Temporomandibular Eklem (TME) Rahatsızlıkları günümüzde hastaların tabip doktor dolaşıp lakin çaresiz kaldığı nadir rahatsızlıklardan birisidir. Hastaların en çok müracaat ettikleri doktorlar KBB bilirkişileri, Fizik Tedavi Eksperleri, Nörologlar ve daha sonra da dişhekimleri olmaktadır. TME rahatsızlıklarının ortaya çıkmasının ve gitgide artarak ilerlemesinin en kıymetli nedeni ise dişlerdeki çeşitli erken temaslardır. Alt ve üst dişler bir kapı menteşesi üzere çene eklemleri etrafında dönme hareketi yaparak kapanırlar lakin uygun bir kapının çerçevesine birebir oturduğu üzere oturmazlar. Dişlerin çiğneme yüzeyleri üzerindeki girinti ve çıkıntıların alt ve üst çenede birbirlerinin üzerine gelmeleri ve akabinde da alt-üst dişlerin birbirleri üzerinde maksimum temasa gelinceye kadar olan bir süreç laf bahsidir. Yani evvel alt ve üst dişler bir noktada temas eder , daha sonra gitgide temas noktaları artarak en ahir maksimum temas sayısı ve ortamı ile alt çenenin üst çeneye kapanması son bulur .
Diş hekimliğinde bu süreç oklüzyon süreci olarak isimlendirilir. Bu süreç gelişirken, birinci değme noktası ile maksimum kapanışa geçen mühlet içerisinde yüksek bir dolgu, kaplama yahut ortodontik tedavi üzere tedavilerle, yahut şiddetli stress altında zati var olan bir noktadaki basınç şiddetinin artması halinde ortaya çıkan bu sistemsiz değme noktaları, had kas mekanizması içerisinde yabancı ve yok edilmesi gereken noktalar olarak değerlendirilirler. Bu külliyen bir refleks mekanizma olup, dimağın acilen alt tarafındaki beyincik denilen nahiyeden yönetilirler. Dişlerin üzerindeki ve etrafındaki had uçları tarafından bu noktanın formasyonu beyinciğe gönderilir, şayet beyincik hafızası içerisinde bu noktanın formasyonu yoksa yani bu formasyon tanınmaz ise ve alışılmış bir formasyon değil ise yabancı ve zararlı bir oluşum olarak kıymetlendirilir. Beyincik tarafından yabancı nokta olarak algılanan bu erken ve şiddetli basınçlı nokta öncelikle yok edilmeye çalışılır; kaslara motor sonlar aracılığı ile " Kasıl !!! " buyruğu gönderilir ve çiğneme kaslarının kasılarak dişlerin üzerindeki bu yabancı noktayı yok etmesi amaçlanır. Lakin günümüzde gerek dolgu gerekse kaplama ve başka restorasyonlar için kullanılan materyallerin dayanıklı olmaları nedeniyle bu haddinden fazla yüksek noktalar kolay kolay aşındırılamazlar.
Hastada minik minik başlayan bu diş sıkma ve öğütme hareketleri gitgide artar lakin sorun ortadan kaldırılamadığı için ahir ağrı eşiği aşılır ve o ortamda ağrı başlar. Bu sıkma ve diş gıcırdatma hadisesinde ağrı başlayıncaya kadar hangi ortamda sorun varsa o ortamdaki çiğneme kaslarının çok kasılması laf mevzusudur. Ama ağrı başlayınca bu sefer de orada ağrı oluştuğu malumatı beyinciğe sarfiyat ve sorun giderilemediği, ağrı da oluştuğu için bu defa hasta refleks olarak o ortamın aksi istikametinde çenesini kapamaya çalışır ve bu kere de sıkıntılı nahiyenin aksi tarafındaki çiğneme kasları çok kasılmaya başlayarak o taraftaki dişler üzerine binen basınç artar. Bu durum artık , TME derdinin ilerlemiş halidir ve ölçüsüz sıkılan taraftaki dişlerin üzerine binen basınç direkt o taraftaki eklemi etkilemeye o eklemde ağrılar oluşturmaya başlar.
Haddinden fazla sıkma sonucu bilhassa Temporal kas yerinde ortaya çıkan ağrı baş ağrısı halinde kendini gösterir , hastalar bu safhada kronik migren ağrılarından şikayet etmeye başlarlar ve o istikamette tedavi arayışına girerler. 2. safhada öbür taraftaki kasılmalar bir müddet devam ederken bu kere ağrının oluştuğu ve esas neden olan birinci tarafta basınç gitmiş olsa bile sorunun devam edip etmediği malumatı mütemadi beyincik tarafından denetim edilir, şayet sorun giderilmemiş ise aksi tarafta çok kapanış devam eder. Hasta artık tipik bir TME hastasıdır ve sorunun kaynağı olan o minicik nokta ortadan kaldırılmadığı sürece de bu sorun artarak gelişir. Sorunun devamı halinde ise eklem yuvası içerisinden geçen kulak haddi de etkilenir, hastada kulak çınlaması (tinnitus) ve işitme kaybı da başlar.
