Zaturre Hastalığı
Cocukluk cağında sıkca gorulen zaturre hastalıkları
Cocukluk cağı zaturelerinin yaklaşık %30'u bakteriyel kokenlidir Diğer bir deyimle buyuk kısmında altta yatan neden viruslerdir Zatureye en sık yol acan mikroplar her yaş icin farklılık gosterir Ayrıca cocuğun bağışıklık durumu ve cevre koşulları da hastalığın yerleşmesi ve seyrinde onemli rol oynayan faktorlerdir
Zatureye en sık yol acan virusler arasında adenovirusler, RSV(respiratuar sinsisyel virus), parainfluenza, influenza A ve B virusleri ve rhinovirusler sayılabilir Bakteriler arasında yenidoğan doneminde B grubu streptokoklar , E coli sık zature sebepleridir Daha buyuk cocuklarda H influenza tip b, grup A streptokoklar ve pnomokoklar en sık ajanlar olarak gorulur Zature oluşumunda ana mekanizmayı cocuğun solunum yolları koruyucu sistemi ile vucuda giren patojen sayısı ve bu ajanların hastalık yapabilme gucleri arasındaki denge oluşturur
Akciğer enfeksiyonu ya solunum yolları savunma sisteminin bozulması ya da fazla sayıda mikrobun vucuda girip savunma bariyerlerini aşmasıyla oluşur Kimi zaman viral bir enfeksiyon solunum sisteminin savunma mekanizmasını bozarak bakteriyel bir enfeksiyon icin zemin hazırlayabilir Viral enfeksiyonlar solunum yolları mukozasında hasara yol acar Bu hasar sonucu butunluğu bozulmuş mukoza uzerinde bakterilerin yerleşip bozulmuş bariyeri aşması ve akciğer dokusuna ilerlemesi kolaylaşır
Bakteriler istila ettiği akciğer dokusunda artan bir hasara ve bu bolgede iltihap oluşmasına yol acar Boylece başlangıcta viral olarak başlayan enfeksiyon daha ağır bir bakteriyel enfeksiyona donuşmuş olur Kimi zaman aynı hasarı virusler bakterilerin iştiraki olmadan tek başlarına da yaparak viral zatureleri oluştururlar Akciğer dokusunun yerini alan bu iltihap bolgelerinde akciğerin hayati fonksiyonu olan oksijen alışverişi yapılamayacaktır Tutulan akciğer dokusunun genişliği oranında klinik tablo ağır olacaktır Zature direkt ajanın akciğer dokusuna yerleşmesiyle olabileceği gibi, ust solunum yollarındaki oncul bir enfeksiyonun ilerlemesiyle de ortaya cıkabilir Cocuğun o sıradaki vucut direnci hastalığın seyrini belirleyecektir
Klinik bulgular cok farklı olabilir Kucuk sut cocuklarında başlangıcta hicbir belirti olmayabilir Her enfeksiyon hastalığında gorulebilecek ateş, titreme, huzursuzluk, kusma, karın ağrısı gibi spesifik olmayan bulgularla başlayabilir Hastalığın ilerlemesiyle solunum sıkıntısı bulguları(hızlı nefes alıp verme, nefes almakta gucluk, burun kanadı solunumu ve daha ileri olgularda morarma) ortaya cıkar Zature tanısında ozellikle kucuk cocuklarda tek başına muayene ile tanı koymak mumkun olmayabilir Bu cocuklarda kan tahlili ve akciğer grafisiyle tanıya gidilebilir Daha buyuk cocuklarda dinleme bulguları yol gosterici olduğundan hekim icin tanı koymak daha kolaydır Klinik şuphe olduğunda tanı akciğer grafisiyle konur ve destekleyici laboratuar tetkiklerine baş vurulur
Kucuk sut cocuklarında belli bir odak olmadığında ateş sebebi araştırılırken mutlaka akciğer grafisi de cektirilmelidir Cocukluk cağı zaturelerinin coğunda sebep virusler olduğundan bir coğunda antibiyotik tedavisi gereksizdir Bununla birlikte bulguların yakından takibi şarttır Hekim ile yakın irtibat halinde olup klinik seyirdeki kucuk değişikliklerin ustune gidilmelidir Zature hayati bir organın hastalığı olduğundan coğunlukla ailede paniğe yol acar Cocukluk cağı zaturelerinin coğunda akciğer dokusunda masif bir tutulum olmadığından tedavi ayaktan yapılabilir
Bununla birlikte bir kısmında başlangıc ani ve seyir hızlı olabilir, oksijen tedavisi ihtiyacı doğabilir, boyle olgularda hastaneye yatış gerekebilir Bakteriyel zaturede genellikle başlangıc hızlı, ateş daha yuksektir ve yuksek kalma eğilimindedir Bu vakalarda antibiyotik tedavisi şarttır Tedavi hastanın durumuna gore ayaktan ya da yatarak yapılabilir;buna hastanın klinik ve laboratuar bulgularına gore hekim karar verebilir Viral zaturelerin coğunda başlangıcta antibiyotik tedavisi gereksizdir; bununla birlikte bazı vakalarda sekonder bir bakteriyel enfeksiyon sonradan antibiyotik tedavisini gerekli hale getirebilir
Destekleyici tedavi olarak mukolitik ve ekspektoranlar kullanılabilir Butun zature turlerinin tedavisinde hidrasyon tedavinin temel taşlarındandır, yeterli sıvı alımı balgamın daha akışkan olması ve bronşların drenajı acısından şarttır Dolayısıyla ağızdan yeterli sıvı alamayacak kadar hasta cocukların da yatarak tedavi edilmesi şarttır
Uz Dr Murat Yıldırım
