Cocuk ve Alerji
Allerji nedir?
Alerji vucudumuzun bağışıklık sisteminin cevremizde bulunan ve zararlı olmayan bazı maddelere karşı, (ki bunlara alerjen denir) aşırı şeklide ve anormal bir reaksiyon vermesidir
Bağışıklık sistemimiz cevremizde bulunan ve vucudumuza burun, nefes yolları, barsaklar ve deriden giren yabancı ve zararlı maddelere karşı yaşamı devam ettirmek icin engelleyici reaksiyonlar verir Bu reaksiyonla bağışıklık sistemi hucreleri zararlı maddeleri ortadan kaldırır yada girmelerini engeller Alerjide ise bağışıklık sistemi bundan bir miktar farklı bir yolla ve vucut icin zararlı olmayan maddelere karşı ancak vucut icin zararlı olan aşırı bir reaksiyon verir Bu reaksiyon alerjinin gorulduğu organda kronik bir yangı şeklinde devam eder ve bazen geriye donuşumsuz değişikliklere yol acabilir
Her ne kadar alerji denilince akla deride kaşıntı, burun akıntısı ve hapşırma gelse de alerjenin etkilediği organa gore bir cok farklı alerjik hastalık vardır Bunların başında alerjik bronş astımı, alerjik burun ve goz nezlesi (saman nezlesi, bahar nezlesi ve tıbbi adıyla alerjik rinokonjoktivit), besin alerjisi, ilac alerjisi, deri alerjisi (bebeklik egzeması, egzema ve tıbbi adıyla atopik dermatit), hayvan alerjisi,bocek alerjisi ve calışılan ortamdaki maddelere karşı olan mesleki alerjiler gelmektedir Buna neden olan cevrede bulunan alerjen genelde ev ici alerjenler ve ev dışı alerjen olarak ikiye ayrılır Bu ayırımın nedeni alerjen tipine gore alerjik hastalığın tipinin ve bulgularının değişmesidir Orneğin en sık ev ici alerjen olan ev tozunda bulunan ve akar denilen bocekciklerdir Akarlar tum yıl, dort mevsim boyunca alerjiye neden olurlar Buna karşın ev dışı alerjenlere en iyi ornek ot, ağac ve ciceklerin polenleri olup daha cok bahar mevsimlerinde alerjiye neden olur Tabi ki besin, ilac ve bocek gibi bu sınıflamaya tam girmeyen alerjenlerle de karşılaşma değişik zamanlarda ve ortamlarda olabilir
Cocuklar Neden Alerjik Hastalığa Sahip olur ?
Alerjik hastalığın cıkmasının temel nedeni alerjene karşı verilen reaksiyonda anne babadan gelen kalıtsal bir alerjik yatkınlığın olmasıdır Bu yatkınlığın olması nedeniyle bebeklik doneminde itibaren cevredeki alerjenlere karşı vucut duyarlı ve reaktif hale gelmekte ve daha sonra yineleyen karşılaşmalar nedeniyle alerjik hastalık gelişimini tamamlamaktadır Ayrıca tabiki hastalığın gelişmesi ve doğasını tamamlaması icin cevrede yeterli alerjen konsantrasyonu bulunmalıdır Bu nedenle alerjik hastalıklara genetik yatkınlık ve cevresel etkenlerin bir arada bulunması ile gelişen kronik hastalıklardır Bu nedenle insandan insana bulaşmazlar ve taşınmazlar Ailesel yatkınlık icin en onemli gosterge alerjik hastalığa sahip olan anne babanın cocuklarında alerjik hastalığın normal toplumdaki cocuklara gore daha yuksek sıklıkta gorulmesidir Orneğin genel olarak bir toplumdaki alerjik hastalık sıklığı ve riski toplam olarak (alerjik astım, saman nezlesi…) ortalama % 20 olarak gozlenirken, alerjik hastalığa sahip olan cocuğun riski % 45’ e, eğer hem anne hem de baba alerjik hastalığa sahip iken bu risk % 70’ e cıkmaktadır Ayrıca bilinmesi gerekir ki bir kişi ev tozu akarına karşı alerjik iken diğer bir kişinin nicin sadece polene karşı alerjik olduğunun nedeni de genetik yatkınlıktır
Alerjik Hastalık Cocukda Ne zaman Başlar ?
