*
Çocuğunuzun hobi niyetli araştırmalar dıştan müsabaka rekabet içeren spor yapmasının da olumlu sonuçları arasında enerji deşarjı, disiplinli olmayı öğrenme, süre yönetimi, grup çalışmasını öğrenme, hırsı yönetme, işbirliğinde rol alma, adaletli olma, ve kazandığında ya da kaybettiğinde olgunlukla karşılama sayılabilir
Ayrıca spor gibi olumlu aktivitelere dahil olan çocuklar daha eksik riskli davranışlar sergiler
Ancak bazı deneyimler dürüst şekilde yönetilmediğinde, sporun zeka çocuklar üzerinde negatif etkilerigörülebilir
Mesela; sözel istismar uygulayan antrenörler, aşırı zorlama, ekip içerisindeki zorbalık, takım içi veya takımlar arası adaletsiz davranışlar, kaybetme durumda cesaretin kırılması veya galip gelmek için uygunsuz yollara başvurmak sayılabilir
Çocukların erken yaşlardan spordan olumlu etkilenmeleri ve bu aktiviteyi yaşam boyu sürdürebilmeleri için ortaya çıkabilecek negatif etkileri iyi bir şekilde yönetilmelidir
Bu etkenler ile baş etme, *kazanırken adaletli ve olgun olma, yenilgiye rağmen pes etmeme konusunda ona muavin olabilirsiniz Realist beklentiler ile ulaşılabilir hedefleri olan dinç rekabet her çocuk için faydalıdır Çocuğunuzun rekabet içerisinde sağlıklı tutumlar sergilemesi ve adaletli kalabilmesi için aşağıdaki önerilerden faydalanabilirsiniz
*
Çocuğunuzu, yalnızca rakiplerini yenme duygusu ile yok, kendi başarıları ile rekabet etmesi konusunda cesaretlendirin*
*
Rol modelleri hakkında sohbet edin Çocuğunuzun seçtiği spor karşılaşmalarında adil davranan kişilere uyarı çekin Benzer şekilde sporculardan birinin uygun olmayan bir tavır sergilemesiüzerine ve muhtemel sonuçları hakkında çocuğunuz ile konuşabilirsiniz
*
Çocuğunuza kazanmanın defalarca her şey olmadığını, kandırma veya uygun olmayan davranışların başarısına gölge düşüreceğini anlatın Bu tür davranışları görebilen ekip arkadaşlarının, aleyhinde takımınantrenörlerinin, hakemlerin neler düşüneceğini ve ne gibi sonuçları olacağı üstünde durun*
*
Çocuğunuzla maç müsabaka hakkında konuşurken kazanmakaybetme üzerine odaklanmamaya çalışın Mesela; karşılaşmada kim kazandığını ilk olarak sormak yerine en çok hangi hareketleri beğendiğini, hangi oyunu beğenmediğinisorabilirsiniz
*
Katıldığı spordan beklentilerinizin gerçekçi olmasına itina gösterin Hedefler belirlerken bir anda büyük bir kasıt ayarlamak yerine daha ulaşılabilir küçük hedefler saptamak daha etkili olacaktır
*
Çocuğunuz bir koşul hakkında, “Bu adaletsizlik! dediğinde ona sorular sorarak bu konudaki duygu ve düşüncelerini öğrenmeye çalışın Bu durumda neler değişir ise adaletli olacağı üstüne de konuşabilirsiniz
*
Çocuğunuza hak ettiği sürece ayrıcalıklardan faydalanacağını netçe ifade edin ve bunu uygulamaya sokun*
Çocuğunuzun, öteki kişilerin duygu ve düşüncelerine hürmet duymasını öğretin
*
Çocuğunuza hudut koyarken adaletli davranın Mesela; “Vurmak değil çağırmak yerine “ Onun sana vurmasına veya senin ona vurmana müsade veremem Diyebilirsiniz
*
Bir resim kağıdını bir çizgi ile ikiye bölün Bir tarafında çocuğunuzdan haksızlık olarak nitelendirdiği bir şeyi çizmesini isteyin, diğer tarafına ise bu durumun nasıl daha haklıadaletli olabileceğini resmetmesini isteyin Çocuğunuz resmini tamamladığında açık uçlu sorular sorarak koşul üzerinden sohbet edin
