Bir Anzak Askerinin Yazdığı Mektup
10 AĞUSTOS 1915
GELİBOLU
Sevgili ve bir zamanlar mutlu ailem
Gelibolu cehenneminden hepinize merhaba! Bu mektubu size yazmak niyetinde değildim Aslında ben artık kimseyle konuşmak kimsenin, kimsenin yuzunu gormek istediğimden de emin değilim Hem siz benim buraya cehennem dediğime bakamayın burası hakikaten guzel bir yer Uzerleri toz toprakla ortulmeden once zeytin ağaclarının bolluğu, savaşa aldırmadan her yanda pıtır pıtır acan kırmızı gelinciklerin neşesi, akşamları yarımadayı kızıla boyayarak batan guneşin insanın icini acıtan guzelliği ve bir de Gelibolu bulbulleri Geliboluda hala un ufak olmadan kalan kucuk bir ruh parcam mevcutsa bunu bulbuller sağlamıştır Eğer o sırada bir Turk oldurmuyor ya da Turkler tarafından oldurulmuyorsak, Gelibolunun muhteşem gurubunu seyrediyoruz Ege Denizinin icine gomulen guneşin biraz once Pasifik Okyanusu dan yukselerek Yeni Zelanda da ki ertesi gunu aydınlattığını bilmek insanın canını acıtıyor Fakat bu acı hissi cok kısa suruyor, sonra yeniden katılaşıyorum Artık saatlerce hicbir şey hissetmiyor ve duymuyorum Bu arada sadece bakıyor, saklanıyor, ateş ediyor, sungu takıyor, duşman olduruyor, bit ayıklıyor, yemek diye verdikleri kuru biskuvi, kraker, kuru et parcalarını kemiriyor, zaman olursa yatıyor, cok ender olarak da uyuyorum Ben artık sadece bir Anzak askeriyim Ne sevdiğim şarkılar, yemekler, kokular ne de sevdiğim insanlar Ben artık bir sayıyım Yaşayan bir sayı Olursem o zaman da bir sayı olacağım Vatan uğruna kahramanca olmuş bir sayı Kahramanca ve vatan uğruna! Kahramanlık mı? Hadi yaa Kahramanlık zorla olmaz Vatana gelince Burası Turklerin vatanı ve bu savaş bizim savaşımız değil Bizler İngilizlerin de soyledikleri gibi sadece hevesli oğlan cocuklarıyız Asıl kahraman olan Turkler Johnny Turk dediğimiz Turkler vatanlarını savunmak icin bize karşı cok ağır şartlar altında direniyorlar ve kahramanca olen asıl onlar
Gecen hafta oluleri gommek icin karşılıklı ateş kes ilan edildiğinde ilk defa Turkleri yakından ve canlıyken gorduk Turkler bize anlatılan canavarlara benzemiyorduOnlar da gozlerinde endişe ve keder olan genc insanlardıOnlarında arkalarında bekleyen uzuntulu aileleri, yaşlı annebabaları, karıları belki de sevgileri vardı Onlar da yaralanınca acı cekiyor, onlar da gencecik hayallerini bırakıp oluyorlar Turkler de insandı
Bana sigara ikram eden iki Turke ben de konserve et verdim, ama kabul etmediler Bu sığır etidir dediysem de inanmadılar Aslında anlamadılar O zaman ellerimle kafama boynuz yapıp okuz gibi boğurdum Gulduler Ben de guldum Orada savaş meydanında etrafımız askerlerin cesetleriyle doluydu, biz duşmandık ve birbirimize guluyorduk Bana sigara ikram eden Turklerden bir sen no İngiliz diye şaşırarak sordu Ben İngiliz değilim dedim Sonra elini uzattı ben TURK dedi Bana uzatılan eli tuttum Orada, Gelibolunun en kanlı savaşlarının yapıldığı o tepede, el sıkıştık Ben artık bu adamla nasıl duşman olabilirdim? Ben bu adamla neden duşman olmuştum ki? Duşmanım o anda artık arkadaş Turk olmuştu
Ben bu savaşta olmeyi reddediyorum
Bu benim savaşım değil
Fakat yaşamak icin de hic isteğim kalmadı
Tanrım gunahlarımı affet
Hepinizi cok seviyorum
Ebediyen sizin oğlunuz
Alistair John TAYLOR
GELİBOLU 1915
Canakkale Savaşında Orduya yazılan bir mektup
Canakkale savaşlarında cepheyi ziyaret eden devlet erkanının Yarbay Mustafa Kemal e ceşitli yazar ve sanatcıların Ordumuza diye yazdığı beyannameyi hediye ettiler ;
Ey yurdun mudafaacısı halaskar ordusu !