Genetik yatkınlık ve cevredeki alerjenin bir araya gelmesi ile once vucutta bebeklik doneminden itibaren bir duyarlılaşma oluşur Bu duyarlılık sonucu bağışıklık sistemi normalde bu maddeye karşı salgılamaması gereken IgE adında bir antikor salgılar Bu antikor kan dolaşımı ile vucudun her tarafına dağılarak bağışıklık sistemi hucrelerine yapışır Eğer alerjen vucuda bir daha ulaşırsa hemen onu tanır ve cok şiddetli bir reaksiyon verir Bu reaksiyon esnasında bağışıklık sisteminden salgılanan binlerce madde alerjenin etki yarattığı organda anormal şiddette bir alerjik yangı oluşturur ve hastalığın bulgularının cıkmasına neden olur Bu eğer alerjik yangı burunda ise hapşırma, burun akıntısı, burun kaşıntısı, gozlerde yanma sulanma ile karakterli olan saman nezlesine, akciğerde bronşlarda ise hırıltılı nefes alıp verme, nefes darlığı ve koyu balgam cıkarma ile ortaya cıkan alerjik bronş astımına, deride ise kaşıntı, kızarıklık ve kuruluğa neden olan alerjik egzemaya, barsakda ise karın ağrısı, ishal, kusma ve barsaklar dışında bir cok bulguya neden olan besin alerjisine vs neden olur Alerjiye neden olan bağışıklık sistemimizin cevremizdeki alerjenlere olan anormal ve şiddetli reaksiyonu olduğu ve bağışıklık sistemi hucreleri vucudumuzda kan dolaşımı olan her yerde olduğu icin alerji bulguları yalnızca o organda değil bir cok ayrı organda gorulebilir Orneğin sadece migren tipi baş ağrıları, goğus ağrıları, hareketesiz yaşama isteği, inatcı oksuruk, sık sık ve uzun sureli nezle olma, cocuklarda buyume de gerilik gibi bulgular da alerji nedenli olabilir
Allerji nedir?
Alerji vucudumuzun bağışıklık sisteminin cevremizde bulunan ve zararlı olmayan bazı maddelere karşı, (ki bunlara alerjen denir) aşırı şeklide ve anormal bir reaksiyon vermesidir
Bağışıklık sistemimiz cevremizde bulunan ve vucudumuza burun, nefes yolları, barsaklar ve deriden giren yabancı ve zararlı maddelere karşı yaşamı devam ettirmek icin engelleyici reaksiyonlar verir Bu reaksiyonla bağışıklık sistemi hucreleri zararlı maddeleri ortadan kaldırır yada girmelerini engeller Alerjide ise bağışıklık sistemi bundan bir miktar farklı bir yolla ve vucut icin zararlı olmayan maddelere karşı ancak vucut icin zararlı olan aşırı bir reaksiyon verir Bu reaksiyon alerjinin gorulduğu organda kronik bir yangı şeklinde devam eder ve bazen geriye donuşumsuz değişikliklere yol acabilir
Her ne kadar alerji denilince akla deride kaşıntı, burun akıntısı ve hapşırma gelse de alerjenin etkilediği organa gore bir cok farklı alerjik hastalık vardır Bunların başında alerjik bronş astımı, alerjik burun ve goz nezlesi (saman nezlesi, bahar nezlesi ve tıbbi adıyla alerjik rinokonjoktivit), besin alerjisi, ilac alerjisi, deri alerjisi (bebeklik egzeması, egzema ve tıbbi adıyla atopik dermatit), hayvan alerjisi,bocek alerjisi ve calışılan ortamdaki maddelere karşı olan mesleki alerjiler gelmektedir Buna neden olan cevrede bulunan alerjen genelde ev ici alerjenler ve ev dışı alerjen olarak ikiye ayrılır Bu ayırımın nedeni alerjen tipine gore alerjik hastalığın tipinin ve bulgularının değişmesidir Orneğin en sık ev ici alerjen olan ev tozunda bulunan ve akar denilen bocekciklerdir Akarlar tum yıl, dort mevsim boyunca alerjiye neden olurlar Buna karşın ev dışı alerjenlere en iyi ornek ot, ağac ve ciceklerin polenleri olup daha cok bahar mevsimlerinde alerjiye neden olur Tabi ki besin, ilac ve bocek gibi bu sınıflamaya tam girmeyen alerjenlerle de karşılaşma değişik zamanlarda ve ortamlarda olabilir
Cocuklar Neden Alerjik Hastalığa Sahip olur ?
