Çanakkale Savaşı insanlık tarihinin kaydettiği en büyük savaşlardan biridir 8,5 ay baştan başa Boğazın iki yakası neredeyse bir yeryüzü cehennemine dönüşmüştü Bu savaşta yarım milyondan artı asker hayatını kaybetti
Yalnızca İngiliz ordusunun kaybı 34000 askerdi Bu gün bunların 27000'inin mezarı vardır Yani kaybolan İngiliz askerlerinin sayısı 7000 civarındadır Fakat savaş bittikten sonradan tümü yok, bilhassa 267'si arandı durdu
Tarih: 10 Ağustos 1915
Yer: Çanakkale
Olaya Şahit Olanlar: Yeni Zelandalı Askerler
Olayı Rapor Edenler: istihkam Eri Künye No: 4165 F Reichard, istihkam Eri Künye No: l 3416 R Nevnes ve Künye Numarası verilmeyen istihkam Eri JL Newman
Olayın Alındığı Yer: Râtselhafte PhanomeneDergisi Rakam: 64
İngilizler askeri tarihlerinin en büyük yenilgilerinden birine adım adım yaklaşıyorlardı İngiliz komutanı Sir Hamilton, korkunç bir yenilgiye uğrayacağını sezmiş, savaşı kazanmanın tek şansını, taze kuvvetlerle birlikte yapılacak büyük bir saldırıda görmüştür
Kraliyet Norfolk Alayı, taze kuvvetlerin bir parçası olarak 29 Temmuz 1915'de İngiltere'de gemilere bindirildiler Ve Çanakkale'ye içten yola çıktılar Savaşta her şey olabilirdi ama Norfolklular, Çanakkale'de başlarına gelecek olayı asla düşünemezlerdi
Sir Hamilton, Tekke ve Kavaktepeleri'ne bir gece karanlığında ani ve seri bir atak yapmayı planlamıştı Bu is için 12 Ağustos gecesi 54 Tümen ilerlemeye başladı İçlerinde Norfolklular'ın Tugayı da bulunuyordu Tepelerin yamacına kadar gelecekler ve şafak sökerken hücum etmek üzere hazırlanacaklardı Ama, gece yürüyüşünün yapılacağı Minik Anafartalar Ovası denilen yerde, Türk askerlerinin pusuya yattığı zannediliyordu Bu yüzden Norfolklular'ın bir Tümeni önden giderek yolu başlatmak nedeniyle, l 2 Ağustos öğleden sonradan harekete geçti
Bu öncü Tümen'in ilerleyişi, tam bir bozgunla sonuçlandı Gelibolu Savaşı'nda İngilizlerin gösterdiği hayret ve beceriksizliğin tipik bir örneğini verdiler Öğleden daha sonra, saat 4'de topçu desteği başlayacaktı fakat 45 dakikalık bir geç kalma oldu Haberleşme hatası yüzünden gecikmeyi öğrenemeyen topçu desteği boşu boşuna, saatinden önce ateşe başladı ve gereksizce alev gücünü harcadı
Savaş alanı hiç incelenmemişti, İngiliz komutanlarının, arazi hakkında bilgileri yoktu Hedefleri hakkında bütün bir karara varamamışlardı Haritaların birçok son anda çalakalem çizilmişti ve yarımadanın öteki tarafını gösteriyordu Ayrıca Türk kuvvetlerinin gücünden de habersizdiler
163 Tümen, gün ışığında çıplak ovayı geçmeye çalışmanın belirgin bir kusur olduğunu anladığında, oysa 900 metre dek ilerleyebilmişti 4 Norfolk Taburu onların gerisindeydi Türkler'in direnci, İngilizlerin tahmin ettiğinden fazla daha büyüktü İngiliz Tümeni'nin büyük bir kısmı yoğun makinalı tüfek atışı aşağıda kaldığı için, olduğu yerde çakılmıştı Ama sağ tarafta yer alan 5 Norfolk Taburu daha az bir mukavemetle karşılaştığından ilerlemeye devam etti
Esrarengiz Bulutun İçine Dürüst
İşte, tam bu sırada, 22 kişilik Yeni Zelanda sahra birliğinin gözleri önünde, Norfolk Alayı'nın 4 Taburu'na tabi askerler, karşılarındaki tepeye içten yürümeye başladılar Tepenin üzeri, ekmek somunu biçiminde beyaz bir bulutla kaplıydı, İngiliz askerleri, ağır ağır tepeye yaklaştılar ve bulutun içinde gözden kayboldular Bulut yüzünden askerler görülmüyordu Son asker de bulutun içine girdikten daha sonra, beyaz bulut ağır ağır havalanmaya başladı ve rüzgarın somurtkan yönüne içten hareket etti Bulutun hareket etmesiyle birlikte tepenin üstü de, görüntü alanına açılmıştı Ama 4 Norfolk Taburu'ndan hiç bir asker tepede görünmüyordu!
