Cengiz Han Efsanesi
Cengiz Han Destanı Efsaneleri
Cengiz Han 1155 yılında dunyaya geldi, 13 yaşında iken Kitay Kabilesi tarafından babası Yesugey Bahadır olduruldu Kahramanlığı ve muthiş zekasıyla kısa zamanda sivrilen Temucin, 20 yaşındayken, bolgede onemli bir guce sahip Kerayitlerin (KaraKitay) beyi Tuğrul'un himayesini kabul edip, Cacirat beyi Camuka (Camoka: bildiğimiz Camoka ) ile de kan kardeşlik kurarak nufuzunu ve gucunu artırmıştır
Cengiz Han Destanı
On ucuncu yuz yıl ortalarına doğru teşekkul etmeğe başlamıştır En eski Oğuz ve Uygur soyuna ait bir kısım destanımsı soylentilerin, daha sonra diğer Turk Boyları arasında anlatılıp genişlemesi ve bunlara yapılan ilaveler, bilinen Cengiz Han Destanının esasını teşkil etmektedir
Daha doğrusu Cengiz Han Destanı, aslı bu soylentiler olan ve sonradan Cengiz Han' ın şahsiyeti ve adı etrafında toplanıp geliştirilen yakıştırma bir destan gorunuşundedir
Cengiz Han Destanını anlatan eserler, Cengizname adını taşır Tıpkı Oğuz Han Destanını anlatan eserlere Oğuzname denildiği gibi Moğol, Turk ve İslami motifleri işleyişleri bakımından Cengiz Han Destanı uc ayrı rivayet halindedir
Turk rivayetlerinin işlediği butun motifler, daha once de belirttiğimiz gibi eski Turk Destanlarının motiflerine benzer İslami rivayetiyle Cengiz Han Destanı, bir İslam mucahidin destanı gibidir Moğol rivayetinde ise Cengiz Han' ı bir Moğol bahadırı olarak goruruz
Cengiz Han, baba tarafından Oğuz Han' a dayanmaktadır; ana soyundan da Altın Han' a varmaktadır Altın HaN Akdeniz' de, Malta' da hukum surmektedir Cok guzel bir kızı vardır Altın Han, dillere destan olan bu cok guzel kızını, guneş yuzu gormeyen, hic bir yanından ic tarafına hic bir ışık sızdırmayan bie saraya kapatıp gozlerden ırak tutmaktadır Gunlerden bir gun, butun dikkatlere rağmen gun ışığı Altın Han' ın guzel kızını bulur Kızın, bu gun ışığından bir cocuğu olacağını anlayan Altın Han utancını ve yuz karasını kimseye gostermemek icin kızını, kırk cariye ile birlikte bir gemiye koyar denize salar
Gemiye, denizde bir kahraman rastlar Bu kahramanın adı Tumavi Mergendir Altın Han' ın kızını gorur gormez beğenir, alır Kızın bir oğlu olur Adını Dobun Bayan koyarlar
Altın Han' ın kızının, tumavi Mergen' den de cocukları olur Bunları da, Bilgidey ve Budenedey diye cağırırlar
Dobun Bayan buyur, evlenecek cağa gelir; evlendirirler Alanguva adında bir guzel kız alırlar Dobun Bayan' ın, Alanguva' dan uc oğlu olur Bundan sonra Dobun Bayan olur
Dobun Bayan' ın olumunden bir muddet sonra, Onun bir nur halinde yeniden dunyaya donduğu anlaşılır Bu nur halinde donuşten sonra, yine Alanguvan' ın kocası olmuştur ve Alanguva bir erkek cocuk daha doğurmuştur Bu cocuğun adını Cengiz koyarlar
Cengiz doğunca, ruhu nur halinde dunyaya donmuş olan dobun Bayan, kurt halinde dunyayı bir daha terkeder
Fakat, en cok kardeşleri, Cengiz' in hem nurdan doğmuş olduğuna hem de kendi kardeşleri olduğuna bir turlu inanmak istemezler Kardeşlerine turlu eziyetler ederler Fakat halk otekilerden cok Cengiz' i sevmektedir
