Galatasaray Lisesi Canakkale Savaşı
Kayıtlara gore, 1912de 60 mezun veren Galatasaray Lisesi'nden 1913te 34, 1914te 21, 1915te 18, 1916da 4, 1917de 5 oğrenci ancak mezun olabilmiştir Mezuniyet sayılarının duşukluğunun tek sebebi, art arda patlak veren savaşlar ve bu savaşlarda oğrencilerin buyuk kısmının şehit duşmesiydi Vatan uğrunda şehit yada gazi olmak gayet tabiiydi; ancak bunların vaziyeti bambaşkaydı Cunku, hepsi de 1909 ve 1914 Askeri Mukellef Kanunu gereğince, askerlik vazifesinden ya muaf veya tecilli tutulmuş genclerdi (1917 Ağustosundan itibaren, artan asker ihtiyacı nedeniyle Mektebi Sultani ve bazı idadilerin son sınıf oğrencilerine askerlik mecburiyeti getirilmiştir) Buna rağmen pek cok oğrenci bu imkanları kullanmamışlar ve gonullu olarak vatan savunmasına katılmışlardır
Galatasaray Lisesinin tarihcesi hakkında kaynak eserlerden birini vucuda getirmiş olan tarihci Vahdettin Engin bu hususta şu değerlendirmeleri yapmaktadır: Ulkenin icinde bulunduğu savaş ortamında Mektebi Sultanide eğitime ara verilmemiştir Ama, bazı Galatasaraylı oğrenciler, bu ortamda vatan icin savaşmanın daha kutsal bir gorev olacağını duşunerek gonullu olarak askere yazılmışlardır
Mektebi Sultani oğrencilerinin tahsillerini (ve tabii hayatlarını) bir kenara bırakıp, ulke mudafaası icin cephelere koşmaları son derece takdire şayandır Cunku 1911den 1917ye kadar olan bir donemde Trablusgarp ile Balkan Savaşları ve I Dunya Savaşının uc yılında Galatasaraylılar hicbir mecburiyetleri olmadığı halde gonullu olarak savaşlara katılmışlar ve ulkeleri adına fedakarca savaşmışlardır
Gonullu olan bu genclerin hepsi mukemmel lisan bildiklerinden karargah (geri) hizmetine alınmışlar ancak zaman icerisinde ısrarla cepheye talip olmuş ve on saflarda vatan icin savaşmaya başlamışlardır Galatasaray Lisesinden sadece Canakkalede şehit olanların (2025 kişi) isimleri, numaraları ve kunyeleri şoyledir:
(278) Mehmet Refik: 1905de Mektebi Sultaniden mezun oldu 1915te Canakkalede şehit duştu
(119) Ahmet Refik: 1911de Mektebi Sultaniden mezun oldu Yedek subay olarak katıldığı Canakkalede 1915te şehit duştu
(64) Yusuf Cemil: 1913de Mektebi Sultaniden mezun oldu Yedek subay olarak katıldığı Canakkalede 1915te şehit duştu
(26) Halid Fuat: Gonullu gittiği Canakkalede 1915te şehit oldu
(238) Hasnun Galib: Galatasaray kulubunun futbolcularından; gonullu gittiği Canakkalede 1915te şehit oldu
(280) Cevdet: Gonullu gittiği Canakkalede 1915te şehit oldu
(255) Ethem Mehmed: Gonullu gittiği Canakkalede 1915te şehit oldu
(666) Mehmet Nazmi: Son sınıftayken gonullu olarak Balkan Harbine katıldı Sonra orduda kaldı ve 1915te Canakkalede şehit oldu
(?) Vecdi: Canakkalede şehit duştu
(476) Mehmet Ali: Mektepten gonullu olarak askere gitti ve 1915te Canakkalede şehit oldu
(252) Aziz Ulvi: Mektepte son sınıfta iken gonullu olarak askere gitti ve 1915te Canakkalede şehit duştu
(519) Husameddin: Gonullu gittiği Canakkalede 1915te şehit oldu
(670) Mehmet Nuzhet: Canakkalede 1916 yılında şehit duştu
(901) Omer Seyfettin: 1916 yılında Canakkalede şehit duştu
(43) Besim İbrahim: 1916 yılında Canakkalede şehit duştu
(472) Ahmet Refik: 1916 yılında Canakkalede şehit duştu
(169) Hasan Tahsin: 1915te Canakkalede şehit duştu
(948) Mehmet Muzaffer: Son sınıftayken gonullu olarak katıldığı I Dunya Savaşında 1915te Canakkaleye giti Daha sonra 1917de Gazzede şehit oldu
(54) Agop Elmaysan: Galatasaray Sultanisinden askeri doktor olarak katıldığı Canakkale Muharebelerinde, bombardıman altında yaralıları tedavi ederken, 1918de şehitler kervanına katıldı
(794) İbrahim Oran: 1912 mezunu gonullu olarak hava subayı oldu ve Canakkale Savaşlarında iki kez yaralandı 1916da Semandirek adası acıklarında, ucağı ile denize duşerek Sakız Adasında şehit oldu Şehit olan ilk Turk havacısıdır
Ayrıca okulun mustahdemi iken Canakkale Harbine katılan 1915te şehit duşenlerin isimleri ise şoyledir: Ahmet Enginli, Rıza Kemahlı, Mehmet Kemahlı, Halid Boyabatlı, Selim Cavuş Şileli
Kaynak: Erhan Metin, Sozun Bittiği Yer Canakkale, Mart 2008, s 85