Komutan Hamilton, İngiliz Savaş Bakanı Lord Kitchener'e gönderdiği telgrafta, olaya şöyle anlattı: Savaş sırasında, 163 Tümen her bakımdan üstün olduğu aniden, çok acayip bir şey meydana geldi Türkler'in zayıflamakta olan kuvvetlerine aleyhinde, Albay Sir H Beauchamp, cesur ve kendinden belirlenmiş bir subay olarak büyük bir gayretle, şipşak ilerledi ve savaşın en manâlı kısmı böyle başladı Uğraş iyice kızışmış ve tamamen karışmıştı Albay, 16 subayı ve 250 askeriyle önüne düşmanı katmış, şipşak ilerlemesine devam ediyordu sonra bunlardan hiç bir haber alınamadı Ağaçlık bölgeye hücum ettikten daha sonra gözden kayboldular ve sesleri de duyulmadı, içlerinden hiç biri geri dönmedi
267 kişi hiçbir iz bırakmadan kaybolup gitmişti
Savaş sonunda bu Tabur kayıp bildiri edildi 1918 yılında Anadolu işgal edildiğinde, İngiltere'nin birincil talebi, bu Tabur'un iadesi olmuştu Buna karşılık Türkler böyle bir Tabur'un varlığından farkında olan olmadıklarını bildirmişlerdi
Bu Olayın Sonunda Mağlubiyet Zaruri Oldu
O gün, öğleden daha sonra başlayan ilerleyişin başarısızlıkla sonuçlanması, Sir Hamilton'ın savaşı kendi lehine döndürme ümidini de değil etmişti Böylece, 1915 yılı sonunda Müttefik Kuvvetler, geri çekilerek, büyük bir yenilgiye uğradılar Gelibolu Savaşı, 8,5 ay sürdü ve 46000 askerin ölümüyle sonuçlandı O zamanın savaşları için, bu korkunç bir rakamdı
50 yıl sonra
Çanakkale Savaşı'nın bitmesinden 50 yıl sonradan, olayın görgü tanıklarından üç Yeni Zelandalı asker ortaya çıktılar ve fazla manâlı bir anlatmak istediklerini bildirdiler: Altında anlatılanlar, 12 Ağustos 1915 tarihinde meydana gelmiş garip bir olayın dökümüdürsözleriyle başlayan bir rapor sundular Raporda bu ilginç olayın ayrıntıları, bütün açıklığıyla anlatılmıştı Raporlarını: Olayın 50 yılında, geç de olsa, aşağı imzası olan bizler, anlattığımız bu olayın kelimesi kelimesine dürüst olduğunu demeç ederizsözleriyle bitiriyorlardı
Olaya Dünya Basını'nda Geniş Bir Şekilde Yer Verildi
Bu savaşta hayatta kalanlar, yaşadıklarını hiç bir zaman unutmadılar Hatıralarını gelecek kuşaklara anlattılar Savaşın tarihi yazıldı Ölenlerin, yaralıların, kaybolanların sayısı tespit edildi
Hemen o yılları yaşamış çok az sayıda insan kaldı O yıllarla ilgili unutulmayan pek çok şey oldu Ama tek bir şey, özellikle unutulmadı O da, Norfolk alayının garip bir şekilde kaybolan askerleriydi *
Yalnızca İngiliz ordusunun kaybı 34000 askerdi Bu gün bunların 27000'inin mezarı vardır Yani kaybolan İngiliz askerlerinin sayısı 7000 civarındadır Fakat savaş bittikten sonradan tümü yok, bilhassa 267'si arandı durdu
Tarih: 10 Ağustos 1915
Yer: Çanakkale
Olaya Şahit Olanlar: Yeni Zelandalı Askerler
Olayı Rapor Edenler: istihkam Eri Künye No: 4165 F Reichard, istihkam Eri Künye No: l 3416 R Nevnes ve Künye Numarası verilmeyen istihkam Eri JL Newman
Olayın Alındığı Yer: Râtselhafte PhanomeneDergisi Rakam: 64
