Cengiz Han Efsanesi
Cengiz Han Destanı Efsaneleri
Cengiz Han 1155 yılında dünyaya geldi, 13 yaşında iken Kitay Kabilesi tarafından babası Yesügey Bahadır öldürüldü Kahramanlığı ve mükemmel zekasıyla kısa zamanda sivrilen Temüçin, 20 yaşındayken, bölgede manâlı bir güce sahip Kerayitlerin (KaraKitay) beyi Tuğrul'un himayesini kabul edip, Cacirat beyi Camuka (Camoka: bildiğimiz Camoka ) ile de kan kardeşlik kurarak nüfuzunu ve gücünü artırmıştır
Cengiz Han Destanı
On üçüncü yüz yıl ortalarına içten teşekkül etmeğe başlamıştır En eski Oğuz ve Uygur soyuna ait bir kısım destanımsı söylentilerin, daha sonra diğer Türk Boyları arasında anlatılıp genişlemesi ve bunlara yapılan ilaveler, bilinen Cengiz Han Destanının esasını teşkil etmektedir
Daha açık konuşmak gerekirse Cengiz Han Destanı, aslı bu söylentiler olan ve daha sonra Cengiz Han' ın şahsiyeti ve adı etrafında toplanıp geliştirilen yakıştırma bir destan görünüşündedir
Cengiz Han Destanını anlatan eserler, Cengizname adını taşır Tıpatıp Oğuz Han Destanını anlatan eserlere Oğuzname denildiği gibi Moğol, Türk ve İslami motifleri işleyişleri bakımından Cengiz Han Destanı üç farklı rivayet halindedir
Türk rivayetlerinin işlediği bütün motifler, daha önce de belirttiğimiz gibi eski Türk Destanlarının motiflerine aynı İslami rivayetiyle Cengiz Han Destanı, bir İslam mücahidin destanı gibidir Moğol rivayetinde ise Cengiz Han' ı bir Moğol bahadırı olarak görürüz
Cengiz Han, baba göre Oğuz Han' a dayanmaktadır; ana soyundan da Altın Han' a varmaktadır Altın HaN Akdeniz' de, Malta' da hüküm sürmektedir Çok hoş bir kızı vardır Altın Han, dillere destan olan bu fazla güzel kızını, güneş yüzü görmeyen, hiç bir yanından iç tarafına hiç bir ışık sızdırmayan bie saraya kapatıp gözlerden ırak tutmaktadır Günlerden bir gün, bütün dikkatlere karşın gün ışığı Altın Han' ın güzel kızını bulur Kızın, bu gün ışığından bir çocuğu olacağını anlayan Altın Han utancını ve yüz karasını kimseye göstermemek için kızını, kırk cariye ile birlikte bir gemiye koyar denize salar
Gemiye, denizde bir kahraman rastlar Bu kahramanın adı Tumavi Mergendir Altın Han' ın kızını görünce beğenir, alır Kızın bir oğlu olur Adını Dobun Bayan koyarlar
Altın Han' ın kızının, tumavi Mergen' den de çocukları olur Bunları da, Bilgidey ve Büdenedey diye çağırırlar
Dobun Bayan büyür, evlenecek çağa kazanç; evlendirirler Alanguva adında bir güzel kız alırlar Dobun Hanımefendi' ın, Alanguva' dan üç oğlu olur Bundan sonra Dobun Bayan ölür
Dobun Hanımefendi' ın ölümünden bir müddet sonra, Onun bir nur halinde her tarafta dünyaya döndüğü anlaşılması mümkün Bu nur halinde dönüşten daha sonra, yine Alanguvan' ın kocası olmuştur ve Alanguva bir oğlan daha doğurmuştur Bu çocuğun adını Cengiz koyarlar
Cengiz doğunca, ruhu nur halinde dünyaya dönmüş olan dobun Bayan, kurt halinde dünyayı yeniden terkeder
Lakin, en fazla kardeşleri, Cengiz' in hem nurdan doğmuş olduğuna hem de kendi kardeşleri olduğuna bir türlü itimat etmek istemezler Kardeşlerine türlü eziyetler ederler Ama ırk ötekilerden fazla Cengiz' i sevmektedir
