Cobanoğulları Beyliği, Kastamonu'da Turkiye Selcuklularının uc beyi (beylerbeyi) olarak bulunan, Oğuzların Kayı boyuna mensup Husameddin Coban tarafından kurulmuştu Sultan I Ala edDin Keykubad, Coban Bey'i deniz aşırı Suğdak (Kırım) seferi ile gorevlendirilmişti (1225 veya 1227) Coban Bey'in bu sefer sonunda kazandığı başarı neticesinde Kastamonu arazisinin hizmetine karşılık mukafat olarak kendisine verilmiş ve bu tarihten itibaren beyliğin kurulmuş olması muhtemeldir Onun ve oğlu Alp yuruk (yurek) hakkında bilgimiz yok denecek kadar azdır Daha sonra tahta gecen Muzaffer edDin Yavlak Arslan ise Turkiye Selcuklularına ve İlhanlılara tabi idi Bununla beraber Selcukluların taht mucadelelerine karışmış ve Rudneddin Kılıc Arslan'ı sultan ilan ederek bağımsızlığını kazanmak istemişti
İlhanlı GeyhatU, Sultan Mes'Ud ve Vezir Necmeddin idaresinde bir Selcuklu ve Moğol ordusunu Kastamonu uzerine gonderdi Yapılan savaşta Yavlak Arslan oldu (1292) Selcuklu sultanı Mes'Ud bu savaşta kendisine yardımcı olan Şemseddin Yaman Candar'a Kastamonu ve havalisinin idaresini verdi Ancak Yavlak Arslan'ın oğlu Nasıreddin MahmUd bir sure daha Kastamonu'da hukum surdu Nihayet Candaroğlu Suleyman Paşa bir baskınla Kastamonu'ya hakim olmuş ve Cobanoğulları Beyliği'ne son vermişti (1309)
Cobanoğulları devrinde Kastamonu'da kultur ve imar faaliyetleri cok ilerlemişti Meşhur bilgin Kutbeddin Şirazi İhtiyarat elMuzafferiadlı eserini Musaffereddin Yavlak Arslan'a ithaf etmişti
Ayrıca Hoylu Hasan b Abdulmumin eseri Nuzhet elKuttabı Yavlak Arslan adına ve bu eserin muhtasarını ise MahmUd Bey adına yazılmıştı Cobanoğulları adına yazılmış başka eserlerde mevcuttur
Cobanoğulları beyleri:
1 Husameddin Coban Bey
2 AlpYurek Bey
3 Muzaffereddin YulukArslan Bey (12841292)
4 Nasıreddin Mahmud Bey (12921320)