İngilizler askeri tarihlerinin en büyük yenilgilerinden birine adım adım yaklaşıyorlardı İngiliz komutanı Sir Hamilton, korkunç bir yenilgiye uğrayacağını sezmiş, savaşı kazanmanın tek şansını, taze kuvvetlerle birlikte yapılacak büyük bir saldırıda görmüştür
Kraliyet Norfolk Alayı, taze kuvvetlerin bir parçası olarak 29 Temmuz 1915'de İngiltere'de gemilere bindirildiler Ve Çanakkale'ye içten yola çıktılar Savaşta her şey olabilirdi ama Norfolklular, Çanakkale'de başlarına gelecek olayı asla düşünemezlerdi
Sir Hamilton, Tekke ve Kavaktepeleri'ne bir gece karanlığında ani ve seri bir atak yapmayı planlamıştı Bu is için 12 Ağustos gecesi 54 Tümen ilerlemeye başladı İçlerinde Norfolklular'ın Tugayı da bulunuyordu Tepelerin yamacına kadar gelecekler ve şafak sökerken hücum etmek üzere hazırlanacaklardı Ama, gece yürüyüşünün yapılacağı Minik Anafartalar Ovası denilen yerde, Türk askerlerinin pusuya yattığı zannediliyordu Bu yüzden Norfolklular'ın bir Tümeni önden giderek yolu başlatmak nedeniyle, l 2 Ağustos öğleden sonradan harekete geçti
Bu öncü Tümen'in ilerleyişi, tam bir bozgunla sonuçlandı Gelibolu Savaşı'nda İngilizlerin gösterdiği hayret ve beceriksizliğin tipik bir örneğini verdiler Öğleden daha sonra, saat 4'de topçu desteği başlayacaktı fakat 45 dakikalık bir geç kalma oldu Haberleşme hatası yüzünden gecikmeyi öğrenemeyen topçu desteği boşu boşuna, saatinden önce ateşe başladı ve gereksizce alev gücünü harcadı
Savaş alanı hiç incelenmemişti, İngiliz komutanlarının, arazi hakkında bilgileri yoktu Hedefleri hakkında bütün bir karara varamamışlardı Haritaların birçok son anda çalakalem çizilmişti ve yarımadanın öteki tarafını gösteriyordu Ayrıca Türk kuvvetlerinin gücünden de habersizdiler
163 Tümen, gün ışığında çıplak ovayı geçmeye çalışmanın belirgin bir kusur olduğunu anladığında, oysa 900 metre dek ilerleyebilmişti 4 Norfolk Taburu onların gerisindeydi Türkler'in direnci, İngilizlerin tahmin ettiğinden fazla daha büyüktü İngiliz Tümeni'nin büyük bir kısmı yoğun makinalı tüfek atışı aşağıda kaldığı için, olduğu yerde çakılmıştı Ama sağ tarafta yer alan 5 Norfolk Taburu daha az bir mukavemetle karşılaştığından ilerlemeye devam etti
Esrarengiz Bulutun İçine Dürüst
İşte, tam bu sırada, 22 kişilik Yeni Zelanda sahra birliğinin gözleri önünde, Norfolk Alayı'nın 4 Taburu'na tabi askerler, karşılarındaki tepeye içten yürümeye başladılar Tepenin üzeri, ekmek somunu biçiminde beyaz bir bulutla kaplıydı, İngiliz askerleri, ağır ağır tepeye yaklaştılar ve bulutun içinde gözden kayboldular Bulut yüzünden askerler görülmüyordu Son asker de bulutun içine girdikten daha sonra, beyaz bulut ağır ağır havalanmaya başladı ve rüzgarın somurtkan yönüne içten hareket etti Bulutun hareket etmesiyle birlikte tepenin üstü de, görüntü alanına açılmıştı Ama 4 Norfolk Taburu'ndan hiç bir asker tepede görünmüyordu!
