İshal Nedir ?
İshal tanımlamasında 3 kriter goz onunde bulundurulmalıdır
Kıvam : Her zaman yapılan, olağan kıvamından daha cıvık, sulu hal alması,
Sayı : Olağan halinden daha sık yapılması
Miktar: Hacim ve miktar olarak olağan halinden daha fazla olması
Bu kriterlerin birlikte bulunmaları ishal değerlendirmesinde gereklidir Ayrıca dışkının icersinde kan, sindirilmemiş gıda artıkları, renk değişiklikleri, farklı bir koku gibi başka ozelliklerin de bulunması ayrıca onemlidir
Olağan halinden farklı olması ise en onemli kıstaslardandır Orneğin anne sutu ile beslenen bir bebeğin gunde 78 kez, her beslendiğinde sulu kaka yapması normal kabul edilirken, benzeri bir durum 4 yaşında bir cocuk icin oldukca ciddi olarak kabul edilir
Bu veriler ışığında ishali her zaman yapılan halinden farklı olarak dışkılamanın daha sulu, bol ve fazla sayıda yapılması halidir diye tanımlayabiliriz
Diğer yandan ishal tek başına bir hastalık olmayıp, bir ceşit dışkılama halinin tanımlamasıdır Bu durum bazı hastalıkların seyrinde veya başka nedenlerle ortaya cıkan bir durum olabilir, orneğin gıda zehirlenmesi, bir ilacın yan etkisi gibi Bazen ise barsakları tutan hastalıkların ise temel hali olabilir, orneğin amipli dizanteri, kolera gibi İshale neden olan ceşitli etkenler olabileceği gibi ishal ile seyreden bir cok hastalık da olabilir Burada kısaca değinilecek olan konu basit ishallerde ya da ishal ile karşılaşıldığında doğru tanımlama ile doğru yaklaşım şekli konusunda bilgi verilecektir
İshal Neden Onemlidir ?
İshalin iki onemli tehlikesi olum ve beslenme yetersizliğidir Olum, ishal ile vucuttan cok miktarda su ve tuz kaybı sonucu meydana gelir İshal kotu beslenen cocuklarda daha sık gorulur ve daha ağır seyreder Ayrıca ishalin kendisi de beslenme bozukluğuna neden olur Daha onceden olan beslenme yetersizliğini daha da kotuleştirir Cunku ishalde su ve tuzun kaybı yanında vucuttan besin maddeleride kaybedilir Eğer anneler yanlış uygulama olarak ishalli cocuğu beslemezlerse cocukta beslenme bozukluğu gelişebilir
Basit bir hastalık gibi gorulen ishalin oldurucu olmasının nedenlerinden birisi ishali arttıracağı endişesi ile cocuğa su ve sulu besinler verilmemesidir
İshalden Nasıl Korunulur ?
İshal onlenebilir bir hastalıktır ve korunmak icin aşağıdaki kurallara uyulmalıdır
Cocukların beslenmesi;
Bebeklere ilk 6 ay sadece anne sutu verilmeli,
Anne sutu almayan bebeklere mama biberonla değil kaşıkla verilmeli,
Butun yiyecekler hemen yedirilmeli, bayatbekletilmiş yemek verilmemeli,
Sebze ve meyveler yenmeden once temiz su ile iyice yıkanmalıdır
Su;
İcme suyu temiz olmalı,
Sular klorlu değilse kaynatarak icilmelidir
Genel Onlemler;
Tuvaletler temiz ve sağlıklı olmalı,
Eller tuvaletten sonra, yemekten once mutlaka sabunla yıkanmalı,
Copler kapalı kaplarda toplanmalı,
Karasineklerle mucadele edilmelidir
Bebek ve Cocuklar İcin Sağlıklı Gıdalar hazırlanmalıdır
İshal İle Vucuttan Su ve Tuz Kaybı Nasıl Oluşur ?
Vucut normalde gereksinimi olan su ve tuzları, yiyecek ve icecekler yoluyla alır ve dışkı, idrar, terleme ve solunum yoluyla dışarı atar Hasta ne kadar cok sulu dışkı yaparsa o kadar fazla su ve tuz kaybeder İshalle birlikte gorulen kusma da bunu arttırır Vucuttan su ve tuz kaybı bebek ve cocuklarda, hava sıcak ise hastanın ateşi varsa daha hızlı oluşur
İshalli Cocuk Nasıl Tedavi Edilir ?