Kayıtlara gore, 1912de 60 mezun veren Galatasaray Lisesi'nden 1913te 34, 1914te 21, 1915te 18, 1916da 4, 1917de 5 oğrenci ancak mezun olabilmiştir Mezuniyet sayılarının duşukluğunun tek sebebi, art arda patlak veren savaşlar ve bu savaşlarda oğrencilerin buyuk kısmının şehit duşmesiydi Vatan uğrunda şehit yada gazi olmak gayet tabiiydi; ancak bunların vaziyeti bambaşkaydı Cunku, hepsi de 1909 ve 1914 Askeri Mukellef Kanunu gereğince, askerlik vazifesinden ya muaf veya tecilli tutulmuş genclerdi (1917 Ağustosundan itibaren, artan asker ihtiyacı nedeniyle Mektebi Sultani ve bazı idadilerin son sınıf oğrencilerine askerlik mecburiyeti getirilmiştir) Buna rağmen pek cok oğrenci bu imkanları kullanmamışlar ve gonullu olarak vatan savunmasına katılmışlardır
Galatasaray Lisesinin tarihcesi hakkında kaynak eserlerden birini vucuda getirmiş olan tarihci Vahdettin Engin bu hususta şu değerlendirmeleri yapmaktadır: Ulkenin icinde bulunduğu savaş ortamında Mektebi Sultanide eğitime ara verilmemiştir Ama, bazı Galatasaraylı oğrenciler, bu ortamda vatan icin savaşmanın daha kutsal bir gorev olacağını duşunerek gonullu olarak askere yazılmışlardır
Mektebi Sultani oğrencilerinin tahsillerini (ve tabii hayatlarını) bir kenara bırakıp, ulke mudafaası icin cephelere koşmaları son derece takdire şayandır Cunku 1911den 1917ye kadar olan bir donemde Trablusgarp ile Balkan Savaşları ve I Dunya Savaşının uc yılında Galatasaraylılar hicbir mecburiyetleri olmadığı halde gonullu olarak savaşlara katılmışlar ve ulkeleri adına fedakarca savaşmışlardır
Gonullu olan bu genclerin hepsi mukemmel lisan bildiklerinden karargah (geri) hizmetine alınmışlar ancak zaman icerisinde ısrarla cepheye talip olmuş ve on saflarda vatan icin savaşmaya başlamışlardır Galatasaray Lisesinden sadece Canakkalede şehit olanların (2025 kişi) isimleri, numaraları ve kunyeleri şoyledir:
(278) Mehmet Refik: 1905de Mektebi Sultaniden mezun oldu 1915te Canakkalede şehit duştu
(119) Ahmet Refik: 1911de Mektebi Sultaniden mezun oldu Yedek subay olarak katıldığı Canakkalede 1915te şehit duştu
(64) Yusuf Cemil: 1913de Mektebi Sultaniden mezun oldu Yedek subay olarak katıldığı Canakkalede 1915te şehit duştu
(26) Halid Fuat: Gonullu gittiği Canakkalede 1915te şehit oldu
(238) Hasnun Galib: Galatasaray kulubunun futbolcularından; gonullu gittiği Canakkalede 1915te şehit oldu
(280) Cevdet: Gonullu gittiği Canakkalede 1915te şehit oldu
(255) Ethem Mehmed: Gonullu gittiği Canakkalede 1915te şehit oldu
(666) Mehmet Nazmi: Son sınıftayken gonullu olarak Balkan Harbine katıldı Sonra orduda kaldı ve 1915te Canakkalede şehit oldu
(?) Vecdi: Canakkalede şehit duştu
(476) Mehmet Ali: Mektepten gonullu olarak askere gitti ve 1915te Canakkalede şehit oldu
(252) Aziz Ulvi: Mektepte son sınıfta iken gonullu olarak askere gitti ve 1915te Canakkalede şehit duştu
(519) Husameddin: Gonullu gittiği Canakkalede 1915te şehit oldu
(670) Mehmet Nuzhet: Canakkalede 1916 yılında şehit duştu
(901) Omer Seyfettin: 1916 yılında Canakkalede şehit duştu
(43) Besim İbrahim: 1916 yılında Canakkalede şehit duştu
(472) Ahmet Refik: 1916 yılında Canakkalede şehit duştu
(169) Hasan Tahsin: 1915te Canakkalede şehit duştu
(948) Mehmet Muzaffer: Son sınıftayken gonullu olarak katıldığı I Dunya Savaşında 1915te Canakkaleye giti Daha sonra 1917de Gazzede şehit oldu
(54) Agop Elmaysan: Galatasaray Sultanisinden askeri doktor olarak katıldığı Canakkale Muharebelerinde, bombardıman altında yaralıları tedavi ederken, 1918de şehitler kervanına katıldı
(794) İbrahim Oran: 1912 mezunu gonullu olarak hava subayı oldu ve Canakkale Savaşlarında iki kez yaralandı 1916da Semandirek adası acıklarında, ucağı ile denize duşerek Sakız Adasında şehit oldu Şehit olan ilk Turk havacısıdır
Ayrıca okulun mustahdemi iken Canakkale Harbine katılan 1915te şehit duşenlerin isimleri ise şoyledir: Ahmet Enginli, Rıza Kemahlı, Mehmet Kemahlı, Halid Boyabatlı, Selim Cavuş Şileli
Kaynak: Erhan Metin, Sozun Bittiği Yer Canakkale, Mart 2008, s 85