Cevre kirliliğinin kısaca tanımı; butun canlıların sağlığını olumsuz yonde etkileyen, cansız cevre oğeleri uzerinde yapısal zararlar meydana getiren ve niteliklerini bozan yabancı maddelerin; hava, su ve toprağa yoğun bir şekilde karışması olayıdır Veya “Cevre kirliliği, ekosistemlerde doğal dengeyi bozan ve insanlardan kaynaklanan ekolojik zararlardır
Cevre Kirliliğinin Nedenleri
Ceşitli kaynaklardan cıkan katı, sıvı ve gaz halindeki kirletici maddelerin hava, su ve
toprakta yuksek oranda birikmesi ile cevre kirliliği meydana gelmektedir Başlıca kirleticiler şunlardır;
Hava kirliliği,
su kirliliği,
toprak kirliliği,
gurultu kirliliği ve
radyoaktif kirlilik
Hava Kirliliği
Atmosferde toz, duman, gaz, koku ve saf olmayan su buharı şeklinde bulunabilecek
kirleticilerin, insanlar ve diğer canlılar ile eşyaya zarar verebilecek miktarlara yukselmesi,
“Hava Kirliliği olarak nitelenmektedir Havayı kirleten maddelerin sınır değerleri (havada
zararlı olmayacak derecedeki en yuksek değerleri), her ulkenin ilgili kuruluşları tarafından
yonetmeliklerle belirlenir
Kirletici maddelerin niteliğine gore, canlılara vereceği zarar şekil ve dereceleri de
değişir
Hava kirliliğine karşı alınabilecek onlemler, kirlilik kaynağına gore (fabrika, termik
santral, konutlar, taşıt aracları) cok ceşitlidir
Bu onlemler başta eğitim alınmak uzere teknik, hukuksal onlemler olmak uzere başlıca
3 grupta toplanabilir
Su Kirliliği
Su kirliliği, istenmeyen zararlı maddelerin, suyun niteliğini olculebilecek oranda
bozmalarını sağlayacak miktar ve yoğunlukta suya karışma olayıdır
Konutlar, endustri kuruluşları, termik santraller, gubreler, kimyasal mucadele ilacları,
tarımsal sanayi atık suları, nukleer santrallerden cıkan sıcak sular ve toprak erozyonu gibi
surecler ve maddeler su kirliliğini meydana getiren başlıca kaynaklardır Bunların hepsi
doğrudan doğruya veya dolaylı olarak canlı ve cansız varlıklara zarar vermektedir
Suların kirlenmesine karşı alınabilecek onlemler iki grupta toplanabilir:
(1) Su kullanımında tasarruf sağlayacak onlemler (ev idaresi, tarımsal sulama,
sanayide su kullanımı vb)
(2) Suları temizleyen teknik onlemler
Birinci gruba giren onlemler, atık kirli su miktarını azaltmayı ongormektedir Teknik
onlemler ise, suyun kirlenmesini ve kirlenmiş suların arıtılmasını sağlarlar
Toprak Kirliliği
“Toprağın verim gucunu duşurecek, optimum toprak ozelliklerini bozacak her turlu
teknik ve ekolojik baskılar ve olaylar, toprak kirliliği veya toprak kirlenmesi olarak nitelenir
Toprak kirlenmesi, hava ve suları kirleten maddeler tarafından meydana getirilir
Orneğin, kukurtdioksit oranı yuksek olan bir atmosfer tabakasından gecen yağmur
damlacıkları “asit yağışları halinde toprağa gelir Toprak icine giren bu asitli sular ağac
koklerini, bitkisel ve hayvansal toprak canlılarını zarara uğratır Toprağın reaksiyonunu
etkileyerek besin maddesi dengesini bozar, taban sularını icilmez hale getirir Aynı şekilde
cop yığınlarından toprağa sızan sular, kirli sulama suları, gubre cozeltileri, radyoaktif
maddeler, ucucu kuller, toprağı kirleten madde ve kaynaklardır
Toprak kirliliğini onlemek icin cok ceşitli teknik, ekolojik ve hukuksal onlemler alınır
Radyoaktif Kirlenme
Nukleer enerji santralleri, nukleer silah ureten fabrikalar , radyoaktif madde artıkları
radyoaktif kirlenme yaratan başlıca kaynaklardır Radyoaktif maddeler yaymış oldukları
elektronla hava, su, toprak ve bitkilere zarar verir Radyoaktif maddeye sahip (radyasyonlu)
hayvansal urunler (et, balık, sut, vb) ve bitkiler, bu zararlı maddeyi besin zinciri ile insanlara ve diğer canlılara taşır Bunun sonucunda bağışıklık mekanizmasını felce uğratmak, organları zedelemek gibi tedavisi olanak dışı olan hastalıklar meydana getirirler
Gurultu Kirliliği
“Gurultu Kirliliği denince, “insanlarda sağlık bakımından gecici bir zaman icin
veya surekli olarak zarar meydana getiren sesler anlaşılır
Gurultu kirliliği yaratan başlıca kaynaklar şunlardır: ulaşım aracları, sanayi
kuruluşları, sosyal donatım, eğlence aracları
Gurultu insanların sinir sistemlerinden, kan dolaşım sistemlerine ve kas gerilimlerine
kadar cok ceşitli zararlar meydana getirir