Cocuk (611 yaş) ve ergenlerdeki (1217 yaş) obezite genellikle yetişkinlikte de devam eden, ciddi sağlık ve sosyal problemler doğuran bir konudur Onleme programlarının uygulanması, ergen ve cocuk bireylerin konunun onemini iyi bir şekilde anlayabilmesi ,obezitenin toplum icindeki yaygınlığının azalması icin cok onemlidir
COCUKLUK CAĞI OBEZİTESİNİN NEDENLERİ
Cocukluk ve ergenlik donemi obezitesine pek cok faktor katkıda bulunmaktadır Bunların bir kısmı değiştirilebilir, bir kısmı ise değiştirilemezler
Değiştirilebilir nedenler şunlardır:
Fiziksel aktivite: Duzenli aktivite yoksunluğu, hareketsiz yaşam tarzı, cok fazla televizyon seyretme, bilgisayar kullanımı vb
Sosyoekonomik koşullar: Duşuk aile geliri ve calışmayan ebeveynler
Yeme alışkanlıkları: Yuksek kalori iceren yiyeceklerin aşırı tuketimi, ac olmadığı halde yemek, televizyon karşısında veya ders calışırken atıştırmak
Yaşına ve cinsine gore 95 persentilin uzerinde olan cocuk ve ergenlerin bir cocuk doktoru tarafından obezite ve bağlantılı hastalıklar acısından değerlendirilmeleri cok onemlidir
Sağlık Riskleri
Kalp Hastalıkları Risk Faktorleri: Obez cocuklarda yapılan calışmalar normalin ustunde tansiyon ve kalp hastalıklarına rastlandığını gostermektedir
Tip 2 Diyabet Risk Faktorleri: Obez cocuk ve ergenlerde tip '2 şeker hastalığında artış gozlenmektedir
Ortopedik Risk Faktorleri: Fazla kilolar kemik ve eklemlerde baskı yaratarak cocukların anormal gelişim ozellikleri gostermelerine neden olabilir
Cilt Bozuklukları Risk Faktorleri: Cilt kızarıklıkları, kasıklarda ve koltuk altlarında renk değişimi
Psikolojik Risk Faktorleri: Duşuk benlik saygısı, olumsuz benlik imajı, depresyon, ice kapanma ve sosyal ortamlardan uzaklaşma
4 Hareketsiz yaşam belirtileri: Fazla TV seyretme, duşuk fiziksel aktivite
5 Yaşıtlarına gore daha uzun boy
6 Sigara kullanımı: Araştırmalar, erken yaşta sigaraya başlama nedeni olarak kilo kontrolu isteğini gostermektedir
Cocuk ve ergenlerde obezite tedavisinin en onemli parcalarından bir tanesi, anne babaların ve sağlık uzmanlarının duyarlı ve pozitif bir yaklaşım benimsemeleridir Kucuk ve başarılabilir hedefler secilmelidir ki, normal gelişim surecini etkilemeden ve cesaret kırmadan tedavi surdurulebilsin Obezite tedavisine ihtiyac olduğu anlaşıldıktan sonra sağlık calışanları bir veya daha fazla secenek sunmaktadırlar
Bunlar:
1 Beslenme Tedavisi:
Cocukların ihtiyacları konusunda uzmanlaşmış bir diyetisyen danışmanlığı obezite tedavisinin değerli bir parcasıdır Tedavi surecinde sağlıklı bir gelişim icin beslenme uzmanları uygun besinler onerecektir
2 Fiziksel Aktivite:
Yapılan araştırmalar cocuklara gunde en az 60 dakika orta dereceli fiziksel aktivite onermektedir Spor kuluplerine uye olmak, yuzme,bisiklete binmek ,ceşitli oyunlar oynamak cok onemlidir
3 Davranış Tedavisi:
Davranış tedavisi, sağlıklı bir kiloya sahip olabilmek icin gereken beslenme ve fiziksel alışkanlıkların yerleştirilmesini sağlar Cocuk ve ergenlerle calışan davranış tedavileri, genellikle aileleri de icermektedir Cocuklar icin kullanılan bazı davranışsal terapi yontemleri şunlardır:
Kilo kaybını engelleyen nedenlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi Beslenme ve egzersiz icin gunluk tutulması , bu sayede yeme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite uzerinde kendini izleme davranışının oluşturulması
Yuksek risk durumlarının belirlenmesi orrneğin: evde yuksek kalori iceren yiyeceklerin bulunması, oğunlerde televizyon seyredilmesi veya surekli televizyonun acık tutulması ve bilincli olarak bunlardan kacınılması
Aile ve cocuk tarafından karar verilen hedefler başarıldığında bunların odullendirilmesi, odullerin pozitif davranışları besleyecek şekilde secilmesi Orn: Spor malzemeleri odul olarak verilerek fiziksel aktiviteyi arttırmayı teşvik etmek, Yiyeceği odul olarak kullanmaktan kacınılmasını oğretmek
Gercekci olmayan hedeflerin değiştirilmesi
Kilo kaybı ve beden imajı ile ilgili yanlış inancların duzeltilmesi, yerine pozitif ve gercekci olanların yerleştirilmesi
4 İlac Tedavisi:
Obeziteye bağlı :bolik problemler eğer mevcut ise nedene yonelik bir takım ilaclar kullanılabilmektedir
5 Ameliyat:
Mideye balon yerleştirme, kelepce takma, gastrik bypass gibi cerrahi mudahaleler ergenlerde başarıyla uygulanmaktadır Fakat cerrahi yontemin gerekliliğine yalnızca ağır tıbbi şartlar altında karar verilmektedir