Çevresel asap sistemi, beyin ve omuriliği vücudun öteki organlarına bağlayan sinirlerden oluşur Bu sinirlerden 12 çifti beyinden, 31 çifti omurilikten çıkarak kollara ayrılır*Beyinden meydana çıkan sinirler baştaki duyu organları, kaslar ve salgı bezleri ile bağlantılıdır Bunlarda vagus siniri iç organlarla bağlıdır
Omurilikten meydana çıkan sinirler duyu ya da motor sinirlerdir Her bir omurilik siniri, ön ve arka kök elde etmek üzere iki kökün birleşmesi ile oluşur Ön kök motor, arkadaki kök duyu sinirlerinden oluşmuştur Kökler omurlar arası delikte birleşerek tek sinir halinde çıkar İnsandaki en büyük asap çifti, bacaklara giden siyatik sinirleridir
Çevresel sinir sisteminde bulunan duyu sinirleri, uyartıları alarak beyne ve omuriliğe götürür Buralarda oluşturulan tepkileri dokulara, bezlere ve organlara taşıyanlar ise motor sinirlerdir
Çevresel sinir sistemi somatik asap sistemi ve otonom sinir sistemi almak üzere iki kısımda incelenir
1)SOMATİK SINIR SİSTEMİ
Somatik asap sisteminde duyu sinirleri ve motor sinirleri bulunur Bu sinirlerin hücre gövdeleri merkezi sinir sisteminde yer alır, uzantıları ise iskelet kaslarına gider İstemlik olarak yapılan bu hareketler bu sistem tarafından denetim edilir Somatik asap sistemini yaratıcı asap hücrelerinin aksonlarında miyelin bulunur böylece impuls iletimi oldukça hızlıdır
2)OTONOM ASAP SİSTEMİ
Otonom sinir sistemi iç organlarımızın mesela yürek, eşey bezleri, mide, ince bağırsak, kan damarları ve salgı bezlerinin çalışmasını denetleyici bir sistemdir Otonom sinirler, isteğimiz dışarıya çalışan iç organların faaliyetlerini düzenler Otonom asap sistemi, sempatik ve parasempatik almak üzere iki öbür kısımdan oluşmaktadır
Sempatik sinirler güç durumlara aleyhinde bizi korur Sempatik sinirler kan damarlarında daralma, yürek atışlarının hızlanması, göz bebeğinin büyümesi, gözyaşı ve tükürük bezlerinde salgı azalması, bronşlarda genişleme, mide hareketlerinde azalma, safra salgısının durması ve idrar torbasında genişlemeye sebep olur
Parasempatik sinirler başa ait sinirlerle birlikte beyinden ve omuriliğin sağrı bölmelerinden çıkar Parasempatik sinirler göz bebeğinin küçülmesi, parlak ve karanlığa gözün uyum yapması, gözyaşı bezinin salgı yapması, yürek atışlarında yavaşlama, bronş daralması, mide hareketlerinin artması, safranın salgılanması, ince ve kalın bağırsak hareketlerinin artması ve idrar kesesinin kasılmasını sağlar
Omurilikten meydana çıkan sinirler duyu ya da motor sinirlerdir Her bir omurilik siniri, ön ve arka kök elde etmek üzere iki kökün birleşmesi ile oluşur Ön kök motor, arkadaki kök duyu sinirlerinden oluşmuştur Kökler omurlar arası delikte birleşerek tek sinir halinde çıkar İnsandaki en büyük asap çifti, bacaklara giden siyatik sinirleridir
Çevresel sinir sisteminde bulunan duyu sinirleri, uyartıları alarak beyne ve omuriliğe götürür Buralarda oluşturulan tepkileri dokulara, bezlere ve organlara taşıyanlar ise motor sinirlerdir
Çevresel sinir sistemi somatik asap sistemi ve otonom sinir sistemi almak üzere iki kısımda incelenir
1)SOMATİK SINIR SİSTEMİ
Somatik asap sisteminde duyu sinirleri ve motor sinirleri bulunur Bu sinirlerin hücre gövdeleri merkezi sinir sisteminde yer alır, uzantıları ise iskelet kaslarına gider İstemlik olarak yapılan bu hareketler bu sistem tarafından denetim edilir Somatik asap sistemini yaratıcı asap hücrelerinin aksonlarında miyelin bulunur böylece impuls iletimi oldukça hızlıdır
2)OTONOM ASAP SİSTEMİ
Otonom sinir sistemi iç organlarımızın mesela yürek, eşey bezleri, mide, ince bağırsak, kan damarları ve salgı bezlerinin çalışmasını denetleyici bir sistemdir Otonom sinirler, isteğimiz dışarıya çalışan iç organların faaliyetlerini düzenler Otonom asap sistemi, sempatik ve parasempatik almak üzere iki öbür kısımdan oluşmaktadır
Sempatik sinirler güç durumlara aleyhinde bizi korur Sempatik sinirler kan damarlarında daralma, yürek atışlarının hızlanması, göz bebeğinin büyümesi, gözyaşı ve tükürük bezlerinde salgı azalması, bronşlarda genişleme, mide hareketlerinde azalma, safra salgısının durması ve idrar torbasında genişlemeye sebep olur
Parasempatik sinirler başa ait sinirlerle birlikte beyinden ve omuriliğin sağrı bölmelerinden çıkar Parasempatik sinirler göz bebeğinin küçülmesi, parlak ve karanlığa gözün uyum yapması, gözyaşı bezinin salgı yapması, yürek atışlarında yavaşlama, bronş daralması, mide hareketlerinin artması, safranın salgılanması, ince ve kalın bağırsak hareketlerinin artması ve idrar kesesinin kasılmasını sağlar