Çocuklarda Ölüm Kavramı

Çocuklarda Ölüm Kavramı Sevdiğimiz bir kişinin ölümüne dayanmak biz yetişkinler için fazla güç iken bir çocuğun bunu kabul etmesi ve yaşaması çok daha zorlayıcıdır Ölümün algılanması çocuğun yaşına oranla göstermiş olduğu zihinsel gelişimle bağlantılıdır Ölüm kavramını her yaşta ayrı bir şekilde algılamaktadır Mesela; 3 Yaşından önceki dönemde çocuğun ölümü anlaması muhtemel değildir bu nedenle de ölümü ilerleyen yaşlara oranla daha eksik korkutucu bulurlar Burada kaybedilen çocuğun ebeveynlerinden biri ise onun yokluğundan kaynaklanan sıkıntılar yaşanacaktır Ve tabi bu yaşlarda da çocuğa söz konusu kişinin öldüğünün söylenmesi gerekecektir 45 yaşlarında bir çocuk ise bir yakınını kaybetmekten ve ölüm kavramından korkabilecek zihinsel gelişime sahiptir Bu dönemde sık sık şu sorular yöneltilir: “ Bundan Böyle geri dönsün!’’ “Ne süre gelecek?’’ Çünkü ölümü geri dönüşü olası olan bir süreç olarak görürler 5 yaşından itibaren ise ölümün geri dönüşü olmayan bir durum olduğunu anlamaya başlarlar 67 yaşlarında ölüm hastalıkla ve yaşlılıkla ilgili olarak algılanmaya başlar Fakat genelde 1012 yaşlarında ölümün yaşamın sonu olduğu, geri dönüşün olmadığı algılanmaya başlar VEFAT HABERİ ÇOCUĞA NASIL VERİLMELİ? Vefat kişi için travmatik bir durum olduğu kadar doğal da bir olaydır Çocuğa ölümün fena bir olay olmadığını, doğal bir işlem olduğunu onun anlayabileceği bir dilde anlatılmalı Mesela; bir çiçeğin büyümesi, yeşillenmesi, sararması ve solmasını ölümü zihinsel açıdan sembolize ederek anlatmanız korkmasını engelleyecektir Cenazenin bulunduğu ortama sokulmaması gerekir Bu şiddet dönemi yaşayan kişilerin fazla ağlamaları, kendini yerden yere atmaları çocuk göre görülmemesi gereken sahnelerdir Çocuğun yanına hiçbir şey yokmuş gibi davranmamak da gerekir Vefat haberi çocuğa fazla sevdiği , güvendiği bir kişi tarafından verilebilir Ölen kişinin hasta olduğu ve hastanede yattığı ve doktorların ona yardımcı olmaya, onu iyileştirmeye çalıştığı söylenerek sürece hazırlanmaya çalışılır Bu konuda çocuğun çevresindeki herkesten aynı şeyi duyması çok önemlidir Çevredeki diğer kişilerin konuşmalarına tanık olması güvenini yıkabilir ve korkmasına niçin olabilir Onun bir takım şeylere tek başına tanık olması kafasında oluşabilecek sorulara yanıt bulamamasını sağlayabilir bu da travmatik bir şart ortaya çıkarabilir böylece yanında sürekli olarak sorularına cevap verecek bir kişi bulunmalıdır Ölüm haberi bahşedilen bir çocuğun bütün tepkilerinin izlenmesi gerekmektedir Ölüme aleyhinde verilen tepki her çocukta bambaşka olabilir Yapmış olduğu davranışları herzamanki karşılayın ve sormuş olduğu tüm soruları cevaplayın , soruları karşısında endişelenmeyin, sakin bir tonda cevaplar verin Endişenizi hissetmesi kendisini güvende hissetmemesine ve kötü bir şeyler olduğunu düşünmesine neden olacaktır Duygularını istediği şekilde açıklama etmesine müsade verin, mümkün olduğunca konuşmasını sağlayın lakin konuşması konusunda zorlama yapmayın Çocukların cenaze ortamlarına sokulmaması gerektiğini ifade etmiştim ama bu durumlarda çocuğun hiç tanımadığı, tamamen yabancı olduğu bir ortama gönderilmesi de dürüst değildir Yanında kendisini iyi hissedebileceği, tanıdıklarının olduğu bir ortamda olması onu rahatlatacaktır Ölünün yüzünü uygulamak de çocuk için travmatik bir olaydır ve katiyen yapılmaması gerekir Ölen kişinin derin bir uykuya daldığı, toprak olup yok olduğu gibi kavramlar göstermek dürüst değildir Ölümü somutlaştırarak anlatmak fazla daha sakinleştirici ve açıklayıcı olacak çocuk ölümü kendi zihninde anlamlandırabilecektir Bu tür mesajlar çocuklarda uykuya, toprağa vb söylenen kavramlara veya nesnelere fobi geliştirmesine neden olabilir Çocuklarda yaşanan ağıt sürecinde altını ıslatma, kekemelik, tırnak yeme, saldırganlık, hırçınlık gibi harmoni ve davranış bozuklukları, kabuslar, gece korkuları, korkular, uykusuzluk,yeme problemleri, karın ya da baş ağrısı , okul başarısızlığı, içe kapanma gibi sorunlar görülebilir Bu durumlarda bir uzmandan yardım edinmek gerekir Ölüm sebebi ile çocuğa fazla koruyucu bir tutum gösterilmek içten olmayacaktır Her şey eskisi gibi devam etmeli çocuğun yaşamında aniden büyük değişiklikleri yapılmamalıdır ( konut veya büyük kasaba değiştirmek vb) Çocuğun yaşamına şımartma alabileceği aktivitelerin eklenmesi süreci daha dinç atlatmasına niçin olacaktır Ölen, çocuğun ebeveyni ise ebeveynin rolünü üstlenebilecek amca, teyze bu rolü üstlenmeye yavaş yavaş başlamalıdır id