Toplulukta bireyler gayrı kişileri seyrederek ve gözlem yaparak, onların yaptığı davranışın pekiştirildiğini yahut cezalandırıldığını gözlemleyerek öğrenirler. Bu nedenle içtimaî öğrenme “başkalarını seyrederek etraftan öğrenme” yahut “toplum içinde ve topluluk için öğrenme” olarak da tanımlanabilir. Bisiklet sürme, yüzme, yemek yeme, üzülme, sevinme üzere pekçok becerileri deneme-yanılma ile öğrenirken, birtakım becerileri ise sairlerini gözlemleyerek öğreniriz. Her vakit her davranışı deneme-yanılma ile öğrenmek mümkün olmamaktadır. Örneğin zehirli bir yılanın tanınmasında deneme-yanılma ile öğrenemeyiz. Muhitten gelen ihtarlar ile anlatılan istenilmeyen tecrübeler ile bu yılanların zehirli olduğunu öğrenir ve daha sonrasında o yılanları gördüğümüzde ortamdan kaçma gerçekleştiririz.
Etraf koşulları obezite gelişimini etkileyen en değerli faktörlerdendir. Zira obezite, birçok defa öğrenilmiş bir yeme davranışının sonucu olup birey ve ailenin yeme alışkanlıkları, öğün nizamı, en ziyade tüketilen besinler ve egzersiz üzere hayat üslubu ile ilgili faktörlerden ve kültürel faktörlerden etkilenir. Başkaca ailede gayrı obezlerin olması, genetik tesirlerin yanı sıra bireyin kabul gördüğü bir etraf de yaratarak obeziteyi tetikleyebilir.
Obezite, görüldüğü topluluğun özelliklerine nazaran farklılık göstermektedir. Topluluğun yeme alışkanlıkları, içinde yaşanılan ortam, çalışma koşulları ve genetik faktörler epidemiyolojiye tesir eden faktörlerdir. Fakat tüm topluluklar için kabul edilen gerçek, yaşla birlikte obezitenin arttığı ve bayanlarda erkeklere orantıyla daha ziyade görüldüğüdür.
Obezitede umum olarak izlenmesi gereken yol
Kapsamlı tıbbi muayene gerekli tetkik ve konsültasyonlar
Kapsamlı psikiyatrik muayene, risk faktörlerinin ve karakter özelliklerinin belirlenmesi
Hastaya en mütenasip tedavi planına karar verilmesi, planın oluşturulması
Tedavinin kişiselleştirilmesi için kilo meselesine odaklı ayrıntılı kıymetlendirme
Tedavi, Danışmanlık…
Obez bireylere, obezitenin fizikî ve psikososyal dertlere yol açan, önemli ve kronik bir sıhhat sorunu olduğu cihetinde malumat verilmesi; gerilimle baş etmede riskli küme olarak belirlenenlere gerilimle tesirli baş etme konusunda bilgilendirilme yapılması yararlı olmaktadır.
Ruhsal tedavilerde değerli noktalar;
Kilo derdinin hikayesi
(gelişimi, seyri, kilo kaybetmek için teşebbüsleri ve sonuçları)
Şu anki durum
(beslenme, aktiviteler, tedaviyi isteme nedeni, görünüşü hakkındaki tavrı, kilo amacı, sıhhat durumu, sigara alkol tasarrufu vb.)
Tedaviyle ilgili olabilecek öteki haberler
(sosyal durum, öngörülebilen ketler, aile öyküsü)
Hastanın değerli gördüğü sair hususlar
Davranış değişikliği tedavisinin basamakları;
Uyaran denetimi
Alternatif davranış geliştirme
Pekiştirme, kendi kendini ödüllendirme
Bilişsel yine yapılandırma
Içtimaî destek
Davranış değişikliği tedavisi ile;
Ziyade kiloya neden olan yemek yeme ve fizikî aktivite ile ilgili olumsuz davranışları olumlu tarafta değiştirme yahut azaltma
Olumlu davranışları ise pekiştirerek hayat biçimi haline getirme amaçlanmaktadır
Nelerden Vazgeçilmeli;
Münâsib olmayan beslenme alışkanlıklarından vazgeçmek (kola içmeyi bırakmak)