Bir gün Cengiz kardeşlerinden kurtulmak için kaçar, dağda yaşamağa başlar Türk boyları, arasında temsilciler seçerek cengiz' e gönderirler ve yaşamakta olduğu dağda Cengiz' i bulup kendilerine Han seçerler
Cengiz Han, bütün ömrünü yurduna ve milletine verir; çalışıp didinir, dünyanın en büyük ve en sağlam devletlerinden birini kurar Sonunda bu devleti çocukları aralarında taksim ederek ölür
Cengiz Han Destanının İslami rivayeti:
Bu rivayete kadar Cengiz' in bir adı da Timuçin' dir Doğacağını fazla evvelden kahinler haber vermişlerdir Doğduğu zaman da , babası, Tatar Hanlarından Timuçin' i mağlup etmiştir Bu yüzden doğan oğlunun adını Çimuçin (Timuçin) koyar
Tıpatıp Davut Peygamber gibi Timuçin de on yedi yaşına kadar çobanlık yapıp, dağda bayırda sürüsünü otlatır Babası ölünce de, ırk, Timuçin' in kendilerine Han olmasını isterler Zaten Timuçin' in Han olarak seçilmesini Tanrı da buyurmuştur
Eyliyalardan Abız gelerek Timuçin' e Cengiz adını vermiş ve tüm dünyayı fethedip efendisi olacağını muştulamıştır Bu sırada bir kuş ötmeğe başlamış ve öterken: Cengiz! Cengiz!diye haykırmıştır
Bunun üstüne Hanlığı kabul eden Cengiz evliyanın dediklerini doğrulamıştır
Cengiz Han'ın mezarının laneti
Moğol imparatoru Cengiz Han'ın 800 yıldır nerede olduğu bilinmeyen mezarını bulduklarını bahis eden Amerikalı arkeologların başına acayip şeyler gelmeye başladı Bunun üstüne kazı ekibi araştırmalarına ara vermek zorunda kaldı ve Cengiz Han'ın mezarına ilişkin lanet öyküleri tekrar gündeme geldi Bundan tam sekiz asır önce, 1227 yılında ölen Cengiz han'ın mezarının yerine dair üretilen efsaneler, günümüzde de bilim adamlarını ve gazeteleri meşgul ediyor Rivayete göre, Cengiz Han ölmeden önce,Mizarımın yeri katiyen bilinmesin diye talimatlar vermişti Öümünden sonradan bu talimatın yerine getirilmesi için son derece titiz davranıldı Cengiz Han'ı gömen bin asker, merasim bittikten daha sonra öldürüldü Onların öldürülmesinde kullanılan 800 asker de benzer akibete uğradı daha sonra, binlerce beygir mezarın üzerinden geçirildi ve en küçük bir iz kalmaması için büyük özen gösterildi Chicago Üniversitesi'nden tarihçi John Woods ile bir zamanlar altın ticareti ile uğraşmış olan Maury Kravitz, geçen haziranda Moğolistan hükümetinden müsade aldılar Kazı alanı başkent Ulan Bator'un 200 aks kuzeyindeki Oglogchiin Kherem'di Mezarın bulunduğu varsayılan bölgeyi koruyan iki eksen uzunluğundaki duvar yılan kaynıyordu ve araştırmacıları birer birer sokmakta gecikmediler Ekibin vasıta ve gereçleri, herhangi bir niçin yokken kendiliğinden tepelerden aşağılara yuvarlandı Son darbe ise Moğolistan'ın eski Başbakanı Dashiin Byambasuren'den geldi Amerikalı araştırmacıları kutsal bir alana saygısızlık yapmakla suçlayan Byambasuren,Birkaç dolar uğruna atalarımızın mezarında sıcacık bırakılmamasından ve mezarlarımızın dokunulmazlığının hiçe sayılmasından ötürü fazla üzgünüm Ölenlerin ruhlarına ilişilmemelidir diyerek ekibi suçladı *
