Cumhuriyetle Gelen Reformlar Nelerdir?
İnkılapcı ve Reformcu Ataturk
Cumhuriyet'in ilanının ardından, yine Mustafa Kemal'in onderliğinde, devlet orgutu ve toplum yonetiminin de cağdaş anlayış ile uyumlu duruma getirilmesi icin buyuk inkılaplar gercekleştirilmiştir Daha sonra ayrıntılarıyla işleyeceğimiz inkılapların isimlerini burada kısaca belirtelim:
I Siyasi Alanda Yapılan İnkılaplar:
1 Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
2 Cumhuriyet'in İlanı (29 Ekim 1923)
3 Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
II Sosyal Hayatın Duzenlenmesi:
1 Şapka Kanunu (25 Kasım 1925)
2 Tekke ve Zaviyelerle Turbelerin Kapatılması ve Turbedarlıklar ile Birtakım Unvanların Kaldırılması (30 Kasım 1925)
3 Milletlerarası Saat ve Takvim Hakkındaki Kanunların Kabulu (26 Aralık 1925)
4 Milletlerarası Rakamların Kabulu (20 Mayıs 1928)
5 Olculerin Değiştirilmesi (1 Nisan 1931)
6 Lakap ve Unvanların Kaldırılması (26 Kasım 1934)
7 KılıkKıyafet Değişikliği (3 Aralık 1934)
8 Soyadı Kanunu (21 Haziran 1934)
9 Mustafa Kemal'e Ataturk Soyadı Verilmesi (24 Kasım 1934)
10 Kadınların Medeni ve Siyasi Haklara Kavuşmaları:
a) Medeni Kanun'la sağlanan haklar (17 Şubat 1926)
b) Belediye secimlerinde kadınlara secme ve secilme hakkı tanıyan kanunun kabulu (3 Nisan 1930)
c) Anayasa'da yapılan değişikliklerle kadınlara milletvekili secme ve secilme hakkının tanınması (5 Aralık 1934)
III Hukuk Alanında Yapılan İnkılaplar:
1 Şeriye Mahkemeleri'nin Kaldırılması ve Yeni Mahkemeler Teşkilatı'nın Kurulması Kanunu (8 Nisan 1924)
2 Turk Medeni ve Borclar Kanunu (17 Şubat 1926)
3 Ceza Kanunu (1926)
4 Hukuk Muhakemeleri Usulu Kanunu (1927)
5 Ceza Muhakemeleri Usulu Kanunu (1929)
6 İcra ve İflas Kanunu (1932)
7 Kara ve Deniz Ticareti Kanunu (1926, 1929)
IV Eğitim ve Kultur Alanında Yapılan İnkılaplar:
1 Tevhidi Tedrisat (Oğretimin Birleştirilmesi) Kanunu (3 Mart 1924)
2 Yeni Turk Harflerinin Kabulu (1 Kasım 1928)
3 Turk Tarihi Tetkik Cemiyeti'nin Kuruluşu (12 Nisan 1931) Cemiyet daha sonra Turk Tarih Kurumu adını almıştır (3 Ekim 1935)
4 Turk Dili Tetkik Cemiyeti'nin Kuruluşu (12 Temmuz 1932) Cemiyet daha sonra Turk Dil Kurumu adını almıştır (24 Ağustos 1936)
5 İstanbul Darulfununu'nun kapatılmasına, Milli Eğitim Bakanlığınca yeni bir universite kurulmasına dair kanun (31 Mayıs 1933) İstanbul Universitesi 18 Kasım 1933 gunu oğretime acılmıştır
Ne var ki, Turk Milleti'ni cağdaş uygarlık seviyesine taşıyan bu gelişmeler karşısında, sayıları az da olsa bazı muhalif gruplar ortaya cıkmıştır Hatta Buyuk Onder'e suikast girişiminde bulunacak kadar ileri gitmişlerse de başarılı olamamışlardır Turk Milleti tek bir vucut olarak Mustafa Kemal Ataturk'un yanında yer almış; gerek kendisine gerekse inkılaplarına gonulden destek vermiştir
Mustafa Kemal Ataturk, bir taraftan da Milli Mucadele'yi ve Turkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu anlatan Nutuk adlı eserini kaleme almış ve bunu 1927 yılında, Parti Kongresi'nde altı gun suren unutulmaz bir soylevle okumuştur Bilim adamları ve uzmanların ortak kanaatiyle, Değerli tahlil ve tenkitlerle dolu olan bu eser, Turk tarihinin olduğu kadar Turk edebiyatının da olmez eserleri arasında yerini almıştır