Bir gun Cengiz kardeşlerinden kurtulmak icin kacar, dağda yaşamağa başlar Turk boyları, aralarında temsilciler secerek cengiz' e gonderirler ve yaşamakta olduğu dağda Cengiz' i bulup kendilerine Han secerler
Cengiz Han, butun omrunu yurduna ve milletine verir; calışıp didinir, dunyanın en buyuk ve en sağlam devletlerinden birini kurar Sonunda bu devleti cocukları arasında taksim ederek olur
Cengiz Han Destanının İslami rivayeti:
Bu rivayete gore Cengiz' in bir adı da Timucin' dir Doğacağını cok onceden kahinler haber vermişlerdir Doğduğu zaman da , babası, Tatar Hanlarından Timucin' i mağlup etmiştir Bu yuzden doğan oğlunun adını Cimucin (Timucin) koyar
Tıpkı Davut Peygamber gibi Timucin de on yedi yaşına kadar cobanlık yapıp, dağda bayırda surusunu otlatır Babası olunce de, halk, Timucin' in kendilerine Han olmasını isterler Zaten Timucin' in Han olarak secilmesini Tanrı da buyurmuştur
Eyliyalardan Abız gelerek Timucin' e Cengiz adını vermiş ve butun dunyayı fethedip efendisi olacağını muştulamıştır Bu sırada bir kuş otmeğe başlamış ve oterken: Cengiz! Cengiz!diye haykırmıştır
Bunun uzerine Hanlığı kabul eden Cengiz evliyanın dediklerini doğrulamıştır
Cengiz Han'ın mezarının laneti
Moğol imparatoru Cengiz Han'ın 800 yıldır nerede olduğu bilinmeyen mezarını bulduklarını iddia eden Amerikalı arkeologların başına tuhaf şeyler gelmeye başladı Bunun uzerine kazı ekibi araştırmalarına ara vermek zorunda kaldı ve Cengiz Han'ın mezarına ilişkin lanet oykuleri yeniden gundeme geldi Bundan tam sekiz asır once, 1227 yılında olen Cengiz han'ın mezarının yerine dair uretilen efsaneler, gunumuzde de bilim adamlarını ve gazeteleri meşgul ediyor Rivayete gore, Cengiz Han olmeden once,Mizarımın yeri asla bilinmesin diye talimat vermişti Oumunden sonra bu talimatın yerine getirilmesi icin son derece titiz davranıldı Cengiz Han'ı gomen bin asker, toren bittikten sonra olduruldu Onların oldurulmesinde kullanılan 800 asker de aynı akibete uğradı Daha sonra, binlerce at mezarın uzerinden gecirildi ve en kucuk bir iz kalmaması icin buyuk ozen gosterildi Chicago Universitesi'nden tarihci John Woods ile bir zamanlar altın ticareti ile uğraşmış olan Maury Kravitz, gecen haziranda Moğolistan hukumetinden izin aldılar Kazı alanı başkent Ulan Bator'un 200 mil kuzeyindeki Oglogchiin Kherem'di Mezarın bulunduğu varsayılan bolgeyi koruyan iki mil uzunluğundaki duvar yılan kaynıyordu ve araştırmacıları birer birer sokmakta gecikmediler Ekibin arac ve gerecleri, herhangi bir neden yokken kendiliğinden tepelerden aşağılara yuvarlandı Son darbe ise Moğolistan'ın eski Başbakanı Dashiin Byambasuren'den geldi Amerikalı araştırmacıları kutsal bir alana saygısızlık yapmakla suclayan Byambasuren,Birkac dolar uğruna atalarımızın mezarında rahat bırakılmamasından ve mezarlarımızın dokunulmazlığının hice sayılmasından oturu cok uzgunum Olenlerin ruhlarına ilişilmemelidir diyerek ekibi sucladı