Günümüzde bu tip rahatsızlıkları ortadan kaldırmak için umumiyetle hastaya gece kullanacakları bir splint tatbik edilmektedir. Başlangıçta kas had mekanizmasını bozduğu için hastayı rahatlatan bu splintler 3-5 gün sonra bu defa de splintin oluşturduğu bir rahatsızlıkla karşı zıdda kalır ve mesele daha da ağırlaşabilir. En temel tedavi, sorunu yaratan kaynağı ortadan kaldırmaktır. Lakin bunun için sorunu oluşturan yükseltinin hangi dişin neresinde olduğu bulunmalıdır. Bunun için son 10 yıla kadar yarı ayarlanabilir arikülatör denilen aletlerde oklüzyon tahlili yapılıp daha sonra da ağızda dişler üzerinde gerekli aşındırmalar yapılıyordu. Lakin bu usul epeyce karmaşık, çok ziyade pahalı ekipmana ve habere gereksinim duyan bir sistem olduğundan maatteessüf her dişhekiminde sıklıkla gerçekleştirilememekteydi. Bu yüzden de dişhekimleri hem kolay hem de pratik bir tahlil olduğundan günümüzde hala çoklukla bir tarafı mavi bir tarafı al ısırma kağıtları kullanırlar. Ama bu kağıtlar değme noktalarını gösterseler bile hangi noktanın evvel hangi noktanın sonra olduğu malumatını tabibe veremezler. Ayrıyeten değme noktalarının o esnadaki şiddetleri hakkında da haber vermezler. Binaenaleyh TME rahatsızlıkları ile ilgili olarak tedavi edici bir kıymetleri yoktur.
TME rahatsızlıklarının oluşmasına sebep olan kapanış bozukluklarının tanısı için günümüzde T-Scan III Bilgisayarlı oklüzyon tahlili usulü bu meydanda değerli ve devrim niteliğinde bir buluş olarak önümüze çıkmaktadır. T-Scan III Oklüzyon Tahlil yolunda hangi noktanın evvel hangisinin sonra temas ettiği ve temas ettiği andaki göreceli basınç ölçüleri bilgisayar ekranında izlenip ağızda gerekli aşındırmalar akıllıca alanlardan ve yeterince yapılabilmektedir. Sorunun kaynağı ortadan kaldırıldığında ise belirtiler süratle ortadan yok olmaktadır. Bu metodun uygulanması esnasında en akıllıca sonuca varmak için de şiddetli kasılmış olan kasların kasılmalarının ortadan kaldırılması tabibe kolaylık sağlar. Bunun için evvelce 24 saat müddetince hastaya hidrostatik posterior splint kullandırılıp kasın gevşemesi sağlanırken artık ağrılı ve kasılmış olan kasların olduğu yere Ozon tedavisi tatbik edilerek 10 dakika içerisinde kasların gevşemesi sağlanabilmektedir. Akabinde de T-Scan III oklüzyon tahlilinin gerçekleştirilmesi ile sorunun kaynağına hakikat bir biçimde ulaşılır ve ölçüsüz basınca neden olan erken temas noktası ortadan kaldırılır .
Diş hekimliğinde bu süreç oklüzyon süreci olarak isimlendirilir. Bu süreç gelişirken, birinci değme noktası ile maksimum kapanışa geçen mühlet içerisinde yüksek bir dolgu, kaplama yahut ortodontik tedavi üzere tedavilerle, yahut şiddetli stress altında zati var olan bir noktadaki basınç şiddetinin artması halinde ortaya çıkan bu sistemsiz değme noktaları, had kas mekanizması içerisinde yabancı ve yok edilmesi gereken noktalar olarak değerlendirilirler. Bu külliyen bir refleks mekanizma olup, dimağın acilen alt tarafındaki beyincik denilen nahiyeden yönetilirler. Dişlerin üzerindeki ve etrafındaki had uçları tarafından bu noktanın formasyonu beyinciğe gönderilir, şayet beyincik hafızası içerisinde bu noktanın formasyonu yoksa yani bu formasyon tanınmaz ise ve alışılmış bir formasyon değil ise yabancı ve zararlı bir oluşum olarak kıymetlendirilir. Beyincik tarafından yabancı nokta olarak algılanan bu erken ve şiddetli basınçlı nokta öncelikle yok edilmeye çalışılır; kaslara motor sonlar aracılığı ile " Kasıl !!! " buyruğu gönderilir ve çiğneme kaslarının kasılarak dişlerin üzerindeki bu yabancı noktayı yok etmesi amaçlanır. Lakin günümüzde gerek dolgu gerekse kaplama ve başka restorasyonlar için kullanılan materyallerin dayanıklı olmaları nedeniyle bu haddinden fazla yüksek noktalar kolay kolay aşındırılamazlar.