Cocuğun su ve tuz kaybından korunması, evde ve ayakta tedavisi icin aşağıdaki 3 ana kurala uyulmalıdır
1 Cocuğa normalde ictiğinden daha fazla su ve diğer icecekler verilmelidirToplumumuzda ishali olan cocuklar yiyecek ve ozellikle su verilmemesi yanlış ve yaygın bir uygulamadır Eğer cocuk anne sutu ile besleniyorsa, anne sutu kesilmemelidir Cocuğa evde kolayca hazırlanabilecek az şekerli cay, şeftali ve elma suyu, ayran verilmelidir
2 Cocuğun beslenmesine devam edilmelidir İshali olan cocuğa yemek vermemek veya az vermek beslenme yetersizliğine neden olur, ya da beslenme yetersizliği varsa daha da kotuleşir Bu nedenle ishalde cocuğun beslenmesine onem verilmelidir Dort aylık ve daha buyuk cocuklarda ishal suresince pirinc lapası, yoğurt, haşlanmış patates, şeftali ve elma puresi, sutu iyi pişmiş yağsız et gibi gıdalar verilmelidir Ancak tek oğunde fazla miktarda beslenme bağırsak hareketlerini arttırabilir Gunluk ihtiyacı 57 oğune bolunerek verilebilir, hatta ishal durduktan sonra bir hafta sureyle gunde bir oğunfazla yemek verilmelidir
3 Vucuttan su ve tuz kaybı belirtileri izlenmelidir İshal tedavisi suresince cocuk dikkatle izlenmelidir Sulu kaka, susuzluk, cildi iki parmak arasında sıkıp bırakınca eski haline donmemesi, bıngıldakta cokukluk, goz kurelerinde cokme, kilo kaybı, iştah kaybı, kusma, bulantı, bilinc kaybı, havale gibi belirtilerden biri gorulurse, ishal 24 saatten fazla surerse dışkıda kan gorulurse veya ateş yukselirse vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır
İshal tanımlamasında 3 kriter goz onunde bulundurulmalıdır
Kıvam : Her zaman yapılan, olağan kıvamından daha cıvık, sulu hal alması,
Sayı : Olağan halinden daha sık yapılması
Miktar: Hacim ve miktar olarak olağan halinden daha fazla olması
Bu kriterlerin birlikte bulunmaları ishal değerlendirmesinde gereklidir Ayrıca dışkının icersinde kan, sindirilmemiş gıda artıkları, renk değişiklikleri, farklı bir koku gibi başka ozelliklerin de bulunması ayrıca onemlidir
Olağan halinden farklı olması ise en onemli kıstaslardandır Orneğin anne sutu ile beslenen bir bebeğin gunde 78 kez, her beslendiğinde sulu kaka yapması normal kabul edilirken, benzeri bir durum 4 yaşında bir cocuk icin oldukca ciddi olarak kabul edilir
Bu veriler ışığında ishali her zaman yapılan halinden farklı olarak dışkılamanın daha sulu, bol ve fazla sayıda yapılması halidir diye tanımlayabiliriz
Diğer yandan ishal tek başına bir hastalık olmayıp, bir ceşit dışkılama halinin tanımlamasıdır Bu durum bazı hastalıkların seyrinde veya başka nedenlerle ortaya cıkan bir durum olabilir, orneğin gıda zehirlenmesi, bir ilacın yan etkisi gibi Bazen ise barsakları tutan hastalıkların ise temel hali olabilir, orneğin amipli dizanteri, kolera gibi İshale neden olan ceşitli etkenler olabileceği gibi ishal ile seyreden bir cok hastalık da olabilir Burada kısaca değinilecek olan konu basit ishallerde ya da ishal ile karşılaşıldığında doğru tanımlama ile doğru yaklaşım şekli konusunda bilgi verilecektir
İshal Neden Onemlidir ?