Cocukluk cağında sıkca gorulen zaturre hastalıkları
Cocukluk cağı zaturelerinin yaklaşık %30'u bakteriyel kokenlidir Diğer bir deyimle buyuk kısmında altta yatan neden viruslerdir Zatureye en sık yol acan mikroplar her yaş icin farklılık gosterir Ayrıca cocuğun bağışıklık durumu ve cevre koşulları da hastalığın yerleşmesi ve seyrinde onemli rol oynayan faktorlerdir
Zatureye en sık yol acan virusler arasında adenovirusler, RSV(respiratuar sinsisyel virus), parainfluenza, influenza A ve B virusleri ve rhinovirusler sayılabilir Bakteriler arasında yenidoğan doneminde B grubu streptokoklar , E coli sık zature sebepleridir Daha buyuk cocuklarda H influenza tip b, grup A streptokoklar ve pnomokoklar en sık ajanlar olarak gorulur Zature oluşumunda ana mekanizmayı cocuğun solunum yolları koruyucu sistemi ile vucuda giren patojen sayısı ve bu ajanların hastalık yapabilme gucleri arasındaki denge oluşturur
Akciğer enfeksiyonu ya solunum yolları savunma sisteminin bozulması ya da fazla sayıda mikrobun vucuda girip savunma bariyerlerini aşmasıyla oluşur Kimi zaman viral bir enfeksiyon solunum sisteminin savunma mekanizmasını bozarak bakteriyel bir enfeksiyon icin zemin hazırlayabilir Viral enfeksiyonlar solunum yolları mukozasında hasara yol acar Bu hasar sonucu butunluğu bozulmuş mukoza uzerinde bakterilerin yerleşip bozulmuş bariyeri aşması ve akciğer dokusuna ilerlemesi kolaylaşır
Bakteriler istila ettiği akciğer dokusunda artan bir hasara ve bu bolgede iltihap oluşmasına yol acar Boylece başlangıcta viral olarak başlayan enfeksiyon daha ağır bir bakteriyel enfeksiyona donuşmuş olur Kimi zaman aynı hasarı virusler bakterilerin iştiraki olmadan tek başlarına da yaparak viral zatureleri oluştururlar Akciğer dokusunun yerini alan bu iltihap bolgelerinde akciğerin hayati fonksiyonu olan oksijen alışverişi yapılamayacaktır Tutulan akciğer dokusunun genişliği oranında klinik tablo ağır olacaktır Zature direkt ajanın akciğer dokusuna yerleşmesiyle olabileceği gibi, ust solunum yollarındaki oncul bir enfeksiyonun ilerlemesiyle de ortaya cıkabilir Cocuğun o sıradaki vucut direnci hastalığın seyrini belirleyecektir
Klinik bulgular cok farklı olabilir Kucuk sut cocuklarında başlangıcta hicbir belirti olmayabilir Her enfeksiyon hastalığında gorulebilecek ateş, titreme, huzursuzluk, kusma, karın ağrısı gibi spesifik olmayan bulgularla başlayabilir Hastalığın ilerlemesiyle solunum sıkıntısı bulguları(hızlı nefes alıp verme, nefes almakta gucluk, burun kanadı solunumu ve daha ileri olgularda morarma) ortaya cıkar Zature tanısında ozellikle kucuk cocuklarda tek başına muayene ile tanı koymak mumkun olmayabilir Bu cocuklarda kan tahlili ve akciğer grafisiyle tanıya gidilebilir Daha buyuk cocuklarda dinleme bulguları yol gosterici olduğundan hekim icin tanı koymak daha kolaydır Klinik şuphe olduğunda tanı akciğer grafisiyle konur ve destekleyici laboratuar tetkiklerine baş vurulur
Kucuk sut cocuklarında belli bir odak olmadığında ateş sebebi araştırılırken mutlaka akciğer grafisi de cektirilmelidir Cocukluk cağı zaturelerinin coğunda sebep virusler olduğundan bir coğunda antibiyotik tedavisi gereksizdir Bununla birlikte bulguların yakından takibi şarttır Hekim ile yakın irtibat halinde olup klinik seyirdeki kucuk değişikliklerin ustune gidilmelidir Zature hayati bir organın hastalığı olduğundan coğunlukla ailede paniğe yol acar Cocukluk cağı zaturelerinin coğunda akciğer dokusunda masif bir tutulum olmadığından tedavi ayaktan yapılabilir
Bununla birlikte bir kısmında başlangıc ani ve seyir hızlı olabilir, oksijen tedavisi ihtiyacı doğabilir, boyle olgularda hastaneye yatış gerekebilir Bakteriyel zaturede genellikle başlangıc hızlı, ateş daha yuksektir ve yuksek kalma eğilimindedir Bu vakalarda antibiyotik tedavisi şarttır Tedavi hastanın durumuna gore ayaktan ya da yatarak yapılabilir;buna hastanın klinik ve laboratuar bulgularına gore hekim karar verebilir Viral zaturelerin coğunda başlangıcta antibiyotik tedavisi gereksizdir; bununla birlikte bazı vakalarda sekonder bir bakteriyel enfeksiyon sonradan antibiyotik tedavisini gerekli hale getirebilir
Destekleyici tedavi olarak mukolitik ve ekspektoranlar kullanılabilir Butun zature turlerinin tedavisinde hidrasyon tedavinin temel taşlarındandır, yeterli sıvı alımı balgamın daha akışkan olması ve bronşların drenajı acısından şarttır Dolayısıyla ağızdan yeterli sıvı alamayacak kadar hasta cocukların da yatarak tedavi edilmesi şarttır
Uz Dr Murat Yıldırım