Çocuğunuzun kandırma yapmasına göz yummayın Katıldığı sporun kurallarını her tarafta netçe belirleyin ve söze dökün Çocuğunuz kandırma yaptığında bunu ayrım ettiğinizi *açıklama etmeniz önemlidir Çocuğunuza rekabet ve kazanmak değin *oyundan keyif almanında manâlı olduğunu *sık sık hatırlatın
*
*Çocuğunuza yerinde spor seçerken adaletli davranmayı sürdürebilmesi için:
• Çocuğunuzu spora yöneltirken verdiğiniz kurstaki rekabet düzeyine, ekip içinde ve dışarıya konulmuş olan kuralların neler olduğuna, antrenörlerin ekip ile alıştırma tutumlarını mutlaka bilin Çocuğunuzun ilgisi ve becerileri doğrultusunda bir seçim yapmanız önemlidir
*
• Çocuğunuzu yaptığı sporda yardım olun, eleştirilerinizin yapıcı olmasına itina gösterin Çocuğunuzun becerileri ve performansı ile ilgili sabırlı ve güven verici bir tutumda olun, çocuğunuzun müsabakalarına katılım gösterin ve sonuç ne olursa olsun iyibir performans ve gayreti için onu kutlayın
*
• Çocuğunuzun “şampiyon olmanın ne olduğunu ve nasıl olduğunu anlatın Ona birincil takıma dahil olduğunda hemen istediği sonucu almamanın alışılagelmiş olduğunu, hedeflerini ilk kez kendini temel alarak koyması gerektiğinden bahsedin Karşılaşmalar; aleyhinde takımı iftira atmak, aldatma yapmak yerine en iyi performansını görünmek için onu motive ediyor olmalıdır
*
• Çocuğunuzun üstünde büyük bir zorlama oluşturulmadığından belirli olun Galibiyet ricası baskıya dönüşmemelidir Aşırı zorlama çocuğunuzda psikolojiksomut sorunlara sebep olacaktır
Spor yaparken edinilen etik davranışlar çocuğunuza ömür boyu olumlu değerler katacaktır Her çocuk mutlaka ilgisine, bedenine uygun bir sporu uzun süreli, hatta erişkinliğinde de yapmalıdır
*
Ayşe Başak Erk
Uzm Gelişim Psikoloğu
Mika Psikoloji
wwwcocuklaringelisimicom
*
*
*
*
Çocuğunuzun hobi niyetli araştırmalar dıştan müsabaka rekabet içeren spor yapmasının da olumlu sonuçları arasında enerji deşarjı, disiplinli olmayı öğrenme, süre yönetimi, grup çalışmasını öğrenme, hırsı yönetme, işbirliğinde rol alma, adaletli olma, ve kazandığında ya da kaybettiğinde olgunlukla karşılama sayılabilir
Ayrıca spor gibi olumlu aktivitelere dahil olan çocuklar daha eksik riskli davranışlar sergiler
Ancak bazı deneyimler dürüst şekilde yönetilmediğinde, sporun zeka çocuklar üzerinde negatif etkilerigörülebilir
Mesela; sözel istismar uygulayan antrenörler, aşırı zorlama, ekip içerisindeki zorbalık, takım içi veya takımlar arası adaletsiz davranışlar, kaybetme durumda cesaretin kırılması veya galip gelmek için uygunsuz yollara başvurmak sayılabilir
Çocukların erken yaşlardan spordan olumlu etkilenmeleri ve bu aktiviteyi yaşam boyu sürdürebilmeleri için ortaya çıkabilecek negatif etkileri iyi bir şekilde yönetilmelidir
Bu etkenler ile baş etme, *kazanırken adaletli ve olgun olma, yenilgiye rağmen pes etmeme konusunda ona muavin olabilirsiniz Realist beklentiler ile ulaşılabilir hedefleri olan dinç rekabet her çocuk için faydalıdır Çocuğunuzun rekabet içerisinde sağlıklı tutumlar sergilemesi ve adaletli kalabilmesi için aşağıdaki önerilerden faydalanabilirsiniz
*
Çocuğunuzu, yalnızca rakiplerini yenme duygusu ile yok, kendi başarıları ile rekabet etmesi konusunda cesaretlendirin*
*
Rol modelleri hakkında sohbet edin Çocuğunuzun seçtiği spor karşılaşmalarında adil davranan kişilere uyarı çekin Benzer şekilde sporculardan birinin uygun olmayan bir tavır sergilemesiüzerine ve muhtemel sonuçları hakkında çocuğunuz ile konuşabilirsiniz
*
