Evliliğini sonlandırma kararı alıp ilişkisini bitirmeye hazırlanan çiftler için arada çocuk varsa bunu açıklamak epey zordur. Hiçbir şekilde olumlu etkilenmeyecek olan çocukta olabildiğince az hasarla çıkabilmek için boşanmanın çocuğa uygun şekilde açıklanması gerekir. Boşanma çocuklara ne zaman söylenmeli, boşanmak için uygun yaş hangisi? Çocuğa boşanma nasıl anlatılmalı? Boşanmanın çocuklardaki psikolojik etkisi:
Evliliğini sonlandırmak isteyen çocuklu çiftlerin kendilerini bekleyen en ciddi sıkıntıda aldıkları boşanma kararını çocuklarına açıklamaktır. Aile içi şiddet, maddi problemler, birbirleriyle geçinememe gibi çeşitli faktörlerden dolayı alınan boşanma kararı, sadece tarafları değil bu tarafların meyvesi olan çocuğunda hayatını direkt olarak etkileyecektir. Anne babanın kendi ilişkilerine yönelik vermiş oldukları bu karardan çocuğun olabildiğince az hasarla çıkabilmesi için sürecin çok iyi şekilde yönetilmesi gerekir. Çocuk anne ve babasının evdeki tartışmalarına daha önce hiç şahit olmadıysa, anne ve babasının neden boşanma kararını aldığını idrak edemez. Okulöncesi dönemdeki bir çocuk, anne babasının boşanacağını öğrendiği zaman bu durumun kendi davranışlarından dolayı olduğunu düşünerek suçluluk psikolojisiyle kendisini mesul tutabilir. Kendi bakış açılarından baktıkları zaman olayın merkezinde kendilerini görüp boşanmada ana etkenmiş gibi hissedebilirler. Eğer anne ile baba, boşanmaya kesin olarak karar vermemişse durumu netleştirmeden çocuğa boşanma mevzusu açılmamalıdır.
TIKLA OKU: EVLİLİK KADER Mİ? DUA KADERİ DEĞİŞTİRİR Mİ?
BOŞANMA ÇOCUĞA NASIL AÇIKLANMALI? YAŞ GELİŞİMİNE GÖRE BOŞANMA NASIL ANLATILIR?
Sağlıklı yürümeyen ilişkilerde boşanmayı tercih eden çiftler, boşanma nedeni ne olursa olsun çocuklarına bu durumu nasıl izah edeceği konusunda önceden konuşmalılar. Çiftlerin bu konuyla ilgili en hassasiyet göstermesi gereken nokta, çocuklarının gözünden bakarak onların yaş ve gelişim düzeyine göre bu kararı açıklamalarıdır. Çünkü boşanma durumundan en az anne ve baba kadar etkilenecek biri varsa oda çocuktur. Bu nedenle anne ve babalar farklı cevaplar vererek çocuğun kafasını daha çok karıştırmamalıdır.
Olabildiğince sakin bir şekilde detaylara girmeden ve çocuğun yaş özellikleri göz önünde bulundurularak açıklanmalıdır.
Boşanmanın hiçbir şekilde kötü bir şey olmadığının hayatının yine aynı şekilde gideceğini çocuğa anlatmak onu oldukça rahatlatacaktır. Ebeveynler, aralarındaki problemi hiçbir şekilde çocuğa yansıtmamalı, ve çocuğunun bu durumdan olumsuz etkilenmemesi için elinden geleni yapmalıdır.
TIKLA OKU: EŞLERİN SEVGİ VE MUHABBETİ ARTMASI İÇİN DUALAR
Boşanma sonrasında eşlerin arasındaki iletişimin güçlü kalabilmesi çocuğun günlük işlerini kolaylaştıracaktır. Bazı ebeveynler boşanma sonrasında daha sert ve katı kuralları olurken bazılarında ise daha esnek ve sakin davranırlar. Boşanmada olması gereken ideal tutum ise ne çok sert ne de çok yumuşak olunmalıdır. Çocuğun bakımıyla ilgilenen kişi ailedeki değişikliklerden haberi olmalıdır.
Boşanmış çiftlerin yakın akrabalarından bakıcı tutulması ise doğru bir yaklaşım değildir. Çünkü ailedeki duygusal nedenlerden dolayı çocuğa yansıtma ihtimali olmasından dolayıdır.