Biz memleketin duşunen ve duyan evlatları adına size geldik Alnımızda yuksek bir milli haysiyet; gonlumuzde derin bir şukran borcubeynimizde guclu bir imanbabalarımızın olulerini mezarlarında titretendostduşman beş dunyanın butun halkını şaşkınlıklara duşuren; milletiniz icin tarihlerde altın yapraklar hazırlayan kahramanlıklarınızı yakından gormeye geldik Kilidini acmaya uğraşan hain elleritoprağını ciğnemeye cabalayan namert ayakları kırdığınızmukaddes hakan ve halife yurdundan dort yuz seksen yıl once Ayasofyanın minaresinden okunan ilk ezanla tarihin bir doneminin bir donemi kapanıp yeni bir doneminin başladığını ilan eden fatihin buyuk meydanı İstanbuldan sonra onun arkasında anayurt sevgili Anadoludan size selamlar ve hurmetler getirdik Oralarda Padişahımızdan en kucuk kişiye kadar herkes sizi duşunuyorsizinle ovunuyor Belleri bukulmuş ihtiyarlar titreyen ellerini yuce Allah'a uzatarak size dua ediyorlar Kadınlar bir ana sevgisi ve şefkati ile yaralarınıza bakıyorlar; cocuklar şanlı savaşlarınızın hikayelerini dinleyerek kucuk yureklerinde tohumlanan yurt sevgisini duşman hıncını yarın icin besleyip buyutuyorlar Biz geldik savaş meydanlarını dolaşıp yiğitliğinizin şerefli misallerini gorduk Şimdi goğuslerimizde gorduğumuz kahramanlıklarınızı butun kardeşlerimize soyleyeceğiz Son felakete yerlere eğilen alnımızı dunya tarihinde benzeri gorulmemiş yiğitlikler fedakarlıklarla goklere nasıl kaldırdığınızı anlatacağız
Ey muslimin ve Turkluk namusunu şerefini mubarek kanıyla yıkayan ordu !
Bolayırda Şehzade Suleymanın lala şahinin duşman gulleleriyle viran olmuş mezarlarıhaysiyetli ve hayran sana bakıyor Duşmanların bile senin mertliğini alkışlıyor Golgesi altında aslanlar gibi dovuşerek yukselttiğin ay yıldızlı al bayrak kıyamete kadar camilerimizin turbelerimiz uzerinde parlasın; şehitlerin ruhu goklere yukselirken gazilerinin damarlarında hınc ve kin kaynasın olursen tanrının cenneti kalırsan milletin minneti senindir
Yazıyı okuyan Yarbay Mustafa Kemal yazıyı coğaltıp alay komutanlarına dağıtılması emrini vermiş
45 Mayıs 1915
Kaynak : İsmail Bilgin 57 Alay Canakkale Kitabından
Kolağası (On Yuzbaşı) Boluk Komutanı Mehmet TEVFİK 1881 İstanbul
Sebebi hayatım, feyzu refikim,
Sevgili babacığım,valideciğim,
Arıburnunda ilk girdiğim muthiş muharebede sağ yanımdan ve pantolonumdan kurşun gecti, hamdolsun kurtuldumFakat bundan sonra gireceğim muharebelerden kurtulacağımdan umidim olmadığından bir hatıra olmak uzere şu yazılarımı yazıyorum
Hamdu senalar olsun Cenabı Hakka beni bu rutbeye kadar isal ettiYine mukadderatı ilahiye olarak beni asker yaptıSiz de ebeveynim olmak dolayısıyla beni vatan ve millete hizmet etmek icin ne suretle yetiştirmek mumkun ise oylece yetiştirdinizSebebi Feyzu refikim ve hayatım oldunuzCenabı Hakka ve sizlere cok teşekkurler ederim
Şimdiye kadar milletin bana verdiği parayı hak etmek zamanıdırVazifei mukaddesei vataniyeyi ifaya cehdediyorumRutbeişehadete suudedersem Cenabı Hakkınen sevimli kulu olduğuma kanaat edeceğimAsker olduğum icin bu her zaman bana pek yakındır,sevgili babacığım ve valideciğimGoz bebeğim olan zevcem Munevver ve oğlum Nezihciğimi evvele Cenabı Hakkın saniyen sizin himayenize tevdi ediyorumOnlar hakkında ne mumkun ise lutfen yapınız
