çevre kirliliği nedir nedenleri
Çevre Kirliliği; tüm canlıların sağlığını negatif yönde etkileyen, cansız çevre öğeleri üzerinde yapı zararlar meydana getiren ve niteliklerini bozan tanıdık olmayan maddelerin; hava, su ve toprağa yoğun bir şekilde karışması olayıdır ya da “Çevre kirliliği, ekosistemlerde doğal dengeyi bozan ve insanlardan kaynaklanan ekolojik zararlardır
Çevre Kirliliğinin Nedenleri
Seri Nüfus ArtışıÇevre sorunlarının ortaya çıkışında etkin olan en kayda değer faktörlerden birisi de nüfus artışıdır Bu çoğalma konutta, sıhhat hizmetlerinde, besin ve enerji arzında iyileşme ve gelişme beklentilerini olanaksız kılmaktadır
Hızlı nüfus artışının neden olduğu sonuçlar nüfus ve doğal kaynaklar planlamasının uzun vadeli olarak düşünülmesi gerektiğini ortaya koymaktadır Bu planlamanın sonucu olarak, nüfus ve aile planlaması, sağlık ve sosyal hizmetlerin bir dalı olarak gelişir Doğum oranını yıkmak için tasarlama açısından yapılabilecek bazı şeyler vardır Bunlar; bir tedarik idareli yeniden yapılanma, gençlerin ve bilhassa kadınların eğitimi, yaşlılara sosyal güvence sağlanması, afiyet hizmetleri ülkenin her noktasına ulaşan ve halkın kabul edebileceği cinsten doğum kontrolü hizmetleri olarak sıralanabilir
ŞehirleşmeKentleşme
Kentlerin büyümesini üç etmen belirlemektedir Göçler, doğal nüfus artışı, kırsal bölgenin (şehirleşme olmayan ) kentsel ışık halkası getirilmesi
Nüfusun büyük bir bölümünün köy ve kasabalardan ayrılarak şehirlerde yoğunlaşması, sanayileşme ile de bu gelişmenin hız kazanması, şehirlerin problem yumağı haline gelmesine neden olmuştur Fazla nüfus yoğunluğuna maruz kalan şehirlerin; suyu, havası kirlenmekte yetersiz duruma düşmektedir Fazla nüfus yoğunluğunun gecekondu bölgelerinin çoğalmasına, tüm bunların neticesinde sağlıksız çevre ortamının oluşmasına yol açtığı söylenebilir
Sanayileşme, Tehlikeli ve Katı Atıklar
Sanayileşme, şehirleşme ve buna emrindeki sorunlarında kaynağını oluşturmaktadır İnsan sanayileşmenin getirdiği teknolojik olanak ve yetenekler ile mevcut olan çevrede şartların değişmesi yaparken, suni çevre yaratma çalışmalarına da sürat vermiştir Sanayileşme tarım topraklarının şipşak değil olmasına neden olmaktadır Peşinden sanayi ürünlerinin atıkları, bu ürünlerin tüketimi, üretimi su ve hava kirliliğini ortaya çıkarmıştır Daha da kötüsü bu doğal kaynaklar yok olma tehlikesi ile aleyhinde karşıya kalmıştır
Tehlikeli atıklar, son yıllarda ortaya çıkan bir takım büyük olaylarla yer altı ve üstünkörü su kaynaklarının kirlenmesine neden olmuştur Atık maddeler ara sıra gizlice akarsulara ve denizlere atılmış, kanalizasyon sistemimize verilmiştir Tarımsal zararlarla çaba ilaçları genelde kaygısızca ve ölçüsüzce kullanılmakta, en ince ayrıntısına kadar boşalmamış kaplar apaçık bırakılmaktadır diğer taraftan, kullanılmış yağ ve evlerde kullanılan piller, ilaçlar ve öteki kimyasal maddeler gibi zararlı tüketim mallarının toplanması ve emniyetli biçimde ortadan kaldırılması için tesis yoktur
Katı atıklar evsel, ticari ya da endüstriyel alanlardan oluşan; madencilik, tarımsal işlemler ve su arıtım ünitelerinin de dahil olduğu gruplardan kaynaklanan yarıkatı çamurları da taşıyan, keza ayrışabilen hem de ayrışma özelliği olmayan maddelerdir Bunlar çöpler, her türlü pil ve batarya, ampuller, pas gidericiler, yağlar, her türlü hap, deodorant, sprey, tarım ve haşare ilaçları, metal parçaları, elektrik ve sıhhî tesisat malzemeleridir
