caretta caretta kaplumbağaları hakkında bilgi

caretta caretta kaplumbağaları hakkında bilgi

Sini kaplumbağası (Caretta caretta), denizlerde yaşar Yumurtlamak haricinde karaya hic cıkmaz Sırt tarafı kırmızımsı kahverengi alt tarafı ise beyazımsı acık sarı renklidir Bacakları yuzmeye yarayacak bicimde kurek bicimi almıştır ve dış kenarlarında en fazla 2 tırnak bulunur Oksijeni havadan almasına rağmen uzun sure su altında kalabilir Yumurtalarını gece kumsallarda actıkları cukurlara gomerler Bir defasında 100 yumurta bırakabilir (162'ye kadar tespit edilmiştir) Yavrular 2 aylık kulucka doneminden sonra gece vakti yumurtadan cıkarak denize giderler
Akdeniz sahillerine yayılmıştır En onemli yumurtlama bolgeleri Belek, Anamur, Koyceğiz, Dalyan sahilleridir Belek kıyıları, Caretta caretta'ların Akdeniz'deki ikinci (Yunanistan'ın Zakintos adasının ardından) ve Turkiye'nin en buyuk yumurtlama alanıdır 2006 yılı icinde Belek'te ise 1000 civarında, Anamur'da 500'un uzerinde yuva tespit edilmiş ve koruma altına alınmıştır Kabuk boyları 1 metre kadar buyuyebilir Balıklar, kabuklular ve su canlıları (ozellikle deniz anaları) ile beslenir
Yaklaşık 105 milyon yıldır yeryuzunde olduklarını duşunulmektedir İnsanoğlunun yerleşme ve coğalma kapasitesi sayesinde bugun sayıları giderek azalmaktadır Nesli tukenme tehlikesi altında olduğu icin koruma altındadır

Coğrafi Yayılışı
Caretta Caretta Atlantik, Pasifik ve Hint Okyanusu ’nun ılıman ve subtropikal sularındaki estuarin, lagun, koy ve denizlerin kıyıya yakın kesimlerinde dağılım gosterir CC ’lar Atlantik Okyanusu ’nda Arjantin ’den Nova Scotia ’ya kadar bulunur Kuzey Amerika ’daki en buyuk populasyonu Kuzey Carolina ’dan Florida kıyılarına kadar olan adalarda bulunur Bu CC ’ler kışları Bahama Adaları ’na goc ederler Kuzey Amerika ’daki diğer kucuk populasyonlar ise Texas kıyılarında bulunur
CC ’ların en buyuk yuvalama alanları Umman ’ın Masirah Adası ’dır Akdeniz ’deki onemli yuvalama alanları Yunanistan ve Turkiye sahillerindedir Bunlara oranla cok daha duşuk ancak onemli bir populasyona ise Kıbrıs ’ta rastlanmaktadır Tunus ’ta yuvalama cok nadir, İsrail ’de ise daha da azdır Zaman zaman Campedusa (İtalya), Sicilya ve hatta Sardunya ’da da yuvalama olmaktadır Mısır ve Libya icin ise veriler yetersizdir Turkiye ’de ki yuvalama alanları; Ekincik, Dalyan, Dalaman, Fethiye, Patara, Kumluca, Belek, Kızılot, Demirtaş, Gazipaşa, Anamur ve Goksu Deltası ’dır

Fiziksel Ozellikleri
Ergin bireylerde karapaks (sırt kabuğu) oval şekilli ve arkaya doğru daralmış 70–75 cm boyunda ve 50–55 cm genişliğindedir (Turkiye icin) Boş oldukca buyuk ve ucgenimsidir Ancak bu buyuk beyinleri olduğunu gostermez; aksine bu boşluk ceneleri kapsayan kaslar tarafından kullanılır CC ’ların iki alt–turu (sub–species) vardır Bunlardan CC gigas Pasifik ve Hint Okyanusu ’nda bulunur Genel renklenme dorsalde kırmızımsı kahverengi, ventralde kremsi sarı şeklindedir Diğer deniz kaplumbağalarından sağlam bir kabuk, gozleri ile burun delikleri arasında kalmış iki cift prefrontal plak (bazı bireylerde bu plakların ortasında beşinci bir plak olabilir), karapaksta beş cift kotsal plak, plastronda keropakla bağlantılı ve geniş uc cift inframarjinal plak, her bir uyede iki tırnak ve tipik olarak kahverengimsi–kırmızı renklenme gibi ozelliklerle farklılaşır

