Antioksidan olarak cay
Son calışmalar, cayın C ve E vitamini gibi antioksidanlardan daha buyuk bir koruyuculuk vazifesi gorduğunu ortaya cıkarmıştır
İnsan hayatı icin gerekli olan oksijen serbest radikal halinde insana zararlı olabilir Aktif oksijen (elektron kaybettiğinden cevresindeki molekullerden elektron koparmaya yatkın), vucuttaki herhangi bir maddeyle reaksiyona girerek onun oksitlenmesine sebep olur Neticede, yağlar kolayca bozunur, DNA’da hasar meydana gelebilir ve hucre membranlarının (zar) yıkımı gercekleşir Butun bunlar, kanserleşmeye onculuk eden hadiselerdir
Cay antioksidan tesiriyle, ozellikle yağların oksidasyona uğramasını, boylece muhtemel toksin oluşmasını engellemiş olur Yağlar başta olmak uzere, vucuttaki temel yapı taşlarının bozunması, damar sertliğinin meydana gelmesinde anahtar rol oynar
Kanserden korunma
Cayın kansere karşı dolaylı koruyucu tesiri antioksidan ozelliğinden ileri gelir Bu hususiyet, kansere sebep olan kimyevi maddelerin caydaki polifenoller sayesinde tesirsiz hale getirilmesi veya bloke edilmesi şeklinde acıklanabilir Polifenollerin onemli bir faydası da, kandaki yağların damarlarda ve kalbde kalıcı tahribat yapmasına mani olmaktır Bilhassa mide, ince bağırsak, pankreas ve kolon, ayrıca meme ve akciğer kanserlerinden korunmada yeşil cayın muhim rol oynadığı anlaşılmıştır Cin Milli Kanser Enstitusu’nun araştırmalarına gore, yeşil cay icen Cinlilerin yemek borusu kanserine daha az yakalandığı tespit edilmiştir
Kolesterolu duşurme
Kolesterol, genellikle yetişkinlerde ceşitli hastalıklara sebep olan ‘kotu molekul’ olarak zikredilir Oysa kolesterolun ‘iyi’ ve ‘kotu’ olmak uzere iki ceşidi vardır Aslında kolesterolu taşıyan (kargo) molekullerin buyukluğune ve yoğunluğuna bağlı olarak boyle kaba bir tasnif yapılmaktadır ‘İyi’ kolesterol; hucrelerin sigortası olarak ve hucre zarının yapılması gibi hayati faaliyetler icin muhakkak gereklidir ve damar tıkama riski daha duşuktur ‘Kotu’ kolesterol denince, damara daha rahat girip yapışan ve neticede onun tıkanmasına yol acan kolesterol taşıyıcı molekul anlaşılmalıdır
Araştırmalarda, gerektiği kadar cay icildiğinde kotu kolesterolun duştuğu bulunmuştur Cay icenlerin, icmeyenlerden iki kat fazla kolesterollu besin yemesine rağmen, icmeyenlerle aynı kolesterol seviyesine sahip oldukları tespit edilmiştir
Antibakteriyal ve antiviral tesiri
Cayın ana bileşenlerinden biri olan catechin’ler, diş curumelerinden HIV’e (insan bağışıklık sisteminin cokmesine sebep olan virus) kadar bircok hastalığa tesir ederek bunlara yol acan mikroorganizmalara karşı kuvvetli antibakteriyal ve antiviral ajanlardır Calışmalar, yeşil cayın koleradan ishale kadar bulaşıcı hastalıkların yayılmasını engellemede de yardımcı rol oynadığını gostermiştir Ayrıca cay, gribe karşı da tesirli olabilmektedir
Diğer faydaları
Yuce Yaratıcı Şafi isminin bir tecellisi olarak bu bitkiye aşağıdaki hususiyetleri vermiştir:
