Çene gelişim sorunları (gelişim yetersizliği yahut fazlalığı) ve asimetriler, çene ve çene eklemi işlevlerini etkilemenin yanında yüz görünümünü ve yüz estetiğini de berbat etkilerler. Çoğunlukla genetik faktörü tesirli olsada çevresel faktörler de bu rahatsızlıkların gelişmesinde tesirli olabilirler. Çene sorunlarının tedavisinde yaş çok değerlidir. Erken yaşta çene ortopedisi ile tedavi mümkün iken ilerleyen yaşlarda çene ameliyatları (ortognatik cerrahi) gerekebilir.
Çene Ortopedisi:
Büyüme ve gelişim çağındaki çocuklarda, çene sorunları (çenelerin gelişim yetersizliği, fazlalığı vs.) ağız dışı ve ağız içi aygıtlarla tedavi edilebilmektedir. Bu manada yaş çok kıymetlidir, büyüme ve gelişim devri geçirilirse bu sorunların düzeltilmesi için çene ameliyatları gerekebilir. Çene darlığı, çene gelişim fazlalığı yahut yetersizliği bulunan çocuklar erken yaşta (9-14 yaş arası) bir ortodontiste muayene olmalıdır.
Ortognatik Cerrahi:
Büyüme ve gelişimini tamamlamış bireylerdeki çene düzensizlikleri (çenelerin yetersiz yahut fazla gelişimi) ve asimetriler ortognatik cerrahi (çene ameliyatı) ile tedavi edilirler. Çoklukla ameliyattan evvel ortodontik tedavi (tel tedavisi yahut şeffaf plak tedavisi) ile dişler bulunduğu çene kavislerinde ülkü pozisyonlarına alınırlar ve cerrahi öncesinde planlanan çene hareketlerine rehberlik edecek cerrahi splintler (plaklar) üretilir. Üretilen splintlerle birlikte ameliyatı bir çene cerrahı gerçekleştirir. Ekseriyetle ameliyattan sonra birkaç ay daha ortodontik tedavi sürer ve son düzenlemelerle birlikte tedavi sonlandırılır.
Çene ameliyatlarıyla birlikte dişler ve çeneler ülkü pozisyonlarına alınırlar ülkü çiğneme ve konuşma işlevi sağlanır. Bunun yanında yüz görünümünde de dramatik değişiklikler elde edilir.
Çene Eklemi Tedavisi:
Günümüz yaşantısında diş gıcırdatma, çene eklemi ağrıları ve eklem sesleri çok sık karşımıza çıkmaktadır. Kapanış bozukluğu, gerilim, erken temas üzere faktörler çene eklemi rahatsızlıklarına sebep olmaktadır. Çene eklemi (temporomandibular eklem) epeyce karmaşık bir yapıya sahiptir. Sağ ve sol olmak üzere iki çene eklemi mevcuttur.
Eklem sorunları başlangıçta ses (clicking), hafif ağrı ve çenede kayma biçiminde kendilerini gösterirler. İlerleyen kademelerde ise bunlara ek olarak şiddetli ağrılar, baş-boyun ve kulak bölgesine yayılan ağrı, ağız açmada kısıtlılık üzere semptomlar görülür.
Eklem rahatsızlarında birkaç farklı tedavi yolu uygulanmakla birlikte en çok eklem splintleri uygulanmaktadır. Eklem splinti, çene eklemi ve diskine gelen yükleri azaltmak, kasları rahatlatıp ülkü kapanış kas hafızasını oluşturmak ve temporomandibular eklem bölgesindeki hasar görmüş dokuların tamirine müsaade vermek emeliyle kullanılmaktadır.