COVID-19’un tanısı nasıl konulur?

Coronavirüs (koronavirüs) nedir?​

Coronavirüsler, hayvanlarda veya insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesidir. Daha önce rastlanan birkaç coronavirüsün soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi daha şiddetli hastalıklara kadar neden olduğu bilinmektedir. En son keşfedilen coronavirüs, COVID-19 hastalığına neden olur. Bu yeni virüs ve hastalık, salgının Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde başlamasından önce bilinmiyordu.

Coronavirüs (COVID-19) belirtileri nelerdir?​

COVID-19’un en yaygın semptomları ateş, yorgunluk ve kuru öksürüktür. Bazı hastalarda burun tıkanıklığı, burun akıntısı, boğaz ağrısı veya ishal olabilir. Bu semptomlar genellikle hafiftir ve yavaş yavaş başlar. Bazı insanlar enfekte olduğu halde herhangi bir semptom geliştirmeyebilirler. Çoğu insan (yaklaşık %80) özel tedaviye ihtiyaç duymadan hastalıktan iyileşir. COVID-19 alan her 6 kişiden yaklaşık 1’i ağır hastalanmakta ve nefes almakta güçlük çekmektedir. Yaşlı insanlar ve yüksek tansiyon, kalp problemleri veya diyabet gibi altta yatan tıbbi sorunları olanların ciddi hastalık geliştirme olasılığı daha yüksektir. Ateş, öksürük ve nefes almada zorluk çeken insanlar tıbbi yardım almalıdır.

Coronavirüs (koronavirüs) tanısı nasıl konulur?​

SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu COVID-19 tanısı, direkt olarak virüsü saptamaya yönelik olarak yapılabildiği gibi, konak organizmanın virüse karşı oluşturduğu spesifik antikorların gösterilmesi ile de yapılabilir. Bu doğrultuda laboratuvarlarda kullanılan iki test kategorisi vardır. Bunlar virüsün kendisini tespit eden PCR testi ve konakçının virüse verdiği yanıtı tespit eden antikor testidir. Ayrıca hastalığın tanısında akciğer tomografisi ve bazı kan tetkikleri de kullanılmaktadır.

Coronavirus (koronavirüs) antikor testi nedir?​

Antikorlar, bağışıklık sisteminin tehditleri tanımlamasına ve ortadan kaldırmasına yardımcı olan proteinlerdir. Ayrıca vücudun gelecekteki enfeksiyonları aynı tehditten korumasına yardımcı olmaktadır. Serolojik testler, kişinin SARS-CoV-2 virüsüne karşı yanıt olarak oluşturduğu proteinleri tespit etmektedir. Antikor testleri, COVID-19’dan iyileşen veya virüsü fark etmeden taşıyabilen hastalarda, virüs artık mevcut olmasa bile antikorları kimin taşıdığını gösterebilmektedir.

Coronavirüsler nasıl bulaşır?​

Hastalık, kişiden kişiye, COVID-19’lu bir kişi öksürdüğünde veya nefes verdiğinde ortama yayılan küçük damlacıklardan veya ağızdan yayılabilir. Bu damlacıklar kişinin etrafındaki nesnelere ve yüzeylere düşer. Diğer insanlar bu nesnelere veya yüzeylere temas ettikten sonra gözlerine, burnuna veya ağzına dokunduğunda viruse yakalanırlar. İnsanlar ayrıca, COVID-19’lu damlacıkları öksüren veya nefes veren bir kişiden damlacıklar halinde nefes alırlarsa COVID-19 hastalığına yakalanabilirler. Bu yüzden hasta olan bir kişiden 1 metreden daha uzak mesafede durmak önemlidir. Bugüne kadar yapılan çalışmalar, COVID-19’a neden olan virüsün, esas olarak hava vasıtasından çok temas yoluyla bulaştığını göstermektedir.

COVID-19, şikayeti olmayan kişilerden bulaşabilir mi?​

COVID-19 olan birçok insan sadece hafif semptomlar yaşar. Bu özellikle hastalığın erken evrelerinde geçerlidir. Bu nedenle, COVID-19’u örneğin hafif bir öksürüğü olan ve hasta hissetmeyen birinden yakalamak mümkündür.

COVID-19’un grip ya da soğuk algınlığından farkı nasıl anlaşılır?​

2019-nCoV enfeksiyonunda, grip veya soğuk algınlığında olduğu gibi genellikle ateş, öksürük ve burun akıntısı gibi solunum şikayetleri görülür. Birçok yakınma benzer olsa da, bu hastalıklar farklı virüslerden kaynaklanır. Benzerlikleri nedeniyle, hastalığı sadece şikayetlere dayanarak tanımlamak zor olabilir. Bu yüzden birinin 2019-nCoV olup olmadığını doğrulamak için laboratuvar testleri gereklidir.