Çocuk ve Paylaşmak

Çocuk ve Paylaşmak çocuk ve paylaşmak, ne yapmalıyız, nasıl davranılmalı, ne tepki vermeliyiz, çocuğa paylaşmayı bilgi vermek için yazımıza buyrun arkadaşlar 1548757903 1548757903 cocukvepaylasmak5c502b93a973bcocukvepaylasmak5c502b93a973b cocukvepaylasmak5c502b93a973b Bebek emeklemeye ve yürümeye başlamakla birlikte kendini ve çevreyi daha iyi keşfetme fırsatını yakalar Kendini keşfederken, kendini ve kendine ait olanları yorumlama ihtiyacı içindedir “Ben ve “Benim kelimeleri yavaşça en sık kullandığı kelimeler olmaya başlar Yürüme becerisinin gelişmesiyle birlikte, dünyayı keşfi kendi kontrolüne girer Çevre, ulaşılacak noktalar ve incelenecek nesnelerle doludur Geliştirmekte olduğu teftiş duygusunu nesnelere karşı da kullanmaya başlar Açık Açık kendine ait olan nesnelerin ötesine geçip, ulaşabildiği her nesneye “Benim demeye başlar Bu dönem çocuklarının en esas bilişsel gelişim özelliği benmerkezcil düşünmedir Çünkü, dünya hakkındaki kısıtlı bilgileri, yeni tanımlamaya başladıkları ben çevresinde gelişmektedir DOĞAL BİR TEPKİ HATIRLAMAKTA ÜSTÜNLÜK VAR Bu nedenlerle, 23 yaş annebabalarının en yaygın şikayetleri arsındadır çocuklarının paylaşmayı bilmemesi Nesneleri kontrol, çevreyi kontrol, tuvaletini denetleme gibi konular çocuğa bir yana baskı kazandırırken, bir yandan da kaybetme kaygısını yükler Oyuncak arabasını oyun arkadaşıyla paylaşması söylendiğinde çocuk, arabayı verdiğinde geri alıp alamayacağını bile bilmemektedir Dolayısıyla, arabası üzerindeki kontrolünü ve iyelik duygusunu yitirme tehlikesiyle aleyhinde karşıyadır Doğal olarak tepkisi “Hayır olacaktır Çocuğun paylaşmaya verdiği bu acelecilik ve coşmuş tepki bir yetişkine anlamsız görünebilir, fakat bu tepkinin, çocuğun doğal gelişimsel dönemine ait doğal bir tepki olduğunu hatırlamakta avantaj vardır NE YAPMALI? Çocuğun paylaşmayı öğrenmesinin yolu, gözlem ve rehberlik olacaktır Paylaşmayı öğretmek için çocuğu sıkıştırmak, yeniden kaybetmektir Oyuncağını cebren almak, korkutma etmek, cinayet vermek gibi yöntemler, çocuğun paylaşmaya olan öfkesini sadece arttırır böylece, çocuğa paylaşmayı öğretirken ilk adım, kontrolün onda olduğunu çocuğa hissettirmektir: “Derhal birlikte fotoğraf yapacağız Kalemlerinden hangisini arkadaşına atamak istersin? Mavi olanı mı, kırmızı olanı mı? Bu ifadede çocuk, sahip olduğu nesneler üstünde hala kontrolü olduğunu hisseder Tercih yapma ve karar verme hakkına sahip edinmek, paylaşma kavramının olumlu yüzünü gösterir çocuğa Çevredeki yetişkinleri paylaşım örnekleri sergilerken görmek de çocuk için önemlidir Böylece çocuk, sahip olunan birşey başkasına verildiğinde geri alınabildiğini, istediği süre geri almaya hakkı olduğunu ve paylaşım doğruca müşterek bir güven ve işbirliği kurulabildiğini görecektir Çocukla oynanacak “almaverm temalı bir oyun, yetişkinçocuk aralarında güvenilir bir ortamda paylaşmayı öğretmek için idealdir İstenen oyuncağı