Cengiz Han Kimdir?
1167 yılında doğdu Moğol Kağanı ve Moğol Devleti'nin kurucusudur Başlıca adı Temuçindir Temuçin, 13 yaşlarında iken, babasını kaybetti Demin minik olduğundan, kabilesi, onu bırakıp Tayciutlara yeralma istedi Annesi Helün Hatun, binbir çaba ile kabilenin ufak bir bölümünü geri çevirebildi Nice zorluk ve sıkıntıya karşın, varlıklarını sürdürebildiler Tüm bu olaylar esnasında, Temuçindeki liderlik yetenekleri kendisini belirli ediyordu
Cengiz, han olduktan daha sonra Çindeki KitünChin Sülalesi'nin, kuzey sınırlarında Tatarlara karşısında giriştiği bir harekete katıldı ve Tatarlar ezildi Ona göre Tatarlar, atalarına kötülük edip, ölümüne neden olmuşlardı 1202te Tatar kabileleri ile savaştı ve onları yendi
Cengiz Han, Moğolistanın tek gücü durumuna gelmişti 1206 İlkbaharı'nda, Onon Irmağı boylarında bir kurultay toplandı Bu kurultay, tüm kabilelerin temsilcileri Han Cengizi, bakanlığa (Kağan) getirdiler Cengiz unvanı da bu sırada verilmiş olmalıdır
Cengiz Kağan, Çinden batıya giden ticaret yolunu denetimlerinde tutan Tangutlarla savaştı 1209da kendisi de sefere katıldı Başkent Ninghia düşmediyse de, Tangutlar teftiş altına alındı Cengiz Kağan, Asyanın doğusunda büyük bir baskı olarak ortaya çıkarken, Orta Asyanın kudretli devleti de Harezmşahlardı İki ülke aralarında birçok elçiler gidip gelmişti Cengiz, iki ülke arasında özellikle ticaretin gelişmesinden yanlamasına olduğunu belirtmiş, Harezmşah'tan gelen kervan mallarını uygun fiyatlarla satın almıştı
Cengiz, 1218de bir kaç elçisi haricen tamamı Müslüman olan tacirlerin yönettiği 450 kişilik bir kervan hazırlatıp gönderdi Cengizin Moğolları tek bir devlet aşağıda toplaması sonucu, eski Göktürk topraklarındaki bazı Türk Boylarının Batıya dürüst göçü başlamıştır
Asyadaki dinler mücadelesinde, Cengizin Şaman inancında olmasına rağmen, siyasal
açıdan İslamiyete yakınlaşmasıyla İslamiyete yardım sağlamıştır
Cengiz Han, Moğol kabilele*rini buyruğu aşağı birleştirmiş, Asya'yı bir her yerde bir başa fethederek güçlü bir impara*torluk kurmuş Moğol kağanıdır Tarihin tanı*dığı en büyük fatihlerden biri olan Cengiz'in çocukları ve torunları da Çağatay Hanlığı, Şeybaniler, Altınordu, Gökordu, Kırım, Ka*zan, Buhara ve Astrahan hanlıkları ile İlhanlı Devleti'nin kurucuları olmuşlardır
Başlıca adı Temuçin'dir Cengiz sanını kağan olunca almıştır Babası Yesügey 1160'larda yıkılan Moğol Devleti'nin son hükümdarı Kutula'nın yeğeniydi Meşhur bir bey olan babası Temuçin daha minik yaşlarda iken ölünce başkanı olduğu zirve dağıldı Bu yüzden Temuçin'in çocukluğu çoğu yönden sıkıntı içinde geçti 20 yaşlarına gelince mücadeleye girişerek önce tabi olduğu boyu buyruğu altına almayı başardı Sonradan diğer boylar da onun yönetimini kabullendiler Bir bölük Moğol boyu da Camuka adlı beyin önderliği altında toplanınca Temuçin ile Camuka karşı karşıya geldi Uzun süren savaşlardan sonra Camuka'yı ve onu destekleyenleri yenen Temuçin Moğolistan'a büsbütün baskın oldu 1206'da tüm Moğol kabilelerinin temsilcile*rinin bir araya geldikleri kurultay Temuçin'i Cengiz adıyla kağan(hakan) duyuru etti
