Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Afrika ziyaretinin dönüşünde gazetecilere açıklamalarda bulundu, soruları yanıtladı. Erdoğan, Rusya-Ukrayna krizine dair çok kıymetli iletiler verirken, 'Türkiye yaptırımda bulunur mu?' sorusuna 'İkisinden de vazgeçmemiz mümkün değil' karşılığını verdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Afrika ziyaretinin dönüşünde uçakta gazetecilere kıymetli açıklamalarda bulundu. Erdoğan, Rusya-Ukrayna krizine ait, Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne vurgu yaparak, 'Temennimiz, Karadeniz’den komşumuz Rusya ve Ukrayna’nın bir an evvel müzakere masasına dönmeleridir' dedi.
Erdoğan, 'Türkiye'den Rusya'ya muhtemel yaptırımı' ve taraflara yönelik tutumuna ait soruya, 'İkisinden de vazgeçmemiz mümkün değil. Rusya ile gerek siyasi gerek askeri gerek ekonomik münasebetlerimiz var. Ukrayna ile de birebir formda siyasi, askeri, ekonomik bağlarımız var. ‘Ukrayna’dan vazgeç’ deseniz vazgeçemeyiz, zira ülkemizin buradaki çıkarları çok ileri derecede. ‘Rusya’dan vazgeç’ deseniz ondan da vazgeçemeyiz, zira onunla da şu anda hakikaten ileri derecede birlikteliklerimiz var. Bizim sıkıntımız o denli bir adım atalım ki hiçbirinden vazgeçmeden bu işi inşallah çözelim' karşılığını verdi.
Erdoğan, Putin'le görüşme için, 'NATO Önderler Tepesi bizim için bu noktada isabetli olur. O görüşmeyi de ondan sonra yapmak çok daha güzel olur' dedi.
NATO doruğu yorumu
NATO Tepesi nedeniyle seyahatinizin üçüncü ayağını ertelediniz. Bu NATO Zirvesi’nden beklentileriniz nelerdir?
Şu anda alışılmış Rusya ile önderler çerçevesinde şimdi önemli bir görüşme performansı sergileyen çıkmadı. İşte biliyorsunuz Macron Moskova’ya geldi, tablo ortada. Gerisinden Scholz geldi, o tablo da ortada. Biden ile ilgili ‘görüştü, görüşüyor’ vesaire dediler, rastgele bir şey çıkmadı. Olayı devlet yahut kurumsal bazda ele alacak olursak, burada da şu anda ortada yalnızca NATO kalıyor. NATO bu görüntü konferans doruğuyla birlikte artık halini belirlemelidir, ne yapacaksa yapmalıdır. Malum, şu ana kadar Ukrayna’ya önemli manada bir asker gönderme üzere durumla karşı karşıya şimdi kalmadık. Herkes yalnızca laf yapıyor, iş yapan yok. Bu türlü bir durum kelam konusu. Hasebiyle Rusya artık sonda önemli denilebilecek sayıda asker yığınağı yapmış vaziyette. Doğal bu tablo karşısında sonucun ne olabileceğini kestirmek için herhalde kâhin olmaya gerek yok. Bu bakımdan yapacağımız bu görüntü konferansta NATO müttefiki üye ülkelerin başkanları bakalım neler söyleyecek. Biz de alışılmış söyleyeceğimizi onların da söyleyeceklerine nazaran belirleyecek, halimizi ortaya koyacağız.
Türkiye amaçta mi?
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin “Ülkelere Sovyetlerden ayrılma hakkını vermek, temeline döşenen bir mayındı” tabirlerini kullanmıştı. Türk Devletleri Teşkilatının kurulduğu bir periyotta Sayın Putin’in bu açıklamaları Türk devletlerini amaç gösteriyor diyebilir miyiz?
Ben burada Türk devletlerinin kastedildiğine dair bir tabir görmüyorum. Alışılmış, Türk Cumhuriyetleri de SSCB’yi oluşturan Cumhuriyetler ortasındaydı. Bu tarihi bir gerçek. SSCB dağıldığında öbür Cumhuriyetler üzere onlar da bağımsızlıklarını ilan ettiler. Buradan 15 bağımsız devlet doğdu. Bu da tarihi bir gerçek ve hukuken de teyit edilmiş bir durum. Rusya keza bir Sovyet Cumhuriyeti olarak değil, Rusya Federasyonu olarak yoluna devam etti. Münasebetiyle, burada Türk Cumhuriyetlerinin yahut öteki ülkelerin kastedildiğini düşünmek istemiyoruz. Teşkilatımız, Türk Devletleri ortasında başta ekonomik, ticari, kültürel ve beşerî bahislerde iş birliğini ve dayanışmayı artırmayı hedefliyor. Bu hiçbir ülkeye yahut teşkilata karşı bir uğraş değil. Bunu Sayın Putin de biliyor. Sayın Putin bu tabirleri Ukrayna’nın doğusunda ayrılıkçıların kelamda idarelerini tanıyan kararını açıkladığı konuşmasında söylemişti. Natürel bizim Türkiye olarak Kırım’daki halimiz ne olduysa, buralarda da tutumumuz birebir oldu. Hakikaten yaptığımız açıklamayla da Ukrayna’nın toprak bütünlüğü noktasında tutumumuzu ortaya koyduk ve Rusya’nın bu takındığı hali reddettiğimizi bildirdik.
"Türkiye yaptırım uygular mı?"
Türkiye’nin Rusya’ya yönelik askeri, ekonomik yahut siyasi bir yaptırımı olabilir mi? Hem Ukrayna ile düzgün ilgilerimiz var hem de Rusya ile birçok alanda birlikte hareket ettiğimiz noktalar var, ayrıştığımız noktalar da var. Bu iki ülke ortasındaki net halimiz kimden yana olacak yahut nasıl bir süreç düşünüyorsunuz?
İkisinden de vazgeçmemiz mümkün değil. Rusya ile gerek siyasi gerek askeri gerek ekonomik ilgilerimiz var. Ukrayna ile de birebir halde siyasi, askeri, ekonomik ilgilerimiz var. ‘Ukrayna’dan vazgeç’ deseniz vazgeçemeyiz, zira ülkemizin buradaki çıkarları çok ileri derecede. ‘Rusya’dan vazgeç’ deseniz ondan da vazgeçemeyiz, zira onunla da şu anda hakikaten ileri derecede birlikteliklerimiz var. Bizim kaygımız o denli bir adım atalım ki hiçbirinden vazgeçmeden bu işi inşallah çözelim. Bunun için de takımımızla, heyetimizle görüşmelerimizi yapacağız. Onun için NATO Önderler Zirvesi’ni çok önemsiyorum. Burada bütün başkanların ne düşündüklerini göreceğiz. Ondan sonra da biz kendi içimizde arkadaşlarımızla çalışmamızı yapacağız.