Demir eksikliği nedir
Demir eksikliği tedavileri
Demir eksikliği nedenleri
imagesdemireksikligi5afed05e4d0ba
Demir Eksikliği
Yetişkin bir birey vucudunda ortalama 34 gram kadar demir vardır Bunun 23′u kandadır geri kalan kısmı hucre cekirdeğinde, stokrom enzimlerinin ve kasların (miyoglobinin) bileşiminde bulunur Diyetle alınan demirin emilimini arttıran ve azaltan etmenler vardır Mide asiditesi, C vitamini indirgemiş demirin emilimini artırırken tahıllarda bulunan fitatlar, sebzelerde bulunan okzalatlar, cayda bulunan tanenler, kafein, posa vb demir ile bağlanarak emilemez bileşikler oluşturarak demirin emilimini engeller Ayrıca emilim bozuklukları, aleminyum, kalsiyum vb minerallerin fazla alınması da emilimi olumsuz yonde etkilemektedir
Gorevleri
1 Akciğerlerden dokulara oksijen, dokulardan akciğerlere karbondioksit taşır Bunu hemoglobinin bileşimindeki demir ile yapar,
2 Oksidatif metabolizma icin gerekli proteinlerin bileşiminde gorevlidir Orneğin miyoglobin kan hucrelerinde bulunan demir iceren proteindir
3 Oksidatif metabolizmaya katılan stokrom, katalaz, peroksidaz enzimlerinin bileşiminde bulunur Boylece enerji mitabolizmasında gorev alır,
4 Hucresel bağışıklığın sağlanmasında etkin,
5 Demirin bir kısmı kemik iliği ve karaciğerde ferritin olarak depo edilir
Yetersizliği
Yetersizliğinde, kan hucrelerinin sayısında azalma, hemoglobin miktarında duşme vb belirtilerle karakterize mikrositik hipokromik anemi (demir yetersizliği anemisi) oluşur Hemoglobin duzeyi yetişkin kadında 100 ml kanda 12 mg, erkeklerde 13 mg altına duşmemelidir Aksi taktirde kanın oksijen taşıma yeteneği azalacağı icin kansızlık, baş donmesi, yorgunluk, iştahsızlık, sindirim sisteminde bozukluk, tırnaklarda incelme, ciltte (ozellikle gozde konjektivada) solukluk gorulur Ulkemizde kadınlar, gebe kadınlar, cocuklar, yaşlılar kansızlık acısından risk grubundadırlar
Kaynakları
Ozellikle karaciğer, dalak gibi organ etleri ve kırmızı etler, yumurta, pekmez, kuru meyvalar, kurubaklagiller, yağlı tohumlar, yeşil yapraklı sebzeler en zengin kaynaklarıdır
Gereksinim
Hayvansal kaynaklarda ozellikle etlerde bulunan demir hem demir olduğu icin emilim %2530, bitkisel kaynaklarda hem olmayan demir şeklinde olduğu icin emilim %510 civarındadır Karışık bir diyetle beslenildiğinde bu oran %1015 kadarıdr Bu nedenle yeterli ve dengeli bir diyetle beslenen kadınlar icin gunluk gereksinim 18 mg, erkekler icin 10 mg ’dır Gebelikte gunluk gereksinime 20 mg, emziklikte 5 mg ek yapılmalıdır Ayrıca demirden zengin kaynaklarla birlikte C vitamini alınırsa, demirin emilimi 23 kat daha artar Yemeklerle birlikte cay, kahve icilmesi emilimi engeller Bunun icin cay yemeklerden 4560 dakika sonra icilmelidir