Cengiz bundan daha sonra doğuda ve batıda fetihlere girişti Önce peyderpey Kuzey Çin'i ele geçirdi 1213'te Çin Seddi'ni aştı 1215'te Çin'in bütün kayda değer yerlerini aldı ve başkent Pekin'e girdi Çin'deki seferleri devam etmek için komutanlarından Mukali'yi görevlendire*rek kuzeye çekildi Daha 1209'da başlayan batı fetihleri sırasında Uygurlar'ı ve Karluklar'ı kendisine bağlamıştı Ardındaki Naymanlar'ı da bozguna uğrattı ve Türkistan'a yönel*di Buralara başat olan Harezmşahlar'a 1220'de belirlenmiş bir darbe indirerek Buhara, Semerkant gibi kayda değer kentleri, Maveraünnehir'i ve Horasan'ı ele geçirdi Harezmşahlar'ı tarih sahnesinden sildikten sonra 1225'te Mo*ğolistan'a döndü Çin Seddi'nin batısında yaşayan ve uzun yıllardan beri Moğollar'a aleyhinde duran Tangutlar üstüne büyük bir sefere girişti Lakin Tangutlar'ın başkentinin alındığını göremeden öldü
Göçebe bir kavim olan Moğollar'ı tek bir idare aşağıda birleştiren Cengiz Han bu başarısıyla tarihte büyük ün kazanmıştır Fakat fetihler sırasında göçebe Moğollar'ın oturmuş kavimlere karşısında acımasız davranmala*rı, giriştikleri yağmacılık ve afet hareketleri tarihte negatif izler bırakmıştır Cengiz'in çocukları ve torunları fetihleri sürdürmüşler, Çin Denizi'nden Akdeniz kıyılarına, Orta Asya'dan Tuna boylarına değin uzanan top*raklarda bağımsızlık kurmuşlardır Fakat bu egemenlikler uzun süreli olamamış, yalnız Güney Rusya'daki Altınordu Devleti 16 yüzyıla dek varlığını koruyabilmiştir
Cengizle birlikte Asyanın iktisadi yaşamı da değişime uğramıştır Ülkelerarası ticaret yeni boyutlar kazanmış, sınırlar ve gümrükler ortadan kalkmıştır Asyada tek bir devletin egemen olmasıyla, Asyanın batısı ile doğusu arasındaki ticari ilişkiler gelişmiştir Cengiz Han, 1227 yılında ölmüştür *
1167 yılında doğdu Moğol Kağanı ve Moğol Devleti'nin kurucusudur Başlıca adı Temuçindir Temuçin, 13 yaşlarında iken, babasını kaybetti Demin minik olduğundan, kabilesi, onu bırakıp Tayciutlara yeralma istedi Annesi Helün Hatun, binbir çaba ile kabilenin ufak bir bölümünü geri çevirebildi Nice zorluk ve sıkıntıya karşın, varlıklarını sürdürebildiler Tüm bu olaylar esnasında, Temuçindeki liderlik yetenekleri kendisini belirli ediyordu
Cengiz, han olduktan daha sonra Çindeki KitünChin Sülalesi'nin, kuzey sınırlarında Tatarlara karşısında giriştiği bir harekete katıldı ve Tatarlar ezildi Ona göre Tatarlar, atalarına kötülük edip, ölümüne neden olmuşlardı 1202te Tatar kabileleri ile savaştı ve onları yendi
Cengiz Han, Moğolistanın tek gücü durumuna gelmişti 1206 İlkbaharı'nda, Onon Irmağı boylarında bir kurultay toplandı Bu kurultay, tüm kabilelerin temsilcileri Han Cengizi, bakanlığa (Kağan) getirdiler Cengiz unvanı da bu sırada verilmiş olmalıdır
Cengiz Kağan, Çinden batıya giden ticaret yolunu denetimlerinde tutan Tangutlarla savaştı 1209da kendisi de sefere katıldı Başkent Ninghia düşmediyse de, Tangutlar teftiş altına alındı Cengiz Kağan, Asyanın doğusunda büyük bir baskı olarak ortaya çıkarken, Orta Asyanın kudretli devleti de Harezmşahlardı İki ülke aralarında birçok elçiler gidip gelmişti Cengiz, iki ülke arasında özellikle ticaretin gelişmesinden yanlamasına olduğunu belirtmiş, Harezmşah'tan gelen kervan mallarını uygun fiyatlarla satın almıştı
