ANKARA – Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Enerji ve Altyapı Genel Başkan Yardımcılığı, 2023 seçimlerinden sonra iktidara gelmeleri halinde enerji alanında atacakları adımlara dair politikalarını tamamladı.
CHP’nin enerji politikaları altı ana ilke, altı tema, altı sektör ve 16 projeye dayandırıldı. 2050 yılı için sıfır emisyon hedefiyle yola çıkan partinin atacağı adımlar arasında İklim Bankası’nın kurulması, yeni kömür santrallerinin yapılmaması, 7 yılda 56 GW gücünde yenilenebilir enerji yatırımının yapılması gibi çok sayıda proje yer aldı.
2050 İÇİN NE SIFIR EMİSYON HEDEFİ
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın’a göre, AK Parti iktidarının enerji alanında uyguladığı politikalar nedeniyle hem enerji üreticileri hem hane halkı hem de sanayici ve esnaf için sürdürülebilir olmayan, enerji faturalarının ödenmesinde zorlanılan bir enerji gerçeği yaratıldı.
CHP’nin elektrik sistemlerine bakış açısının, enerjinin-elektriğin ucuzlaması, ekonominin karbonsuzlaşması ve 2050 net sıfır emisyon hedeflerine ulaşılmasının temel unsurlarına dayandığını belirten Akın’a göre iktidara geldikleri takdirde yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretiminde çok sayıda adım atılacak, güneş, rüzgâr ve diğer düşük karbonlu teknolojilere dair de yatırımlar yapılacak.
ALTI ANA İLKE, ALTI TEMA, ALTI SEKTÖR VE ALTI YENİ KURUM
CHP’nin iktidar olduğu takdirde uygulayacağı enerji politikalarının temelinde altı ana ilke belirlendi. Bu ana ilkeler, enerji yoksulluğunu gözeten ve halkın enerjiye rahat ulaşımını sağlayacak kamu politikaları, enerji arz güvenliğini önemseyen piyasa yapısı, kamunun enerji politikalarındaki rolünün yeniden yapılandırılması, çevreyi koruyan enerji kaynakları ve düşük karbonlu teknolojiler, Türkiye’nin enerji dönüşümü ve enerji dönüşümünün finansmanı şeklinde belirlendi.
Enerji yoksulluğunu önleme, güvenli enerji, ulaşılabilir enerji, verimli enerji, yeşil enerji ve yenilikçi enerji başlığında altı tema belirleyen CHP’nin bu alanda adım atacağı sektörler ise; elektrik, doğalgaz, petrol ve akaryakıt, enerji yoğun sektörlerden dönüşüm, elektrifikasyon, hidrojen enerjisi ve depolama teknolojileri şeklinde sıralandı.
“Enerji sektöründeki” krizleri çözmek adına parlamenter sisteme dönünceye kadar cumhurbaşkanlığına bağlı ‘Milli Enerji Kurulu’ oluşturulacağını belirten CHP, bu alandaki sorunların aşılabilmesi için yeni kurumlara ihtiyaç olduğunu vurguladı. CHP oluşturulacak yeni kurumları ise şu şekilde sıraladı; ‘Yatırım Destek Ofisi’, ‘Sosyal Enerji Fonu’, ‘İklim Bankası’, ‘Enerji Verimliliği ve Dönüşümü Enstitüsü’, ‘Karbon Rezerv Merkezi’, ve ‘Güneş ve Rüzgâr Teknoloji Merkezi.’
‘YENİ KÖMÜR SANTRALLERİ YAPILMAYACAK’
CHP’nin enerji politikaları raporuna göre ilk etapta “enerji yoksulluğu” tanımı yapılacak, partinin bir diğer projesi olan ‘Aile Destekleri Sigortası’ ile uyumlu yoksulluk yaşayan hane halkına enerji desteği sağlanacak. Bu kapsamda CHP’nin atacağı adımlardan bir diğeri de Sosyal Enerji Fonu’nun kurulması olacak. Bu fon üzerinden yoksul hane ve destek bekleyen KOBİ’lere doğrudan destek verilecek.
Uluslararası enerji politikalarının ve enerji fiyatlarının yakından izlenmesini amaçlayan parti cumhurbaşkanlığına bağlı Milli Enerji Kurulu oluşturarak 5 yıllık kısa, orta ve uzun vadeli planlamaları hayata geçirecek. Enerji güvenliğinin sağlanmasında kamuya daha fazla sorumluluk vermeyi taahhüt eden CHP, özel sektörün de önünün kapatılmayacağını belirtti.
İktidar olmaları halinde yeni kömür santralleri yapılmayacağını, mevcut kömür santrallerinin kısa vadede çevreye uyumlu hale getirileceğini, nükleer enerjide mevcut uygulamada yerli teknolojilerin geliştirilmesini ve teknoloji transferini sağlayacak tedbirlerin alınacağını belirten CHP, yeşil hidrojen stratejik yol haritasının da hazırlanacağını taahhüt etti.
7 YILDA 56 GW GÜCÜNDE YENİLEBİLİR ENERJİ YATIRIMI
CHP’nin hazırladığı raporda atmayı taahhüt ettikleri adımlar ve projelerde yer aldı. Buna göre ilk proje ‘Enerji sektöründe sıfır bürokrasi’ olacak. Kamunun bu alandaki mevcut kurumsal mimari, iş ve onay süreçlerinin gözden geçirileceğini belirten CHP, iktidarlarının ilk otuz gününde tüm sektör temsilcileri ile ilgili STK’larla ve kurumlarla görüşüleceğini belirtti. Bu kapsamda Yatırım Destek Ofisi (YADO) kuracağını ifade eden parti buranın enerji yatırımcılarının kamu tarafındaki tek temas noktası olacağını belirtti.
