Çene yüz yerini şekillendiren temel işlevler teneffüs, çiğneme ve yutkunmadır. Evladın sağlıklı büyüme-gelişimi için bu işlevlerin yanlışsız ve kâfi olması gerekir.
ÇİĞNEME:
Sahih olan ağızın her iki tarafında değiştirerek çiğnemek ve kesme sırasında alt çeneyi ileri itmektir. Tek taraflı çiğneme, ilgili tarafın daha ziyade büyümesine ve buna bağlı olarak bir tarafta çapraz kapanış gelişmesine neden olabilir. Çenelerin kapatılması sırasında dişlerdeki düzensizliklerden kaynaklı erken temaslar evladın çenesini kaydırarak sıradan dışı bir konumda kapatmasına neden olabilir. Çene eklemi bu duruma adapte olacağından, büyüme-gelişimin erken periyodunda düzeltilmeyen anormaliler kalıcı hale gelir ve evlatla birlikte büyür.
“Tedaviye erken başlarsanız yüz sizin standartlarınıza adapte olur; tedaviye geç başlarsanız siz standartlarınızı yüze adapte etmek zorunda kalırsınız.”
C.Gugino
YUTKUNMA
Beslenmeye yönelik olmayan emme işlevinin 3-4 yaş sonrasına kadar devam etmesi bebeklik yutkunmasını kalıcı hale getirebilir. Bu kusurlu alışkanlık damak kubbesinin derinleşmesine, üst çenenin dar oluşmasına ve ön dişler arasında açıklık gelişmesine neden olabilir. Günahlı yahut uzamış bu alışkankanlık tıpkı hengamda üst damağa yerleşmesi gereken lisan ucunun ön dişler arasına itilmesiyle alt ve üst keser dişlerin ölçüsüz fırlaklaşmasına yahut alt-üst kesici dişler arasında açıklık kalmasına sebep olabilir. Lisanın arkaya yanlışsız itildiği yutkunma biçimlerinde alt ve üst azı dişler arası açık kalabilir.
TENEFFÜS:
Yüzün orta kısmının ve üst çenenin kâfi büyümesi ve hakikat gelişimi için burun teneffüsü kesinlikle gereklidir. Nefes yolu tıkanıklıkları nedeniyle ağız teneffüsü yapan çocuklarda ağız umumiyetle açık olduğundan lisan ağız tabanına yayılmış yahut bastırılmıştır.
Üst çenenin ve burun tabanının enine gelişimi gayrikâfi kalır, hasebiyle damak kubbesi dardır, bir tarafta yahut iki tarafta çapraz kapanış gelişebilir. Üst dudak ekseriyetle kısadır, hasta dudaklarını kapatabilmek için çene kaslarını da kullanmak durumunda kalır. Evlat daha rahat nefes almak için başını geri atmalıdır. Lakin bu biçimde ufku göremeyeceğinden boynunu öne uzatır. Omuzlar öne gerçek yuvarlanmış, sırt hafif kamburdur.
Daima ağız teneffüsü yapanlarda havayolu boyutları azalabilir, bu durumda apne, horlama üzere uyku bozuklukları gelişebilir. Büyüme hormonunun yalnızca gece salgılandığı da göz önünde tutulduğunda tüm dokulara gereğince oksijenin gittiği kaliteli bir uyku için burun teneffüsü temin edilmelidir. Bu maksatla fizyoterapist, konuşma terapisti ve kulak burun boğaz kompetanı ile ortak çalışmak gerekebilir.
ÇİĞNEME:
Sahih olan ağızın her iki tarafında değiştirerek çiğnemek ve kesme sırasında alt çeneyi ileri itmektir. Tek taraflı çiğneme, ilgili tarafın daha ziyade büyümesine ve buna bağlı olarak bir tarafta çapraz kapanış gelişmesine neden olabilir. Çenelerin kapatılması sırasında dişlerdeki düzensizliklerden kaynaklı erken temaslar evladın çenesini kaydırarak sıradan dışı bir konumda kapatmasına neden olabilir. Çene eklemi bu duruma adapte olacağından, büyüme-gelişimin erken periyodunda düzeltilmeyen anormaliler kalıcı hale gelir ve evlatla birlikte büyür.
“Tedaviye erken başlarsanız yüz sizin standartlarınıza adapte olur; tedaviye geç başlarsanız siz standartlarınızı yüze adapte etmek zorunda kalırsınız.”
C.Gugino
YUTKUNMA
Beslenmeye yönelik olmayan emme işlevinin 3-4 yaş sonrasına kadar devam etmesi bebeklik yutkunmasını kalıcı hale getirebilir. Bu kusurlu alışkanlık damak kubbesinin derinleşmesine, üst çenenin dar oluşmasına ve ön dişler arasında açıklık gelişmesine neden olabilir. Günahlı yahut uzamış bu alışkankanlık tıpkı hengamda üst damağa yerleşmesi gereken lisan ucunun ön dişler arasına itilmesiyle alt ve üst keser dişlerin ölçüsüz fırlaklaşmasına yahut alt-üst kesici dişler arasında açıklık kalmasına sebep olabilir. Lisanın arkaya yanlışsız itildiği yutkunma biçimlerinde alt ve üst azı dişler arası açık kalabilir.
TENEFFÜS:
Yüzün orta kısmının ve üst çenenin kâfi büyümesi ve hakikat gelişimi için burun teneffüsü kesinlikle gereklidir. Nefes yolu tıkanıklıkları nedeniyle ağız teneffüsü yapan çocuklarda ağız umumiyetle açık olduğundan lisan ağız tabanına yayılmış yahut bastırılmıştır.
Sol art tarafta çapraz kapaış |
Daima ağız teneffüsü yapanlarda havayolu boyutları azalabilir, bu durumda apne, horlama üzere uyku bozuklukları gelişebilir. Büyüme hormonunun yalnızca gece salgılandığı da göz önünde tutulduğunda tüm dokulara gereğince oksijenin gittiği kaliteli bir uyku için burun teneffüsü temin edilmelidir. Bu maksatla fizyoterapist, konuşma terapisti ve kulak burun boğaz kompetanı ile ortak çalışmak gerekebilir.