verdiği süre takdir, gülümseme, tebrik gibi olumlu pekiştireçlerle karşılaşan çocuk, keza davranışı ile ilgili geri bildirim almış olacak, keza de kendisine ait olan oyuncağın paylaşma sonrasında geri döndüğünü, onu kaybetmemiş olduğunu görecek ve paylaşma kavramının anlamını uygulamalı olarak görmüş olacaktır Paylaşma kavramı çocuğa öğretilirken, nasıl ve ne süre paylaşması gerektiğini bilgi vermek de önemlidir Kendisi için çok özel bir oyuncağı paylaşmak zorunda değildir Erişkin olarak hepimizin, başkalarıyla paylaşmak istemediğimiz, bizim için özel olan eşyalarımız vardır Çocuklar için de durum aynıdır Bu yüzden bu durum çocuğa anlatılabilir ve paylaşmayı kabul ettiği oyuncaklarla, paylaşmak istemediği oyuncaklar öbür kutulara yerleştirilebilir Eve konuk geldiğinde veya oyun parkına sırası gelmişken, öteki çocuklarla yaşanacak sorunu her tarafta durdurmak için çocuk, paylaşmayı kabul ettiği kutudan oyuncaklar seçebilir id KARDEŞLER ARASINDA YAŞANAN PAYLAŞIM SORUNLARI Paylaşım konusu bazen kardeşler arasındaki çatışmaların zeminini oluşturabilir Minik kardeşi ağlıyor diye elindeki oyuncağı devretmek zorunda kalan çocuk, kendi haklarına kimsenin saygı duymadığını görecektir Bu da kardeşe ve anne babaya aleyhinde öfkeye neden olabilir Oyun, çocuklar için eğlenceden öte anlamlar taşır böylece, oynarken kesintisiz bölünen, oyuncağını kardeşine devretmek zorunda kalan çocuk, aralıksız hayal kırıklığı ve hiddet yaşayacak, yaptığı şeyin kimse göre önemsenmediğini, başkalarının duygularının kendisininkinden daha manâlı olduğu hissine kapılacaktır Keza, sürekli bölünme beklentisi içine girip, bir işle içeriye doğru meşgul olmanın, yoğun dikkat göstermenin boşboğaz olduğunu da hissedip, kısa süreli ve sonuçsuz faaliyetlere yönelebilir Bütün bunlardan sonra, galibiyet ve haz duygusunu alamadığı için çocuğun özgüveni ve ego duygusu sürekli zedelenecektir Paylaşmanın ayrı türleri vardır: oyuncağını oynaması için başka bir çocuğa atamak, kurabiyelerinden bir kısmını arkadaşlarına tahsis etmek veya bir çocuğu oyuna misafir etme etmek gibi Eğer çocuk hemen şimdi oyuncağını vermek konusunda hazırlanmış değilse, diğer paylaşım yollarını öğretmekle işe başlanabilir Paylaşmayı öğrenmede çocuğa en çok asistan olanlar tekrar çocuklar olacaktır Çocuk sosyalleşmeye başladıkça paylaşmanın, işbirliği kurmakta ve arkadaş edinmekteki önemini öğrenmeye başlar Paylaşan çocuklar yaşıtları aralarında tercih edilirken, paylaşmayanlar genellikle dışlanır ve yalnız kalır Sosyalleşmeyle birlikte çocuklar, bu tür gözlemleri ve geri bildirimleri, kendi davranışlarını düzenlemede kullanabilir ayla gelirler Böylece sıradan gelişimsel bir dönem, kriz haline gelmeden yaşanmış olunur Çocuklar çoğunlukla 56 yaşlarında paylaşmayı ve grup içinde işbirliği kurarak oynamayı öğrenmiş olurlar İlkokul çağında hala paylaşmayı bilmeyen çocuk için, bir uzmana danışmakta fayda vardır Psikolog Çiğdem Bilgen