Cengiz Han Destanı Efsaneleri
Cengiz Han 1155 yılında dunyaya geldi, 13 yaşında iken Kitay Kabilesi tarafından babası Yesugey Bahadır olduruldu Kahramanlığı ve muthiş zekasıyla kısa zamanda sivrilen Temucin, 20 yaşındayken, bolgede onemli bir guce sahip Kerayitlerin (KaraKitay) beyi Tuğrul'un himayesini kabul edip, Cacirat beyi Camuka (Camoka: bildiğimiz Camoka ) ile de kan kardeşlik kurarak nufuzunu ve gucunu artırmıştır
Cengiz Han Destanı
On ucuncu yuz yıl ortalarına doğru teşekkul etmeğe başlamıştır En eski Oğuz ve Uygur soyuna ait bir kısım destanımsı soylentilerin, daha sonra diğer Turk Boyları arasında anlatılıp genişlemesi ve bunlara yapılan ilaveler, bilinen Cengiz Han Destanının esasını teşkil etmektedir
Daha doğrusu Cengiz Han Destanı, aslı bu soylentiler olan ve sonradan Cengiz Han' ın şahsiyeti ve adı etrafında toplanıp geliştirilen yakıştırma bir destan gorunuşundedir
Cengiz Han Destanını anlatan eserler, Cengizname adını taşır Tıpkı Oğuz Han Destanını anlatan eserlere Oğuzname denildiği gibi Moğol, Turk ve İslami motifleri işleyişleri bakımından Cengiz Han Destanı uc ayrı rivayet halindedir
Turk rivayetlerinin işlediği butun motifler, daha once de belirttiğimiz gibi eski Turk Destanlarının motiflerine benzer İslami rivayetiyle Cengiz Han Destanı, bir İslam mucahidin destanı gibidir Moğol rivayetinde ise Cengiz Han' ı bir Moğol bahadırı olarak goruruz
Cengiz Han, baba tarafından Oğuz Han' a dayanmaktadır; ana soyundan da Altın Han' a varmaktadır Altın HaN Akdeniz' de, Malta' da hukum surmektedir Cok guzel bir kızı vardır Altın Han, dillere destan olan bu cok guzel kızını, guneş yuzu gormeyen, hic bir yanından ic tarafına hic bir ışık sızdırmayan bie saraya kapatıp gozlerden ırak tutmaktadır Gunlerden bir gun, butun dikkatlere rağmen gun ışığı Altın Han' ın guzel kızını bulur Kızın, bu gun ışığından bir cocuğu olacağını anlayan Altın Han utancını ve yuz karasını kimseye gostermemek icin kızını, kırk cariye ile birlikte bir gemiye koyar denize salar
Gemiye, denizde bir kahraman rastlar Bu kahramanın adı Tumavi Mergendir Altın Han' ın kızını gorur gormez beğenir, alır Kızın bir oğlu olur Adını Dobun Bayan koyarlar
Altın Han' ın kızının, tumavi Mergen' den de cocukları olur Bunları da, Bilgidey ve Budenedey diye cağırırlar
Dobun Bayan buyur, evlenecek cağa gelir; evlendirirler Alanguva adında bir guzel kız alırlar Dobun Bayan' ın, Alanguva' dan uc oğlu olur Bundan sonra Dobun Bayan olur
Dobun Bayan' ın olumunden bir muddet sonra, Onun bir nur halinde yeniden dunyaya donduğu anlaşılır Bu nur halinde donuşten sonra, yine Alanguvan' ın kocası olmuştur ve Alanguva bir erkek cocuk daha doğurmuştur Bu cocuğun adını Cengiz koyarlar
Cengiz doğunca, ruhu nur halinde dunyaya donmuş olan dobun Bayan, kurt halinde dunyayı bir daha terkeder
Fakat, en cok kardeşleri, Cengiz' in hem nurdan doğmuş olduğuna hem de kendi kardeşleri olduğuna bir turlu inanmak istemezler Kardeşlerine turlu eziyetler ederler Fakat halk otekilerden cok Cengiz' i sevmektedir