Oğlumun talim ve terbiyesine siz de refikamla birlikte lutfen sayedinizServetimizin olmadığı malumdurMumkun olandan fazla birşeyi isteyemem,istesem de pek beyhudedirRefikama hitaben yazdığım matuf mektubu lutfen kendi eline verinizFakat cok muteessir olacaktır,o teessuru izale edecek vechile verinizAğlayacak uzulecek tabi teselli edinizMukadderatı ilahiye boyleymişMalumat ve duyunatın hakkında refikam mektubunda laf ettiğim deftere ehemmiyet verinizMunevverin hafızasında ve yahut kendi defterinde mukayyet duyunat da doğrudurMunevvere yazdığım mektubum daha mufassaldırkendisinden sorunuz
Sevgili baba ve valideciğim ,
Belki bilmeyerek size karşı bircok kusurlarda bulunmuşumdurBeni affediniz,hakkınızı helal ediniz,ruhumu şadediniz,işlerimizi tavsiyesinde refikama muavenet ediniz ve muin olunuz
Sevgili Hemşirem Lutfiyeciğim,
Bilirsiniz ki sizi cok severdimSizin icin vesayemin yettiği nisbette ne yapmak lazımsa yapmak isterdimBelki size karşı da kusur etmişimdir,beni affet ,mukadderatı ilahiye boyle imiş hakkını helal et ruhumu şadet , yengeniz Munevver hanımla oğlum Nezihe sen de yardım et , sizi de Cenabı Hakkın lutuf ve himayesine tevdi ediyorum
Ey akraba ve ehibba ve evda , cumlenize elveda , cumleniz hakkınızı helal edinizBnim tarafımdan cumlenize hakkım helal olsunElveda , elvedaCumlenizi Cenabı Hakka tevdi ve emanet ediyorum
Ebediyen Allaha ısmarladım
Sevgili Babacığım ve Valideciğim
Oğlunuz Mehmet Tevfik
(Mehmet Tevfik , 2 Haziran 1915 gunu yaralanmış ve Canakkale Askeri Hastanesinde şehitlik rutbesine ulaşmıştır)
10 AĞUSTOS 1915
GELİBOLU
Sevgili ve bir zamanlar mutlu ailem
Gelibolu cehenneminden hepinize merhaba! Bu mektubu size yazmak niyetinde değildim Aslında ben artık kimseyle konuşmak kimsenin, kimsenin yuzunu gormek istediğimden de emin değilim Hem siz benim buraya cehennem dediğime bakamayın burası hakikaten guzel bir yer Uzerleri toz toprakla ortulmeden once zeytin ağaclarının bolluğu, savaşa aldırmadan her yanda pıtır pıtır acan kırmızı gelinciklerin neşesi, akşamları yarımadayı kızıla boyayarak batan guneşin insanın icini acıtan guzelliği ve bir de Gelibolu bulbulleri Geliboluda hala un ufak olmadan kalan kucuk bir ruh parcam mevcutsa bunu bulbuller sağlamıştır Eğer o sırada bir Turk oldurmuyor ya da Turkler tarafından oldurulmuyorsak, Gelibolunun muhteşem gurubunu seyrediyoruz Ege Denizinin icine gomulen guneşin biraz once Pasifik Okyanusu dan yukselerek Yeni Zelanda da ki ertesi gunu aydınlattığını bilmek insanın canını acıtıyor Fakat bu acı hissi cok kısa suruyor, sonra yeniden katılaşıyorum Artık saatlerce hicbir şey hissetmiyor ve duymuyorum Bu arada sadece bakıyor, saklanıyor, ateş ediyor, sungu takıyor, duşman olduruyor, bit ayıklıyor, yemek diye verdikleri kuru biskuvi, kraker, kuru et parcalarını kemiriyor, zaman olursa yatıyor, cok ender olarak da uyuyorum Ben artık sadece bir Anzak askeriyim Ne sevdiğim şarkılar, yemekler, kokular ne de sevdiğim insanlar Ben artık bir sayıyım Yaşayan bir sayı Olursem o zaman da bir sayı olacağım Vatan uğruna kahramanca olmuş bir sayı Kahramanca ve vatan uğruna! Kahramanlık mı? Hadi yaa Kahramanlık zorla olmaz Vatana gelince Burası Turklerin vatanı ve bu savaş bizim savaşımız değil Bizler İngilizlerin de soyledikleri gibi sadece hevesli oğlan cocuklarıyız Asıl kahraman olan Turkler Johnny Turk dediğimiz Turkler vatanlarını savunmak icin bize karşı cok ağır şartlar altında direniyorlar ve kahramanca olen asıl onlar
