Deniz kirliliği, deniz kirliliği nasıl onlenir, deniz kirliliğinin sebepleri, deniz kirliliğinin etkileri, deniz kirliliğinin hayvanlar uzerindeki etkisi
Deniz kirliliğine sebep olan diğer faktorler
•Deniz kıyılarında bulunan kent merkezleri ve sanayi tesislerinden cıkan ve arıtılmadan denize boşaltılan atıklar
•Tarımsal alanlarda erozyon sonucu akarsularla denize karışan toprak ve diğer kirleticiler (Tarım alanlarından her yıl onemli miktarlarda toprak, erozyon yoluyla denizlere taşınmaktadır Denizlere sadece toprak değil, tarımsal faaliyetler sonucu akarsulara karışan pestisit ve gubre gibi kimyasal atıklar da taşınmaktadır)
•Denizlerde kurulmuş bulunan platform ve boru hatlarından oluşan sızıntılar
•Gemiler ve diğer deniz araclarından oluşan kirlilik (petrol, yağ atıkları, zehirli sıvılar, pis sular , copler vb)
Deniz kazaları neticesinde onemli miktarlarda petrol dokuntusu suda birikmekte ve canlı ortamını tehdit etmektedir Ozellikle buyuk petrol tankerlerinin kazaları sonucunda binlerce ton ham petrol denize dokulmektedir Ham petrol taşımacılığı, petrokimya sanayii ve organik kimya sanayiindeki gelişmeler kara, hava ve denizlerdeki kirlilik miktarını artırmıştır Plastik maddelerin karadan ve gemilerden denize bırakılması, plajlara ve denizin doğal yaşamına ciddi zararlar vermektedir
Karadeniz'de Kirliliğin Sebepleri:
Karadeniz'in bazı bolgelerinde yapılan araştırmalar sonucunda; koliform bakteri sayısı, organik madde miktarı, bulanıklık gibi kirlilik unsurlarının normal değerlerin uzerinde olduğu tespit edilmiştir Trabzon'da yapılan bir araştırmaya gore; deniz kirliliğinin sebepleri onem sırasına gore şoyledir;
1Kanalizasyon,
2Cop ve atıklar,
3Erozyon,
4Doğu Karadeniz Bolgesinde kara yolu ulaşımının deniz kıyılarından gercekleştirilmesi,
5Sanayi kuruluşlarının olumsuz etkisi
Marmara Denizi'nde Kirliliğin Sebepleri:
Marmara Denizi; ozellikle Halic ve izmit Korfezi başta olmak uzere, fiziksel ve kimyasal kirleticilerin etkisinde kalmıştır
Giderek artan kentsel ve endustriyel faaliyetler sonucu, bazı kirleticiler sınır değerlerin uzerine cıkmıştır Bunlara ilaveten Halic'te dere ve yamaclardan gelen erozyon kalıntıları kirliliği artırmaktadır
Ege Denizi'nde Kirliliğin Sebepleri:
Ege Denizi'nde ortaya cıkan en onemli kirletici kaynaklar; B Menderes, Meric ve Gediz Nehirleri ile Canakkale Boğazı ve izmir şehrinden ileri gelen kentsel ve endustriyel atıklardır, izmir Korfezi'nde petrol rafinerilerinden birisinin bulunması ve yoğun deniz trafiği de, petrol ve diğer petrol urunleriyle korfezin kirlenmesine yol acmaktadır
Akdeniz'de Kirliliğin Sebepleri:
Deniz yolu taşımacılığı, Mersin'deki petrol rafinerisi ve iskenderun Korfezindeki iki adet petrol boru hattı terminali onemli kirletici unsurlardır Bununla birlikte Akdeniz'de kirlilik oranı, Marmara ve Ege Deniz'ine gore daha duşuktur
Su kirliliğinin en onemli etkenlerinden olan evsel ve endustriyel atık suların arıtılması ile ilgili ulkemizdeki durum şoyledir;
•Endustriyel işletmelerde arıtma tesisine sahip işletmeler sadece %9'dur
•Arıtma tesisi bulunmayan kuruluşlardan; ozel sektorun oranı %16 iken, kamu sektorunun oranı ise %84'tur
•Ulkemizde faaliyette bulunan organize sanayi bolgelerinden sadece %14'unde arıtma tesisi bulunmaktadır
•Ulkemizdeki turistik tesislerin %81'inde arıtma tesisi bulunmamaktadır
•3215 belediyenin bulunduğu ulkemizde 141 belediyede kanalizasyon sistemi vardır, bunun da sadece 43 tanesinde arıtma tesisi bulunmaktadır Bir başka ifade ile kanalizasyon sularının %9867'si hic arıtılmadan ırmaklara, gollere ve denizlere bırakılmaktadır
•Ulkemizdeki endustri kuruluşlarının %98'inde arıtma tesisi bulunmamakta, olanların bir kısmı ise yetersiz veya calışamaz durumdadır
•Endustrinin urettiği zehirli ve ağır metaller ihtiva eden atık sulara gelince; yılda 930 milyon metrekup endustriyel atık suyun sadece %22'si arıtılmakta, %78'i ise arıtılmaksızın doğrudan gol, ırmak ve denizlere verilmektedir
Kirli su; icerisinde insan sağlığına zararlı, patojen mikroorganizmalar bulundurmaktadır Kirli suyun ceşitli yollarla icme ve kullanma sularına karışması ve sulamada kullanılması sonucunda tifo, dizanteri, sarılık, kolera vb bulaşıcı hastalıklara yol acmaktadır Bu sebeple icme ve kullanma sularının ilgili kurum ve kuruluşlarca surekli kontrol edilmesi, kirlenme sebeplerinin ortadan kaldırılması ve dezenfekte edilmesi sağlanmalıdır