İshalin iki onemli tehlikesi olum ve beslenme yetersizliğidir Olum, ishal ile vucuttan cok miktarda su ve tuz kaybı sonucu meydana gelir İshal kotu beslenen cocuklarda daha sık gorulur ve daha ağır seyreder Ayrıca ishalin kendisi de beslenme bozukluğuna neden olur Daha onceden olan beslenme yetersizliğini daha da kotuleştirir Cunku ishalde su ve tuzun kaybı yanında vucuttan besin maddeleride kaybedilir Eğer anneler yanlış uygulama olarak ishalli cocuğu beslemezlerse cocukta beslenme bozukluğu gelişebilir
Basit bir hastalık gibi gorulen ishalin oldurucu olmasının nedenlerinden birisi ishali arttıracağı endişesi ile cocuğa su ve sulu besinler verilmemesidir
İshalden Nasıl Korunulur ?
İshal onlenebilir bir hastalıktır ve korunmak icin aşağıdaki kurallara uyulmalıdır
Cocukların beslenmesi;
Bebeklere ilk 6 ay sadece anne sutu verilmeli,
Anne sutu almayan bebeklere mama biberonla değil kaşıkla verilmeli,
Butun yiyecekler hemen yedirilmeli, bayatbekletilmiş yemek verilmemeli,
Sebze ve meyveler yenmeden once temiz su ile iyice yıkanmalıdır
Su;
İcme suyu temiz olmalı,
Sular klorlu değilse kaynatarak icilmelidir
Genel Onlemler;
Tuvaletler temiz ve sağlıklı olmalı,
Eller tuvaletten sonra, yemekten once mutlaka sabunla yıkanmalı,
Copler kapalı kaplarda toplanmalı,
Karasineklerle mucadele edilmelidir
Bebek ve Cocuklar İcin Sağlıklı Gıdalar hazırlanmalıdır
İshal İle Vucuttan Su ve Tuz Kaybı Nasıl Oluşur ?
Vucut normalde gereksinimi olan su ve tuzları, yiyecek ve icecekler yoluyla alır ve dışkı, idrar, terleme ve solunum yoluyla dışarı atar Hasta ne kadar cok sulu dışkı yaparsa o kadar fazla su ve tuz kaybeder İshalle birlikte gorulen kusma da bunu arttırır Vucuttan su ve tuz kaybı bebek ve cocuklarda, hava sıcak ise hastanın ateşi varsa daha hızlı oluşur
İshalli Cocuk Nasıl Tedavi Edilir ?
Cocuğun su ve tuz kaybından korunması, evde ve ayakta tedavisi icin aşağıdaki 3 ana kurala uyulmalıdır
1 Cocuğa normalde ictiğinden daha fazla su ve diğer icecekler verilmelidirToplumumuzda ishali olan cocuklar yiyecek ve ozellikle su verilmemesi yanlış ve yaygın bir uygulamadır Eğer cocuk anne sutu ile besleniyorsa, anne sutu kesilmemelidir Cocuğa evde kolayca hazırlanabilecek az şekerli cay, şeftali ve elma suyu, ayran verilmelidir
2 Cocuğun beslenmesine devam edilmelidir İshali olan cocuğa yemek vermemek veya az vermek beslenme yetersizliğine neden olur, ya da beslenme yetersizliği varsa daha da kotuleşir Bu nedenle ishalde cocuğun beslenmesine onem verilmelidir Dort aylık ve daha buyuk cocuklarda ishal suresince pirinc lapası, yoğurt, haşlanmış patates, şeftali ve elma puresi, sutu iyi pişmiş yağsız et gibi gıdalar verilmelidir Ancak tek oğunde fazla miktarda beslenme bağırsak hareketlerini arttırabilir Gunluk ihtiyacı 57 oğune bolunerek verilebilir, hatta ishal durduktan sonra bir hafta sureyle gunde bir oğunfazla yemek verilmelidir
3 Vucuttan su ve tuz kaybı belirtileri izlenmelidir İshal tedavisi suresince cocuk dikkatle izlenmelidir Sulu kaka, susuzluk, cildi iki parmak arasında sıkıp bırakınca eski haline donmemesi, bıngıldakta cokukluk, goz kurelerinde cokme, kilo kaybı, iştah kaybı, kusma, bulantı, bilinc kaybı, havale gibi belirtilerden biri gorulurse, ishal 24 saatten fazla surerse dışkıda kan gorulurse veya ateş yukselirse vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır