çevre kirliliğinin etkileri
Canlıların hayati aktivitelerini negatif yönde etkileyen çevre sorunlarına çevre kirliliği adı verilir
Çevre kirliliğinin esas sebebi sanayi devrimine dayandırılsa da gerçekte yüzyıllar önceye değin uzanmaktadır Insanoğlu ilk kez milyonlarca sene önce ateşi bulup,farkında olmadan havayı kirletmeye başlamıştırTarım yapmaya başladıktan sonradan da çevreyi bilinçsiz bir biçimde değişiklik sürecine girmiştirOrmanların imha edilmesi,fazla otlatma,yanlış arazi kullanımı,haşere öldürücü ilaçların kullanımı,kentleşme ve sanayileşme gibi değişikliklerle birlikte çevre kirliliği ortaya çıkmıştır
Çevre Kirliliğinin İnsan Üzerindeki Etkileri
Hava kirliliğinde en çok açığa meydana çıkan gazlardan biri olan sülfürdioksit, solunum yolu problemlerine yol açıyor; üstelik akciğer dokusunu da zedeliyor Monoksit, asap sisteminin çalışmasını etkiliyor Kurşun ise çocuklarda beyin zararlarına yol açıyor Tekrar çokça bulunan nitrojendioksit, nefes almayı güçleştirirken astıma da neden oluyor
Sulara karışan bakteri, virüs ve değişik kimyasal yapılar insan vücuduna girerek her çeşit hastalığa yol açabilmektedir
Radyasyonun insan vücudunu etkilemesiyle bağışıklık mekanizması felce uğrar ve insan vücudunda kanserli hücrelerin oluşumu ve yayılımı gözlenir
Ortaçağda çevre kirliliğinin kayda değer bir sorun olduğunun farkına varıldı12 yüzyılda Fransa'da Philippe Auguste sokaklardaki iğrenç atıkların kaldırılmasını ilk emreden kral olduBöylece dışkılarını akarsulara atan halk kendi içme suyu kaynaklarını kirlettiTekrar çevre kirliliği hakkında ilk tanıdık yasa 1388'de İngiltere Parlementosu'nda kabul edildiBu yasaya tarafından akarsulara ve sokaklara dışkı atılmayacaktı
Sanayi devriminde sanayi ve enerji üretme tesisleri yoğunlukta olduğu için çevre kirliliği daha fazladırTüm sanayi bölgelerinde metalurji ve demir çelik kuruluşları karaları havayı ve suyu kirlettilerCharles Dickens'in romanları, komünizmin teorisyeni Friedrich Engels'in yazıları, Londra'nın kirlenmişliğinin kitaplardaki en önemli örnekleridirSonuç olarak her türlü sanayi atıkları,radyoaktif maddelerin radyasyon etkisi,şamata meydana getiren ses titreşimleri sanayileşmiş ülkelerin çevre sorunları arasındadırBu da teknolojinin bilinçsiz kullanılmasından kaynaklanmaktadır
Çevre unsurlarına göre çevre kirliliği dağıtılmış gruplara ayrılır;hava kirliliği,su kirliliği,toprak kirliliği,gürültü kirliliği ve radyoaktif kirlenmedir
hava kirliliği
Atmosferi yaratıcı gazlardan azot %78,oksijen %21,argon %0,9 ve karbondioksit %0,03 oranlarında bulunurBu gazlardan diğer su buharı,azot ve kükürt bileşikleri ile toz bulunurDünyada oysa yaşam bu temel elementler üzerine kuruludurAtmosferdeki gaz karışım dengesinin bozulmasına hava kirlenmesi denirSanayi kuruluşları,termik santraller,aydınlatma tesisleri (endüstriyel atıkların yakılması),motorlu taşıtlar hava kirliliğine neden olan esas kaynaklardırÜlkemizde hava kirliliği Murgul Bakır İşletmesinin çevreye yaydığı zararlı gazlarla başlamıştırDaha daha sonra Erzurum ,İzmit,Kayseri,Konya ve İstanbulda çoğalan hava kirliliği manâlı bir çevre sorunu haline gelmiştirTürkiyede hava kirliliği çalışmaları başlangıçta 1961 yılında afiyet bakalığı bünyesinde,Ankarada iki adet sanki otomatik kükürtdioksit ve duman ölçer cihazla başlatılmıştır
su kirliliği
İnsan yaşamı için yaşamsal öneme sahip olan su, bununla birlikte en çok kirlenen doğal maddedirHavaya karışan çok sayıda kirletici madde,oksijen,ışık ve ultraviyole ışınlarının etkisi ile parçalanarak toprağa inerOradan akarsulara,akarsulardan da denizlere ve göllere ulaşırBöylece su kirliliği oluşurEvsel atıklar,endüstriyel,şehirsel,tarım gibi etkenler esas nedenidirÜlkemizde su kirliliği öncelikle 1940'da Haliçte,1960'ta İzmir ve İzmit körfezlerinde ,1970'li yıllarda Mersin,İskenderun,Edremit körfezlerinde başlamıştır