Deniz kirliliğine sebep olan diğer faktorler
•Deniz kıyılarında bulunan kent merkezleri ve sanayi tesislerinden cıkan ve arıtılmadan denize boşaltılan atıklar
•Tarımsal alanlarda erozyon sonucu akarsularla denize karışan toprak ve diğer kirleticiler (Tarım alanlarından her yıl onemli miktarlarda toprak, erozyon yoluyla denizlere taşınmaktadır Denizlere sadece toprak değil, tarımsal faaliyetler sonucu akarsulara karışan pestisit ve gubre gibi kimyasal atıklar da taşınmaktadır)
•Denizlerde kurulmuş bulunan platform ve boru hatlarından oluşan sızıntılar
•Gemiler ve diğer deniz araclarından oluşan kirlilik (petrol, yağ atıkları, zehirli sıvılar, pis sular , copler vb)
Deniz kazaları neticesinde onemli miktarlarda petrol dokuntusu suda birikmekte ve canlı ortamını tehdit etmektedir Ozellikle buyuk petrol tankerlerinin kazaları sonucunda binlerce ton ham petrol denize dokulmektedir Ham petrol taşımacılığı, petrokimya sanayii ve organik kimya sanayiindeki gelişmeler kara, hava ve denizlerdeki kirlilik miktarını artırmıştır Plastik maddelerin karadan ve gemilerden denize bırakılması, plajlara ve denizin doğal yaşamına ciddi zararlar vermektedir
Karadeniz'de Kirliliğin Sebepleri:
Karadeniz'in bazı bolgelerinde yapılan araştırmalar sonucunda; koliform bakteri sayısı, organik madde miktarı, bulanıklık gibi kirlilik unsurlarının normal değerlerin uzerinde olduğu tespit edilmiştir Trabzon'da yapılan bir araştırmaya gore; deniz kirliliğinin sebepleri onem sırasına gore şoyledir;
1Kanalizasyon,
2Cop ve atıklar,
3Erozyon,
4Doğu Karadeniz Bolgesinde kara yolu ulaşımının deniz kıyılarından gercekleştirilmesi,
5Sanayi kuruluşlarının olumsuz etkisi
Marmara Denizi'nde Kirliliğin Sebepleri:
Marmara Denizi; ozellikle Halic ve izmit Korfezi başta olmak uzere, fiziksel ve kimyasal kirleticilerin etkisinde kalmıştır
Giderek artan kentsel ve endustriyel faaliyetler sonucu, bazı kirleticiler sınır değerlerin uzerine cıkmıştır Bunlara ilaveten Halic'te dere ve yamaclardan gelen erozyon kalıntıları kirliliği artırmaktadır
Ege Denizi'nde Kirliliğin Sebepleri:
Ege Denizi'nde ortaya cıkan en onemli kirletici kaynaklar; B Menderes, Meric ve Gediz Nehirleri ile Canakkale Boğazı ve izmir şehrinden ileri gelen kentsel ve endustriyel atıklardır, izmir Korfezi'nde petrol rafinerilerinden birisinin bulunması ve yoğun deniz trafiği de, petrol ve diğer petrol urunleriyle korfezin kirlenmesine yol acmaktadır
Akdeniz'de Kirliliğin Sebepleri:
Deniz yolu taşımacılığı, Mersin'deki petrol rafinerisi ve iskenderun Korfezindeki iki adet petrol boru hattı terminali onemli kirletici unsurlardır Bununla birlikte Akdeniz'de kirlilik oranı, Marmara ve Ege Deniz'ine gore daha duşuktur
Su kirliliğinin en onemli etkenlerinden olan evsel ve endustriyel atık suların arıtılması ile ilgili ulkemizdeki durum şoyledir;
•Endustriyel işletmelerde arıtma tesisine sahip işletmeler sadece %9'dur
•Arıtma tesisi bulunmayan kuruluşlardan; ozel sektorun oranı %16 iken, kamu sektorunun oranı ise %84'tur
•Ulkemizde faaliyette bulunan organize sanayi bolgelerinden sadece %14'unde arıtma tesisi bulunmaktadır
•Ulkemizdeki turistik tesislerin %81'inde arıtma tesisi bulunmamaktadır
•3215 belediyenin bulunduğu ulkemizde 141 belediyede kanalizasyon sistemi vardır, bunun da sadece 43 tanesinde arıtma tesisi bulunmaktadır Bir başka ifade ile kanalizasyon sularının %9867'si hic arıtılmadan ırmaklara, gollere ve denizlere bırakılmaktadır
•Ulkemizdeki endustri kuruluşlarının %98'inde arıtma tesisi bulunmamakta, olanların bir kısmı ise yetersiz veya calışamaz durumdadır
•Endustrinin urettiği zehirli ve ağır metaller ihtiva eden atık sulara gelince; yılda 930 milyon metrekup endustriyel atık suyun sadece %22'si arıtılmakta, %78'i ise arıtılmaksızın doğrudan gol, ırmak ve denizlere verilmektedir
Kirli su; icerisinde insan sağlığına zararlı, patojen mikroorganizmalar bulundurmaktadır Kirli suyun ceşitli yollarla icme ve kullanma sularına karışması ve sulamada kullanılması sonucunda tifo, dizanteri, sarılık, kolera vb bulaşıcı hastalıklara yol acmaktadır Bu sebeple icme ve kullanma sularının ilgili kurum ve kuruluşlarca surekli kontrol edilmesi, kirlenme sebeplerinin ortadan kaldırılması ve dezenfekte edilmesi sağlanmalıdır