Birçok insan, toplumu daha yeterli olacak biçimde değiştirmeye çalışır. Bu noktada karşılaşılan asıl zorluk ise büyük ölçekli bir değişim yaşanması en güzel tahlillere nasıl ulaşılacağıdır. Husus üzerine yapılan yeni araştırmalara göreyse toplumsal değişimin, yararlı davranışlar ve siyasetler ortasındaki münasebete dayalı olması mümkün olabilir.
Maine Üniversitesi, Vermont Üniversitesi ve Laval Üniversitesi tarafından yürütülen kelam konusu araştırmada, toplumun büyük ve dönüştürücü bir toplumsal değişimi, bilhassa de giderek büyümekte olan iklim değişikli probleminin üstesinden gelmek için gerekli olan toplumsal değişimi nasıl başarabileceği araştırıldı. Araştırmada elde edilen sonuçlara göreyse büyük ölçekli toplumsal değişime ulaşmak için hem davranış değişikliğinin hem de siyaset değişikliğinin gerekli olduğu; dahası bunların birlikte olması gerektiği ortaya çıktı.
Köklü toplumsal değişiklik, yanlışsız siyaset ve davranış değişikliği ile mümkün olabilir
Araştırmacılar, iklim değişikliğinin tesirlerini azaltmak için maliyetli bir tedbir üzere, kümelere yarar sağlayan fakat siyaset dayanağı olmadan yayılmayan bir davranış üzerinde inceleme yaptılar. Şahısların kümeler halinde yaşadığı ve akranların faydalı davranışlarını benimsediği bir toplumu simüle eden epidemiyolojik ve evrimsel tekniklerin yenilikçi bir kombinasyonunu kullanan araştırmacılar, çok yüksek maliyetli olmaması kaidesiyle hakikat şartlar verildiğinde viral olarak yayılabilen matematiksel bir model oluşturdular.
Hem küme içinde hem de global olarak davranışların yayılması, davranışı destekleyen ve yayılmasını kolaylaştıran kurumların gücü ve bu kurumların maliyeti üzere faktörleri benimseyenler ve benimsemeyenlerin dikkate alındığı model için çalışmanın müellifi olan Maine Üniversitesi’nden Timothy Waring, "Modelimiz eşsiz çünkü davranış değişikliği ve siyaset değişikliğini tek bir sistemde birleştiriyor ve bizi toplumsal değişim hakkında daha güçlü bir halde düşünmeye teşvik ediyor. Büyük ölçekli toplumsal değişim yalnızca siyaset yahut davranış değil, birebir vakitte her ikisini birleştiren destek edici sistem ile yeni bir benliğin ortaya çıkmasıdır. Bu, 'yeni bir davranış ve siyaset modeli nasıl yayılır?' üzere yeni sorular sormamıza imkan sağlıyor" tabirlerini kullanıyor.
Köklü bir değişim için hem davranışsal hem de politik değişimin gerekli olduğunun vurgulandığı çalışmada, her ikisinin de tek başına değişim için kâfi olmadığı; fakat buna karşılık siyaset değişikliğininçok daha kritik olduğu söz ediliyor. Bazen yararlı davranışın çok fazla yayılabileceğini gözlemleyen araştırmacılar; davranışın, destekleyici siyasete sahip kümelerin ötesine yayılmasının birtakım durumlarda algılanan başarıyı azaltabileceğini ve siyasetin yayılmasını yavaşlatabileceğini, böylelikle genel olarak yararlı toplumsal değişimi sınırlayabileceğinibelirtiyor.
Araştırma, büyük ölçekli bir değişim için ne vakit neye odaklanmamız gerektiğini anlamaya yardımcı olabilir
Bununla birlikte bu simülasyon, hem aşağıdan üste viral davranış yayılımını hem de üstten aşağıya siyaset değişikliğini içeren projelerin, iklim değişikliği üzere büyük sürdürülebilirlik sıkıntıları için en güzel tahlil türü olabileceğini öne sürüyor. Buna nazaran bu şekil projeler kıymetli bir örnek teşkil ediyor ve büyük değişiklikleri tetiklemek ismine kümeler arasında daha kolay bir halde yayılabiliyor.
Konuya ait olarak, "Örneğin, bir devletin kasabalara yarar sağlayacak yeni bir organik kompostlama maddesine iştiraki yaymak istediğini varsayalım" formunda kaydeden Waring, "Sistemin çalışması için toplanan atıkların büsbütün organik materyal olması gerekir. Ancak saf organik atıklara katkıda bulunmak haneler için gayret gerektirir, bu nedenle davranış kendi kendine gelişmez. Bu, siyaset uygulaması için yaygın bir meseledir. Lakin kasabalar deney yaparsa davranışı desteklemeye ve yaymaya yardımcı olan sistemlerle, başarılı kent programları, hane halkı katkılarıyla birlikte kentler ortasında yayılabilir ve bu da tesirli, büyük ölçekli değişimle sonuçlanır." sözlerini kullanıyor.
Öte yandan çalışmanın baş müellifi olan Vermont Üniversitesi'nden Laurent Hébert-Dufresne ise "Modelimiz, yeni tahlillerin ölçeklenebilmesi için aşağıdan üste ve üstten aşağıya tesirlerin nasıl dengeleneceğini anlamaya yardımcı olabilir. Örneğin, olağanlaştırmak için tüm ülkede kompost yapma üzere bir davranışı ne vakit teşvik etmemiz gerektiğini ve bunun yerine kompostlaştırmanın potansiyel yararlarını göstermek için mahallî, âlâ finanse edilen bir pilot projeye ne vakit odaklanmamız gerektiğini belirlememize yardımcı olabilir." biçiminde kaydediyor
Bu çalışma aslında özünde, büyük bir toplumsal değişim ve daha düzgün bir dünya için sırf 'kararlar alınmasının' ya da bireylerin tek başlarına adımlar atmasının kâfi olmayacağını söylüyor. Örneğin ülkemizde başlatılan 'sıfır atık' kampanyası, beraberinde 'ücretli market poşeti' gibi uygulamaları getirmişti.
Ancak bilinçlenmemiş ve plastik kullanımını hayatın her alanında azaltmayan bir toplumda, araştırmadan da anlayacağımız üzere bu cins adımların pek de bir değeri bulunmuyor. Bu noktada tüm bireylerin ve kurumların üstlerine düşen sorumlulukları alıp kendilerini bu alanlarda eğiterek birlikte hareket etmesi gerekiyor.
