Çocuklarda İshal

İshal Nedir ?

İshal tanımlamasında 3 ölçüt göz önünde bulundurulmalıdır

Kıvam : Tekrar Tekrar yapılan, herzamanki kıvamından daha cıvık, sulu hal alması,
Rakam : Alışılmış halinden daha sık yapılması
Miktar: Hacim ve miktar olarak herzamanki halinden daha fazla olması
Bu kriterlerin birlikte bulunmaları ishal değerlendirmesinde gereklidir Keza dışkının içersinde kan, sindirilmemiş yiyecek artıkları, renk değişiklikleri, öbür bir koku gibi diğer özelliklerin de bulunması hem önemlidir

Klasik halinden farklı olması ise en manâlı kıstaslardandır Mesela anne sütü ile beslenen bir bebeğin günde 78 kez, her beslendiğinde sulu kaka yapması adi kabul edilirken, güya bir koşul 4 yaşında bir çocuk için epeyce önemli olarak kabul edilir

Bu veriler ışığında ishali tekrar tekrar yapılan halinden ayrı olarak dışkılamanın daha sulu, bol ve artı sayıda yapılması halidir diye tanımlayabiliriz

Öteki yana ishal tek başına bir hastalık olmayıp, bir çeşitlilik dışkılama halinin tanımlamasıdır Bu durum bazı hastalıkların seyrinde veya başka nedenlerle ortaya çıkan bir durum olabilir, örneğin yiyecek zehirlenmesi, bir ilacın bağlı etkisi gibi Bazen ise barsakları tutan hastalıkların ise esas hali olabilir, örneğin amipli kanlı basur, kolera gibi İshale niçin olan değişik etkenler olabileceği gibi ishal ile seyreden bir çok rahatsızlık da olabilir Burada özetle değinilecek olan konu basit ishallerde ya da ishal ile karşılaşıldığında içten açıklama ile içten girişim şekli konusunda data verilecektir

İshal Niçin Önemlidir ?

İshalin iki önemli tehlikesi vefat ve beslenme yetersizliğidir Vefat, ishal ile vücuttan fazla miktarda su ve tuzlu kaybı sonucu meydana gelir İshal kötü beslenen çocuklarda daha sık görülür ve daha ağır seyreder Ayrıca ishalin kendisi de beslenme bozukluğuna niçin olur Daha evvelden olan gıda yetersizliğini daha da kötüleştirir Çünkü ishalde su ve tuzun kaybı yanına vücuttan gıda maddeleride kaybedilir Eğer anneler yanlış tatbik olarak ishalli çocuğu beslemezlerse çocukta beslenme bozukluğu gelişebilir

Basit bir hastalık gibi görülen ishalin öldürücü olmasının nedenlerinden birisi ishali arttıracağı endişesi ile çocuğa su ve sulu besinler verilmemesidir

İshalden Nasıl Korunulur ?

İshal önlenebilir bir hastalıktır ve korunmak için aşağıdaki kurallara uyulmalıdır

Çocukların beslenmesi;

Bebeklere ilk 6 ay sadece anne sütü verilmeli,

Anne sütü almayan bebeklere mama biberonla yok kaşıkla verilmeli,

Tüm yiyecekler hemencecik yedirilmeli, bayatbekletilmiş yemek verilmemeli,

Sebze ve meyveler yenmeden önce temiz su ile iyice yıkanmalıdır

Su;

İçme suyu pak olmalı,

Sular klorlu değilse kaynatarak içilmelidir

Genel Önlemler;

Tuvaletler pak ve sağlıklı olmalı,

Eller tuvaletten sonra, yemekten önce mutlaka sabunla yıkanmalı,

Çöpler kapalı kaplarda toplanmalı,

Karasineklerle mücadele edilmelidir

Bebek ve Çocuklar İçin Sağlıklı Gıdalar hazırlanmalıdır

İshal İle Vücuttan Su ve Tuzlu Kaybı Nasıl Oluşur ?

Karoser normalde gereksinimi olan su ve tuzları, yiyecek ve içecekler aracılığıyla alır ve dışkı, idrar, terleme ve solunum yoluyla dışarı atar Hasta ne kadar çok sulu dışkı yaparsa o kadar fazla su ve tuz kaybeder İshalle birlikte görülen kusma da bunu arttırır Vücuttan su ve tuzlu kaybı bebek ve çocuklarda, hava sıcak ise hastanın ateşi varsa daha hızlı oluşur

İshalli Çocuk Nasıl Çare Edilir ?

Çocuğun su ve tuzlu kaybından korunması, evde ve ayakta tedavisi için aşağıdaki 3 ana kurala uyulmalıdır

1 Çocuğa normalde içtiğinden daha fazla su ve öteki içecekler verilmelidirToplumumuzda ishali olan çocuklar yiyecek ve özellikle su verilmemesi yanlış ve yaygın bir uygulamadır Eğer çocuk anne sütü ile besleniyorsa, anne sütü kesilmemelidir Çocuğa evde kolayca hazırlanabilecek eksik şekerli çay, şeftali ve elma suyu, ayran verilmelidir

2 Çocuğun beslenmesine devam edilmelidir İshali olan çocuğa yemek yemek vermemek veya az belirlemek besin yetersizliğine niçin olur, veya besin yetersizliği varsa daha da kötüleşir böylece ishalde çocuğun beslenmesine yük verilmelidir Dört aylık ve daha büyük çocuklarda ishal boyunca pirinç lapası, yoğurt, haşlanmış patates, şeftali ve elma püresi, sütü iyi pişmiş yağsız et gibi gıdalar verilmelidir Oysa tek öğünde fazla miktarda gıda bağırsak hareketlerini arttırabilir Günlük ihtiyacı 57 öğüne bölünerek verilebilir, hatta ishal durduktan sonra bir hafta süreyle günde bir öğünfazla yemek yemek verilmelidir

3 Vücuttan su ve tuzlu kaybı belirtileri izlenmelidir İshal tedavisi süresince çocuk özenle izlenmelidir Sulu kaka, susuzluk, cildi iki parmak arasında sıkıp bırakınca eski haline dönmemesi, bıngıldakta çöküklük, göz kürelerinde bastırma, kilo kaybı, iştah kaybı, kusma, bulantı, bilinç kaybı, havale gibi belirtilerden biri görülürse, ishal 24 saatten fazla sürerse dışkıda kan görülürse veya ateş yükselirse zaman kaybetmeden bir sıhhat kuruluşuna başvurmalıdır *