Komutan Hamilton, İngiliz Savaş Bakanı Lord Kitchener'e gönderdiği telgrafta, olaya şöyle anlattı: Savaş sırasında, 163 Tümen her bakımdan üstün olduğu aniden, çok acayip bir şey meydana geldi Türkler'in zayıflamakta olan kuvvetlerine aleyhinde, Albay Sir H Beauchamp, cesur ve kendinden belirlenmiş bir subay olarak büyük bir gayretle, şipşak ilerledi ve savaşın en manâlı kısmı böyle başladı Uğraş iyice kızışmış ve tamamen karışmıştı Albay, 16 subayı ve 250 askeriyle önüne düşmanı katmış, şipşak ilerlemesine devam ediyordu sonra bunlardan hiç bir haber alınamadı Ağaçlık bölgeye hücum ettikten daha sonra gözden kayboldular ve sesleri de duyulmadı, içlerinden hiç biri geri dönmedi
267 kişi hiçbir iz bırakmadan kaybolup gitmişti
Savaş sonunda bu Tabur kayıp bildiri edildi 1918 yılında Anadolu işgal edildiğinde, İngiltere'nin birincil talebi, bu Tabur'un iadesi olmuştu Buna karşılık Türkler böyle bir Tabur'un varlığından farkında olan olmadıklarını bildirmişlerdi
Bu Olayın Sonunda Mağlubiyet Zaruri Oldu
O gün, öğleden daha sonra başlayan ilerleyişin başarısızlıkla sonuçlanması, Sir Hamilton'ın savaşı kendi lehine döndürme ümidini de değil etmişti Böylece, 1915 yılı sonunda Müttefik Kuvvetler, geri çekilerek, büyük bir yenilgiye uğradılar Gelibolu Savaşı, 8,5 ay sürdü ve 46000 askerin ölümüyle sonuçlandı O zamanın savaşları için, bu korkunç bir rakamdı
50 yıl sonra
Çanakkale Savaşı'nın bitmesinden 50 yıl sonradan, olayın görgü tanıklarından üç Yeni Zelandalı asker ortaya çıktılar ve fazla manâlı bir anlatmak istediklerini bildirdiler: Altında anlatılanlar, 12 Ağustos 1915 tarihinde meydana gelmiş garip bir olayın dökümüdürsözleriyle başlayan bir rapor sundular Raporda bu ilginç olayın ayrıntıları, bütün açıklığıyla anlatılmıştı Raporlarını: Olayın 50 yılında, geç de olsa, aşağı imzası olan bizler, anlattığımız bu olayın kelimesi kelimesine dürüst olduğunu demeç ederizsözleriyle bitiriyorlardı
Olaya Dünya Basını'nda Geniş Bir Şekilde Yer Verildi
Bu savaşta hayatta kalanlar, yaşadıklarını hiç bir zaman unutmadılar Hatıralarını gelecek kuşaklara anlattılar Savaşın tarihi yazıldı Ölenlerin, yaralıların, kaybolanların sayısı tespit edildi
Hemen o yılları yaşamış çok az sayıda insan kaldı O yıllarla ilgili unutulmayan pek çok şey oldu Ama tek bir şey, özellikle unutulmadı O da, Norfolk alayının garip bir şekilde kaybolan askerleriydi *