İnkılapcı ve Reformcu Ataturk
Cumhuriyet'in ilanının ardından, yine Mustafa Kemal'in onderliğinde, devlet orgutu ve toplum yonetiminin de cağdaş anlayış ile uyumlu duruma getirilmesi icin buyuk inkılaplar gercekleştirilmiştir Daha sonra ayrıntılarıyla işleyeceğimiz inkılapların isimlerini burada kısaca belirtelim:
I Siyasi Alanda Yapılan İnkılaplar:
1 Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
2 Cumhuriyet'in İlanı (29 Ekim 1923)
3 Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
II Sosyal Hayatın Duzenlenmesi:
1 Şapka Kanunu (25 Kasım 1925)
2 Tekke ve Zaviyelerle Turbelerin Kapatılması ve Turbedarlıklar ile Birtakım Unvanların Kaldırılması (30 Kasım 1925)
3 Milletlerarası Saat ve Takvim Hakkındaki Kanunların Kabulu (26 Aralık 1925)
4 Milletlerarası Rakamların Kabulu (20 Mayıs 1928)
5 Olculerin Değiştirilmesi (1 Nisan 1931)
6 Lakap ve Unvanların Kaldırılması (26 Kasım 1934)
7 KılıkKıyafet Değişikliği (3 Aralık 1934)
8 Soyadı Kanunu (21 Haziran 1934)
9 Mustafa Kemal'e Ataturk Soyadı Verilmesi (24 Kasım 1934)
10 Kadınların Medeni ve Siyasi Haklara Kavuşmaları:
a) Medeni Kanun'la sağlanan haklar (17 Şubat 1926)
b) Belediye secimlerinde kadınlara secme ve secilme hakkı tanıyan kanunun kabulu (3 Nisan 1930)
c) Anayasa'da yapılan değişikliklerle kadınlara milletvekili secme ve secilme hakkının tanınması (5 Aralık 1934)
III Hukuk Alanında Yapılan İnkılaplar:
1 Şeriye Mahkemeleri'nin Kaldırılması ve Yeni Mahkemeler Teşkilatı'nın Kurulması Kanunu (8 Nisan 1924)
2 Turk Medeni ve Borclar Kanunu (17 Şubat 1926)
3 Ceza Kanunu (1926)
4 Hukuk Muhakemeleri Usulu Kanunu (1927)
5 Ceza Muhakemeleri Usulu Kanunu (1929)
6 İcra ve İflas Kanunu (1932)
7 Kara ve Deniz Ticareti Kanunu (1926, 1929)
IV Eğitim ve Kultur Alanında Yapılan İnkılaplar:
1 Tevhidi Tedrisat (Oğretimin Birleştirilmesi) Kanunu (3 Mart 1924)
2 Yeni Turk Harflerinin Kabulu (1 Kasım 1928)
3 Turk Tarihi Tetkik Cemiyeti'nin Kuruluşu (12 Nisan 1931) Cemiyet daha sonra Turk Tarih Kurumu adını almıştır (3 Ekim 1935)
4 Turk Dili Tetkik Cemiyeti'nin Kuruluşu (12 Temmuz 1932) Cemiyet daha sonra Turk Dil Kurumu adını almıştır (24 Ağustos 1936)
5 İstanbul Darulfununu'nun kapatılmasına, Milli Eğitim Bakanlığınca yeni bir universite kurulmasına dair kanun (31 Mayıs 1933) İstanbul Universitesi 18 Kasım 1933 gunu oğretime acılmıştır
Ne var ki, Turk Milleti'ni cağdaş uygarlık seviyesine taşıyan bu gelişmeler karşısında, sayıları az da olsa bazı muhalif gruplar ortaya cıkmıştır Hatta Buyuk Onder'e suikast girişiminde bulunacak kadar ileri gitmişlerse de başarılı olamamışlardır Turk Milleti tek bir vucut olarak Mustafa Kemal Ataturk'un yanında yer almış; gerek kendisine gerekse inkılaplarına gonulden destek vermiştir
Mustafa Kemal Ataturk, bir taraftan da Milli Mucadele'yi ve Turkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu anlatan Nutuk adlı eserini kaleme almış ve bunu 1927 yılında, Parti Kongresi'nde altı gun suren unutulmaz bir soylevle okumuştur Bilim adamları ve uzmanların ortak kanaatiyle, Değerli tahlil ve tenkitlerle dolu olan bu eser, Turk tarihinin olduğu kadar Turk edebiyatının da olmez eserleri arasında yerini almıştır