Cengiz, 1218de bir kaç elçisi haricen tamamı Müslüman olan tacirlerin yönettiği 450 kişilik bir kervan hazırlatıp gönderdi Cengizin Moğolları tek bir devlet aşağıda toplaması sonucu, eski Göktürk topraklarındaki bazı Türk Boylarının Batıya dürüst göçü başlamıştır
Asyadaki dinler mücadelesinde, Cengizin Şaman inancında olmasına rağmen, siyasal
açıdan İslamiyete yakınlaşmasıyla İslamiyete yardım sağlamıştır
Cengiz Han, Moğol kabilele*rini buyruğu aşağı birleştirmiş, Asya'yı bir her yerde bir başa fethederek güçlü bir impara*torluk kurmuş Moğol kağanıdır Tarihin tanı*dığı en büyük fatihlerden biri olan Cengiz'in çocukları ve torunları da Çağatay Hanlığı, Şeybaniler, Altınordu, Gökordu, Kırım, Ka*zan, Buhara ve Astrahan hanlıkları ile İlhanlı Devleti'nin kurucuları olmuşlardır
Başlıca adı Temuçin'dir Cengiz sanını kağan olunca almıştır Babası Yesügey 1160'larda yıkılan Moğol Devleti'nin son hükümdarı Kutula'nın yeğeniydi Meşhur bir bey olan babası Temuçin daha minik yaşlarda iken ölünce başkanı olduğu zirve dağıldı Bu yüzden Temuçin'in çocukluğu çoğu yönden sıkıntı içinde geçti 20 yaşlarına gelince mücadeleye girişerek önce tabi olduğu boyu buyruğu altına almayı başardı Sonradan diğer boylar da onun yönetimini kabullendiler Bir bölük Moğol boyu da Camuka adlı beyin önderliği altında toplanınca Temuçin ile Camuka karşı karşıya geldi Uzun süren savaşlardan sonra Camuka'yı ve onu destekleyenleri yenen Temuçin Moğolistan'a büsbütün baskın oldu 1206'da tüm Moğol kabilelerinin temsilcile*rinin bir araya geldikleri kurultay Temuçin'i Cengiz adıyla kağan(hakan) duyuru etti
Cengiz bundan daha sonra doğuda ve batıda fetihlere girişti Önce peyderpey Kuzey Çin'i ele geçirdi 1213'te Çin Seddi'ni aştı 1215'te Çin'in bütün kayda değer yerlerini aldı ve başkent Pekin'e girdi Çin'deki seferleri devam etmek için komutanlarından Mukali'yi görevlendire*rek kuzeye çekildi Daha 1209'da başlayan batı fetihleri sırasında Uygurlar'ı ve Karluklar'ı kendisine bağlamıştı Ardındaki Naymanlar'ı da bozguna uğrattı ve Türkistan'a yönel*di Buralara başat olan Harezmşahlar'a 1220'de belirlenmiş bir darbe indirerek Buhara, Semerkant gibi kayda değer kentleri, Maveraünnehir'i ve Horasan'ı ele geçirdi Harezmşahlar'ı tarih sahnesinden sildikten sonra 1225'te Mo*ğolistan'a döndü Çin Seddi'nin batısında yaşayan ve uzun yıllardan beri Moğollar'a aleyhinde duran Tangutlar üstüne büyük bir sefere girişti Lakin Tangutlar'ın başkentinin alındığını göremeden öldü
Göçebe bir kavim olan Moğollar'ı tek bir idare aşağıda birleştiren Cengiz Han bu başarısıyla tarihte büyük ün kazanmıştır Fakat fetihler sırasında göçebe Moğollar'ın oturmuş kavimlere karşısında acımasız davranmala*rı, giriştikleri yağmacılık ve afet hareketleri tarihte negatif izler bırakmıştır Cengiz'in çocukları ve torunları fetihleri sürdürmüşler, Çin Denizi'nden Akdeniz kıyılarına, Orta Asya'dan Tuna boylarına değin uzanan top*raklarda bağımsızlık kurmuşlardır Fakat bu egemenlikler uzun süreli olamamış, yalnız Güney Rusya'daki Altınordu Devleti 16 yüzyıla dek varlığını koruyabilmiştir
Cengizle birlikte Asyanın iktisadi yaşamı da değişime uğramıştır Ülkelerarası ticaret yeni boyutlar kazanmış, sınırlar ve gümrükler ortadan kalkmıştır Asyada tek bir devletin egemen olmasıyla, Asyanın batısı ile doğusu arasındaki ticari ilişkiler gelişmiştir Cengiz Han, 1227 yılında ölmüştür *