Çocuğunuza kazanmanın defalarca her şey olmadığını, kandırma veya uygun olmayan davranışların başarısına gölge düşüreceğini anlatın Bu tür davranışları görebilen ekip arkadaşlarının, aleyhinde takımınantrenörlerinin, hakemlerin neler düşüneceğini ve ne gibi sonuçları olacağı üstünde durun*
*
Çocuğunuzla maç müsabaka hakkında konuşurken kazanmakaybetme üzerine odaklanmamaya çalışın Mesela; karşılaşmada kim kazandığını ilk olarak sormak yerine en çok hangi hareketleri beğendiğini, hangi oyunu beğenmediğinisorabilirsiniz
*
Katıldığı spordan beklentilerinizin gerçekçi olmasına itina gösterin Hedefler belirlerken bir anda büyük bir kasıt ayarlamak yerine daha ulaşılabilir küçük hedefler saptamak daha etkili olacaktır
*
Çocuğunuz bir koşul hakkında, “Bu adaletsizlik! dediğinde ona sorular sorarak bu konudaki duygu ve düşüncelerini öğrenmeye çalışın Bu durumda neler değişir ise adaletli olacağı üstüne de konuşabilirsiniz
*
Çocuğunuza hak ettiği sürece ayrıcalıklardan faydalanacağını netçe ifade edin ve bunu uygulamaya sokun*
Çocuğunuzun, öteki kişilerin duygu ve düşüncelerine hürmet duymasını öğretin
*
Çocuğunuza hudut koyarken adaletli davranın Mesela; “Vurmak değil çağırmak yerine “ Onun sana vurmasına veya senin ona vurmana müsade veremem Diyebilirsiniz
*
Bir resim kağıdını bir çizgi ile ikiye bölün Bir tarafında çocuğunuzdan haksızlık olarak nitelendirdiği bir şeyi çizmesini isteyin, diğer tarafına ise bu durumun nasıl daha haklıadaletli olabileceğini resmetmesini isteyin Çocuğunuz resmini tamamladığında açık uçlu sorular sorarak koşul üzerinden sohbet edin
Çocuğunuzun kandırma yapmasına göz yummayın Katıldığı sporun kurallarını her tarafta netçe belirleyin ve söze dökün Çocuğunuz kandırma yaptığında bunu ayrım ettiğinizi *açıklama etmeniz önemlidir Çocuğunuza rekabet ve kazanmak değin *oyundan keyif almanında manâlı olduğunu *sık sık hatırlatın
*
*Çocuğunuza yerinde spor seçerken adaletli davranmayı sürdürebilmesi için:
• Çocuğunuzu spora yöneltirken verdiğiniz kurstaki rekabet düzeyine, ekip içinde ve dışarıya konulmuş olan kuralların neler olduğuna, antrenörlerin ekip ile alıştırma tutumlarını mutlaka bilin Çocuğunuzun ilgisi ve becerileri doğrultusunda bir seçim yapmanız önemlidir
*
• Çocuğunuzu yaptığı sporda yardım olun, eleştirilerinizin yapıcı olmasına itina gösterin Çocuğunuzun becerileri ve performansı ile ilgili sabırlı ve güven verici bir tutumda olun, çocuğunuzun müsabakalarına katılım gösterin ve sonuç ne olursa olsun iyibir performans ve gayreti için onu kutlayın
*
• Çocuğunuzun “şampiyon olmanın ne olduğunu ve nasıl olduğunu anlatın Ona birincil takıma dahil olduğunda hemen istediği sonucu almamanın alışılagelmiş olduğunu, hedeflerini ilk kez kendini temel alarak koyması gerektiğinden bahsedin Karşılaşmalar; aleyhinde takımı iftira atmak, aldatma yapmak yerine en iyi performansını görünmek için onu motive ediyor olmalıdır
*
• Çocuğunuzun üstünde büyük bir zorlama oluşturulmadığından belirli olun Galibiyet ricası baskıya dönüşmemelidir Aşırı zorlama çocuğunuzda psikolojiksomut sorunlara sebep olacaktır
Spor yaparken edinilen etik davranışlar çocuğunuza ömür boyu olumlu değerler katacaktır Her çocuk mutlaka ilgisine, bedenine uygun bir sporu uzun süreli, hatta erişkinliğinde de yapmalıdır
*
Ayşe Başak Erk
Uzm Gelişim Psikoloğu
Mika Psikoloji
wwwcocuklaringelisimicom
*
*
*
*