikiye bolmuşlerdi
Savaş ilanlarının ardından İtalya tarafsızlığını ilan ettiyse de bir yıl sonra İtilaf Devletlerine katıldı
Osmanlı İmparatorluğu tarihin gorduğu en geniş sınırlara sahip olmuş, her ceşit milleti ve inanışı icinde barındırmış ve yaklaşık 600 yıl suren saltanatını 20 Yuzyılın başında kaybediyordu Dışta ve icte yaşadığı mucadeleler Osmanlı Devletini cokertiyor, topraklarını ve gucunu dağıtıyordu Son olarak
Trablusgarp Savaşı ve Balkan Savaşları ile arka arkaya yenilgiler alan Osmanlı Devleti, Doğu Trakya dışında Avrupadaki butun topraklarını kaybetmiş, saygınlığını ve gucunu yitirmişti Artık Osmanlı Devletinin olumu bekleniyor ve diğer ulkeler tarafından paylaşım planları hazırlanıyordu
Rusya boğazları ele gecirip sıcak denizlere inmeyi hedeflerken,İngiltereSuveyş Kanalı ve Hint yolunun guvenliği icin Filistini ele gecirmeyi tasarlıyor,Fransa;Lubnan,
Suriye ve Kilikyanın kontrolunu duşluyor; Almanlar doğuya yayılma politikası guduyor, İtalyanlar ise Antalyaya sahip olmayı istiyorlardı
Birinci Dunya Savaşının patlamasının ardından Osmanlı Devleti once İtilaf Devletleri ile birlikte olmaya niyetlendiyse de, Rusyanın bu duruma soğuk bakması Osmanlıyı Almanyaya doğru yonlendirdi ve 2 Ağustos 1914te yapılan gizli bir antlaşma ile AlmanTurk ittifakı kesinleşti
Bu tarihten sonra, guvenliği acısından seferberlik ve silahlı tarafsızlık ilan eden Osmanlı Devleti, 10 Ağustos 1914te İngiliz donanmasından kacan GOEBEN ve BRESLAU adlı Alman savaş gemilerinin boğazlardan gecmesine izin verir ve boğazları tum yabancı gemilere kapatır
GOEBEN ve BRESLAUın boğazlardan gecmesi itilaf devletlerinin tepkisine yol acar Bunun uzerine Osmanlı Devleti, bu iki gemiyi, daha once İngilizlere sipariş ettikleri ve hatta parasını odedikleri halde alamadıkları iki gemi yerine satın aldıklarını acıklar Boylece, Yavuz ve Midilli adı verilen bu iki savaş gemisi Osmanlı Donanmasına katılmış olur
27 Eylul 1914te Amiral Souchon komutasındaki Yavuz, tatbikat amacıyla cıktığı Karadenizde Ruslara ait
Sivastapol ve Novorosisk limanlarını bombalayınca 1 Kasım 1914te Ruslar Kafkasyada sınırı gecerek fiilen savaş başlatmış ve Osmanlı Devleti de
sıcak savaşın icine cekilmiş olur
Osmanlı Devletinin elinde bulunan boğazlar, konumları nedeniyle ozellikle Avrupa icin cok buyuk bir onem taşıyorlardı Tarih boyunca uğurlarında nice savaşlar verilen boğazlar stratejik, ekonomik ve kulturel acıdan paha bicilmez değerdeydiler Bugun bile bakıldığında değerlerini korumaya devam ettikleri acıktır
İtilaf Devletlerinin Boğazları acma nedenlerinin başında, elbette ki boğazların sahip olduğu bu stratejik onem yatıyordu Rusyaya yardım edebilmek hedefiyle yapılanan bu duşunce aynı zamanda Almanyadan yeterli yardım alamayacağı ve fazla direnemeyeceği duşunulen Osmanlıyı tek başına ve planlanmış bir barışa mahkum etmeyi planlıyordu Ayrıca boğazları kazanmak demek,
İstanbulu ele gecirip Osmanlı ve tum Avrupa uzerinde manevi bir yıkıma sebep olmak demekti Tarafsız kalan pek cok ulke bu başarıya kayıtsız kalamayacak ve İtilaf Devletlerine katıldıklarını acıklayacaklardı
Boğazlardan gecilebilirse, kazanılacak olan başarı tum Musluman somurgeleri sindirecek, guneyde somurge devletlerini rahatsız eden hicbir şey yaşanmayacaktı
Bu duşunceyle İngiltere 28 Ocak 1915te Osmanlıya savaş kararı aldı ve bu karara Fransa da katıldı
Savaş Oncesi Durumu Gosteren Harita
imagescanakkalesavasioncesi5b0f03e22e59a