Cengiz Han Destanı Efsaneleri
Cengiz Han 1155 yılında dünyaya geldi, 13 yaşında iken Kitay Kabilesi tarafından babası Yesügey Bahadır öldürüldü Kahramanlığı ve mükemmel zekasıyla kısa zamanda sivrilen Temüçin, 20 yaşındayken, bölgede manâlı bir güce sahip Kerayitlerin (KaraKitay) beyi Tuğrul'un himayesini kabul edip, Cacirat beyi Camuka (Camoka: bildiğimiz Camoka ) ile de kan kardeşlik kurarak nüfuzunu ve gücünü artırmıştır
Cengiz Han Destanı
On üçüncü yüz yıl ortalarına içten teşekkül etmeğe başlamıştır En eski Oğuz ve Uygur soyuna ait bir kısım destanımsı söylentilerin, daha sonra diğer Türk Boyları arasında anlatılıp genişlemesi ve bunlara yapılan ilaveler, bilinen Cengiz Han Destanının esasını teşkil etmektedir
Daha açık konuşmak gerekirse Cengiz Han Destanı, aslı bu söylentiler olan ve daha sonra Cengiz Han' ın şahsiyeti ve adı etrafında toplanıp geliştirilen yakıştırma bir destan görünüşündedir
Cengiz Han Destanını anlatan eserler, Cengizname adını taşır Tıpatıp Oğuz Han Destanını anlatan eserlere Oğuzname denildiği gibi Moğol, Türk ve İslami motifleri işleyişleri bakımından Cengiz Han Destanı üç farklı rivayet halindedir
Türk rivayetlerinin işlediği bütün motifler, daha önce de belirttiğimiz gibi eski Türk Destanlarının motiflerine aynı İslami rivayetiyle Cengiz Han Destanı, bir İslam mücahidin destanı gibidir Moğol rivayetinde ise Cengiz Han' ı bir Moğol bahadırı olarak görürüz
Cengiz Han, baba göre Oğuz Han' a dayanmaktadır; ana soyundan da Altın Han' a varmaktadır Altın HaN Akdeniz' de, Malta' da hüküm sürmektedir Çok hoş bir kızı vardır Altın Han, dillere destan olan bu fazla güzel kızını, güneş yüzü görmeyen, hiç bir yanından iç tarafına hiç bir ışık sızdırmayan bie saraya kapatıp gözlerden ırak tutmaktadır Günlerden bir gün, bütün dikkatlere karşın gün ışığı Altın Han' ın güzel kızını bulur Kızın, bu gün ışığından bir çocuğu olacağını anlayan Altın Han utancını ve yüz karasını kimseye göstermemek için kızını, kırk cariye ile birlikte bir gemiye koyar denize salar
Gemiye, denizde bir kahraman rastlar Bu kahramanın adı Tumavi Mergendir Altın Han' ın kızını görünce beğenir, alır Kızın bir oğlu olur Adını Dobun Bayan koyarlar
Altın Han' ın kızının, tumavi Mergen' den de çocukları olur Bunları da, Bilgidey ve Büdenedey diye çağırırlar
Dobun Bayan büyür, evlenecek çağa kazanç; evlendirirler Alanguva adında bir güzel kız alırlar Dobun Hanımefendi' ın, Alanguva' dan üç oğlu olur Bundan sonra Dobun Bayan ölür
Dobun Hanımefendi' ın ölümünden bir müddet sonra, Onun bir nur halinde her tarafta dünyaya döndüğü anlaşılması mümkün Bu nur halinde dönüşten daha sonra, yine Alanguvan' ın kocası olmuştur ve Alanguva bir oğlan daha doğurmuştur Bu çocuğun adını Cengiz koyarlar
Cengiz doğunca, ruhu nur halinde dünyaya dönmüş olan dobun Bayan, kurt halinde dünyayı yeniden terkeder
Lakin, en fazla kardeşleri, Cengiz' in hem nurdan doğmuş olduğuna hem de kendi kardeşleri olduğuna bir türlü itimat etmek istemezler Kardeşlerine türlü eziyetler ederler Ama ırk ötekilerden fazla Cengiz' i sevmektedir