Katı atıkların yok edilmesi hem sağlık hem de estetik nedenlerle zorunludur Katı atıklar sinekleri, kemiricileri, hamam böceklerini hem başıboş kedi, köpek gibi hayvanları çeker ve ayrışma esnasında kirli koku oluşur
Turizm
Turizmin temel öğesi olan insan; hayatı baştan başa doğal ve fiziksel çevre ile gerekli ve kesintisiz bir ilişki içindedir Bu ilişki insanoğlunun daha iyi ve dinç yaşamasının ön koşuludur Turizmin en kayda değer kaynak başvuru formu alanı doğal varlıklardır Turizmin sağladığı ekonomik değerlere karşılık, turistik kentleşme, nüfus yoğunluğu, doğal çevrenin tahribi, çevre kirlenmesi gibi yarattığı sorunlarla ön plana çıkmaktadır
Turizmin çabuk ve plansız gelişmesi sonucu ortaya meydana çıkan otel, motel bunlarla ilgili turistik binalar ve alanlar yörelerin betonlaşmasına çöplerin en düşük para karşılığıyla değil edilmesi zarfında da doğal çevrenin kirletilmesine yol açmıştır
Turizmin çevreye olan negatif etkilerinden biri de, turistik gelişmenin kayıtlı bölgelerde nüfus yoğunluğuna sebep olması; bölgenin arazi, su ve tümör gibi ekolojik unsurlarının fazla kullanılarak yörenin imha edilmesidir Bu durum özellikle gelişmekte olan ülkelerde görülmekte, telafisi olmayan doğal, fiziki ve kültürel çevre sorunları yaratmaktadır
Zihniyet
Doğada bulunan her şeyi öğrenmeye çalışmak, keşfetmek, bunlardan yardımcı olanları kendi arzu ve arzuları zarfında uygulamak insanın zihniyeti olmuştur Böyle bir zihniyeti içeren insanoğlu alabildiğince sınırsız bir şekilde doğal çevreyi olumsuz olarak etkilemiştir Bu etkilenme sanayileşmenin getirdiği kolaylıklar ve teknolojik yenilikler ile adamakıllı yoğunlaşmıştır Kendine yeni tarım alanları açarak daha fazla üretmek, daha büyük toprağa sahip elde etmek isteyen ademoğlu ormanı imha etmek için önceleri balta sallamış, daha sonraları testere kullanarak birazcık daha hızlanmış, teknolojinin ürünü ağaç kesme motorlarının ortaya çıkmasıyla benzeri bir yıkıcı olmuştur
Bitmez, bitmez tükenmez olarak tanıdık ve de parasız olarak kullanılan hava, toprak, su gibi unsurları üretimlerinde kullanan imal süreci zihniyeti devam ettiği sürece, yarınların bitmesine az kalmıştır
Çevre sorunlarının ve kirliliğin bilhassa insan kaynaklı sorunların temelinde zihniyet vardır Bu noktada ÇEVRE EĞİTİMİ gündeme gelmektedir Zihniyetin, çevre koruması olarak olumlu yöne kanalize edilmesi (yönlendirilmesi), eğitimle olabilecektir Bu eğitim bununla birlikte da çevre psikolojisi de desteklenmelidir Çevreyi fiziksel çevre ile sınırlandırmaktansa çevredeki sosyal, kurumsal ve kültürel faktörleri göz ardı etmemek gerekir
Kamuya Açık Yer ve Kuruluşlar
Umumi Yerler: Toplumun yiyip, içmesine, yatıp kalkmasına, taranıp temizlenmesine, eğlenmesine, dinlenmesine kasten (lokanta, gazino, kahvehane, han, otel, hamam, sinema, bar, dansing, tiyatro vb gibi) yerler ile açık ve kapalı gösteri yerleridir
Toplum bireylerinin çoğunluğunun yaralandığı bu yerler ve araçlar tatmin edici sağlık durumu koşullarına sahip değilse oradan yararlanan şahısların sağlıklarını tehlikeye düşürür bir takım bulaşıcı hastalık etkenlerinin toplumun diğer bireylerine taşınmasına yol açar
Yasalar buraların denetimini yerel yönetimler dahil ilgili kuruluşlara vermekle birlikte toplumun tüm bireyleri buraların sağlık durumu düzeyinin denetlenmesi ve niteliğinin sürdürülmesi için katkıda bulunmak zorundadır
Otobüslerin içinin havalandırılması temizliğinin sağlanması, sigara içilmesi ile ilgili önlemler bu açıdan fazla önemlidir Hem otogarlar, istasyonlar, sinemalar, Pazar yerleri, parklar,kamplar, festival ve fuarlar hava limanı milyonlarca kişinin yararlandığı birimler olarak çok büyük ağırlık taşımaktadır *