Beslenme Alışkanlıkları
Yavru ve genc CC bireyleri, yuzeyde akıntı cizgilerinde toplanan makroplanktonik av uzerinde beslenir Ergin bireyler ozellikle yumuşakcalar uzerinden beslenen karnivorlardır Etoburdurlar ve sunger, deniz anası, at nalı yengecler ve istiridye yerler Kurbanlarının sert kabuklarını kolayca parcalayabilmelerini sağlayan cok guclu ceneleri vardır Geniş bir kafa, oldukca gelişmiş cene kasları ve kuvvetli gaga, sert kabuklu avlarını parcalayabilmek icin meydana gelmiş adaptasyonlardır

Biyo–Ekolojileri
CC ’lar ayrı eşeylidir ve eşeysel dimorfizm erginlerde gorulur Eşeyler arasındaki buyukluk dimorfizmi hakkında celişkili bilgiler mevcuttur Ancak ergin erkekler dişilerden daha uzun kuyruğa ve geriye doğru kıvrılmış tırnaklara sahiptir Yavru, genc ve ergin oncesi bireylerde eşey ayrımı yapılamaz
Caldwel (1962) ve Uchida (1967) ’ya gore esaret altında yetiştirilen CC ’nın eşeysel olgunluğa ulaşması 6–7 yıl olarak tahmin edilmektedir Serbest olarak doğada yaşayan bireyler icinse eşeysel olgunluk yaşı; Mendonca (1981) ’ya gore 10–15 yıl, Zug (1983) ’e gore 14–19 yıl, Frazer (1983) ’e gore 22 yıl, Frazer ve Ehrhart (1985) ’a gore sırtındaki eğrilerden edinilen bilgilerle 12–30 yıl olarak tahmin edilmektedir

Ureme
CC ’lar kabukları 50 cm ’yi gecmeden cinsel olgunluğa erişirler Diametre cinsinden 40–42 mm olan yumurtalar med zamanı bırakılır Yumurtalar kirletilmemiş ve iyi suzulmuş kumullardaki ya da otlu bitki ortulerindeki yuvalara bırakılır Dişi kıyıya gelir ve gelgitin oluşturduğu yukseltiye tırmanıp orada durur, daha sonra sığ bir cukur acmak icin burnunu toprağa surter Cukur kazılıp yumurtalar cukura bırakılınca, kaplumbağa arka ayağının tırnaklarıyla yuvayı kumla orter Kuluckaya yatma 31–65 gun arası surer Genellikle yuva başına 120 yumurta vardır ve dişi 13 gunluk aralarla kuluckaya yatar Dişi kıyıdaki yuvaya sadece bahar ve yazları geceleyin gelir Dişi genellikle her yıl mevsim başına 3–4 kere yuva yapar Yuvadaki yavrular genellikle bu zamanlarda yumurtadan cıkar ve yavrular yaşamlarındaki tek karasal yaşamı bırakıp hep birlikte cabucak denize giderler

Gunluk Aktiviteleri
CC ’ların olağan bir gununun beslenme ve dinlenme ile gectiği bilinmektedir Kulucka sezonunda guneydoğu ABD ’de yapılan araştırmalar CC ’ların yuva bulunan kumsal, kıyıdaki resifler ve diğer kayalıklarda duzenli davranışlar sergilediğini gostermiştir Ciftleşme ve veya beslenmenin bu bolgelerde gerleşleştirildiği tahmin edilmektedir Kulucka donemi dışında, kaplumbağalar yuzlerce, hatta binlerce mil oteye goc edebilmektedir CC ’lar derin sularda yuzeydeyken ya da kıyı yakınlarındaki sularda dipte uyuyabilmektedir Bircok dalgıc kayalıklarda kaya altında uyuyan kaplumbağa gormuştur Yumurtadan yeni cıkan kaplumbağaların ise tipik olarak yuzeyde suzulerek uyudukları ve bu sırada on ayaklarının sırtlarının ustune doğru kıvrıldığı kaydedilmiştir