Bir gun Cengiz kardeşlerinden kurtulmak icin kacar, dağda yaşamağa başlar Turk boyları, aralarında temsilciler secerek cengiz' e gonderirler ve yaşamakta olduğu dağda Cengiz' i bulup kendilerine Han secerler
Cengiz Han, butun omrunu yurduna ve milletine verir; calışıp didinir, dunyanın en buyuk ve en sağlam devletlerinden birini kurar Sonunda bu devleti cocukları arasında taksim ederek olur
Cengiz Han Destanının İslami rivayeti:
Bu rivayete gore Cengiz' in bir adı da Timucin' dir Doğacağını cok onceden kahinler haber vermişlerdir Doğduğu zaman da , babası, Tatar Hanlarından Timucin' i mağlup etmiştir Bu yuzden doğan oğlunun adını Cimucin (Timucin) koyar
Tıpkı Davut Peygamber gibi Timucin de on yedi yaşına kadar cobanlık yapıp, dağda bayırda surusunu otlatır Babası olunce de, halk, Timucin' in kendilerine Han olmasını isterler Zaten Timucin' in Han olarak secilmesini Tanrı da buyurmuştur
Eyliyalardan Abız gelerek Timucin' e Cengiz adını vermiş ve butun dunyayı fethedip efendisi olacağını muştulamıştır Bu sırada bir kuş otmeğe başlamış ve oterken: Cengiz! Cengiz!diye haykırmıştır
Bunun uzerine Hanlığı kabul eden Cengiz evliyanın dediklerini doğrulamıştır
Cengiz Han'ın mezarının laneti
Moğol imparatoru Cengiz Han'ın 800 yıldır nerede olduğu bilinmeyen mezarını bulduklarını iddia eden Amerikalı arkeologların başına tuhaf şeyler gelmeye başladı Bunun uzerine kazı ekibi araştırmalarına ara vermek zorunda kaldı ve Cengiz Han'ın mezarına ilişkin lanet oykuleri yeniden gundeme geldi Bundan tam sekiz asır once, 1227 yılında olen Cengiz han'ın mezarının yerine dair uretilen efsaneler, gunumuzde de bilim adamlarını ve gazeteleri meşgul ediyor Rivayete gore, Cengiz Han olmeden once,Mizarımın yeri asla bilinmesin diye talimat vermişti Oumunden sonra bu talimatın yerine getirilmesi icin son derece titiz davranıldı Cengiz Han'ı gomen bin asker, toren bittikten sonra olduruldu Onların oldurulmesinde kullanılan 800 asker de aynı akibete uğradı Daha sonra, binlerce at mezarın uzerinden gecirildi ve en kucuk bir iz kalmaması icin buyuk ozen gosterildi Chicago Universitesi'nden tarihci John Woods ile bir zamanlar altın ticareti ile uğraşmış olan Maury Kravitz, gecen haziranda Moğolistan hukumetinden izin aldılar Kazı alanı başkent Ulan Bator'un 200 mil kuzeyindeki Oglogchiin Kherem'di Mezarın bulunduğu varsayılan bolgeyi koruyan iki mil uzunluğundaki duvar yılan kaynıyordu ve araştırmacıları birer birer sokmakta gecikmediler Ekibin arac ve gerecleri, herhangi bir neden yokken kendiliğinden tepelerden aşağılara yuvarlandı Son darbe ise Moğolistan'ın eski Başbakanı Dashiin Byambasuren'den geldi Amerikalı araştırmacıları kutsal bir alana saygısızlık yapmakla suclayan Byambasuren,Birkac dolar uğruna atalarımızın mezarında rahat bırakılmamasından ve mezarlarımızın dokunulmazlığının hice sayılmasından oturu cok uzgunum Olenlerin ruhlarına ilişilmemelidir diyerek ekibi sucladı