Yerkürenin gündemindeki Coronoa virüsü hakkındaki son gelişmeler ve malumatları Dr. Selda Kömeç sunuyor. Çok konuşulan bu virüs nedir, hangi belirtileri vardır, nasıl korunabiliriz üzere sorulara bilirkişi yanıtları sunuyor.
Hastane Derindere Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Kompetanı Dr. Selda Kömeç Coronavirüs hakkında merak edilenleri açıklıyor.
Coronavirüs nedir?
Coronovirusler memelilerde ve kuşlarda enfeksiyon yapabilen, birçok alt tipi bulunan virüslerdir. Birinci sefer 1960 yılında etken saptanmıştır ve nerden geldiği de saptanamamıştır. Beşerde enfeksiyon yaptığı bilinene 7 alt tipi bilinmektedir: HCoV-229E, HCoV-OC43, SARS-CoV, HCoV-NL63, Human coronavirus HKU1, MERS-CoV ve en son olarak Wuhan coronavirus (2019-nCoV). Umumiyetle hafif gribal enfeksiyonlar yapar ve zaten güzelleşir ama ağır hastalık tablosu ile de önümüze çıkmaktadır. Birçok kezler yerkürenin çeşitli kesimlerinde salgınlara neden olmuştur.
Corona virüsü belirtileri nelerdir?
Umumide enfeksiyon, bulaştan 5 gün -2 hafta sonra belirti vermeye başlar. Bulaşma yolu gayrı gribal enfeksiyonlar üzere öksürük, aksırık ve yakın temasla gerçekleşir. Hastada ateş, titreme, burun akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı görülür. Bazen bulantı, kusma, ishal ve karın ağrısı üzere mide-bağırsak şikâyetlerine de neden olabilir.Hastalık ilerlerse dispne (solunum sıkıntısı) ve pnömoni (akciğer enfeksiyonu) oluşabilir. Daha ağır vakalarda çoklu organ yetmezliği ve mevt görülmektedir. Ağır vakalar daha çok, kalp ve akciğer illeti, bağışıklık sistem zayıflığı yahut yaşlı bireylerle ufak çocuklarda görülür.
Tanısı için testler var mı?
Tanıda virüs RNA’sını saptamaya yönelik testler vardır ama bunlar rutinde uygulanabilir değildir. Zira hem pahalı hem de sonuçlanma mühleti uzun olan testlerdir. Fakat salgın durumunda epidemiyolojik açıdan kullanılmaktadır.
Corona virüsün tedavisi var mı?
Coronavirus için kullanılabilecek spesifik bir antiviral tedavi yoktur. Antibiyotikler de tedavide etkisizdir. Şikâyetlere yönelik (ateş düşürücü, öksürük ve burun akıntısı ilaçları, vb) tedavi verilir. İstirahat, istikrarlı beslenmek ve konutta kalmak marazın kısa müddette geçmesinde tesirlidir. Teneffüs zahmetinde teneffüs desteği verilir, gerekirse yatarak tedavi edilmelidir. Aşısı mevcut değildir.
Virüsten korunmak için ne yapılmalı?
Vücudun bağışıklık sisteminin üst seviyede tutmak hastalık bulaşından korunmak için önceliklidir. Istikrarlı beslenme, sistemli uyku, gerilimden uzak durmak, egzersiz yapmak, hijyen kurallarına uymak, sigara ve alkolden uzak durmak bu açıdan kıymetlidir. Maske takılması, ellerin sık sık yıkanması, öksürük ve hapşırık durumunda mendil kullanılması, yabancı yüzeylerle temastan sonra ellerin yüze, buruna, ağıza ve gözlere temas ettirilmemesi münâsib olur. Hastalık hayvanlardan da bulaşabildiği için evcil ve yabani hayvanlardan uzak durulması tavsiye edilir. Hasta bireylerden ve gizli mekânlardan mümkün olduğunca uzak durulması gerek coronavirus gerekse gayri virüs enfeksiyonlarından korunmada tesirlidir.
Memleketimiz için tehlike yaratır mı?
Şu anda Çin’de salgın olarak ortaya çıkmıştır ve ölümlere de neden olmuştur. Bulaş yolunun çok kolay olduğu ve yerkürenin ulaşım araçları ile ne denli küçük olduğu da düşünülürse maatteessüf tüm yerküreye yayılması ihtimal dahilindedir.