• Ağız kokusunu giderme,
• İhtiva ettiği C vitamini ile nezle ve gribi onleme
• Tip 2 diyabetten koruma,
• Alerjik reaksiyonlarda anahtar reseptorlerin bloklanmasına yardımcı olma,
• Parkinson hastalarına yardımcı olma,
• HIV enfeksiyonunu yavaşlatma,
• Vucut sıvı dengesini ayarlama,
• Stres ve yorgunluğu hafifletme (C vitamini ile),
• Deri hucrelerinin bağışıklık fonksiyonlarını artırma,
• Osteoporozdan koruma,
• DNA hasarını azaltma,
• Yaşlanmayı geciktirmeye vesile olma,
• Kanda pıhtı oluşma riskini azaltma,
• Sahip olduğu B vitamini kompleksleriyle karbonhidrat metabolizmasına yardım etme,
• İhtiva ettiği florid sayesinde diş curumelerine karşı dişleri koruma
Cayın fazla ve kontrolsuz tuketilmesi faydadan cok, zarar verebilir Cay kafein dışında teofilin denen bir madde ve niteliği tam olarak tespit edilememiş bazı maddeler ihtiva eder Aşırı tuketildiğinde (gunde 10 fincandan fazla) ihtiva ettiği kafeinin menfi tesirlerinin yanı sıra, caydaki okside olmuş fenolik bileşikler, besinlerdeki demirin emilmesini ve vucuda faydalı olmasını onemli olcude azaltır Bu tesir, beslenmeleri daha cok bitkiye dayalı olan fertlerde demir eksikliği anemisinin (kansızlık) meydana gelmesinde muhim rol oynar Yemekle birlikte tuketildiğinde bu tur bir menfi tesiri soz konusu olabilir Bu yuzden, kansızlığa eğilimli cocukların ve doğurganlık devresindeki kadınların yemekle birlikte cay icmemeleri, icmeleri durumunda da acık ve limonlu icmeleri gerekmektedir Limon, C vitamini ihtiva ettiğinden, fenollerin demir bağlayıcı tesirlerini azaltmaktadır
Ayrıca cayda kafeine gore az miktarda bulunan teofilin maddesi astımlı hastalarda alveolleri genişletici ozelliği ile ilac olarak kullanılmaktadır
Cayda bir aminoasit olan Ltheanine gibi yatıştırıcı ve kafein gibi uyarıcı maddeler bir arada bulunur İcilen cayda bu iki maddenin nispetleri cayın demlenme şekline bağlı olarak değişir Bundan dolayı da, cay aşırı tuketilirse, kafein vucutta bazı zararlara yol acabilir Bu zararlar cayın icindeki LTheanine maddesiyle notralize edildiğinden, icilen caydaki Ltheanine miktarı da son derece onemlidir
Normal şekilde yapılan demlemeyle, caydaki kafeinin yaklaşık % 80’i deme gecer Buna gore 5–6 bardak cay icen kimse, ortalama 300 mg (miligram) kafein alıyor demektir Bu miktar Eczacılık Kodeksleri’nce kabul edilen gunluk 650 mg saf kafein dozunun yarısından azdır Duşuk dozlardaki kafein kan hareketinin hızlanmasına, insanların canlılık kazanmasına ve yorgunlukların azalmasına imkan sağlar
Allah her varlığı kainat sistemi icinde bir vazifeye matUf yaratmıştır Bu harika sistem icinde insanların cokca tukettiği ve damak tadına uygun yaratılmış olan cay, şuurlu kullanıldığında bizler icin faydalı bir bitkidir Caydan azami şekilde faydalanılabilmesi icin demleme ve tuketme usUllerine dikkat edilmelidir
“Kırmızı cayı nasıl demlemeli?
