cevre kirliliği nelere yol acar
EVRE KİRLİLİĞİ
Gunumuzde cevre kirliliği onemli boyutlara ulaşmış ve insanlar tarafından hissedilir hale gelmiştir Cevre kirliliğine yol acanların başında;
Hızlı nufus artışına bağlı plansız yerleşme,
Gelişen sanayi ile fabrikaların coğalması,
Tarım alanlarında aşırı ilaclamanın yapılması bu nedenlerden sadece bir kacıdır
SU KİRLİLİĞİ
Su butun canlılar icin hayati onem taşımaktadır Su yeryuzu ve gokyuzu arasında surekli bir dolanım halindedir İnsanlar ve diğer canlılar icin gerekli olan su bu dolanımda alınır, kullanıldıktan sonra tekrar bu dolanıma geri verilir Su kirliliği ise bu kullanım sonucunda oluşan artık maddelerin suya karışması sonucu oluşur
Plansız Yerleşme: Nufus artışına bağlı olarak artan nufusun barınabilmesi icin yapılan konutlar, buyuk şehirlerde goc sonucu insanlar tarafından bilincsiz ve plansız yapılan gecekonduların alt yapı eksikliğinden kaynaklanan kanalizasyon sıvılarının nehirlere ve oradan da denizlere karışmasıyla gercekleşiyor, bu canlılar icin tehlike yaratıyor
Fabrikanın Etkisi: Gelişen sanayi ile birlikte coğalan fabrikaların denetimsiz ve sonucları duşunulmeden kurulmasıyla ortaya cıkar Fabrikalar atık maddeleri arıtmadan denize veya herhangi bir su birikintisine boşaltır Bu zehirli atıklar su birikintilerinde veya denizlerde yaşayan canlıların yaşamlarını tehdit ederler Zehirlenen balıklar olur, olmeyenler ise balıkcılar tarafından tutulup bizim sofralarımızda bizim sağlığımızı tehdit ederler
Tarım İlacları : İnsanlar tarım alanlarında daha fazla urun alabilmek icin gubre dahil olmak uzere bircok kimyasal madde kullanırlar Aşırı kullanılan ilaclar torakta verimsizliğe ayrıca yağmur sularıyla birlikte topraktan suzulup yer altı sularına karışır Buda kirliliğe yol acar
HAVA KİRLİLİĞİ
Hava kirliliği; evlerin, fabrikaların bacalarından cıkan dumanlar, taşıtların egzozlarından cıkan zehirli gazların havaya karışmasıyla gercekleşir Hava kirliliği bir anlamda havadaki CO2 miktarının artması O2 miktarının azalması anlamına gelmektedir Hava kirliliğine neden olan etkenler;
Motorlu Taşıtların Artması ; motorlu taşıtların icat edilmesiyle ulaşım oldukca kolaylaştı, fakat bunun yanı sıra araclardan cıkan zehirli gazlarda fazlalaşarak hava kirliliğine neden oldu
Nufusun ArtmasıSanayi Gelişimi ; nufusun artmasıyla insanlar tarafından tuketilen odun, komur miktarı da artmıştır Ancak insanların gelir seviyesinin duşuk olması ve buna bağlı olarak ısınmak icin kullanılan komurun kalitesinin duşuk olması bu yanma sonucunda havaya daha fazla CO2 verilmesine neden oluyor
Fabrikaların ise uretim sonucunda bacalarından cıkan dumanlar hava kirliliğine neden olan bir diğer etkendir
Ayrıca gunumuzde onemli olan konulardan biride ozon tabakasının incelmesidir Buda hava kirliliğinin neden olduğu bir zarardır Ozon tabakasında bu incelme devam ederse, insanlar icin tehlikeli olan ve guneşten gelen zararlı ultraviyole ışınlar canlı sağlığı icin buyuk bir tehdit oluşturacak
Havadaki CO2 ‘in su buharıyla birleşmesi sonucu asit yağmurları oluşur Buda hem insanlar hem de bitkiler icin oldukca zararlıdır Bunun yanında yine havadaki CO2 miktarının artışına bağlı olarak dunyamızın aşırı ısınması ve iklimlerde, bitki ortulerinde değişikliğe neden olur Kutupların ısınması buzulların erimesine, buzulların erimesi deniz seviyesinin yukselmesine buda deniz seviyesindeki yerleşim yerlerinin tehlikeye girmesine yol acar
TOPRAK KİRLİLİĞİ
İnsan artıklarının ve sanayi atıklarının sağlığa uygun olarak ortadan kaldırılması ve tarım ilaclarının bilincsizce gereğinden cok kullanılması sonucu oluşur Ayrıca kirlenmiş suyla sulama yapılmasıda etkilidir