Gecen hafta oluleri gommek icin karşılıklı ateş kes ilan edildiğinde ilk defa Turkleri yakından ve canlıyken gorduk Turkler bize anlatılan canavarlara benzemiyorduOnlar da gozlerinde endişe ve keder olan genc insanlardıOnlarında arkalarında bekleyen uzuntulu aileleri, yaşlı annebabaları, karıları belki de sevgileri vardı Onlar da yaralanınca acı cekiyor, onlar da gencecik hayallerini bırakıp oluyorlar Turkler de insandı
Bana sigara ikram eden iki Turke ben de konserve et verdim, ama kabul etmediler Bu sığır etidir dediysem de inanmadılar Aslında anlamadılar O zaman ellerimle kafama boynuz yapıp okuz gibi boğurdum Gulduler Ben de guldum Orada savaş meydanında etrafımız askerlerin cesetleriyle doluydu, biz duşmandık ve birbirimize guluyorduk Bana sigara ikram eden Turklerden bir sen no İngiliz diye şaşırarak sordu Ben İngiliz değilim dedim Sonra elini uzattı ben TURK dedi Bana uzatılan eli tuttum Orada, Gelibolunun en kanlı savaşlarının yapıldığı o tepede, el sıkıştık Ben artık bu adamla nasıl duşman olabilirdim? Ben bu adamla neden duşman olmuştum ki? Duşmanım o anda artık arkadaş Turk olmuştu
Ben bu savaşta olmeyi reddediyorum
Bu benim savaşım değil
Fakat yaşamak icin de hic isteğim kalmadı
Tanrım gunahlarımı affet
Hepinizi cok seviyorum
Ebediyen sizin oğlunuz
Alistair John TAYLOR
GELİBOLU 1915
Canakkale Savaşında Orduya yazılan bir mektup
Canakkale savaşlarında cepheyi ziyaret eden devlet erkanının Yarbay Mustafa Kemal e ceşitli yazar ve sanatcıların Ordumuza diye yazdığı beyannameyi hediye ettiler ;
Ey yurdun mudafaacısı halaskar ordusu !
Biz memleketin duşunen ve duyan evlatları adına size geldik Alnımızda yuksek bir milli haysiyet; gonlumuzde derin bir şukran borcubeynimizde guclu bir imanbabalarımızın olulerini mezarlarında titretendostduşman beş dunyanın butun halkını şaşkınlıklara duşuren; milletiniz icin tarihlerde altın yapraklar hazırlayan kahramanlıklarınızı yakından gormeye geldik Kilidini acmaya uğraşan hain elleritoprağını ciğnemeye cabalayan namert ayakları kırdığınızmukaddes hakan ve halife yurdundan dort yuz seksen yıl once Ayasofyanın minaresinden okunan ilk ezanla tarihin bir doneminin bir donemi kapanıp yeni bir doneminin başladığını ilan eden fatihin buyuk meydanı İstanbuldan sonra onun arkasında anayurt sevgili Anadoludan size selamlar ve hurmetler getirdik Oralarda Padişahımızdan en kucuk kişiye kadar herkes sizi duşunuyorsizinle ovunuyor Belleri bukulmuş ihtiyarlar titreyen ellerini yuce Allah'a uzatarak size dua ediyorlar Kadınlar bir ana sevgisi ve şefkati ile yaralarınıza bakıyorlar; cocuklar şanlı savaşlarınızın hikayelerini dinleyerek kucuk yureklerinde tohumlanan yurt sevgisini duşman hıncını yarın icin besleyip buyutuyorlar Biz geldik savaş meydanlarını dolaşıp yiğitliğinizin şerefli misallerini gorduk Şimdi goğuslerimizde gorduğumuz kahramanlıklarınızı butun kardeşlerimize soyleyeceğiz Son felakete yerlere eğilen alnımızı dunya tarihinde benzeri gorulmemiş yiğitlikler fedakarlıklarla goklere nasıl kaldırdığınızı anlatacağız
Ey muslimin ve Turkluk namusunu şerefini mubarek kanıyla yıkayan ordu !
Bolayırda Şehzade Suleymanın lala şahinin duşman gulleleriyle viran olmuş mezarlarıhaysiyetli ve hayran sana bakıyor Duşmanların bile senin mertliğini alkışlıyor Golgesi altında aslanlar gibi dovuşerek yukselttiğin ay yıldızlı al bayrak kıyamete kadar camilerimizin turbelerimiz uzerinde parlasın; şehitlerin ruhu goklere yukselirken gazilerinin damarlarında hınc ve kin kaynasın olursen tanrının cenneti kalırsan milletin minneti senindir
Yazıyı okuyan Yarbay Mustafa Kemal yazıyı coğaltıp alay komutanlarına dağıtılması emrini vermiş
45 Mayıs 1915
Kaynak : İsmail Bilgin 57 Alay Canakkale Kitabından
Kolağası (On Yuzbaşı) Boluk Komutanı Mehmet TEVFİK 1881 İstanbul
Sebebi hayatım, feyzu refikim,
Sevgili babacığım,valideciğim,
Arıburnunda ilk girdiğim muthiş muharebede sağ yanımdan ve pantolonumdan kurşun gecti, hamdolsun kurtuldumFakat bundan sonra gireceğim muharebelerden kurtulacağımdan umidim olmadığından bir hatıra olmak uzere şu yazılarımı yazıyorum
Hamdu senalar olsun Cenabı Hakka beni bu rutbeye kadar isal ettiYine mukadderatı ilahiye olarak beni asker yaptıSiz de ebeveynim olmak dolayısıyla beni vatan ve millete hizmet etmek icin ne suretle yetiştirmek mumkun ise oylece yetiştirdinizSebebi Feyzu refikim ve hayatım oldunuzCenabı Hakka ve sizlere cok teşekkurler ederim
Şimdiye kadar milletin bana verdiği parayı hak etmek zamanıdırVazifei mukaddesei vataniyeyi ifaya cehdediyorumRutbeişehadete suudedersem Cenabı Hakkınen sevimli kulu olduğuma kanaat edeceğimAsker olduğum icin bu her zaman bana pek yakındır,sevgili babacığım ve valideciğimGoz bebeğim olan zevcem Munevver ve oğlum Nezihciğimi evvele Cenabı Hakkın saniyen sizin himayenize tevdi ediyorumOnlar hakkında ne mumkun ise lutfen yapınız
Oğlumun talim ve terbiyesine siz de refikamla birlikte lutfen sayedinizServetimizin olmadığı malumdurMumkun olandan fazla birşeyi isteyemem,istesem de pek beyhudedirRefikama hitaben yazdığım matuf mektubu lutfen kendi eline verinizFakat cok muteessir olacaktır,o teessuru izale edecek vechile verinizAğlayacak uzulecek tabi teselli edinizMukadderatı ilahiye boyleymişMalumat ve duyunatın hakkında refikam mektubunda laf ettiğim deftere ehemmiyet verinizMunevverin hafızasında ve yahut kendi defterinde mukayyet duyunat da doğrudurMunevvere yazdığım mektubum daha mufassaldırkendisinden sorunuz
Sevgili baba ve valideciğim ,
Belki bilmeyerek size karşı bircok kusurlarda bulunmuşumdurBeni affediniz,hakkınızı helal ediniz,ruhumu şadediniz,işlerimizi tavsiyesinde refikama muavenet ediniz ve muin olunuz
Sevgili Hemşirem Lutfiyeciğim,
Bilirsiniz ki sizi cok severdimSizin icin vesayemin yettiği nisbette ne yapmak lazımsa yapmak isterdimBelki size karşı da kusur etmişimdir,beni affet ,mukadderatı ilahiye boyle imiş hakkını helal et ruhumu şadet , yengeniz Munevver hanımla oğlum Nezihe sen de yardım et , sizi de Cenabı Hakkın lutuf ve himayesine tevdi ediyorum
Ey akraba ve ehibba ve evda , cumlenize elveda , cumleniz hakkınızı helal edinizBnim tarafımdan cumlenize hakkım helal olsunElveda , elvedaCumlenizi Cenabı Hakka tevdi ve emanet ediyorum
Ebediyen Allaha ısmarladım
Sevgili Babacığım ve Valideciğim
Oğlunuz Mehmet Tevfik
(Mehmet Tevfik , 2 Haziran 1915 gunu yaralanmış ve Canakkale Askeri Hastanesinde şehitlik rutbesine ulaşmıştır)