Bir gün Cengiz kardeşlerinden kurtulmak için kaçar, dağda yaşamağa başlar Türk boyları, arasında temsilciler seçerek cengiz' e gönderirler ve yaşamakta olduğu dağda Cengiz' i bulup kendilerine Han seçerler
Cengiz Han, bütün ömrünü yurduna ve milletine verir; çalışıp didinir, dünyanın en büyük ve en sağlam devletlerinden birini kurar Sonunda bu devleti çocukları aralarında taksim ederek ölür
Cengiz Han Destanının İslami rivayeti:
Bu rivayete kadar Cengiz' in bir adı da Timuçin' dir Doğacağını fazla evvelden kahinler haber vermişlerdir Doğduğu zaman da , babası, Tatar Hanlarından Timuçin' i mağlup etmiştir Bu yüzden doğan oğlunun adını Çimuçin (Timuçin) koyar
Tıpatıp Davut Peygamber gibi Timuçin de on yedi yaşına kadar çobanlık yapıp, dağda bayırda sürüsünü otlatır Babası ölünce de, ırk, Timuçin' in kendilerine Han olmasını isterler Zaten Timuçin' in Han olarak seçilmesini Tanrı da buyurmuştur
Eyliyalardan Abız gelerek Timuçin' e Cengiz adını vermiş ve tüm dünyayı fethedip efendisi olacağını muştulamıştır Bu sırada bir kuş ötmeğe başlamış ve öterken: Cengiz! Cengiz!diye haykırmıştır
Bunun üstüne Hanlığı kabul eden Cengiz evliyanın dediklerini doğrulamıştır
Cengiz Han'ın mezarının laneti
Moğol imparatoru Cengiz Han'ın 800 yıldır nerede olduğu bilinmeyen mezarını bulduklarını bahis eden Amerikalı arkeologların başına acayip şeyler gelmeye başladı Bunun üstüne kazı ekibi araştırmalarına ara vermek zorunda kaldı ve Cengiz Han'ın mezarına ilişkin lanet öyküleri tekrar gündeme geldi Bundan tam sekiz asır önce, 1227 yılında ölen Cengiz han'ın mezarının yerine dair üretilen efsaneler, günümüzde de bilim adamlarını ve gazeteleri meşgul ediyor Rivayete göre, Cengiz Han ölmeden önce,Mizarımın yeri katiyen bilinmesin diye talimatlar vermişti Öümünden sonradan bu talimatın yerine getirilmesi için son derece titiz davranıldı Cengiz Han'ı gömen bin asker, merasim bittikten daha sonra öldürüldü Onların öldürülmesinde kullanılan 800 asker de benzer akibete uğradı daha sonra, binlerce beygir mezarın üzerinden geçirildi ve en küçük bir iz kalmaması için büyük özen gösterildi Chicago Üniversitesi'nden tarihçi John Woods ile bir zamanlar altın ticareti ile uğraşmış olan Maury Kravitz, geçen haziranda Moğolistan hükümetinden müsade aldılar Kazı alanı başkent Ulan Bator'un 200 aks kuzeyindeki Oglogchiin Kherem'di Mezarın bulunduğu varsayılan bölgeyi koruyan iki eksen uzunluğundaki duvar yılan kaynıyordu ve araştırmacıları birer birer sokmakta gecikmediler Ekibin vasıta ve gereçleri, herhangi bir niçin yokken kendiliğinden tepelerden aşağılara yuvarlandı Son darbe ise Moğolistan'ın eski Başbakanı Dashiin Byambasuren'den geldi Amerikalı araştırmacıları kutsal bir alana saygısızlık yapmakla suçlayan Byambasuren,Birkaç dolar uğruna atalarımızın mezarında sıcacık bırakılmamasından ve mezarlarımızın dokunulmazlığının hiçe sayılmasından ötürü fazla üzgünüm Ölenlerin ruhlarına ilişilmemelidir diyerek ekibi suçladı *