Kur Yapma ve Ciftleşme
CC ’ların ciftleşmesi yuvalama başlangıcından birkac hafta once yuvalama plajı yakınları veya ozel toplanma alanlarında meydana gelebilir Birbirlerine sıkıca sarılmış ciftler coğunlukla yuzeyde gorunmekle birlikte su altında birleşmeler de rapor edilmiştir
CC ’lar icin kur yapma ve ciftleşme dişinin ilk yumurtlama doneminden onceki kısıtlı bir zamanda gercekleştiğine inanılmaktadır Daha sonra yalnızca dişiler kıyıya gelir, erkekler karayı terk edince bir daha asla geri donmez ciftleşme mevsiminde erkekler bir dişinin kafasına burnunu surterek ya da boynunun arkasını hafifce ısırarak ve paletlerini dikerek kur yaparlar Eğer dişi kacmazsa, erkek on paletlerindeki tırnakların yardımıyla dişinin kabuğunun ustune cıkar Daha sonra ciftleşmek icin kuyruğunu dişinin kabuğunun altına sokar
Genellikle dişilerin ciftleşmesinin gercekleştiği kumsalda kuluckaya yattığı ve erkeğin asıldığı kabuğundaki tırnak izlerinin kanayabildiği gozlemlenmiştir Ciftleşme su yuzeyi ya da altında gercekleşebilir Bazen erkeklerin aynı dişi icin kavga ettiği gozlemlenebilmektedir CC ’ların ciftleşmelerini gozlemleyenler hem erkeklerin, hem de dişilerin agresif bir tutum sergilediğini gozlemlemiştir Dişi yumurtlama doneminden once bir cok erkek ile birlikte olup birkac ay icin sperm biriktirebilir Nihayetinde yumurtalarını bıraktığında bunlar bir cok erkek tarafından dollenmiş olur Bu davranış populasyonda genetik ceşitliliğin devamını sağlamaya yardımcı olur

Yuva Yapma, Kuluckalama ve Dağılım
CC ’ların neden bazı kumsallara yuva yapıp diğerlerine yapmadığı bilinmemektedir Florida ’da binlerce yuva varken, kuzeydeki tıpa tıp kumsallarda cok az kaplumbağa vardır Bu yuva dağılımı yuzyıllar once var olan ısı, kumsal gorunumu ya da saldırının az olması gibi tercih nedenlerinin durumunu ortaya koyabilir Bugun, insanlar CC ’ların yuva yaptığı yerlere etki etmektedirsahilde dalma, deniz koyları, suni aydınlatma ve beslenmenin oluşturduğu kumsal erozyonu bir zamanların taze ve temiz kumsallarını etkilemektedir Bu durumun gelecek yuvaları da etkileyeceği kesindir CC ’ların nasıl, nerede ve ne zaman yuva yaptığını daha iyi anladıkca, yuva habitatları daha iyi korunmuş olacak

Kumsal Secimi
Coğu dişi genellikle her seferinde daha once yuva yaptıkları kumsala geri donmektedir Sadece aynı kumsalda gorunmekle kalmayıp, daha onceki yuvalarının cok yakınlarına yuva yaparlar
Yuva Yapma Davranışları
Sadece dişiler yuva yapar ve bunu genellikle geceleri yaparlar Dişi okyanustan cıkar ve ara sıra duraksayarak yuva yapacağı yere doğru ilerler Bazen okyanustan cıkacak, ancak bilinmeyen nedenlerle yuva yapmayacaktır Buna “sahte cıkış denir ve bu bazen doğal olarak, bazen ise kumsaldaki suni aydınlatma veya insanların varlığından kaynaklanmaktadır Bazı turlerin bireylerinin sadece bir kere, bazılarının ondan daha fazla yapmasına rağmen coğu dişi yuva yapma mevsiminde en az iki kere yuva yapar

Yuvayı İnşa Etmek
Yuvalama sezonu genellikle Kuzey yarım kurede Mayıs–Ağustos, guney yarım kurede ise Ekim–Mart ayları arasındadır Yumurtlama genellikle gece meydana gelir Nadiren gunuz yumurtlama da gorulur Yumurtlamak icin kıyıya gelen dişi zaman zaman başını kaldırır ve kumsalı gozetler Dişi bu donemde dışarıdan gelecek uyarılara karşı cok hassastır ve rahatsız edildiğinde geri doner Daha sonra kumsala doğru tırmanan dişi yumurtlayabileceği bir alan aramaya başlar Bazı durumlarda yuvalamadan veya denize donmeden once onemli mesafeleri kat edebilir, karapakslarını gizleyebilecekleri sığ ve geri tarafta daha derin olan bir govde cukuru acabilirler On uyeler yuva acma olayında pek gorev yapmazken arka uyeler karşılıklı iş gorur

