Cocuklarda Bel Fıtığı
Cocuklarda bel fıtığı yetişkinlere oranla cok daha seyrek gorulen bir rahatsızlıktır Cocuklarda bu hastalık tum bel fıtığı vakaları gozonune alındığında yaklaşık % 1 gibi bir oran teşkil eder Sıklıkla bel kemiklerini ilgilendiren ve anadan doğma mevcut olan birtakım yapısal anormallikler, omurilik kanalının darlığı, bel kayması gibi bozukluklarla birlikte bulunabilir
Hastalığın başlangıcında genellikle spor yaralanması, duşme, ağır kaldırma veya ters bir hareket yapmak gibi olayı başlatan bir travma hikayesi soz konusudur Fakat bazı vakalarda tum sorgulamaya rağmen boyle bir hikaye alınamaz Bizim tecrubelerimiz de gostermiştir ki, cocuklarda bel fıtığı en sık ergenlik donemi dediğimiz yaşlarda gorulmektedir Bu durum ergenlik donemindeki aşırı hareketlilik ve omurganın hızlı buyumesiyle izah edilebilir Bu donemdeki bir cocuk bel ağrısı şikayetiyle doktora getirildiyse bel fıtığının yanında yapısal bozukluklar, doğuştan bazı hastalıklar, beldeki ceşitli kaymalar ve diskin enfeksiyonu da teşhiste daima gozonunde bulundurulmalıdır
Bel ağrısı en sık gorulen şikayet olmakla birlikte bacak ağrısına da klinikte sıkca rastlanır Bazen her ikisi birlikte de gorulebilir Yurume bozukluğu, omurgada eğilme, bel kaslarında spazm ve hareket kısıtlılığı bulunabilir His, kuvvet ve refleks kaybı gibi norolojik bulgularla idrar ve buyuk abdest kacırma veya yapamama gibi şikayetler cocuklarda nadirdir En onemli klinik bulgu, bacağı duz olarak havaya kaldırırken ağrının ortaya cıkmasıdır
Duz rontgen filmleri yol gostericidir Bilgisayarlı tomografi ve ozellikle manyetik rezonans goruntuleme metodu teşhiste cok değerlidir
Bazen kemik sintigrafisine başvurmak da gerekebilir Teşhis net olarak konduktan sonra tedaviye gecilir
Konservatif tedavi denen ağrı kesici ilacların uygulanması, sert yatak istirahati, fizik tedavi ve bel cekme gibi cerrahi dışı metodlar cocuklarda yetişkinlerdeki kadar iyi netice vermez ve hastaların ancak az bir kısmında yarar sağlar İyilik gorulse bile hastanın şikayetleri bir sure sonra nuksedebilir Buna karşılık cocuklarda ameliyat ile tedavi yeterli ve uygun bir cerrahi neticesinde cok yuz guldurucudur Hastalar eski aktivitelerine tamamen kavuşabilir ve spora iştirak edebilirler Dunyada bel fıtığıyla ilgilenen otorite konumundaki doktorların hemen tamamı bu goruşu paylaşmaktadırlar
Cocuklarda omur kemikleri doğumdan itibaren alt ve ust her iki yuzeyde birer kıkırdak plak ihtiva ederler Bu kıkırdak plakların kemik govdesi ile temas ettiği kısımda epifiz yer alır ve omur kemikleri her iki plakta bulunan bu bolgelerden kemikleşirler Cocuklar olgunlaşırken omurlar bu kısımlardan buyurler Buradaki kıkırdak plaklar yaklaşık 17 yaşında kemiğe yapışır, 20 yaş civarında ise kemikleşir ve omur kemiklerinin govdesi ile kaynaşırlar Bu andan itibaren de omur buyumesi sona erer
Epifizler buyume cağı boyunca aktif olarak gorev yaparlar ve normal şartlar altında simetrik bir buyume gercekleştirirler Bu buyume epifiz tabakalarına uygulanan basınctan onemli olcude etkilenir Epifiz tabakaları uzerine dengeli dağılan simetrik basınc uygulaması simetrik buyume ile neticelenirken, asimetrik uygulanan basınc asimetrik buyume ve dolayısıyla da omurlarda deformite, eğri buğru bir yapı oluşturur Hatta bu asimetri kemiğin ic yapısına da yansır ve sağlıklı bir kemik gelişimi olmaz
Bu nedenle gelişme cağı icinde bulunan cocukların ağır yuk taşımaları ve yuku bilhassa vucutları ile asimetrik tarzda bir yerden bir yere goturmeleri omur kemiklerinde bulunan epifizler uzerine yuku dengesiz şekilde bindirecek ve dolayısıyla sağlıklı bir kemik gelişimi olmayacaktır Onun icin diyoruz ki, cocuklarımız mumkun mertebe ağır okul cantalarını taşımasınlar Sadece o gunku dersleri ilgilendiren kitap ve gerecleri yanlarına alsınlar, diğerlerini bıraksınlar Luzumsuz hicbir ağırlığı cantalarında bulundurmasınlar Hatta okulun imkanları musait ise cocuklara okulda birer adet dolap tahsis etmek buyuk kolaylık sağlayacaktır Ayrıca ağırlıklar eşit olarak her iki ele paylaştırılarak veya sırtta simetrik ve eşit tarzda dağıtılarak taşınmalıdır Boylece hem kendileri rahat edecek, hem de sonraki yıllarda omurgada ortaya cıkabilecek birtakım rahatsızlıklar icin şimdiden tedbir almış olacaklardır
Kaynak: Noroşirurji Uzmanı DocDr Ahmet Yıldızhan