Çevre Kirliliği; tüm canlıların sağlığını negatif yönde etkileyen, cansız çevre öğeleri üzerinde yapı zararlar meydana getiren ve niteliklerini bozan tanıdık olmayan maddelerin; hava, su ve toprağa yoğun bir şekilde karışması olayıdır ya da “Çevre kirliliği, ekosistemlerde doğal dengeyi bozan ve insanlardan kaynaklanan ekolojik zararlardır
Çevre Kirliliğinin Nedenleri
Seri Nüfus ArtışıÇevre sorunlarının ortaya çıkışında etkin olan en kayda değer faktörlerden birisi de nüfus artışıdır Bu çoğalma konutta, sıhhat hizmetlerinde, besin ve enerji arzında iyileşme ve gelişme beklentilerini olanaksız kılmaktadır
Hızlı nüfus artışının neden olduğu sonuçlar nüfus ve doğal kaynaklar planlamasının uzun vadeli olarak düşünülmesi gerektiğini ortaya koymaktadır Bu planlamanın sonucu olarak, nüfus ve aile planlaması, sağlık ve sosyal hizmetlerin bir dalı olarak gelişir Doğum oranını yıkmak için tasarlama açısından yapılabilecek bazı şeyler vardır Bunlar; bir tedarik idareli yeniden yapılanma, gençlerin ve bilhassa kadınların eğitimi, yaşlılara sosyal güvence sağlanması, afiyet hizmetleri ülkenin her noktasına ulaşan ve halkın kabul edebileceği cinsten doğum kontrolü hizmetleri olarak sıralanabilir
ŞehirleşmeKentleşme
Kentlerin büyümesini üç etmen belirlemektedir Göçler, doğal nüfus artışı, kırsal bölgenin (şehirleşme olmayan ) kentsel ışık halkası getirilmesi
Nüfusun büyük bir bölümünün köy ve kasabalardan ayrılarak şehirlerde yoğunlaşması, sanayileşme ile de bu gelişmenin hız kazanması, şehirlerin problem yumağı haline gelmesine neden olmuştur Fazla nüfus yoğunluğuna maruz kalan şehirlerin; suyu, havası kirlenmekte yetersiz duruma düşmektedir Fazla nüfus yoğunluğunun gecekondu bölgelerinin çoğalmasına, tüm bunların neticesinde sağlıksız çevre ortamının oluşmasına yol açtığı söylenebilir
Sanayileşme, Tehlikeli ve Katı Atıklar
Sanayileşme, şehirleşme ve buna emrindeki sorunlarında kaynağını oluşturmaktadır İnsan sanayileşmenin getirdiği teknolojik olanak ve yetenekler ile mevcut olan çevrede şartların değişmesi yaparken, suni çevre yaratma çalışmalarına da sürat vermiştir Sanayileşme tarım topraklarının şipşak değil olmasına neden olmaktadır Peşinden sanayi ürünlerinin atıkları, bu ürünlerin tüketimi, üretimi su ve hava kirliliğini ortaya çıkarmıştır Daha da kötüsü bu doğal kaynaklar yok olma tehlikesi ile aleyhinde karşıya kalmıştır
Tehlikeli atıklar, son yıllarda ortaya çıkan bir takım büyük olaylarla yer altı ve üstünkörü su kaynaklarının kirlenmesine neden olmuştur Atık maddeler ara sıra gizlice akarsulara ve denizlere atılmış, kanalizasyon sistemimize verilmiştir Tarımsal zararlarla çaba ilaçları genelde kaygısızca ve ölçüsüzce kullanılmakta, en ince ayrıntısına kadar boşalmamış kaplar apaçık bırakılmaktadır diğer taraftan, kullanılmış yağ ve evlerde kullanılan piller, ilaçlar ve öteki kimyasal maddeler gibi zararlı tüketim mallarının toplanması ve emniyetli biçimde ortadan kaldırılması için tesis yoktur
Katı atıklar evsel, ticari ya da endüstriyel alanlardan oluşan; madencilik, tarımsal işlemler ve su arıtım ünitelerinin de dahil olduğu gruplardan kaynaklanan yarıkatı çamurları da taşıyan, keza ayrışabilen hem de ayrışma özelliği olmayan maddelerdir Bunlar çöpler, her türlü pil ve batarya, ampuller, pas gidericiler, yağlar, her türlü hap, deodorant, sprey, tarım ve haşare ilaçları, metal parçaları, elektrik ve sıhhî tesisat malzemeleridir
Katı atıkların yok edilmesi hem sağlık hem de estetik nedenlerle zorunludur Katı atıklar sinekleri, kemiricileri, hamam böceklerini hem başıboş kedi, köpek gibi hayvanları çeker ve ayrışma esnasında kirli koku oluşur