TIKLA OKU: ALDATAN ERKEK AFFEDİLMELİ Mİ? ALDATMA NEDENLERİ...
BOŞANMAYI ÇOCUĞA KİM SÖYLEMELİ?
Çocuğa boşanma kararını açıklarken mümkünse çiftlerin bir arada olması önerilir. Böylelikle her iki ebeveynde ortak bir noktada konuşacak ve kendilerinin kötü olmamaları için eşlerini suçlayabileceği ya da çocuk gözünde kötü olabileceği izlenimler oluşmaz. Güvenli, sessiz ve sakin bir mekanda çocuğunda sorularını cevaplayabileceği bir ortam hazırlanmalıdır. Anlatılandan ziyade çocuğun ne anladığı daha önemlidir.
Bu yüzden ne anladığını sormak ve duygularının yeterince açığa çıkartabilmesine izin vermek en doğru yaklaşım şekli olacaktır.
BOŞANMA ÇOCUĞA NE ZAMAN SÖYLENMELİ? EVLERİ AYIRMADAN ÖNCE...
Boşanma kararı alan bazı çiftler çocuklarına boşanacaklarını en son ki evrede söylerler. Çocuğu derinden sarsacak bu olay karşısında anne ve babalar henüz vakit geçmemişken çocuk yasını bile tutamamışken evlerini ayırmaları çok büyük bir yanlış olur. Bu gibi eylemler çocuklar için oldukça hızlıdır. Boşanma algısına alışabilmeleri için zamana ihtiyaçları vardır.
TIKLA OKU: DÜĞÜN TAKILARI KİME AİT? DİNE GÖRE...
BOŞANMAK İÇİN ÇOCUĞUN UYGUN YAŞI NEDİR?
Londra'da yapılan araştırma neticesinde boşanmada ergenler çocuklardan daha fazla etkilenmektedir. Ortalama 6.000 çocuğun verilerinin göz önünde bulundurulduğu araştırmada, 7 ila 14 yaşları arasında anne babası boşanmış çocukların boşanmamış olanlara göre duygusal sorun yaşama olasılıklarının daha fazla olduğunu gösteriyor. 7 yaşın altındaki çocuklar açısından bu durumun bir fark yaratmadığı görüldü.
Davranışsal problemleri olan 3, 5, 7, 11 ve 14 yaşlarındaki çocukların ruh sağlığı raporları incelenince, en fazla etkinin ergenlik döneminde olduğu tespit edilmiştir.
TIKLA OKU: BOŞANMANIN GÜNAHI VAR MI? İSLAMDA BOŞANMANIN HÜKMÜ
HANGİ YAŞTAKİ ÇOCUK BOŞANMADAN NASIL ETKİLENİR?
Boşanma faktörünün çocuklardaki etkileri bazı değişkenliklere farklılık oluşturmaktadır. Bu değişkenlikleri sıralayacak olursak, cinsiyet, yaş, evdeki çatışmalar, sosyal çevre, kardeş olup olmaması gibi örneklerdir.
OKULÖNCESİ DÖNEMDE (3-6 YAŞ ÇOCUKLARDA BOŞANMANIN ETKİSİ)
-Boşanmayı tam idrak edemezler, ebeveynlerden birinin hayatında aktif olamayacağını hissetme,
-Okul hayatında eğitimde isteksizlik,
-Maddi isteklerde artış,
-Öfke krizlerini sık yaşama,
-Uyku düzeninde problemler,
-Sıkıntılı ruh halleri gibi davranışlar görülür.
Boşanmada en çok etkilenen yaş aralığı 5-6 yaş kız grubudur. 8-10 yaş erkek grubuna göre boşanmadan daha fazla etkilenmektedirler.
ÇOCUKLAR BOŞANMAYI KESİN BİR ŞEKİLDE NE ZAMAN ANLAYABİLİR? ÇOCUKLARIN BOŞANMAYI ANLAMA YAŞI...
Ortalama 9-10 yaşına gelmiş bir çocuk anne ve babasının almış olduğu boşanma kararını artık tam olarak anlayabilir.
İLKOKUL DÖNEMİNDE ÇOCUĞUN BOŞANMADAKİ ETKİLERİ:
-Geleceğe yönelik artan kaygılar,
-Azalan oynama isteği,
-İçe kapanıklık,
-Sosyal çevreden asosyalliğe geçiş,
-Unutkanlık,
-Kayıp duygulara rastlanmaktadır.