Yumurta Bırakma ve Gomme
Yumurta oyuğu acılınca, dişi kaplumbağa yumurtaları bırakmaya başlar Yumurta bırakma sırasında salgılanan mukusla birlikte aynı anda iki–uc yumurta bırakılır Bu yuva yaklaşık 80–120 yuva alır CC yumurtaları genellikle kuresel, beyaz, mukusla kaplı ve ping–pong topu buyukluğundedir (yaklaşık 40 mm capında ve 40 gr ağırlığında) Yumurtalar arasında kucuk oval şekilli veya ikili yumurtalara da rastlanabilir CC yumurtaları esnektir ve deliğe duşerken kırılmazlar Bu esneklik hem dişiye hem de yuvaya daha fazla yumurta sığmasını sağlar Yuva yapan CC ’ların ağladıkları gorulur, ancak bu sadece vucudun salgıladığı salgının atılmasıdır Bircok insan yumurta bırakan kaplumbağanın transa gectiniği ve rahatsız edilmemesi gerektiğini duşunur Bu tamamen doğru değildir Bir CC ’nın yumurta bırakırken yuvayı terk etmesi pek olası değildir, ancak bazıları rahatsız edilir ya da kendilerini tehlikede hissederlerse bunu etkileyebilir Bu sebeple, bu işlem sırasında CC ’lar rahatsız edilmemelidir Yumurtaların hepsi bırakıldıktan sonra, dişi arka uyeleriyle ana cukuru kapatır ve yuvayı duzler Kumu farklı taraflara da atarak yumurtaların avcılar tarafından bulunmasını engellemeye calışır Yuva kapandıktan sonra, kaplumbağa denize yonelir ve bir sonraki yuva yapma ya da goc zamanına kadar dinlenir Dişi yuvayı bir kez terk etimi tekrar geri donmez

Kulucka
CC ’ların kuluckalama suresi yaklaşık 45–60 gundur Ancak embriyoların gelişme hızını etkileyen kum sıcaklığı bunu kısaltabilir ya da uzatabilir Serin kumların erkek, sıcak kumların dişi uretme eğilimi vardır

Yuvayı Terk Etme
Yuvadan anneleri tarafından cıkarılan timsahların aksine, CC ’lar yuvadan kendi başına cıkmak zorundadır Yumurtayı kırmak icin yavrular, “caruncle adı verilen gecici, sivri yumurta dişlerini kullanırlar Bu diş yuvadan cıktıktan hemen sonra duşer Yavrular, yumurta kabuklarını kırdıktan sonra karapakslarının duzelmesi icin yuva icinde 26 saate kadar hareketsiz kalırlar, yuvayı terk etme ise yumurtadan cıktıktan 1–7 gun (ortalama 2,5 gun) sonra yavruların birbirlerine yardımıyla yuzeye doğru tırmanma şeklinde gercekleşir Yavrular yuvadan havanın serin olduğu geceleri ya da yağmur fırtınaları sırasında cıkmayı tercih ederler Bunun nedeni bu havalarda kum sıcaklığının duşukluğudur Yuvadaki butun yavrular aynı zamanda yuvadan cıkmayabilir, bu durumda takip eden gecelerde gruplar halinde yavru cıkışı devam eder Yuvadan cıkan yavrular ufuk aydınlığını kullanarak denize doğru yonelirler Bu sırada kumsal gerisinde bulunan herhangi bir ışık kaynağı, yavruların yonlerini şaşırmalarına ve bu nedenle olumlerine neden olabilir Eğer hemen denize ulaşmazlarsa, guneşte kalmaktan, su kaybından, ya da yengecler, tilkiler, kopekler, rakunlar yakın balıkları ve kopek balıkları gibi nedenlerle oleceklerdir
Denize ulaşan yavrular “yuzme cılgınlığı denen ve yaklaşık 20 saat suren bir donemde durmaksızın yuzerler Ancak yavru CC icin o kadar cok tehlike vardır ki her 1000 yavrudan ancak biri gencliğe kadar hayatta kalabilir Doğal ortam yaşayan CC lar icin belgelenmiş omur uzunluğu tahmini yoktur Ancak ergin dişilerin uretimsel hayat sureleri 32 yıl, eşeysel olgunluğa ulaşma suresi 15–30 yıl olarak tahmin edilmiştir Bu şartlarda maksimum omur uzunluğunun 47–62 yıl olabileceği belirtilmiştir