toprak kirliliği
Çevreye atılan zararlı maddelerin toprağın yapısını ve işlevini bozmasına toprak kirliliği adı verilirHayvan dışkısı mezbahalardan ve her türlü ekin biçme etkinliğinden gelen atıklar, toprak kirlenmesinin en kayda değer kaynağıdırBilinçsiz yapılan ilaçlama ve gübreleme toprak kirliliğini hızlandırmıştırYirminci yüzyılın ortalarına doğru çabuk nüfus artışı ile birlikte, tarım ve öteki alanlardaki sanayi ve teknolojinin şipşak gelişmesine paralel olarak toprak kirliliği de artmaya başlamıştır
şamata kirliliği
Gürültü ırk üstünde negatif etkenler yapan istenmeyen seslerdirGürültü kirliliği çevre kirlenmesi içinde önemli bir yere sahiptirBu yüzden gürültü ile ilgili kanuni düzenlemeler yapılmıştırTrafik ve sanayinin yoğun olduğu bölgelerde şamata kirliliği daha fazladırİnsanlar üstünde fazla pozitif negatif etkisi vardırŞamata;dikkati dağıtır,düşünmeyi engeller,uykusuzluğa ve buna alt olarak gerginliğe neden olurÖrneğin:3040 desibel düzeyindeki şamata uykusuzluk,asap,konsantrasyon bozukluğu gibi ruhsal bozukluklara;6090 desibel düzeyindeki şamata baş dönmesi,solunum hızlanması gibi ruhsal ve sinirsel bozukluklara;90180 desibel düzeyindeki gürültü ruhsal,sinirsel,işitme ve denge bozukluklarına ayrıca iç kulak ve beyinde tahribatlara;180 desibelin üstünün kulak zarı patlamalarına yol açtığı saptanmıştır
radyoaktif kirlenme
Radyosyon;kesin enerjinin kaynağından demet halinde çevreye dağılması olayıdırDünyada çoğunlukla her tarafta radyasyon bulunduğu için çoğu yerde aşağı yukarı radyasyon vardırRadyoaktif kirlenmenin nedenleri;nükleer enerji santralleri,çeşitli nükleer denemeler,tıbbi içerikli üretimler ve değişik endüstri tipi üretimlerdirRadyoaktif maddeye sahip hayvansal ürünler (et, balık, süt, vb) ve tümör, bu zararlı maddeyi gıda zinciri ile insanlara ve diğer canlılara taşır Bu Nedenle bağışıklık mekanizmasını felce uğratmak ve kansere neden olmak gibi sorunlara yol açar *
Canlıların hayati aktivitelerini negatif yönde etkileyen çevre sorunlarına çevre kirliliği adı verilir
Çevre kirliliğinin esas sebebi sanayi devrimine dayandırılsa da gerçekte yüzyıllar önceye değin uzanmaktadır Insanoğlu ilk kez milyonlarca sene önce ateşi bulup,farkında olmadan havayı kirletmeye başlamıştırTarım yapmaya başladıktan sonradan da çevreyi bilinçsiz bir biçimde değişiklik sürecine girmiştirOrmanların imha edilmesi,fazla otlatma,yanlış arazi kullanımı,haşere öldürücü ilaçların kullanımı,kentleşme ve sanayileşme gibi değişikliklerle birlikte çevre kirliliği ortaya çıkmıştır
Çevre Kirliliğinin İnsan Üzerindeki Etkileri
Hava kirliliğinde en çok açığa meydana çıkan gazlardan biri olan sülfürdioksit, solunum yolu problemlerine yol açıyor; üstelik akciğer dokusunu da zedeliyor Monoksit, asap sisteminin çalışmasını etkiliyor Kurşun ise çocuklarda beyin zararlarına yol açıyor Tekrar çokça bulunan nitrojendioksit, nefes almayı güçleştirirken astıma da neden oluyor
Sulara karışan bakteri, virüs ve değişik kimyasal yapılar insan vücuduna girerek her çeşit hastalığa yol açabilmektedir
Radyasyonun insan vücudunu etkilemesiyle bağışıklık mekanizması felce uğrar ve insan vücudunda kanserli hücrelerin oluşumu ve yayılımı gözlenir
Ortaçağda çevre kirliliğinin kayda değer bir sorun olduğunun farkına varıldı12 yüzyılda Fransa'da Philippe Auguste sokaklardaki iğrenç atıkların kaldırılmasını ilk emreden kral olduBöylece dışkılarını akarsulara atan halk kendi içme suyu kaynaklarını kirlettiTekrar çevre kirliliği hakkında ilk tanıdık yasa 1388'de İngiltere Parlementosu'nda kabul edildiBu yasaya tarafından akarsulara ve sokaklara dışkı atılmayacaktı