2030 yılına yenilenebilir enerjide büyük atılımlarla gireceklerini, 2023-2030 yılları arasında toplam 56 GW kurulu gücünde yenilenebilir enerji yatırımı yapacaklarını, bunların güneş, rüzgâr, jeotermal, biokütle alanlarında olduğunu belirten CHP, çiftçiler için güneşten elektrik üretip ücretsiz tarımsal ihtiyaçlarda karşılanacağını da vurguladı.
Güneş ve depolama teknolojileri sektörüne yatırım yapılacağını, “doğa dostu olmayan” HES’lere karşı güneş enerjisi ile çözüm üreteceklerini, göletlerin üzerine kurulacak panellerle HES’lerin hem sudan hem güneşten elektrik üretebileceğini ifade eden CHP, enerji tasarrufu ve verimliliği için de politikalar hazırladı. Buna göre 2030 yılında 2020 yılına göre yüzde 20 enerji tasarrufuna ulaşılması hedeflendi.
Çiftçilere bedava elektrik ve vergisiz mazot verileceğini, taşımacılık sektöründe uygulanan ÖTV’nin ise sıfırlanacağını belirten CHP, elektrikli ve hibrit araçlarda da alınan KDV ve ÖTV’nin sıfırlanacağını taahhüt etti. CHP’nin vaatleri arasında Karbon Rezerv Merkezi’nin kurulması, altyapısı tamamlanmış, herkes için ucuz ve yüzde yüz yerli elektrikli otomobil de yer aldı.
CHP’nin iktidara gelmesi halinde ilk 90, 180 ve 365 gün içerisinde atacağı adımlar şu şekilde sıralandı:
İLK 90 GÜN İÇİNDE ATILACAK ADIMLAR
Kalıcı yaz saati uygulamasında tartışmalara son verilecek ve yaz-kış saati uygulamasına geçilecektir.TEİAŞ Özelleştirme kapsamından çıkarılacaktır. BOTAŞ Özelleştirme kapsamına alınmayacaktır.Enerji yoksulluğu tanımı hiçbir ayrımcılık gözetilmeden, nesnel ve kapsayıcı bir şekilde yapılacak ve kamuoyu ile paylaşılacaktır.Stratejik Planlama Teşkilatı ile birlikte Türkiye'nin 2050 Yılı Enerji Dönüşümü Yol Haritası hazırlanarak tüm paydaşlara lanse edilecektir.Türkiye'nin enerji yol haritasında kullanılacak iş modelleri ve finansman mekanizmalarının tasarımı yapılacaktır.Türkiye'nin Yeşil Mutabakatı, enerjide hem arz güvenliğinin sağlanması hem düşük karbonlu enerji dönüşümünü yansıtan sektöre ve piyasaya ilişkin enerji kısa, orta ve uzun vadeli projeksiyonlar yapılacak ve tüm paydaşlarla şeffaf bir şekilde paylaşılacaktır.Sosyal Enerji Fonu kurulacaktır.Akkuyu Nükleer Santral Projesi hakkında mevcut durumun analizi, sözleşme detayları incelenecek. Sinop ve Trakya’da yapılacağı açıklanan nükleer santral projeleri ise tamamen iptal edilecek.180 GÜN İÇİNDE ATILACAK ADIMLAR
2030 Yenilenebilir Enerji Yatırımları Yol Haritası saptanacak ve kamuoyuna duyurulacaktır. Güneş, rüzgâr, pompajli hidroelektrik, jeotermal, biyokütle, hibrit projeler, çatı PV yatırım seferberliği tüm detaylarıyla saptanmış olacaktır. 2030 yılına kadar yapılacak olan yenilenebilir enerji yatırımlarının planlanma, fizibilite ve finansman modellerine başlanacaktır. Enerji Verimliliği Dönüşüm Enstitüsü kurulacaktır. Ulaşımda elektrikli araç altyapısının en hızlı şekilde hayata geçirilmesini temin edecek iş ve finansman modelleri hayata geçirilecektir. İklim değişikliği sebebiyle üretim yapamayan, çalışması durumunda ekosisteme zarar veren, yerel tarımı engelleyen hidroelektrik santrallerin kapatılması süreçleri başlatılacaktır. EÜAŞ ve TEİAŞ'da elektrifikasyonun artan rolünü ve yeni teknolojik gelişmeleri yansıtacak şekilde SCADA ve en ileri teknolojik altyapıyla güçlendirilecektir. Yükseköğretim kurumlarda Türkiye enerji dönüşümünü gerçekleştirecek program ve modüllerin tanımlanacak, aksiyon planları oluşturulacaktır.365 GÜN İÇİNDE ATILACAK ADIMLAR
Enerji sektöründe yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, dijitalleşme ve yeni teknolojiler yoluyla yeşil dönüşümü destekleyecek müstakil ve uzmanlaşmış bir finansman kuruluşu kurulacaktır: İklim Bankası Karbon piyasasına, AB piyasaları ile uyum da gözetilerek işlerlik kazandırılacak, kamunun yürüteceği yenilenebilir ve enerji verimliliği projelerinden karbon kredi geliştirme faaliyetlerini yürütecek Karbon rezerv merkezi kurulacaktır. Yerli doğalgazdan gübre üretimine başlanacaktır. Türkiye için Yeşil Hidrojen Enerjisi Yol Haritası hazırlanacaktır. Türkiye enerji dönüşümü netleşmesi, kamuoyu ve tüm paydaşlarla paylaşılacaktır. Yedi Bölgede enerji kooperatifi projelerine başlanacaktır.