Turizm
Turizmin temel öğesi olan insan; hayatı baştan başa doğal ve fiziksel çevre ile gerekli ve kesintisiz bir ilişki içindedir Bu ilişki insanoğlunun daha iyi ve dinç yaşamasının ön koşuludur Turizmin en kayda değer kaynak başvuru formu alanı doğal varlıklardır Turizmin sağladığı ekonomik değerlere karşılık, turistik kentleşme, nüfus yoğunluğu, doğal çevrenin tahribi, çevre kirlenmesi gibi yarattığı sorunlarla ön plana çıkmaktadır
Turizmin çabuk ve plansız gelişmesi sonucu ortaya meydana çıkan otel, motel bunlarla ilgili turistik binalar ve alanlar yörelerin betonlaşmasına çöplerin en düşük para karşılığıyla değil edilmesi zarfında da doğal çevrenin kirletilmesine yol açmıştır
Turizmin çevreye olan negatif etkilerinden biri de, turistik gelişmenin kayıtlı bölgelerde nüfus yoğunluğuna sebep olması; bölgenin arazi, su ve tümör gibi ekolojik unsurlarının fazla kullanılarak yörenin imha edilmesidir Bu durum özellikle gelişmekte olan ülkelerde görülmekte, telafisi olmayan doğal, fiziki ve kültürel çevre sorunları yaratmaktadır
Zihniyet
Doğada bulunan her şeyi öğrenmeye çalışmak, keşfetmek, bunlardan yardımcı olanları kendi arzu ve arzuları zarfında uygulamak insanın zihniyeti olmuştur Böyle bir zihniyeti içeren insanoğlu alabildiğince sınırsız bir şekilde doğal çevreyi olumsuz olarak etkilemiştir Bu etkilenme sanayileşmenin getirdiği kolaylıklar ve teknolojik yenilikler ile adamakıllı yoğunlaşmıştır Kendine yeni tarım alanları açarak daha fazla üretmek, daha büyük toprağa sahip elde etmek isteyen ademoğlu ormanı imha etmek için önceleri balta sallamış, daha sonraları testere kullanarak birazcık daha hızlanmış, teknolojinin ürünü ağaç kesme motorlarının ortaya çıkmasıyla benzeri bir yıkıcı olmuştur
Bitmez, bitmez tükenmez olarak tanıdık ve de parasız olarak kullanılan hava, toprak, su gibi unsurları üretimlerinde kullanan imal süreci zihniyeti devam ettiği sürece, yarınların bitmesine az kalmıştır
Çevre sorunlarının ve kirliliğin bilhassa insan kaynaklı sorunların temelinde zihniyet vardır Bu noktada ÇEVRE EĞİTİMİ gündeme gelmektedir Zihniyetin, çevre koruması olarak olumlu yöne kanalize edilmesi (yönlendirilmesi), eğitimle olabilecektir Bu eğitim bununla birlikte da çevre psikolojisi de desteklenmelidir Çevreyi fiziksel çevre ile sınırlandırmaktansa çevredeki sosyal, kurumsal ve kültürel faktörleri göz ardı etmemek gerekir
Kamuya Açık Yer ve Kuruluşlar
Umumi Yerler: Toplumun yiyip, içmesine, yatıp kalkmasına, taranıp temizlenmesine, eğlenmesine, dinlenmesine kasten (lokanta, gazino, kahvehane, han, otel, hamam, sinema, bar, dansing, tiyatro vb gibi) yerler ile açık ve kapalı gösteri yerleridir
Toplum bireylerinin çoğunluğunun yaralandığı bu yerler ve araçlar tatmin edici sağlık durumu koşullarına sahip değilse oradan yararlanan şahısların sağlıklarını tehlikeye düşürür bir takım bulaşıcı hastalık etkenlerinin toplumun diğer bireylerine taşınmasına yol açar
Yasalar buraların denetimini yerel yönetimler dahil ilgili kuruluşlara vermekle birlikte toplumun tüm bireyleri buraların sağlık durumu düzeyinin denetlenmesi ve niteliğinin sürdürülmesi için katkıda bulunmak zorundadır
Otobüslerin içinin havalandırılması temizliğinin sağlanması, sigara içilmesi ile ilgili önlemler bu açıdan fazla önemlidir Hem otogarlar, istasyonlar, sinemalar, Pazar yerleri, parklar,kamplar, festival ve fuarlar hava limanı milyonlarca kişinin yararlandığı birimler olarak çok büyük ağırlık taşımaktadır *