Hastada minik minik başlayan bu diş sıkma ve öğütme hareketleri gitgide artar lakin sorun ortadan kaldırılamadığı için ahir ağrı eşiği aşılır ve o ortamda ağrı başlar. Bu sıkma ve diş gıcırdatma hadisesinde ağrı başlayıncaya kadar hangi ortamda sorun varsa o ortamdaki çiğneme kaslarının çok kasılması laf mevzusudur. Ama ağrı başlayınca bu sefer de orada ağrı oluştuğu malumatı beyinciğe sarfiyat ve sorun giderilemediği, ağrı da oluştuğu için bu defa hasta refleks olarak o ortamın aksi istikametinde çenesini kapamaya çalışır ve bu kere de sıkıntılı nahiyenin aksi tarafındaki çiğneme kasları çok kasılmaya başlayarak o taraftaki dişler üzerine binen basınç artar. Bu durum artık , TME derdinin ilerlemiş halidir ve ölçüsüz sıkılan taraftaki dişlerin üzerine binen basınç direkt o taraftaki eklemi etkilemeye o eklemde ağrılar oluşturmaya başlar.
Haddinden fazla sıkma sonucu bilhassa Temporal kas yerinde ortaya çıkan ağrı baş ağrısı halinde kendini gösterir , hastalar bu safhada kronik migren ağrılarından şikayet etmeye başlarlar ve o istikamette tedavi arayışına girerler. 2. safhada öbür taraftaki kasılmalar bir müddet devam ederken bu kere ağrının oluştuğu ve esas neden olan birinci tarafta basınç gitmiş olsa bile sorunun devam edip etmediği malumatı mütemadi beyincik tarafından denetim edilir, şayet sorun giderilmemiş ise aksi tarafta çok kapanış devam eder. Hasta artık tipik bir TME hastasıdır ve sorunun kaynağı olan o minicik nokta ortadan kaldırılmadığı sürece de bu sorun artarak gelişir. Sorunun devamı halinde ise eklem yuvası içerisinden geçen kulak haddi de etkilenir, hastada kulak çınlaması (tinnitus) ve işitme kaybı da başlar.
Günümüzde bu tip rahatsızlıkları ortadan kaldırmak için umumiyetle hastaya gece kullanacakları bir splint tatbik edilmektedir. Başlangıçta kas had mekanizmasını bozduğu için hastayı rahatlatan bu splintler 3-5 gün sonra bu defa de splintin oluşturduğu bir rahatsızlıkla karşı zıdda kalır ve mesele daha da ağırlaşabilir. En temel tedavi, sorunu yaratan kaynağı ortadan kaldırmaktır. Lakin bunun için sorunu oluşturan yükseltinin hangi dişin neresinde olduğu bulunmalıdır. Bunun için son 10 yıla kadar yarı ayarlanabilir arikülatör denilen aletlerde oklüzyon tahlili yapılıp daha sonra da ağızda dişler üzerinde gerekli aşındırmalar yapılıyordu. Lakin bu usul epeyce karmaşık, çok ziyade pahalı ekipmana ve habere gereksinim duyan bir sistem olduğundan maatteessüf her dişhekiminde sıklıkla gerçekleştirilememekteydi. Bu yüzden de dişhekimleri hem kolay hem de pratik bir tahlil olduğundan günümüzde hala çoklukla bir tarafı mavi bir tarafı al ısırma kağıtları kullanırlar. Ama bu kağıtlar değme noktalarını gösterseler bile hangi noktanın evvel hangi noktanın sonra olduğu malumatını tabibe veremezler. Ayrıyeten değme noktalarının o esnadaki şiddetleri hakkında da haber vermezler. Binaenaleyh TME rahatsızlıkları ile ilgili olarak tedavi edici bir kıymetleri yoktur.
TME rahatsızlıklarının oluşmasına sebep olan kapanış bozukluklarının tanısı için günümüzde T-Scan III Bilgisayarlı oklüzyon tahlili usulü bu meydanda değerli ve devrim niteliğinde bir buluş olarak önümüze çıkmaktadır. T-Scan III Oklüzyon Tahlil yolunda hangi noktanın evvel hangisinin sonra temas ettiği ve temas ettiği andaki göreceli basınç ölçüleri bilgisayar ekranında izlenip ağızda gerekli aşındırmalar akıllıca alanlardan ve yeterince yapılabilmektedir. Sorunun kaynağı ortadan kaldırıldığında ise belirtiler süratle ortadan yok olmaktadır. Bu metodun uygulanması esnasında en akıllıca sonuca varmak için de şiddetli kasılmış olan kasların kasılmalarının ortadan kaldırılması tabibe kolaylık sağlar. Bunun için evvelce 24 saat müddetince hastaya hidrostatik posterior splint kullandırılıp kasın gevşemesi sağlanırken artık ağrılı ve kasılmış olan kasların olduğu yere Ozon tedavisi tatbik edilerek 10 dakika içerisinde kasların gevşemesi sağlanabilmektedir. Akabinde de T-Scan III oklüzyon tahlilinin gerçekleştirilmesi ile sorunun kaynağına hakikat bir biçimde ulaşılır ve ölçüsüz basınca neden olan erken temas noktası ortadan kaldırılır .