İnsanların Etkileri : İnsanlar evlerinin atıklarını genelde toprağa bırakırlar Bunun yanı sıra yerleşim, ulaşım veya herhangi bir sebepten dolayı ormanların tahrip edilmesiyle ortaya cıkan erozyon da torak icin onemli bir tehlike oluşturur
Sanayi Atıkları : Sanayi atık sularının torağa sızması, katı ve ayrıştırılması zor atıkların toprak yuzeyine bırakılması sonucu oluşur Uretilen plastik turu maddeler yada piller doğaya bırakıldıklarında ayrıştırılması yuzyılları bulabilen maddelerdir
Toprak kirliliği; insanlara direk olarak, toprağın veriminin duşmesi, kullanılmaz hale gelmesiyle kendini gosterir Dolaylı olarak ise kirli toprakta yetişen meyve yada sebzeleri yememizle bizde hastalık olarak kendini gosteriyor*Toprakta hemen donuşume uğramayan maddeler torakta kalıcı kirliliğe yol acar Bunlar acılan derin kuyulara gomulerek etkiler azaltılabilir* (Fen İlkokul 5 F6)
Sanayide yeniden kullanılan maddeler geri donuşumle tekrar kullanılabilir hale gelir boylece kirliliğe yol acmaz
BESİN KİRLİLİĞi
Canlılar yaşamlarını surdurebilmek icin besine ihtiyac duyarlar İnsanlar beslenme ihtiyaclarını hem bitkilerden hem de hayvanlardan sağlarlar Ancak besinlerin insanlar icin uygun niteliğe sahip olması gerekir Besin kirlenmesi değişik şekillerde olur Kimi zaman toprak kirliliğinden, sulama yapılan suyun kirli olmasından bitkinin bunyesinde zararlı maddelerin depo edilmesiyle, kimi zaman ise taşımanın sağlıksız koşullarda yapılmasıyla gercekleşiyor
Ayrıca uretimin yapıldığı ortamın kirli olması da etkenlerden bir diğeri Meyve ve sebzeler iyice yıkanmadan yenmesiyle bu bitkileri yiyen hayvanların insanlar tarafından tuketilmesiyle insan vucuduna girer Buda insanın hastalanmasına ya da zehirlenmesine yol acar
Aslında en onemlisi ve butun bunların olmasını engelleyebilecek olan insanlarda bu bilincin uyandırılmamasıdır Eğer bu bilinc verilmiş olsa butun bu işlerde titiz davranılır ve herşeyin en başından itibaren sonucları duşunulerek işe başlanırdı
Cevre duyarlılığının gelişmesi ve korunması amacıyla kurulan gonullu kuruluşlar vardır Doğal Hayatı Koruma Derneği, Turkiye Cevre Koruma ve Yeşillendirme Vakfı, Turkiye Cevre vakfı bunlardan bir kacıdır
İLKOĞRETİM KADEMESİNDE CEVRE BİLİNİCİ
Aslında ilkoğretim kademesine gelmeden cocuklarımızda bu bilinci uyandırmalıyız Cok basit olarak cevrenin ne olduğu, ne gibi faydalarının olduğunu onlara anlatabiliriz Yere cop atmamayı, etrafı kirletmeme gibi olguları verebiliriz Bu olgular yaş ilerledikce daha belirgin hale gecer İlkoğretim 4 5sınıflarda Fen Bilgisi dersinin kitaplarında * Canlılar ve Cevre* , * Canlılar ve Biz*, * İnsan ve Cevre*, * Sağlığımız ve Cevre * gibi unite başlıkları altında gorulmektedir
Oğretmenlerden aldığım bilgiye gore oğretmenler 1 sınıftan itibaren bu konu hakkında oğrencilere bilgi verdiklerini, 45 sınıfta ise unite işlenirken konunun canlı ornekleriyle bire bir verdiklerini oğrencilerin katılmasını sağladıklarını ve boylece onların ne duşunduklerini oğrendiklerini, ayrıca cop toplama, ağac dikme gibi faaliyetlerde bulunduklarını anlattılar Oğrencilerin cevre konusunda yetişkinlerden daha duyarlı olduklarını, televizyonlarda gordukleri hayvan katliamlarını, balık olumlerine cok uzulduklerini soylediler Ayrıca bunların sadece hayvanlarla sınırlı kalmadığını zehirlenen balıkları yiyen insanlarda rahatsızlandığını biliyorlar
Oğretmenlerin bircoğu Fen Bilgisi dersi dışında diğer derslerde de bu konunun konuşulabildiğini soylediler Gunluk herhangi bir olaydan cevre konusu acılabiliyor ve bu konu hakkında konuşulabiliyor
Gunumuzun cocukları bu şekilde devam ederlerse geleceğin iyi birer cevrecisi olabilir
Gittiğim okulda gorduğum bir faaliyet cok hoşuma gitti Karton kutular yapılmış ve okulun icinde ceşitli yerlere koyulmuş
