İki yıl evvel Cumhurbaşkanlığı kararıyla Volkswagen’in fabrika açması için kamulaştırılan ve Volkswagen'in projeden vazgeçtiği 3 milyon 364 bin 207 metrekarelik arazinin “acele kamulaştırılması” Danıştay tarafından iptal edildi.
Birgün'den Uğur Şahin'in haberine nazaran, Danıştay 6’ncı Daire, Alman araba devi Volkswagen’in yatırım yapacağını açıklayıp vazgeçtiği, akabinde da başta Koç Holding olmak üzere yerli ve yabancı çok sayıda şirketin yatırım planladığı, 517 taşınmaza ait Cumhurbaşkanlığı’nın “acele kamulaştırma” kararını iptal etti.
81 vatandaş kamulaştırılmasının iptal edilmesini istemişti
Manisa Organize Sanayi Bölgesi (OSB) alanına ait 5 Kasım 2020 tarihinde kamulaştırma kararı alındı. Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararına nazaran, OSB’ye ek yatırım sağlanması ve geliştirilmesi münasebet gösterilerek; Yunusemre ,lçesindeki tam 3 milyon 364 bin 207 metrekare büyüklüğündeki 517 taşınmazın ‘acele kamulaştırılması’ kararı verildi.
Avukat Ömer Talha Oğan, 9 Aralık 2020 tarihinde “Acele kamulaştırmanın iptali” talebiyle, bölgede taşınmazı bulunan ve toplamda 200 parsele sahip 81 yurttaş ismine mevzuyu yargıya taşıdı. Lakin Danıştay 6’ncı Daire, 23 Aralık 2020 tarihinde oybirliğiyle “kamulaştıramaya giren her parselin başka ayrı dava açması gerektiğini” belirterek davada ret kararı verdi.
Bunun üzerine geçen yıl 5 Mart tarihinde dört taşınmaz sahibi için Danıştay’a başka farklı üç dava açıldı. 6’ncı Daire’nin aldığı karara yapılan itiraz sonrası ise Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Heyeti, kararı oyçokluğuyla alınan kararla onadı. 27 Eylül 2021 tarihli karara, Lider dâhil dört üye karşı oy kullanarak, “proje bütünlüğü gereği çabuk kamulaştırmaya iptal davasının tek dilekçe ile toplu bir formda açılabileceğine” dair görüş̧ bildirdi. Ret kararı daha sonra Anayasa Mahkemesi’ne taşındı.
Döviz arttı gerekçesiyle karar uygulanamadı
Süreç devam ederken Manisa OSB ismine kamulaştırma sürecini yürüten Manisa Valiliği Yatırım İzleme ve Uyum Başkanlığı (YİKOB) 15 Ekim 2021’de çabuk kamulaştırma bedellerinin tespiti davası açtı. Mahallî mahkemenin aldığı karar uyarınca, her parsele dair bedel tespiti yapılması için uzmanlarca keşif ve fiyat tespiti gerçekleştirildi. Sonrasında da mahkeme, ödeme yapma sorumluluğu Manisa OSB yükümlülüğünde olsa da Manisa YİKOB’a bedellerin yurttaşların hesabına yatırılması için 10 günlük müddet verildi.
İdare’nin kamulaştırma bedellerini yurttaşlara göndermesi beklenirken mahkemeye ödemenin yapılamayacağı bildirildi: “Güncel durumda döviz kurlarındaki kırılganlık ve piyasa şartlarındaki değişkenlikler, öngörülemeyen ekonomik dalgalanma ile birlikte evrak konusu taşınmazın bedelinin uzmanlarca son derece yüksek belirlenmesi, huzurdaki evrak ile birlikte toplam 517 adet çabuk kamulaştırma evrakı ikame edilmesi ve depo müddetlerinin epey kısa olması depo kararlarının yerine getirilmesini mümkün kılmadığından huzurdaki belge kapsamında depo kararının yerine getirilemeyeceği…”
Mağdur olan halk oldu
Mahkemeye sunulan bu beyanın üzerine mahallî mahkemeler tez kamulaştırma evraklarını düşürdü. Danıştay 6’ncı Daire de başka farklı açılan davalarda, dört parsele dair ivedi kamulaştırma kararının iptaline karar verdi. Cumhurbaşkanlığı ile Manisa YİKOB’un ‘davalı’ olduğu evrakta, yurttaşa ödeme yapılamaması sebebiyle “acelelik halinin olmadığına” dikkat çekildi: “Davaya husus parsel[in] sayılı taşınmazın depo kararının yerine getirilemeyeceği tarafında dilekçe verildiği, davaya mevzu taşınmazın çabuk kamulaştırılması gayesiyle el konulması için, tespit edilen bedelin ödenmediği gerekçesiyle anılan Mahkeme tarafından el koyma talebinin metottan reddine karar verildiği anlaşıldığından, davaya mevzu taşınmaz için 2942 sayılı Kanunun 27. hususunun uygulanmasını gerektiren çabukluk halinin bulunmadığı sonucuna varıldığından dava konusu süreçte hukuka uyarlık bulunmamaktadır.”
Avukat Ömer Talha Oğan, sürece ait BirGün’e yaptığı açıklamada şunları lisana getirdi: “Bölge halkının yüzde 95’i geçimini tarımdan karşılayan çiftçilerden oluşmaktadır. Yaşanan tüm süreç, bölge halkını bir belirsizlik içinde bırakmaktadır. Dövizdeki kırılganlığın mazeret edilerek, kamulaştırma sürecinin belirsizliğe bırakılması ve müvekkillerimize süreç hakkında aydınlatıcı bilgi verilmemesi, tarımla uğraşan müvekkilleri mağdur etmektedir. Belirsizliğin giderilmesi ismine ilgili kurumlara verdiğimiz bilgi edinme dilekçelerine karşılık alamadık. Tüm bu mağduriyetleri gören Danıştay 6.Daire Başkanlığı, tez kamulaştırma kararı hakkında iptal kararları vermiştir.”