Cocuklarda bel fıtığı yetişkinlere oranla cok daha seyrek gorulen bir rahatsızlıktır Cocuklarda bu hastalık tum bel fıtığı vakaları gozonune alındığında yaklaşık % 1 gibi bir oran teşkil eder Sıklıkla bel kemiklerini ilgilendiren ve anadan doğma mevcut olan birtakım yapısal anormallikler, omurilik kanalının darlığı, bel kayması gibi bozukluklarla birlikte bulunabilir
Hastalığın başlangıcında genellikle spor yaralanması, duşme, ağır kaldırma veya ters bir hareket yapmak gibi olayı başlatan bir travma hikayesi soz konusudur Fakat bazı vakalarda tum sorgulamaya rağmen boyle bir hikaye alınamaz Bizim tecrubelerimiz de gostermiştir ki, cocuklarda bel fıtığı en sık ergenlik donemi dediğimiz yaşlarda gorulmektedir Bu durum ergenlik donemindeki aşırı hareketlilik ve omurganın hızlı buyumesiyle izah edilebilir Bu donemdeki bir cocuk bel ağrısı şikayetiyle doktora getirildiyse bel fıtığının yanında yapısal bozukluklar, doğuştan bazı hastalıklar, beldeki ceşitli kaymalar ve diskin enfeksiyonu da teşhiste daima gozonunde bulundurulmalıdır
Bel ağrısı en sık gorulen şikayet olmakla birlikte bacak ağrısına da klinikte sıkca rastlanır Bazen her ikisi birlikte de gorulebilir Yurume bozukluğu, omurgada eğilme, bel kaslarında spazm ve hareket kısıtlılığı bulunabilir His, kuvvet ve refleks kaybı gibi norolojik bulgularla idrar ve buyuk abdest kacırma veya yapamama gibi şikayetler cocuklarda nadirdir En onemli klinik bulgu, bacağı duz olarak havaya kaldırırken ağrının ortaya cıkmasıdır
Duz rontgen filmleri yol gostericidir Bilgisayarlı tomografi ve ozellikle manyetik rezonans goruntuleme metodu teşhiste cok değerlidir
Bazen kemik sintigrafisine başvurmak da gerekebilir Teşhis net olarak konduktan sonra tedaviye gecilir
Konservatif tedavi denen ağrı kesici ilacların uygulanması, sert yatak istirahati, fizik tedavi ve bel cekme gibi cerrahi dışı metodlar cocuklarda yetişkinlerdeki kadar iyi netice vermez ve hastaların ancak az bir kısmında yarar sağlar İyilik gorulse bile hastanın şikayetleri bir sure sonra nuksedebilir Buna karşılık cocuklarda ameliyat ile tedavi yeterli ve uygun bir cerrahi neticesinde cok yuz guldurucudur Hastalar eski aktivitelerine tamamen kavuşabilir ve spora iştirak edebilirler Dunyada bel fıtığıyla ilgilenen otorite konumundaki doktorların hemen tamamı bu goruşu paylaşmaktadırlar
Cocuklarda omur kemikleri doğumdan itibaren alt ve ust her iki yuzeyde birer kıkırdak plak ihtiva ederler Bu kıkırdak plakların kemik govdesi ile temas ettiği kısımda epifiz yer alır ve omur kemikleri her iki plakta bulunan bu bolgelerden kemikleşirler Cocuklar olgunlaşırken omurlar bu kısımlardan buyurler Buradaki kıkırdak plaklar yaklaşık 17 yaşında kemiğe yapışır, 20 yaş civarında ise kemikleşir ve omur kemiklerinin govdesi ile kaynaşırlar Bu andan itibaren de omur buyumesi sona erer
Epifizler buyume cağı boyunca aktif olarak gorev yaparlar ve normal şartlar altında simetrik bir buyume gercekleştirirler Bu buyume epifiz tabakalarına uygulanan basınctan onemli olcude etkilenir Epifiz tabakaları uzerine dengeli dağılan simetrik basınc uygulaması simetrik buyume ile neticelenirken, asimetrik uygulanan basınc asimetrik buyume ve dolayısıyla da omurlarda deformite, eğri buğru bir yapı oluşturur Hatta bu asimetri kemiğin ic yapısına da yansır ve sağlıklı bir kemik gelişimi olmaz
Bu nedenle gelişme cağı icinde bulunan cocukların ağır yuk taşımaları ve yuku bilhassa vucutları ile asimetrik tarzda bir yerden bir yere goturmeleri omur kemiklerinde bulunan epifizler uzerine yuku dengesiz şekilde bindirecek ve dolayısıyla sağlıklı bir kemik gelişimi olmayacaktır Onun icin diyoruz ki, cocuklarımız mumkun mertebe ağır okul cantalarını taşımasınlar Sadece o gunku dersleri ilgilendiren kitap ve gerecleri yanlarına alsınlar, diğerlerini bıraksınlar Luzumsuz hicbir ağırlığı cantalarında bulundurmasınlar Hatta okulun imkanları musait ise cocuklara okulda birer adet dolap tahsis etmek buyuk kolaylık sağlayacaktır Ayrıca ağırlıklar eşit olarak her iki ele paylaştırılarak veya sırtta simetrik ve eşit tarzda dağıtılarak taşınmalıdır Boylece hem kendileri rahat edecek, hem de sonraki yıllarda omurgada ortaya cıkabilecek birtakım rahatsızlıklar icin şimdiden tedbir almış olacaklardır
Kaynak: Noroşirurji Uzmanı DocDr Ahmet Yıldızhan