EVRE KİRLİLİĞİ
Gunumuzde cevre kirliliği onemli boyutlara ulaşmış ve insanlar tarafından hissedilir hale gelmiştir Cevre kirliliğine yol acanların başında;
Hızlı nufus artışına bağlı plansız yerleşme,
Gelişen sanayi ile fabrikaların coğalması,
Tarım alanlarında aşırı ilaclamanın yapılması bu nedenlerden sadece bir kacıdır
SU KİRLİLİĞİ
Su butun canlılar icin hayati onem taşımaktadır Su yeryuzu ve gokyuzu arasında surekli bir dolanım halindedir İnsanlar ve diğer canlılar icin gerekli olan su bu dolanımda alınır, kullanıldıktan sonra tekrar bu dolanıma geri verilir Su kirliliği ise bu kullanım sonucunda oluşan artık maddelerin suya karışması sonucu oluşur
Plansız Yerleşme: Nufus artışına bağlı olarak artan nufusun barınabilmesi icin yapılan konutlar, buyuk şehirlerde goc sonucu insanlar tarafından bilincsiz ve plansız yapılan gecekonduların alt yapı eksikliğinden kaynaklanan kanalizasyon sıvılarının nehirlere ve oradan da denizlere karışmasıyla gercekleşiyor, bu canlılar icin tehlike yaratıyor
Fabrikanın Etkisi: Gelişen sanayi ile birlikte coğalan fabrikaların denetimsiz ve sonucları duşunulmeden kurulmasıyla ortaya cıkar Fabrikalar atık maddeleri arıtmadan denize veya herhangi bir su birikintisine boşaltır Bu zehirli atıklar su birikintilerinde veya denizlerde yaşayan canlıların yaşamlarını tehdit ederler Zehirlenen balıklar olur, olmeyenler ise balıkcılar tarafından tutulup bizim sofralarımızda bizim sağlığımızı tehdit ederler
Tarım İlacları : İnsanlar tarım alanlarında daha fazla urun alabilmek icin gubre dahil olmak uzere bircok kimyasal madde kullanırlar Aşırı kullanılan ilaclar torakta verimsizliğe ayrıca yağmur sularıyla birlikte topraktan suzulup yer altı sularına karışır Buda kirliliğe yol acar
HAVA KİRLİLİĞİ
Hava kirliliği; evlerin, fabrikaların bacalarından cıkan dumanlar, taşıtların egzozlarından cıkan zehirli gazların havaya karışmasıyla gercekleşir Hava kirliliği bir anlamda havadaki CO2 miktarının artması O2 miktarının azalması anlamına gelmektedir Hava kirliliğine neden olan etkenler;
Motorlu Taşıtların Artması ; motorlu taşıtların icat edilmesiyle ulaşım oldukca kolaylaştı, fakat bunun yanı sıra araclardan cıkan zehirli gazlarda fazlalaşarak hava kirliliğine neden oldu
Nufusun ArtmasıSanayi Gelişimi ; nufusun artmasıyla insanlar tarafından tuketilen odun, komur miktarı da artmıştır Ancak insanların gelir seviyesinin duşuk olması ve buna bağlı olarak ısınmak icin kullanılan komurun kalitesinin duşuk olması bu yanma sonucunda havaya daha fazla CO2 verilmesine neden oluyor
Fabrikaların ise uretim sonucunda bacalarından cıkan dumanlar hava kirliliğine neden olan bir diğer etkendir
Ayrıca gunumuzde onemli olan konulardan biride ozon tabakasının incelmesidir Buda hava kirliliğinin neden olduğu bir zarardır Ozon tabakasında bu incelme devam ederse, insanlar icin tehlikeli olan ve guneşten gelen zararlı ultraviyole ışınlar canlı sağlığı icin buyuk bir tehdit oluşturacak
Havadaki CO2 ‘in su buharıyla birleşmesi sonucu asit yağmurları oluşur Buda hem insanlar hem de bitkiler icin oldukca zararlıdır Bunun yanında yine havadaki CO2 miktarının artışına bağlı olarak dunyamızın aşırı ısınması ve iklimlerde, bitki ortulerinde değişikliğe neden olur Kutupların ısınması buzulların erimesine, buzulların erimesi deniz seviyesinin yukselmesine buda deniz seviyesindeki yerleşim yerlerinin tehlikeye girmesine yol acar
TOPRAK KİRLİLİĞİ
İnsan artıklarının ve sanayi atıklarının sağlığa uygun olarak ortadan kaldırılması ve tarım ilaclarının bilincsizce gereğinden cok kullanılması sonucu oluşur Ayrıca kirlenmiş suyla sulama yapılmasıda etkilidir