Tarlada yetiştirilmesi, toplanması ve işlenmesi buyuk emek istese de, bizim tuketime hazır halde aldığımız icecek maddelerinin hazırlanışı en kolay olanlarından biridir cay Ancak cayın hazırlanışında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır
Cay, harici kokulardan ve nemden etkilenmeyecek şekilde kuru ve hava almaz bir kapta saklanmalıdır Cay taze, yumuşak ve kirecsiz su ile demlenmeli ve demlenmiş cayın hemen soğumaması icin, metal yerine yuksek ısı yalıtımı gosteren porselen demlik tercih edilmelidir Daha iyi bir demleme sıcaklığı elde etmek icin demlik ısıtılmalıdır Cayın olcusune dikkat edilmeli; her bardak icin ortalama bir cay kaşığı dolusu cay kullanılmalıdır Kaynamış su bir muddet bekletildikten sonra demliğe konulmalıdır Butun lezzetin ortaya cıkabilmesi icin cay en az 57 dakika bekletilmeli ve demlenen cay, yarım saat icinde icilmelidir
Son calışmalar, cayın C ve E vitamini gibi antioksidanlardan daha buyuk bir koruyuculuk vazifesi gorduğunu ortaya cıkarmıştır
İnsan hayatı icin gerekli olan oksijen serbest radikal halinde insana zararlı olabilir Aktif oksijen (elektron kaybettiğinden cevresindeki molekullerden elektron koparmaya yatkın), vucuttaki herhangi bir maddeyle reaksiyona girerek onun oksitlenmesine sebep olur Neticede, yağlar kolayca bozunur, DNA’da hasar meydana gelebilir ve hucre membranlarının (zar) yıkımı gercekleşir Butun bunlar, kanserleşmeye onculuk eden hadiselerdir
Cay antioksidan tesiriyle, ozellikle yağların oksidasyona uğramasını, boylece muhtemel toksin oluşmasını engellemiş olur Yağlar başta olmak uzere, vucuttaki temel yapı taşlarının bozunması, damar sertliğinin meydana gelmesinde anahtar rol oynar
Kanserden korunma
Cayın kansere karşı dolaylı koruyucu tesiri antioksidan ozelliğinden ileri gelir Bu hususiyet, kansere sebep olan kimyevi maddelerin caydaki polifenoller sayesinde tesirsiz hale getirilmesi veya bloke edilmesi şeklinde acıklanabilir Polifenollerin onemli bir faydası da, kandaki yağların damarlarda ve kalbde kalıcı tahribat yapmasına mani olmaktır Bilhassa mide, ince bağırsak, pankreas ve kolon, ayrıca meme ve akciğer kanserlerinden korunmada yeşil cayın muhim rol oynadığı anlaşılmıştır Cin Milli Kanser Enstitusu’nun araştırmalarına gore, yeşil cay icen Cinlilerin yemek borusu kanserine daha az yakalandığı tespit edilmiştir
Kolesterolu duşurme
Kolesterol, genellikle yetişkinlerde ceşitli hastalıklara sebep olan ‘kotu molekul’ olarak zikredilir Oysa kolesterolun ‘iyi’ ve ‘kotu’ olmak uzere iki ceşidi vardır Aslında kolesterolu taşıyan (kargo) molekullerin buyukluğune ve yoğunluğuna bağlı olarak boyle kaba bir tasnif yapılmaktadır ‘İyi’ kolesterol; hucrelerin sigortası olarak ve hucre zarının yapılması gibi hayati faaliyetler icin muhakkak gereklidir ve damar tıkama riski daha duşuktur ‘Kotu’ kolesterol denince, damara daha rahat girip yapışan ve neticede onun tıkanmasına yol acan kolesterol taşıyıcı molekul anlaşılmalıdır
Araştırmalarda, gerektiği kadar cay icildiğinde kotu kolesterolun duştuğu bulunmuştur Cay icenlerin, icmeyenlerden iki kat fazla kolesterollu besin yemesine rağmen, icmeyenlerle aynı kolesterol seviyesine sahip oldukları tespit edilmiştir
Antibakteriyal ve antiviral tesiri
Cayın ana bileşenlerinden biri olan catechin’ler, diş curumelerinden HIV’e (insan bağışıklık sisteminin cokmesine sebep olan virus) kadar bircok hastalığa tesir ederek bunlara yol acan mikroorganizmalara karşı kuvvetli antibakteriyal ve antiviral ajanlardır Calışmalar, yeşil cayın koleradan ishale kadar bulaşıcı hastalıkların yayılmasını engellemede de yardımcı rol oynadığını gostermiştir Ayrıca cay, gribe karşı da tesirli olabilmektedir
Diğer faydaları
Yuce Yaratıcı Şafi isminin bir tecellisi olarak bu bitkiye aşağıdaki hususiyetleri vermiştir:
• Ağız kokusunu giderme,
• İhtiva ettiği C vitamini ile nezle ve gribi onleme
• Tip 2 diyabetten koruma,
• Alerjik reaksiyonlarda anahtar reseptorlerin bloklanmasına yardımcı olma,
• Parkinson hastalarına yardımcı olma,
• HIV enfeksiyonunu yavaşlatma,
• Vucut sıvı dengesini ayarlama,
• Stres ve yorgunluğu hafifletme (C vitamini ile),
• Deri hucrelerinin bağışıklık fonksiyonlarını artırma,
• Osteoporozdan koruma,
• DNA hasarını azaltma,
• Yaşlanmayı geciktirmeye vesile olma,
• Kanda pıhtı oluşma riskini azaltma,
• Sahip olduğu B vitamini kompleksleriyle karbonhidrat metabolizmasına yardım etme,
• İhtiva ettiği florid sayesinde diş curumelerine karşı dişleri koruma
Cayın fazla ve kontrolsuz tuketilmesi faydadan cok, zarar verebilir Cay kafein dışında teofilin denen bir madde ve niteliği tam olarak tespit edilememiş bazı maddeler ihtiva eder Aşırı tuketildiğinde (gunde 10 fincandan fazla) ihtiva ettiği kafeinin menfi tesirlerinin yanı sıra, caydaki okside olmuş fenolik bileşikler, besinlerdeki demirin emilmesini ve vucuda faydalı olmasını onemli olcude azaltır Bu tesir, beslenmeleri daha cok bitkiye dayalı olan fertlerde demir eksikliği anemisinin (kansızlık) meydana gelmesinde muhim rol oynar Yemekle birlikte tuketildiğinde bu tur bir menfi tesiri soz konusu olabilir Bu yuzden, kansızlığa eğilimli cocukların ve doğurganlık devresindeki kadınların yemekle birlikte cay icmemeleri, icmeleri durumunda da acık ve limonlu icmeleri gerekmektedir Limon, C vitamini ihtiva ettiğinden, fenollerin demir bağlayıcı tesirlerini azaltmaktadır
Ayrıca cayda kafeine gore az miktarda bulunan teofilin maddesi astımlı hastalarda alveolleri genişletici ozelliği ile ilac olarak kullanılmaktadır
Cayda bir aminoasit olan Ltheanine gibi yatıştırıcı ve kafein gibi uyarıcı maddeler bir arada bulunur İcilen cayda bu iki maddenin nispetleri cayın demlenme şekline bağlı olarak değişir Bundan dolayı da, cay aşırı tuketilirse, kafein vucutta bazı zararlara yol acabilir Bu zararlar cayın icindeki LTheanine maddesiyle notralize edildiğinden, icilen caydaki Ltheanine miktarı da son derece onemlidir
Normal şekilde yapılan demlemeyle, caydaki kafeinin yaklaşık % 80’i deme gecer Buna gore 5–6 bardak cay icen kimse, ortalama 300 mg (miligram) kafein alıyor demektir Bu miktar Eczacılık Kodeksleri’nce kabul edilen gunluk 650 mg saf kafein dozunun yarısından azdır Duşuk dozlardaki kafein kan hareketinin hızlanmasına, insanların canlılık kazanmasına ve yorgunlukların azalmasına imkan sağlar
Allah her varlığı kainat sistemi icinde bir vazifeye matUf yaratmıştır Bu harika sistem icinde insanların cokca tukettiği ve damak tadına uygun yaratılmış olan cay, şuurlu kullanıldığında bizler icin faydalı bir bitkidir Caydan azami şekilde faydalanılabilmesi icin demleme ve tuketme usUllerine dikkat edilmelidir
“Kırmızı cayı nasıl demlemeli?
Tarlada yetiştirilmesi, toplanması ve işlenmesi buyuk emek istese de, bizim tuketime hazır halde aldığımız icecek maddelerinin hazırlanışı en kolay olanlarından biridir cay Ancak cayın hazırlanışında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır
Cay, harici kokulardan ve nemden etkilenmeyecek şekilde kuru ve hava almaz bir kapta saklanmalıdır Cay taze, yumuşak ve kirecsiz su ile demlenmeli ve demlenmiş cayın hemen soğumaması icin, metal yerine yuksek ısı yalıtımı gosteren porselen demlik tercih edilmelidir Daha iyi bir demleme sıcaklığı elde etmek icin demlik ısıtılmalıdır Cayın olcusune dikkat edilmeli; her bardak icin ortalama bir cay kaşığı dolusu cay kullanılmalıdır Kaynamış su bir muddet bekletildikten sonra demliğe konulmalıdır Butun lezzetin ortaya cıkabilmesi icin cay en az 57 dakika bekletilmeli ve demlenen cay, yarım saat icinde icilmelidir