Sanayi devriminde sanayi ve enerji üretme tesisleri yoğunlukta olduğu için çevre kirliliği daha fazladırTüm sanayi bölgelerinde metalurji ve demir çelik kuruluşları karaları havayı ve suyu kirlettilerCharles Dickens'in romanları, komünizmin teorisyeni Friedrich Engels'in yazıları, Londra'nın kirlenmişliğinin kitaplardaki en önemli örnekleridirSonuç olarak her türlü sanayi atıkları,radyoaktif maddelerin radyasyon etkisi,şamata meydana getiren ses titreşimleri sanayileşmiş ülkelerin çevre sorunları arasındadırBu da teknolojinin bilinçsiz kullanılmasından kaynaklanmaktadır
Çevre unsurlarına göre çevre kirliliği dağıtılmış gruplara ayrılır;hava kirliliği,su kirliliği,toprak kirliliği,gürültü kirliliği ve radyoaktif kirlenmedir
hava kirliliği
Atmosferi yaratıcı gazlardan azot %78,oksijen %21,argon %0,9 ve karbondioksit %0,03 oranlarında bulunurBu gazlardan diğer su buharı,azot ve kükürt bileşikleri ile toz bulunurDünyada oysa yaşam bu temel elementler üzerine kuruludurAtmosferdeki gaz karışım dengesinin bozulmasına hava kirlenmesi denirSanayi kuruluşları,termik santraller,aydınlatma tesisleri (endüstriyel atıkların yakılması),motorlu taşıtlar hava kirliliğine neden olan esas kaynaklardırÜlkemizde hava kirliliği Murgul Bakır İşletmesinin çevreye yaydığı zararlı gazlarla başlamıştırDaha daha sonra Erzurum ,İzmit,Kayseri,Konya ve İstanbulda çoğalan hava kirliliği manâlı bir çevre sorunu haline gelmiştirTürkiyede hava kirliliği çalışmaları başlangıçta 1961 yılında afiyet bakalığı bünyesinde,Ankarada iki adet sanki otomatik kükürtdioksit ve duman ölçer cihazla başlatılmıştır
su kirliliği
İnsan yaşamı için yaşamsal öneme sahip olan su, bununla birlikte en çok kirlenen doğal maddedirHavaya karışan çok sayıda kirletici madde,oksijen,ışık ve ultraviyole ışınlarının etkisi ile parçalanarak toprağa inerOradan akarsulara,akarsulardan da denizlere ve göllere ulaşırBöylece su kirliliği oluşurEvsel atıklar,endüstriyel,şehirsel,tarım gibi etkenler esas nedenidirÜlkemizde su kirliliği öncelikle 1940'da Haliçte,1960'ta İzmir ve İzmit körfezlerinde ,1970'li yıllarda Mersin,İskenderun,Edremit körfezlerinde başlamıştır
toprak kirliliği
Çevreye atılan zararlı maddelerin toprağın yapısını ve işlevini bozmasına toprak kirliliği adı verilirHayvan dışkısı mezbahalardan ve her türlü ekin biçme etkinliğinden gelen atıklar, toprak kirlenmesinin en kayda değer kaynağıdırBilinçsiz yapılan ilaçlama ve gübreleme toprak kirliliğini hızlandırmıştırYirminci yüzyılın ortalarına doğru çabuk nüfus artışı ile birlikte, tarım ve öteki alanlardaki sanayi ve teknolojinin şipşak gelişmesine paralel olarak toprak kirliliği de artmaya başlamıştır
şamata kirliliği
Gürültü ırk üstünde negatif etkenler yapan istenmeyen seslerdirGürültü kirliliği çevre kirlenmesi içinde önemli bir yere sahiptirBu yüzden gürültü ile ilgili kanuni düzenlemeler yapılmıştırTrafik ve sanayinin yoğun olduğu bölgelerde şamata kirliliği daha fazladırİnsanlar üstünde fazla pozitif negatif etkisi vardırŞamata;dikkati dağıtır,düşünmeyi engeller,uykusuzluğa ve buna alt olarak gerginliğe neden olurÖrneğin:3040 desibel düzeyindeki şamata uykusuzluk,asap,konsantrasyon bozukluğu gibi ruhsal bozukluklara;6090 desibel düzeyindeki şamata baş dönmesi,solunum hızlanması gibi ruhsal ve sinirsel bozukluklara;90180 desibel düzeyindeki gürültü ruhsal,sinirsel,işitme ve denge bozukluklarına ayrıca iç kulak ve beyinde tahribatlara;180 desibelin üstünün kulak zarı patlamalarına yol açtığı saptanmıştır
radyoaktif kirlenme
Radyosyon;kesin enerjinin kaynağından demet halinde çevreye dağılması olayıdırDünyada çoğunlukla her tarafta radyasyon bulunduğu için çoğu yerde aşağı yukarı radyasyon vardırRadyoaktif kirlenmenin nedenleri;nükleer enerji santralleri,çeşitli nükleer denemeler,tıbbi içerikli üretimler ve değişik endüstri tipi üretimlerdirRadyoaktif maddeye sahip hayvansal ürünler (et, balık, süt, vb) ve tümör, bu zararlı maddeyi gıda zinciri ile insanlara ve diğer canlılara taşır Bu Nedenle bağışıklık mekanizmasını felce uğratmak ve kansere neden olmak gibi sorunlara yol açar *