İnsanların Etkileri : İnsanlar evlerinin atıklarını genelde toprağa bırakırlar Bunun yanı sıra yerleşim, ulaşım veya herhangi bir sebepten dolayı ormanların tahrip edilmesiyle ortaya cıkan erozyon da torak icin onemli bir tehlike oluşturur
Sanayi Atıkları : Sanayi atık sularının torağa sızması, katı ve ayrıştırılması zor atıkların toprak yuzeyine bırakılması sonucu oluşur Uretilen plastik turu maddeler yada piller doğaya bırakıldıklarında ayrıştırılması yuzyılları bulabilen maddelerdir
Toprak kirliliği; insanlara direk olarak, toprağın veriminin duşmesi, kullanılmaz hale gelmesiyle kendini gosterir Dolaylı olarak ise kirli toprakta yetişen meyve yada sebzeleri yememizle bizde hastalık olarak kendini gosteriyor*Toprakta hemen donuşume uğramayan maddeler torakta kalıcı kirliliğe yol acar Bunlar acılan derin kuyulara gomulerek etkiler azaltılabilir* (Fen İlkokul 5 F6)
Sanayide yeniden kullanılan maddeler geri donuşumle tekrar kullanılabilir hale gelir boylece kirliliğe yol acmaz
BESİN KİRLİLİĞi
Canlılar yaşamlarını surdurebilmek icin besine ihtiyac duyarlar İnsanlar beslenme ihtiyaclarını hem bitkilerden hem de hayvanlardan sağlarlar Ancak besinlerin insanlar icin uygun niteliğe sahip olması gerekir Besin kirlenmesi değişik şekillerde olur Kimi zaman toprak kirliliğinden, sulama yapılan suyun kirli olmasından bitkinin bunyesinde zararlı maddelerin depo edilmesiyle, kimi zaman ise taşımanın sağlıksız koşullarda yapılmasıyla gercekleşiyor
Ayrıca uretimin yapıldığı ortamın kirli olması da etkenlerden bir diğeri Meyve ve sebzeler iyice yıkanmadan yenmesiyle bu bitkileri yiyen hayvanların insanlar tarafından tuketilmesiyle insan vucuduna girer Buda insanın hastalanmasına ya da zehirlenmesine yol acar
Aslında en onemlisi ve butun bunların olmasını engelleyebilecek olan insanlarda bu bilincin uyandırılmamasıdır Eğer bu bilinc verilmiş olsa butun bu işlerde titiz davranılır ve herşeyin en başından itibaren sonucları duşunulerek işe başlanırdı
Cevre duyarlılığının gelişmesi ve korunması amacıyla kurulan gonullu kuruluşlar vardır Doğal Hayatı Koruma Derneği, Turkiye Cevre Koruma ve Yeşillendirme Vakfı, Turkiye Cevre vakfı bunlardan bir kacıdır
İLKOĞRETİM KADEMESİNDE CEVRE BİLİNİCİ
Aslında ilkoğretim kademesine gelmeden cocuklarımızda bu bilinci uyandırmalıyız Cok basit olarak cevrenin ne olduğu, ne gibi faydalarının olduğunu onlara anlatabiliriz Yere cop atmamayı, etrafı kirletmeme gibi olguları verebiliriz Bu olgular yaş ilerledikce daha belirgin hale gecer İlkoğretim 4 5sınıflarda Fen Bilgisi dersinin kitaplarında * Canlılar ve Cevre* , * Canlılar ve Biz*, * İnsan ve Cevre*, * Sağlığımız ve Cevre * gibi unite başlıkları altında gorulmektedir
Oğretmenlerden aldığım bilgiye gore oğretmenler 1 sınıftan itibaren bu konu hakkında oğrencilere bilgi verdiklerini, 45 sınıfta ise unite işlenirken konunun canlı ornekleriyle bire bir verdiklerini oğrencilerin katılmasını sağladıklarını ve boylece onların ne duşunduklerini oğrendiklerini, ayrıca cop toplama, ağac dikme gibi faaliyetlerde bulunduklarını anlattılar Oğrencilerin cevre konusunda yetişkinlerden daha duyarlı olduklarını, televizyonlarda gordukleri hayvan katliamlarını, balık olumlerine cok uzulduklerini soylediler Ayrıca bunların sadece hayvanlarla sınırlı kalmadığını zehirlenen balıkları yiyen insanlarda rahatsızlandığını biliyorlar
Oğretmenlerin bircoğu Fen Bilgisi dersi dışında diğer derslerde de bu konunun konuşulabildiğini soylediler Gunluk herhangi bir olaydan cevre konusu acılabiliyor ve bu konu hakkında konuşulabiliyor
Gunumuzun cocukları bu şekilde devam ederlerse geleceğin iyi birer cevrecisi olabilir
Gittiğim okulda gorduğum bir faaliyet cok hoşuma gitti Karton kutular yapılmış ve okulun icinde ceşitli yerlere koyulmuş