Alerjik hastalığın cıkmasının temel nedeni alerjene karşı verilen reaksiyonda anne babadan gelen kalıtsal bir alerjik yatkınlığın olmasıdır Bu yatkınlığın olması nedeniyle bebeklik doneminde itibaren cevredeki alerjenlere karşı vucut duyarlı ve reaktif hale gelmekte ve daha sonra yineleyen karşılaşmalar nedeniyle alerjik hastalık gelişimini tamamlamaktadır Ayrıca tabiki hastalığın gelişmesi ve doğasını tamamlaması icin cevrede yeterli alerjen konsantrasyonu bulunmalıdır Bu nedenle alerjik hastalıklara genetik yatkınlık ve cevresel etkenlerin bir arada bulunması ile gelişen kronik hastalıklardır Bu nedenle insandan insana bulaşmazlar ve taşınmazlar Ailesel yatkınlık icin en onemli gosterge alerjik hastalığa sahip olan anne babanın cocuklarında alerjik hastalığın normal toplumdaki cocuklara gore daha yuksek sıklıkta gorulmesidir Orneğin genel olarak bir toplumdaki alerjik hastalık sıklığı ve riski toplam olarak (alerjik astım, saman nezlesi…) ortalama % 20 olarak gozlenirken, alerjik hastalığa sahip olan cocuğun riski % 45’ e, eğer hem anne hem de baba alerjik hastalığa sahip iken bu risk % 70’ e cıkmaktadır Ayrıca bilinmesi gerekir ki bir kişi ev tozu akarına karşı alerjik iken diğer bir kişinin nicin sadece polene karşı alerjik olduğunun nedeni de genetik yatkınlıktır
Alerjik Hastalık Cocukda Ne zaman Başlar ?
Genetik yatkınlık ve cevredeki alerjenin bir araya gelmesi ile once vucutta bebeklik doneminden itibaren bir duyarlılaşma oluşur Bu duyarlılık sonucu bağışıklık sistemi normalde bu maddeye karşı salgılamaması gereken IgE adında bir antikor salgılar Bu antikor kan dolaşımı ile vucudun her tarafına dağılarak bağışıklık sistemi hucrelerine yapışır Eğer alerjen vucuda bir daha ulaşırsa hemen onu tanır ve cok şiddetli bir reaksiyon verir Bu reaksiyon esnasında bağışıklık sisteminden salgılanan binlerce madde alerjenin etki yarattığı organda anormal şiddette bir alerjik yangı oluşturur ve hastalığın bulgularının cıkmasına neden olur Bu eğer alerjik yangı burunda ise hapşırma, burun akıntısı, burun kaşıntısı, gozlerde yanma sulanma ile karakterli olan saman nezlesine, akciğerde bronşlarda ise hırıltılı nefes alıp verme, nefes darlığı ve koyu balgam cıkarma ile ortaya cıkan alerjik bronş astımına, deride ise kaşıntı, kızarıklık ve kuruluğa neden olan alerjik egzemaya, barsakda ise karın ağrısı, ishal, kusma ve barsaklar dışında bir cok bulguya neden olan besin alerjisine vs neden olur Alerjiye neden olan bağışıklık sistemimizin cevremizdeki alerjenlere olan anormal ve şiddetli reaksiyonu olduğu ve bağışıklık sistemi hucreleri vucudumuzda kan dolaşımı olan her yerde olduğu icin alerji bulguları yalnızca o organda değil bir cok ayrı organda gorulebilir Orneğin sadece migren tipi baş ağrıları, goğus ağrıları, hareketesiz yaşama isteği, inatcı oksuruk, sık sık ve uzun sureli nezle olma, cocuklarda buyume de gerilik gibi bulgular da alerji nedenli olabilir