Buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi besinlerden dolayı yaşanan çölyak hastalığı hakkında merak edilenleri sizler için araştırdık. Yaşam kalitesini düşüren bu hastalık özellikle bağırsakları olumsuz etkiler. Kronik bir alerji rahatsızlık olan çölyak, hemen hemen her yaşta görülebilir. Peki çölyak hastalığı nedir? Çölyak hastalığının belirtileri nelerdir? Çölyak tedavisi var mıdır?
Çölyak hastalığı genellikle 1 yaşından sonra görülme olasılığı artar. Bazı insanlarda buğday, arpa ve çavdar gibi besinlerde bulunan gluten maddesine karşı bağışıklık sistemi olumsuz sonuçlar verir. Normal beslenme de tüketilen bu gıdalar sonucu yaşanan halsizlik, kusma, mide bulantısı gibi belirtiler hastalığa işaret olur. Bunun yanı sıra ilerleyen dönemlerde ciltte dökülme ve kansızlık gibi ciddi sağlık sorunları yaşanır. Bu hastalığın görülme olasılığı oldukça yüksektir. Hastalık Gluten sensitif enteropati olarak da bilinir. Gluten maddesi bağışıklık sistemindeki protein maddeleri tarafından anormal karşılanır. Normal bir bağışıklık sisteminde villus adı verilen madde vücuda giren besinleri enzimleyerek kana ve bağırsaklara yayar. Ancak bu madde artar. Kana karışmaması gereken maddeler karışır. Aynı zamanda bağırsaklara da geçmemesi gereken maddelerin geçmesiyle burada da iltihaplanmaya neden olur. Yani vücudun genel olarak tüm fonksiyonları bozulur. Hastalar ne kadar bu besinlerden tüketirse tüketsin alması gereken faydalı maddeleri alamaz. Çölyak denilen hastalık hakkında halen araştırmalar sürmektedir. Hastalığın alerjik mi yoksa otoimmün olduğu kesinleştirilmedi. Bazı uzmanlar ise iki durumun da hastalığa neden olduğunu vurguluyor. Çünkü bağışıklık sisteminin kabul edemediği çoğu hastalıkların geneline alerjik etkenler neden olur. Bunun yanı sıra da oluşan durumda vücudun metabolojik etkisini olumsuz etkiler.
ÇÖLYAK HASTALIĞININ NEDENLERİ?
Hastalığın ortaya çıkmasının nedeni henüz kesin değildir. Ancak bazı araştırmalarda genetiksel yatkınlığın olabileceği ortaya çıkartıldı. Çünkü çölyak genellikle ailesinde olanlarda görülür. Bağırsağın sindiremediği gluten maddesini olumsuz karşılayan bağışıklık sistemi de hastalığın yaşanmasına neden olur. Hassas bağışıklık ve bağırsak hastalığa zemin hazırlayan durumlardır.
ÇÖLYAK HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
- Hastalığın en yaygın kendini gösterme belirtisi aşırı ishaldir
- Şiddetli karın ağrısı ve yemeklerden sonra yaşanan karın şişliği
- Dengesiz kilo sorunu yaşanması
- İştahsızlığa rağmen rahatsız edici bir gaz sorununun oluşması
- Çocuklarda görüldüğünde büyüme problemleri
- Her hangi bir travma yaşamamasına rağmen ciltte morarmalar oluşur.
- İleri belirtileri arasında gece körlüğü de var.
- Yorgunluk, sinirlilik ve depresyon halleri
- Tuvalet ihtiyacında artış
- Mide bulantısı ve kusma sıklığı
- Yer yer cildin bazı tabakalarında dökülmeler
- Vücut iskeletinde ağrılar
- Kansızlıkta artış gibi belirtiler yaşanır.
ÇÖLYAK TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Öncelikle hastalıkta tanı çok önemlidir. Belirtiler kendini gösterdiği andan itibaren bir uzmana başvurulmalıdır. Kan testi yapılır. Teste proteinlerde artış oranına bakılır. Ayrıca alerjik test yapılarak HLA-DQ2 ve HLA-DQ8 maddelerinin seviyelerinde dikkate alınır. Tüm testlerdeki yüksek değerler sonucu uzman doktor endoskopla bağırsaklara bakar ince bağırsakta artan iltihaplanma hastalığı teyit eder. Hastalığın tek seçeneği gluten diyetidir. ani glutensiz bir yaşamdır. Gluten içeren besinler beslenmeden çıkartılır. Bir kaç güne hastanın sağlığı iyiye gider.